Wikipedia

Doktryna Świadków Jehowy

biblijne wierzenia głoszone przez Świadków Jehowy

Doktryna Świadków Jehowy – system wierzeń przyjętych i głoszonych przez Świadków Jehowy[1][2].

Świadkowie Jehowy uznają, że wszelkie nauki, które głoszą i w które wierzą, mają podstawy wyłącznie w Piśmie Świętym, a wprowadzane w nich zmiany są wynikiem stopniowego objawiania ich przez Boga Jehowę, a także ciągłego badania i coraz lepszego zrozumienia Biblii. Za interpretację Pisma Świętego odpowiada Ciało Kierownicze Świadków Jehowy. Wszystkie wprowadzone przez Ciało Kierownicze wskazówki obowiązują każdego Świadka Jehowy[3][4], a odstępstwo od wyznawanych zasad moralnych lub wierzeń nie okazującym skruchy skutkuje usunięciem ze zboru – z możliwością ponownego przyjęcia po okazaniu skruchy i zmiany postępowania lub toku rozumowania[5][6][7][8][9][10].

Wierzenia Świadków Jehowy są przez nich głoszone podczas prowadzenia publicznej działalności ewangelizacyjnej, w tym głoszenia od domu do domu oraz w miejscach publicznych, rozpowszechniania licznych bezpłatnych publikacji biblijnych wydawanych przez Towarzystwo Strażnica oraz poprzez bezpłatny serwis internetowy – jw.org[11][12].

Bóg

edytuj

Świadkowie Jehowy wierzą w jednego, jednoosobowego Boga, który jest najwyższym Władcą i Suwerenem[13]. Uważają, że Bóg ma tylko jedno imię własne wyjawione w Biblii – JHWH, którego używają w historycznej formie Jehowa. Uważają też, że do zbawienia konieczne jest posługiwanie się nim w stosowny sposób i we właściwych sytuacjach[a][14][15][16][17].

Według nauczania Świadków Jehowy, Bóg nie miał początku i nie będzie mieć końca. Bóg jest istotą duchową zamieszkującą dziedzinę niebiańską[18][19]. Wierzą, że Jehowa jest Stwórcą Wszechświata i to z jego mocy i woli wszystko powstało[20]. Uważają, że Jehowa to Bóg, który jest Wybawcą i źródłem wszelkiego wybawienia dla wszystkich, włączając w to Jezusa Chrystusa, którego wybawił ze śmierci[21]. Według Świadków Jehowy wyłącznie Jehowa jest Wszechmocny[22][23]. Odznacza się on czterema głównymi przymiotami: miłością, mądrością, mocą i sprawiedliwością[24][25]. Nie uznają nauki o Trójcy Świętej, uważając, że jest sprzeczna z Biblią[26][27][28][29]. Uważają miłość do Boga za najważniejszą zasadę. Wynika z niej konieczność całkowitego, bezwzględnego oddania się Bogu, które ma wynikać z dobrej woli i szczerego przywiązania, na podstawie zdobytej wiedzy biblijnej[30]. Uważają, że wyłącznie Jehowa Bóg powinien być adresatem modlitw[31].

Syn Boży

edytuj

Świadkowie Jehowy wierzą, że Jezus Chrystus[32] (imię Jezus znaczy „Jehowa jest zbawieniem”)[33][34] jest Jednorodzonym Synem Bożym, który poza Bogiem nie ma żadnego innego zwierzchnika. Według nich Chrystus[35] jest pierwszym stworzeniem i jako jedyny został stworzony bezpośrednio przez Boga, przez co przysługuje mu miano jednorodzonego Syna Bożego (Kol 1:15). Uważają, że Jezus został stworzony jako pierwszy i tylko Jezus współpracował z Jehową przy stwarzaniu wszystkiego innego[36][37]. Do chwili przeniesienia jego życia do łona Marii i narodzin w ciele ludzkim[38][39][40]. Jezus, Jednorodzony Syn Boży żył z Bogiem w niebie jako archanioł Michał (1 Tes 4:16)[41][42][43], którym ponownie stał się po powrocie do nieba. Świadkowie Jehowy uważają Chrystusa za Syna Bożego, a nie samego Boga, co ich zdaniem niejednokrotnie sam podkreślał, zwracając się do swojego Ojca w modlitwach[33][44]. Świadkowie Jehowy uważają, że Jezus przyszedł na ziemię, aby uczyć prawdy o Bogu, by pokazać ludziom, jak powinni wykonywać wolę Bożą oraz by ofiarować swoje doskonałe życie za grzechy innych[45]. Świadkowie Jehowy uznają Chrystusa za swojego Wodza i usilnie starają się naśladować jego przykład oraz wprowadzać w czyn jego nauki. Uznają Jezusa Chrystusa za „największego ze wszystkich ludzi, jacy kiedykolwiek żyli na ziemi, naczelnego Świadka na rzecz Jehowy oraz kluczową postać, dzięki której Bóg Jehowa zapewni ludzkości wybawienie”[17].

Śmierć i zmartwychwstanie

edytuj

Zgodnie z wierzeniami Świadków Jehowy, Jezus Chrystus został uśmiercony na narzędziu w rodzaju crux simplex, określanym przez nich jako „pal męki”. Pogląd ten opierają na dosłownym przekładzie słowa stauros (gr.) i crux (łac.), użytego przez autorów i tłumaczy Nowego Testamentu do opisania narzędzia, na którym Jezus Chrystus został uśmiercony. Pogląd ten przyjęli w 1936 roku[46][47][48]. Jego złożone w ofierze doskonałe życie daje wszystkim ludziom możliwość dostąpienia zbawienia – uzyskania życia wiecznego (Mt 20:28; 1 Tm 2:5, 6)[49]

 
Crux simplex według Justusa Lipsiusa

Życie w niebie

edytuj

Według doktryny Świadków po powrocie do nieba Chrystus ponownie stał się archaniołem Michałem, a jesienią 1914 roku otrzymał z rąk Jehowy władzę w niebie, stając na czele niebiańskiego rządu, określanego mianem Królestwa Bożego. Władzę w niebie Chrystus będzie sprawował, jak wierzą Świadkowie, do Armagedonu, a następnie, po Armagedonie, przez 1000 lat będzie królował w niebie i na Ziemi. Zgodnie z tymi poglądami pierwszą rzeczą, którą zrobił po otrzymaniu władzy, było zrzucenie Szatana z nieba na ziemię. Po zakończeniu 1000 lat panowania Chrystus ma ponownie oddać władzę Bogu (Dn 4:10–16; Ap 20:6; 1 Kor 15:28)[50][51][52].

Świadkowie wierzą, że w przyszłości w niebie będzie żyć tylko 144 000 osób namaszczonych duchem świętym, tworząc rząd nazwany w Biblii Królestwem Bożym, reprezentujący zwierzchnią władzę Jehowy ze stojącym na czele jego synem, Jezusem Chrystusem[53][54][55][56][57]. Okazują wiarę w Boga i Jezusa, w swym życiu sprawy materialne uważają za drugorzędne, a szukają najpierw Królestwa i Bożej prawości, miłują prawość i nienawidzą niegodziwości, są usposobieni duchowo, miłosierni, o czystym sercu i pokojowym nastawieniu, wytrwali pomimo drwin i prześladowań. Natomiast poddanymi tego rządu mają być wszyscy ludzie, którzy okażą skruchę i dobrowolnie zaczną przestrzegać praw i woli Boga oraz wydawać owoce ducha[58]. Świadkowie Jehowy uważają, że osoby, które mają stać się członkami rządu Królestwa Bożego, zostały w czasie Ostatniej Wieczerzy objęte osobistym przymierzem z Jezusem Chrystusem co do Królestwa, dotyczącym ich współudziału w jego władzy królewskiej, a dzięki zrodzeniu z ducha świętego stają się duchowymi dziećmi Bożymi, przez co bezpośrednio po śmierci otrzymują swoją nagrodę i przyłączają się w niebie do Jezusa Chrystusa jako królowie[59].

Duch święty

edytuj

Świadkowie Jehowy uważają na podstawie swojego rozumienia Biblii, że duch święty to niewidzialna czynna siła Boga w działaniu, Jego czynna siła[60][61]. Bóg posługuje się do realizowania swojej woli[62]. Jest święta, ponieważ pochodzi od Jehowy i wykorzystuje ją do czynienia tego, co święte[63].

Bóg całkowicie dysponuje swoim duchem, swą czynną mocą, działając nim, ale również udzielając go, obdarowując lub napełniając nim czy zsyłając go np. na proroków, apostołów i innych według własnego, suwerennego uznania[64][65].

Według nauczania Świadków Jehowy, duch święty to palec Boży, działający na świecie lub w człowieku. Uważają, że te miejsca w Piśmie Świętym, w których duch święty jest przedstawiony jako osoba, są personifikacjami i nie wskazują na to, iż jest on osobą[26][60].

