Elżbieta pomorska
Elżbieta pomorska (ur. zap. 1346, najp. 1347, zm. 14 lub 15 lutego 1393 w Hradcu Králové[1]) – córka Bogusława V, księcia wołogosko-rugijskiego i słupskiego oraz Elżbiety Kazimierzówny. Wnuczka Kazimierza III Wielkiego, króla Polski.
 Elżbieta Pomorzanka – gotyckie popiersie w katedrze Św. Wita w Pradze | |
| |
| królowa Rzymian, Czech, cesarzowa rzymska | |
| Jako żona | |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
14 lub 15 lutego 1393 |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci |
Anna, Zygmunt, Jan, Karol, |
Rodzina
edytujJako przypuszczalne miejsce narodzin Elżbiety bywa wskazywane Darłowo[2].
21 maja 1363, w Krakowie poślubiła króla Czech i cesarza Karola IV Luksemburskiego, syna króla Czech Jana I Ślepego i Elżbiety Przemyślidki, córki króla Czech i Polski Wacława II[3]. Karol i Elżbieta mieli czterech synów i dwie córki, tj.:
- Annę (ur. 11 lipca 1366, zm. 7 czerwca 1394), żonę Ryszarda II Plantageneta, króla angielskiego,
- Zygmunta (ur. 14 lutego lub 15 lutego 1368, zm. 9 grudnia 1437), cesarza rzymskiego, króla węgierskiego, czeskiego oraz margrabiego brandenburskiego,
- Jana (ur. 22 czerwca 1370, zm. 1 marca 1396), księcia zgorzeleckiego i margrabiego nowomarchijskiego,
- Karola (ur. 13 marca 1372, zm. 24 lipca 1373),
- Małgorzatę (ur. 29 września 1373, zm. 1410), żonę Jana III Hohenzollerna, burgrabiego norymberskiego,
- Henryka (ur. 1377, zm. 1378)[4].
Małżeństwo to służyło rozbiciu antyluksemburskiego sojuszu księcia Austrii Rudolfa IV oraz królów Węgier i Polski, Ludwika i Kazimierza Wielkiego i pozyskania tego ostatniego do antybrandenburskiej polityki. 18 czerwca 1363 została koronowana w Pradze na królową Czech, a 1 listopada 1368 w Rzymie Urban V koronował ją na cesarzową[3].
Genealogia
edytuj| Warcisław IV ur. w okr. 11–27 V 1291 zm. w okr. 31 VII–1 VIII 1326 |
Elżbieta ur. w okr. 1300–1304 zm. w okr. II–III 1355 lub przed 2 II 1356 |
Kazimierz III Wielki ur. 30 IV 1310 zm. 5 XI 1370 |
Aldona Anna ur. ok. 1311–1313 zm. 25 V 1339 | ||||||||||
| Bogusław V ur. w okr. 1317–1318 zm. w okr. 3 II–24 IV 1374 |
Elżbieta Kazimierzówna ur. ok. 1326 zm. 1361 |
||||||||||||
| Karol IV Luksemburski ur. 14 V 1316 zm. 29 XI 1378 OO 21 V 1363 |
Elżbieta pomorska (ur. zap. 1346, najp. 1347 zm. 15 II 1393) |
||||||||
| Anna ur. 11 VII 1366 zm. 7 VI 1394 |
Zygmunt ur. 14 lub 15 II 1368 zm. 9 XII 1437 |
Jan ur. 22 VI 1370 zm. 1 III 1396 |
Karol ur. 13 III 1372 zm. 24 VII 1373 |
Małgorzata ur. 29 IX 1373 zm. 4 VI 1410 | |||||
| Henryk ur. 1377 zm. 1378 |
|||||||||
Ostatnie lata życia
edytujPo śmierci Karola w 1378 tron czeski odziedziczył pasierb Elżbiety, Wacław IV. Elżbieta nie wtrącała się do spraw państwa, poświęcając się opiece na swoimi synami, zwłaszcza nad Zygmuntem, którego wspierała w jego staraniach o tron węgierski[potrzebny przypis].
Przeżyła męża o 15 lat. Zmarła 15 lutego 1393 i została pochowana w katedrze św. Wita w Pradze[5].
Przypisy
edytuj- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 317–320.
- ↑ Jarosław Kociuba: Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego. Szczecin: Walkowska Wydawnictwo, 2012, s. 619. ISBN 978-83-61805-49-6.
- ↑ a b E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 319.
- ↑ Ch. Cawley: Bohemia. Table of contents. Karl 1346-1378, Wenzel IV 1363-1419, Zikmund 1410-1437, Albrecht 1437-1442. [dostęp 2012-03-16]. (ang.).
- ↑ Joachim Zdrenka: Elżbieta córka Bogusława V księcia pomorskiego, żona cesarza Karola IV Sobótka 1977, 1, s. 3.
Bibliografia
edytujŹródła online
edytuj- Cawley Ch, Bohemia. Table of contents. Karl 1346-1378, Wenzel IV 1363-1419, Zikmund 1410-1437, Albrecht 1437-1442 (ang.), [w:] Mediewal Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families (ang.), [dostęp 2012-03-16].
Opracowania
edytuj- Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056.