David Attenborough

brytyjski popularyzator wiedzy przyrodniczej

Sir David Frederick Attenborough (ur. 8 maja 1926 w Londynie) – brytyjski biolog, popularyzator wiedzy przyrodniczej na świecie, pisarz, narrator i podróżnik. Młodszy brat aktora i reżysera Richarda Attenborough.

David Attenborough
Ilustracja
David Attenborough (2015)
Pełne imię i nazwisko

David Frederick Attenborough

Data i miejsce urodzenia

8 maja 1926
Londyn

Zawód, zajęcie

biolog

Narodowość

angielska

Alma Mater

University of Cambridge

podpis
Odznaczenia
Odznaka Rycerza Kawalera (Wielka Brytania) Order Zasługi (Wielka Brytania) Order Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Order Towarzyszy Honoru (Wielka Brytania)
Strona internetowa
David Attenborough na Wielkiej Rafie Koralowej

Życiorys

edytuj

Ukończył zoologię w Clare College na Uniwersytecie Cambridge i studia podyplomowe w dziedzinie antropologii. Jako pracownik stacji telewizyjnej BBC, z którą związany jest od 1952 roku, stworzył cykl filmów przyrodniczych, ukazujących nieznane wcześniej fakty z życia zwierząt i roślin.

W 1985 za działalność naukową otrzymał od królowej Elżbiety II tytuł szlachecki. Został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego (CBE) oraz przyjęty do Royal Society. W 2005 został odznaczony brytyjskim Orderem Zasługi (Order of Merit). Na jego cześć jeden z gatunków ryb pancernych został nazwany Materpiscis attenboroughi, z kolei gatunek dzbanecznikaNepenthes attenboroughii. W 2012 został uhonorowany Nagrodą Lowella Thomasa[1].

W 2018 otrzymał nagrodę Emmy w kategorii Najlepszy narrator za dokument Błękitna planeta II, natomiast w 2019 za Naszą planetę[2].

24 września 2020 r. założył konto na Instagramie i w 4 godziny i 44 minuty uzyskał pierwszy milion obserwatorów, a cztery dni później obserwowało go 4,3 mln osób[3].

Poglądy

edytuj

Jest agnostykiem wychowanym w niereligijnej rodzinie naukowców. W wywiadzie dla Radio Times o jego najnowszym programie o Darwinie i doborze naturalnym przyznał, że dostaje wiele nienawistnych maili od chrześcijan piszących, że „spłonie w piekle”[4].

Jest przeciwnikiem kreacjonizmu, ale nie uważa go za poważne zagrożenie dla nauki. Za przyczynę obecnego stanu środowiska naturalnego uważa lekceważenie przyrody mające swoje korzenie w Księdze Rodzaju[5]. Wzywa, by ochroną objąć znaczną powierzchnię lądów, mórz i oceanów. Zaangażował się też w popularyzowanie wiedzy o zagrożeniach dla środowiska naturalnego[6].

Życie prywatne

edytuj

W 1950 David Attenborough poślubił Jane Elizabeth Ebsworth Oriel. Małżeństwo trwało aż do jej śmierci w 1997. Para dochowała się dwojga dzieci – Roberta i Susan.

Jego syn Robert jest wykładowcą antropologii fizycznej na Australian National University w Canberze[7].

Filmografia

edytuj
  • 1997 David Attenborough w raju (Attenborough in Paradise)
  • 2000 Największe widowisko świata natury (The Greatest Wildlife Show on Earth)
  • 2002 Pieśń Ziemi (The Song of the Earth)
  • 2004 Czas zastygły w bursztynie (The Amber Time Machine)
  • 2006 Czy zmieniamy naszą planetę? (Are We Changing Planet Earth?)
  • 2006 Czy możemy ocalić Ziemię? (Can We Save Planet Earth?)
  • 2007 Sharing Planet Earth
  • 2009 Karol Darwin i drzewo życia (Charles Darwin and the Tree of Life)
  • 2009 How Many People Can Live on Planet Earth?
  • 2010 Flying Monsters
  • 2011 Attenborough and the Giant Egg
  • 2011 The Bachelor King
  • 2012 Kingdom of Plants
  • 2012 Attenborough’s Ark
  • 2013 Mikropotwory (Micro Monsters)
  • 2014 Attenborough and Natural History Museum Alive
  • 2020 David Attenborough: Życie na naszej planecie
  • 2021 David Attenborough: Życie w kolorze
  • 2021 Rok, który odmienił świat[8]
  • 2021 Świat na granicy: Nasza planeta oczami naukowców[9]