Biblia

edytuj

Ogólnie

edytuj

Świadkowie Jehowy uważają Biblię za spisane wypowiedzi Boga (Słowo Boże), w których objawia on swoją wolę. Na kanon Biblii według Świadków Jehowy składa się 66 świętych ksiąg[66] (odrzucają księgi deuterokanoniczne, nie występujące w pierwotnym kanonie Biblii i które uważają za apokryfy[67]). Zostały one wybrane spośród wielu innych, co dowodzi, że powstały pod natchnieniem Boga[68]. Uważają, że Bóg „tchnął” w wiernych ludzi swego ducha – swą czynną siłę – by pod jego wpływem spisali to, co chciał utrwalić (2 Pt 1:21; Jn 20:21, 22, 2 Tm 3:16). Uważają również, że to sam Jehowa zadbał o ich skompletowanie i ochronę. Świadkowie Jehowy nie używają tradycyjnych terminów Stary i Nowy Testament, zastępując je nazwami Pisma Hebrajskie oraz Chrześcijańskie Pisma Greckie, zrywając z ogólnie przyjętym podziałem Pisma Świętego. Uważają, że określenia Stary i Nowy Testament mogą mylnie sugerować, że pierwsza część Biblii, obejmująca mniej więcej trzy czwarte jej treści, jest przestarzała[69][70][71].

Za jedynego autora Pisma Świętego Świadkowie Jehowy uważają Jehowę, który do jej stworzenia posłużył się około czterdziestoma osobami, a natchnienie Boże Pisma Świętego polegało na poddawaniu odpowiednich myśli pisarzowi, który albo spisywał je dosłownie, albo, niekiedy, nadawał im osobisty, wynikający z jego charakteru, kształt. W efekcie tej pracy powstały księgi, które według Świadków Jehowy w sposób idealny i zrozumiały oddają to, co Jehowa chciał przekazać ludziom i zawsze dają się właściwie przetłumaczyć na każdy język. Uważają, że pisarzami Biblii byli wyłącznie Hebrajczycy[72], a każda księga została spisana przez osobę, którą tradycja wymienia jako jej autora i w takim kształcie, w jakim je obecnie posiadamy. Uważają, że spisywanie oraz kompletowanie tekstów Pisma Świętego trwało około 1610 lat. Początek tego procesu rozpoczął się w momencie spisania przez Mojżesza Księgi Rodzaju w roku 1513 p.n.e., a następnie trwał on, z różną intensywnością oraz przerwą w latach 443 p.n.e. – 41 n.e., do chwili ukończenia przez Jana ostatniego z jego trzech listów około roku 98 n.e.[72]

Treść

edytuj

Świadkowie Jehowy uważają, że głównym tematem Pisma Świętego jest wykazanie słuszności zwierzchnictwa Boga nad wszechświatem oraz urzeczywistnienie za pośrednictwem Królestwa Bożego jego pierwotnego zamierzenia co do Ziemi. Za drugi motyw przewodni uznają objawianie wielkości imienia Jehowy. Według nich, choć Biblia nie jest rozprawą naukową, w wielu kwestiach „stanowi prawdziwą skarbnicę informacji dla archeologów i paleografów”, zawierając rzetelne sprawozdanie historyczne[73]. Uważają również, że Pismo Święte stanowi główne źródło informacji o Bogu. Udziela odpowiedzi na pytania życiowe[74], życiowych rad i nadziei na przyszłość[75][76].

Chronologia biblijna

edytuj

Świadkowie Jehowy sprawozdania biblijne traktują jako wydarzenia historyczne, dlatego też starają się umiejscowić je w czasie. W obliczeniu dat kierują się wskazówkami zawartymi w wersetach biblijnych oraz dwiema datami, uznawanymi przez nich za kluczowe: 539 p.n.e. i 29 n.e., gdyż można je uzgodnić z historią świecką. Niektóre daty wydarzeń, obliczone przez Świadków Jehowy, nie pokrywają się z ogólnie przyjętymi przez historyków. Do takich wydarzeń należą np.: zburzenie Jerozolimy przez Nabuchodonozora II[b] i okres panowania Artakserksesa I[c]. Dla Świadków Jehowy biblijna zapowiedź okresu spustoszeń ma istotne znaczenie dla zrozumienia innych ważnych proroctw. Dlatego bez względu na ogólnie przyjętą chronologię świecką, pierwszeństwo dają tekstom Biblii oraz zawartym w niej okresom chronologicznym[50][77][78][79].

Królestwo Boże

edytuj

Wierzą, że Królestwo Boże to realny rząd[80][81][82], który jest jedyną nadzieją dla ludzkości i usunie przyczyny ludzkich cierpień; z tego też powodu unikają wszelkiego angażowania się w doczesne sprawy polityczno-samorządowe narodów i społeczności lokalnych – chociaż biorą udział w pracach społecznych[83]. Uważają, że głoszenie[84] czyli obwieszczanie dobrej nowiny o Królestwie Bożym jest dziś najważniejszą działalnością prowadzoną na ziemi (Obj. 14:6, 7)[85].

Rząd ten ma siedzibę w niebie, a jest złożony z Jezusa (Syna Bożego jako króla i arcykapłana) oraz 144 000 wybranych chrześcijan, będących jego współkapłanami (część z nich przebywa jeszcze na Ziemi)[57], sprawujący władzę od 1914 roku[52]. Królestwo Boże wkrótce usunie z ziemi zło wraz ze wszystkimi ludzkimi rządami i religiami oraz zaprowadzi nowy świat, w którym zapanuje sprawiedliwość i pokój, położy kres wojnom, chorobom, klęskom głodu, a nawet śmierci[86][87][88]. Pozostali zbawieni mają żyć na Ziemi w przywróconym raju jako poddani tego Królestwa. Chrystus będzie Królem nad ziemią przez 1000 lat – przez ten okres ludzkość będzie doprowadzona do doskonałości, nastąpi zmartwychwstanie osób, które na to zasługują oraz zostanie unicestwiony Szatan, po czym odda władzę swemu Ojcu, Jehowie, który będzie królował wiecznie, a jego poddani będą w doskonałości żyli wiecznie na ziemi[89][90] (Dn 2:44; 2 Tm 4:18; Obj 11:15; 1 Kor 15:28). Za główny cel panowania Królestwa Bożego uznają uświęcenie imienia Bożego oraz utwierdzenie władzy Boga nad światem[91].

Uważają, że Królestwo Boże zapewni na ziemi doskonałe warunki życia wiecznego, a ziemia stanie się rajem, podobnym do ogrodu Eden, w którym żyli Adam i Ewa:

  • usunie niedoskonałe rządy podległe władzy Szatana
  • doprowadzi do prawdziwego zjednoczenia ludzkości i pojednania jej z Bogiem
  • zapewni trwały pokój na całym świecie i usunie przestępczość
  • doprowadzi do pokoju między ludźmi a zwierzętami
  • zapewni obfitość żywności i sprawiedliwy dostęp do niej dla wszystkich
  • usunie wszelkie choroby i proces starzenia się, zostaną uzdrowione wszelkie kalectwa
  • umożliwi właściwe zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych
  • zapewni każdemu ciekawą pracę
  • zapewni całkowitą ochronę od klęsk żywiołowych[91][88][92].

Szatan

edytuj

Szatan (inne imię Diabeł)[93][94] według Świadków Jehowy to realna osoba duchowa – zbuntowany anioł, który zapragnął, by ludzie oddawali cześć jemu, a nie Bogu; największy wróg Boga[95] (nie jest to symbol zła lub złych skłonności)[96]. Szatan pociągnął do buntu przeciwko Jehowie Bogu wielu innych aniołów, którzy tym samym stali się demonami[97][98]. Obecnie ma wielką władzę nad światem ludzkim – nad ludźmi oddalonymi od Boga, ludzkimi rządami i religią fałszywą, dlatego w Biblii został nazwany „bogiem tego świata”[99][100] (2 Kor 4:4; 1 J 5:19). W trakcie 1000-letnich rządów Chrystusa, Szatan będzie uwięziony, po tym okresie ma być na krótko wypuszczony, a następnie na zawsze unicestwiony wraz ze wszystkimi innymi przeciwnikami Boga[101][102][103] (Obj 20:1-3, 10, 14).

Uważają, że Szatan posłużył się wężem, by zwieść pierwszych ludzi, Adama i Ewę i nakłonić ich do wypowiedzenia posłuszeństwa Bogu. Przez to jest on odpowiedzialny za rozprzestrzenienie się zła[101][104][105].

Aniołowie

edytuj

Świadkowie Jehowy uważają, że aniołowie są potężnymi istotami duchowymi, które Bóg stworzył na długo przed ludźmi. Różnią się rangą i przydzielonymi zadaniami. Lojalni aniołowie przebywają w niebie, czyli w świecie duchowym. W Biblii czasem nazywa się ich duchami i mają bezpośredni kontakt z Bogiem. W przyszłości będą razem z Jezusem walczyć podczas Armagedonu (Obj 19:14, 15)[106][107]. Są istotami, które znacznie przewyższają ludzi mocą i zdolnościami (2 Pt 2:11). Bóg posługuje się wiernymi aniołami, żeby pomagać ludziom, chociaż Biblia nie uczy, że każdy człowiek ma anioła stróża[108]. Nie wierzą, że po śmierci ludzie stają się aniołami, które nie są zmartwychwstałymi ludźmi, tylko odrębnym dziełem Boga (Kol 1:16). Bóg obdarzył aniołów wolną wolą. Szatan – zbuntowany anioł – pociągnął do buntu przeciwko Jehowie Bogu wielu innych aniołów, którzy tym samym stali się demonami, które wraz z Szatanem zostaną unicestwione na zawsze[97][98]. Świadkowie Jehowy nie kierują modlitw do aniołów[109][110][111].

Ziemia

edytuj

Świadkowie Jehowy uważają, że Ziemia[112] powstała w bliżej nieokreślonym czasie. Opis jej stwarzania, zawarty w księdze Rodzaju, dotyczy symbolicznych sześciu okresów (dni)[113], w których była ona przygotowywana do zamieszkania przez ludzi[114][115]. Świadkowie Jehowy wierzą, że pierwotnym zamierzeniem Bożym wobec Ziemi było, aby została w całości zaludniona czcicielami Stwórcy i że Bóg nie zmienił swojego zamierzenia co do ludzi i Ziemi. Wierzą, że w momencie końca systemu rzeczy, tj. kiedy Boża wojna ogólnoświatowa Armagedonu (wojna w Wielkim Dniu wszechmogącego Boga [Obj 16:14, 16]) zniszczy zło tego świata i tych z ludzi, którzy nie spełniają wymagań Jehowy[116], zbawione osoby będą cieszyć się życiem wiecznym jako doskonali ludzie, a wszyscy zmarli, zachowani w pamięci Bożej, zostaną wskrzeszeni[117][118].

Wierzą, że Bóg nie dopuści do zniszczenia ziemi wskutek wojny nuklearnej, przez zanieczyszczenie środowiska ani w wyniku katastrofy kosmicznej[119][120]. Nie popierają poglądu, jakoby Bóg miał zniszczyć ziemię ogniem[117][121].

Uważają, że ostatecznie w raju na ziemi będzie żyć odpowiednia liczba ludzi; z uwagi na możliwość zapewnienia przez Boga odpowiedniego urodzaju, ludzkości w raju nie grozi niedobór żywności. Nie nastąpi przeludnienie, gdyż w odpowiednim czasie Bóg może powstrzymać proces rozmnażania ludzi[117].

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Świadkowie Jehowy uważają, że imię Jehowa nie może być używane jako zastępcze określenie osoby będącej Świadkiem Jehowy.
  2. ↑ Historia świecka jako datę zburzenia Jerozolimy podaje rok 587 p.n.e., natomiast Świadkowie Jehowy uznają, że nastąpiło to w roku 607 p.n.e. uznając że 70-letni okres spustoszenia Jerozolimy, który zakończył się w roku 537 p.n.e. gdy Żydzi powrócili do Jerozolimy musiał zacząć się w roku 607 p.n.e.
  3. ↑ Według większości historyków Artakserkses I rozpoczął panowanie w roku 465 p.n.e., Świadkowie Jehowy uznają, że wstąpił na tron w roku 475 p.n.e. Opierają się na trzech grupach dokumentów: greckich, perskich i babilońskich (zob. Wnikliwe poznawanie Pism t. II, 2006, s. 343, 344).

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Watchtower, W co wierzą Świadkowie Jehowy? [online], jw.org.
  2. ↑ W co wierzą Świadkowie Jehowy?, „Przebudźcie się!”, Towarzystwo Strażnica, sierpień 2010, s. 8, 9, ISSN 1234-1169.
  3. ↑ Kim jest „niewolnik wierny i roztropny”?, [w:] Kto dzisiaj spełnia wolę Jehowy? [online], jw.org.
  4. ↑ Rola „niewolnika wiernego i roztropnego”, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny [online], jw.org.
  5. ↑ Pomaganie tym, którzy zostali usunięci ze zboru, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, wrzesień 2024, s. 26.
  6. ↑ Watchtower, Czy Świadkowie Jehowy zrywają kontakty z byłymi współwyznawcami? [online], jw.org.
  7. ↑ Czy nienawidzisz bezprawia?, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 15 lutego 2011, s. 28–31, ISSN 1234-1150.
  8. ↑ Watchtower, Czy można zrezygnować z przynależności do Świadków Jehowy? [online], jw.org.
  9. ↑ Dbaj o wiarę i zdrowie duchowe, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 1 października 1989, s. 15–20.
  10. ↑ Watchtower, Dlaczego Świadkowie Jehowy wykluczają ze społeczności (ekskomunikują) za odstępstwo pewne osoby, które w dalszym ciągu podają się za wierzące w Boga, Biblię i Jezusa Chrystusa?, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, październik 1987, s. 27, 28.
  11. ↑ Jak jest zorganizowana nasza działalność ewangelizacyjna?, [w:] Kto dzisiaj spełnia wolę Jehowy? [online], jw.org.
  12. ↑ Jak powstają nasze publikacje w różnych językach?, [w:] Kto dzisiaj spełnia wolę Jehowy? [online], jw.org.
  13. ↑ Kim jest Bóg?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny [online], jw.org, s. 17.
  14. ↑ Watchtower, Czy Bóg ma imię? [online], jw.org.
  15. ↑ Dodatek: Jehowa, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 205.
  16. ↑ Jehowa, [w:] Watchtower, Słowniczek pojęć, Towarzystwo Strażnica, 2020.
  17. ↑ a b Słownik pojęć [online], jw.org, 2023.
  18. ↑ Jehowa, [w:] Wnikliwe poznawanie Pism, t. 1, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 908–923.
  19. ↑ Watchtower, Czy Bóg jest wszechobecny? [online], jw.org.
  20. ↑ Stworzenie, Wnikliwe poznawanie Pism, t. 2, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 798–803.
  21. ↑ Watchtower, Wybawienie należy do Jehowy, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 15 grudnia 1998, s. 10–15.
  22. ↑ *Wszechmocny, Wnikliwe poznawanie Pism, t. 2, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 1088–1090.
  23. ↑ Jezus Chrystus, Wnikliwe poznawanie Pism, t. 1, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 975.
  24. ↑ Jaki jest Jehowa?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny, Towarzystwo Strażnica, 2021, s. 29.
  25. ↑ Wysławiaj Jehowę, jedynego prawdziwego Boga, [w:] Oddawaj cześć jedynemu prawdziwemu Bogu [online], s. 16.
  26. ↑ a b Prawda o Ojcu, Synu i duchu świętym, [w:] Czego naprawdę uczy Biblia? [online], jw.org, s. 201–204.
  27. ↑ Trójca, Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 365–388, ISBN 83-86930-47-0.
  28. ↑ Dodatek: Fałszywa nauka o Trójcy, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 213.
  29. ↑ Watchtower, Czy Bóg jest Trójcą? [online], jw.org.
  30. ↑ Co nam daje trzymanie się zasad biblijnych?, [w:] Bóg ma dla nas dobrą nowinę! [online], jw.org, 2012, s. 9, 10.
  31. ↑ Zbliż się do Boga przez modlitwę, [w:] Czego naprawdę uczy Biblia? [online], jw.org, s. 164–173.
  32. ↑ Dodatek: Jezus Chrystus, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 211.
  33. ↑ a b Jezus Chrystus, Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 122–134, ISBN 83-86930-47-0.
  34. ↑ Kim jest Jezus?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny, Towarzystwo Strażnica, 2021, s. 63.
  35. ↑ Chrystus, [w:] Watchtower, Słowniczek pojęć, Towarzystwo Strażnica, 2020.
  36. ↑ Kim jest Jezus Chrystus?, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 40–51.
  37. ↑ Jezus Chrystus, [w:] Wnikliwe poznawanie Pism, t. 1, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 972–993.
  38. ↑ Syn człowieczy, [w:] Watchtower, Słowniczek pojęć, Towarzystwo Strażnica, 2020.
  39. ↑ Watchtower, Słowo Boga — kim albo czym jest? [online], jw.org.
  40. ↑ Watchtower, Jana 1:1 — „Na początku było Słowo” [online], jw.org.
  41. ↑ Kim jest archanioł Michał? [online], jw.org.
  42. ↑ Kim jest archanioł Michał?, [w:] Czego naprawdę uczy Biblia? [online], jw.org, s. 218–219.
  43. ↑ Dodatek: Archanioł Michał, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 220.
  44. ↑ Watchtower, Dlaczego Jezus jest nazywany Synem Bożym? [online], jw.org.
  45. ↑ Kim jest Jezus?, [w:] Bóg ma dla nas dobrą nowinę! [online], jw.org, s. 8, 9.
  46. ↑ Watchtower, Czy Jezus umarł na krzyżu? [online], jw.org.
  47. ↑ Dlaczego prawdziwi chrześcijanie nie otaczają czcią krzyża, [w:] Czego naprawdę uczy Biblia? [online], jw.org, s. 204–206.
  48. ↑ Dodatek: Krzyż, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 213.
  49. ↑ Kim jest Jezus Chrystus?, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, jw.org, 1 marca 2011, s. 16, 17.
  50. ↑ a b Rok 1914 – szczególna data w świetle proroctw biblijnych, [w:] Czego naprawdę uczy Biblia? [online], jw.org, s. 215–218.
  51. ↑ Dodatek: Jakie znaczenie ma rok 1914?, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 217.
  52. ↑ a b Watchtower, Królestwo Boże zaczęło panować w roku 1914 [online], jw.org.
  53. ↑ Ponowne narodzenie, Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 248–252, ISBN 83-86930-47-0.
  54. ↑ Jezus gorliwie broni prawdziwego wielbienia Boga, Jezus – droga, prawda i życie, Towarzystwo Strażnica, 2015, s. 46.
  55. ↑ Watchtower, Kierowani duchem Bożym w pierwszym wieku i dzisiaj, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 15 grudnia 2011, s. 22–26.
  56. ↑ Watchtower, Nowa zagroda dla „drugich owiec”, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 1984, s. 13–17.
  57. ↑ a b Kto idzie do nieba? [online], jw.org.
  58. ↑ Królestwo Boże, Wnikliwe poznawanie Pism, t. 1, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 1158.
  59. ↑ Zbieranie tego, co w niebiosach, i tego, co na ziemi, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, jw.org, 15 lutego 2006, s. 21–25.
  60. ↑ a b Watchtower, Czym jest duch święty? [online], jw.org.
  61. ↑ Duch święty, [w:] Watchtower, Słowniczek pojęć, Towarzystwo Strażnica, 2020.
  62. ↑ Dodatek: Fałszywa nauka o Trójcy, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 207.
  63. ↑ Słowniczek: Duch święty, [w:] Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata [online], jw.org, s. 1757.
  64. ↑ Duch, [w:] Wnikliwe poznawanie Pism, tom 1 [online], jw.org, s. 496, 497.
  65. ↑ Duch, [w:] Prowadzenie rozmów na podstawie Pism [online], jw.org, s. 83.
  66. ↑ Watchtower, Czym jest Biblia? [online], jw.org.
  67. ↑ Apokryfy, Wnikliwe poznawanie Pism, t. I, Towarzystwo Strażnica, s. 87–92, ISBN 83-86930-84-5.
  68. ↑ Dodatek: Biblia jest natchiona przez Boga, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 207.
  69. ↑ Natchnienie, Wnikliwe poznawanie Pism, tom 2, Towarzystwo Strażnica Biblioteka Internetowa Strażnicy, 2006, s. 145–149, ISBN 83-86930-84-5.
  70. ↑ Biblia, Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 38–48, ISBN 83-86930-47-0.
  71. ↑ Biblia – prezent od Boga, [w:] Czego uczy Biblia? [online], jw.org, s. 19–28.
  72. ↑ a b Biblia, Wnikliwe poznawanie Pism, tom 1, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 230, 231, ISBN 83-86930-84-5.
  73. ↑ Biblia, Wnikliwe poznawanie Pism, tom 1, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 232, ISBN 83-86930-84-5.
  74. ↑ Jak Biblia może ci pomóc?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny, Towarzystwo Strażnica, 2021, s. 3.
  75. ↑ Biblia daje nadzieję, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny, Towarzystwo Strażnica, 2021, s. 7.
  76. ↑ Czy warto interesować się Biblią?, Towarzystwo Strażnica, 2013.
  77. ↑ Chronologia, Wnikliwe poznawanie Pism, tom 1, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 348–369, ISBN 83-86930-84-5.
  78. ↑ Kiedy została zburzona starożytna Jerozolima? – część pierwsza, [w:] Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy [online], jw.org, 1 października 2011, s. 26–31.
  79. ↑ Kiedy została zburzona starożytna Jerozolima? – część druga, [w:] Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy [online], jw.org, 1 listopada 2011, s. 22–28.
  80. ↑ Narodziny Królestwa w niebie, [w:] Królestwo Boże panuje! [online], jw.org, 2014, s. 26, 27.
  81. ↑ Dodatki. Królestwo Boże, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 211.
  82. ↑ Czym jest Królestwo Boże?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny, Towarzystwo Strażnica, 2021, s. 127.
  83. ↑ Działalność społeczna [online], jw.org.
  84. ↑ Głosiciel, głoszenie, wolumin 1; Wnikliwe poznawanie Pism, Towarzystwo Strażnica, 2006, s. 694–698, ISBN 83-86930-84-5.
  85. ↑ Zachowuj gorliwość w służbie, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, luty 2015, s. 15.
  86. ↑ Czym jest Królestwo Boże?, [w:] Czego naprawdę uczy Biblia? [online], jw.org, s. 76–85.
  87. ↑ Watchtower, Czym jest Królestwo Boże? [online], jw.org.
  88. ↑ a b Watchtower, Czego dokona Królestwo Boże? [online], jw.org [dostęp 2016-12-25].
  89. ↑ Czym jest Królestwo Boże?, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Watchtower, 1 lipca 2011, s. 16–17, ISSN 1234-1150.
  90. ↑ „Oddaj cześć Bogu”, Watchtower, s. 236.
  91. ↑ a b Królestwo, Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 145–152, ISBN 83-86930-47-0.
  92. ↑ Czego dokona Królestwo Boże?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny, Towarzystwo Strażnica, 2021, s. 137.
  93. ↑ Dodatki. Szatan Diabeł, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 208.
  94. ↑ Diabeł, [w:] Watchtower, Słowniczek pojęć, Towarzystwo Strażnica, 2020.
  95. ↑ Szatan, [w:] Słowniczek pojęć [online], jw.org.
  96. ↑ Czy Szatan to jedynie symbol zła?, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, jw.org, 1 listopada 2014, s. 4, 5, ISSN 1234-1169.
  97. ↑ a b Demony, [w:] Watchtower, Słowniczek pojęć, Towarzystwo Strażnica, 2020.
  98. ↑ a b Towarzystwo Strażnica, Czy demony naprawdę istnieją? [online], jw.org.
  99. ↑ Kim jest Szatan? Czy naprawdę istnieje?, „Przebudźcie się!”, jw.org, 8 lutego 2007, s. 12, 13, ISSN 1234-1169.
  100. ↑ Towarzystwo Strażnica, Gdzie mieszka Diabeł? [online], jw.org.
  101. ↑ a b Szatan Diabeł, [w:] Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 328–334, ISBN 83-86930-47-0.
  102. ↑ Starożytne proroctwo, które ma wpływ na ciebie, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, jw.org, lipiec 2022, s. 14, ISSN 1234-1169.
  103. ↑ Księga Objawienia — co wyjawia o twojej przyszłości, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Watch Tower Bible and Tract Society, maj 2022, s. 15.
  104. ↑ Dlaczego na świecie jest tyle zła i cierpień?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny, Towarzystwo Strażnica, 2021, s. 107.
  105. ↑ Odpowiedzi na pytania biblijne: Świat duchowy [online], jw.org.
  106. ↑ Kim są aniołowie i co robią?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny, s. 99.
  107. ↑ Aniołowie, [w:] Watchtower, Słowniczek pojęć, Towarzystwo Strażnica, 2020.
  108. ↑ Czy masz anioła stróża?, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, wrzesień 2017, s. 5.
  109. ↑ Kim sa aniołowie [online], jw.org.
  110. ↑ Jaka jest prawda o aniołach, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, wrzesień 2017, s. 4.
  111. ↑ Aniołowie, [w:] Wnikliwe poznawanie Pism, s. 82, 83.
  112. ↑ Dodatki. Zamierzenie Jehowy co do ziemi, [w:] Czego nas uczy Biblia? [online], jw.org, s. 208.
  113. ↑ Czy powinieneś wierzyć w Stwórcę? Zbadaj fakty i zdecyduj, „Przebudźcie się!”, marzec 2021, s. 1–16.
  114. ↑ Watchtower, Czy Świadkowie Jehowy są kreacjonistami? [online], jw.org.
  115. ↑ Watchtower, Kiedy Bóg zaczął stwarzać wszechświat? [online], jw.org.
  116. ↑ Czym jest Armagedon? [online], jw.org.
  117. ↑ a b c Ziemia, Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 411–415, ISBN 83-86930-47-0.
  118. ↑ Jakiego życia Bóg chce dla ludzi?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny [online], jw.org.
  119. ↑ Czy Ziemia zostanie kiedyś zniszczona?, [w:] Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy [online], jw.org, 1 kwietnia 2008, s. 10–12.
  120. ↑ Armagedon – radosny początek, [w:] Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy [online], jw.org, 1 grudnia 2005, s. 4–7.
  121. ↑ Watchtower, Czy ten świat się kończy? Czym jest apokalipsa? [online], jw.org.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Doktryna_Świadków_Jehowy&oldid=75217359”