Seriale

edytuj
  • 1979 Życie na Ziemi (Life on Earth)
  • 1984 Żyjąca planeta • Portret Ziemi (The Living Planet • A Portait of the Earth)
  • 1989 Zaginione światy (The Lost Worlds • Vanished Lives)
  • 1990 Na ścieżkach życia (The Trials of Life)
  • 1993 Życie pośród lodu (Life in the Freezer)
  • 1995 Prywatne życie roślin (The Private Life of Plants)
  • 1999 Życie ptaków (The Life of Birds)
  • 2000 Szanujmy Ziemię (State of the Planet)
  • 2002 Życie ssaków (The Life of Mammals)
  • 2005 Zadziwiające życie bezkręgowców (Life in the Undergrowth)
  • 2008 Życie gadów i płazów (Life in Cold Blood)
  • 2010 Życie: Początek (First Life)
  • 2013 Galapagos
  • 2013 Narodziny zwierząt (Rise of Animals. Triumph of the Vertebrates)
  • 2013 Tajemnice świata przyrody (Natural Curiosities)
  • 2022 Prehistoryczna Planeta (Prehistoric Planet)

Narrator

edytuj
  • 2000 Błękitna planeta (The Blue Planet • Seas of Life)
  • 2002 Największe cuda przyrody (Great Natural Wonders of the World)
  • 2006 Planeta Ziemia (Planet Earth)
  • 2009 Magia natury: Pamiętniki (Nature’s Great Events)
  • 2009 Życie (Life)
  • 2011 Lodowa planeta (The Frozen Planet)
  • 2011 Madagaskar (Madagascar)
  • 2013 Afryka (Africa)
  • 2015 Łowcy (The Hunt)
  • 2016 Planeta Ziemia II (Planet Earth II)
  • 2017 Błękitna planeta II (Blue Planet II)
  • 2019 Nasza planeta (Our Planet)
  • 2020 David Attenborough: Życie na naszej planecie
  • 2021 Rok, który odmienił świat
  • 2021 Świat na granicy: Nasza planeta oczami naukowców
  • 2022 Prehistoryczna planeta (Prehistoric Planet)

Przypisy

edytuj
  1. The Explorers Club – The Lowell Thomas Award. explorers.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)]. (ang.). [dostęp 2016-02-22].
  2. Sir David Attenborough. [w:] American Television Academy [on-line]. [dostęp 2019-09-24]. (ang.).
  3. Diana Wawrzusiszyn, Sir David Attenborough lepszy od Jennifer Aniston. Pobił rekord Guinnessa na Instagramie [online], wyborcza.pl, 27 września 2020 [dostęp 2020-09-29].
  4. Riazat Butt: Attenborough reveals creationist hate mail for not crediting God. The Guardian, 27 stycznia 2009. [dostęp 2009-02-01]. (ang.).
  5. Steve Connor: Attenborough: Genesis? It can go forth and multiply. The Independent, 31 stycznia 2009. [dostęp 2009-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-31)]. (ang.).
  6. David Attenborough: Wszyscy jesteśmy dziś mieszkańcami Czarnobyla! [online], SmogLab, 26 lipca 2021 [dostęp 2021-07-26] (pol.).
  7. Dr Robert Attenborough – School of Archaeology & Anthropology. archanth.anu.edu.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-22)]..
  8. Łukasz Majchrzyk, Na Apple TV+ pojawi się specjalny film dokumentalny „The Year Earth Changed” [online], mobiRANK.pl, 29 marca 2021 [dostęp 2021-06-06] (pol.).
  9. Łukasz Majchrzyk, „Świat na granicy” – o tym, jak jeszcze możemy poradzić sobie w antropocenie? [online], mobiRANK.pl, 5 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-06] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj