Curtis Fuller
Curtis DuBois Fuller (ur. 15 grudnia 1932 w Detroit, zm. 8 maja 2021 tamże)[1] – afroamerykański muzyk jazzowy, puzonista i kompozytor. Laureat NEA Jazz Masters Award 2007[2].
Curtis Fuller (2008) | |
Imię i nazwisko |
Curtis DuBois Fuller |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
15 grudnia 1932 |
Data i miejsce śmierci |
8 maja 2021 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
muzyk |
Wydawnictwo | |
Powiązania | |
Zespoły | |
The Jazztet Art Blakey’s Jazz Messengers Giant Bones |
Joachim-Ernst Berendt: Jimmy Cleveland, Curtis Fuller i Bob Brookmeyer uchodzą za trzech najwybitniejszych puzonistów z przełomu lat 50. i lat 60.[3]
Życiorys
edytujRodzice wcześnie go osierocili. Jego ojciec, John, pochodził z Jamajki i był robotnikiem w zakładach samochodowych Forda[4]. Zmarł na gruźlicę jeszcze przed urodzeniem syna. Matka, Antoinette z d. Heath, pochodziła z Atlanty i umarła, kiedy miał dziewięć lat[4]. Za życia opłacała jego siostrze, Mary, lekcje fortepianu. Zainteresowany muzyką, sam się jej uczył, przysłuchując się przez ścianę edukacji siostry. Dorastał w sierocińcu prowadzonym przez Towarzystwo Jezusowe[5]. Wtedy zaczął uczyć się gry na skrzypcach, ale niezbyt dobrze sobie z nimi radził. Dodatkowo zniechęcił go nauczyciel muzyki, twierdząc że skrzypce nie są odpowiednim instrumentem dla czarnoskórych[4].
Jazzem, a szczególnie potężnym brzmieniem puzonu, zachwycił się, kiedy siostra zakonna z sierocińca zabrała go na koncert zespołu Illinois Jacqueta, w którym grał na nim J.J. Johnson[2]. Ponadto chodził do Cass Technical High School razem z późniejszymi jazzmanami Paulem Chambersem i Donaldem Byrdem[6]. Nieco wcześniej jej uczniami byli także Tommy Flanagan, Thad Jones i Milt Jackson[5]. W szkole, pragnąc grać w orkiestrze, wybrał saksofon, lecz akurat wtedy nie było w dyspozycji wolnego instrumentem. Sięgnął więc po puzon, któremu pozostał wierny do końca życia. Miał wówczas szesnaście lat[7]. Inspirował się także grą Franka Rosolino, tak jak on absolwenta Cass Technical High School, który niedługo później został jego nauczycielem[4].
W 1953 został powołany do wojska. Początkowo otrzymał przydział do korpusu pancernego[5], ale przeniesiono go do 36th Army Band[8], jednej z ostatnich afroamerykańskich orkiestr wojskowych[4]. Grał w niej z przyszłymi gwiazdami jazzu – Julianem (był bandliderem) i Natem Adderleyami, oraz Paulem Chambersem[5]. Natomiast Junior Mance[5] był ponadto pisarzem kompanijnym[5]. W 1956 po wyjściu z wojska powrócił do Detroit i podjął studia muzyczne na Wayne State University[6]. Mieszkał w jednym pokoju z Joe Hendersonem[6]. W tym czasie występował z kwintetem Yusefa Lateefa[2]. W 1957 wyjechał z nim do Nowego Jorku. Gdy Miles Davis zaproponował mu pracę, postanowił pozostać w Wielkim Jabłku. Przy okazji Davis powiedział mu: „Przestań grać jak J.J. Daj spokój z tym gównem. Graj swój szajs.”[6] Występując w jego zespole poznał dwóch ważnych dla siebie ludzi: Johna Coltrane’a, z którym się zaprzyjaźnił, oraz Alfreda Liona, współzałożyciela wytwórni Blue Note Records. Usłyszawszy go na estradzie, producent zaproponował mu dokonanie nagrań jako liderowi. Później pracował u niego także jako muzyk studyjny uczestnicząc m.in. w nagraniu słynnego albumu Coltrane’a Blue Train. Był jedynym puzonistą, z którym nagrywali Coltrane i pianista Bud Powell[2].
W 1961 został członkiem formacji The Jazztet, założonej przez trębacza Arta Farmera i saksofonistę Benny’ego Golsona. Pozostał w niej do 1961. W czerwcu tego roku przeszedł do The Jazz Messengers Arta Blakeya[2]. Kiedy bez uprzedzenia wybrał się na tournée koncertowe Departamentu Stanu, niezadowolony Blakey uznał to jako urlop. Gdy jednak chciał pojechać w ramach tej samej trasy koncertowej do Rosji Sowieckiej, Blakey orzekł: „Jeśli pojedziesz, do cholery, to już nie wracaj. Jak chcesz grać z tymi skurwysynami, droga wolna!” Fuller mądrze zdecydował pozostać w zespole, w którym niebawem pojawili się trębacz Freddie Hubbard, pianista Cedar Walton i kontrabasista Reggie Workman. The Jazz Messengers stał się jednym z najwspanialszych i najbardziej znanych zespołów w historii jazzu[6]. Opuścił go dopiero w 1965. Regularnie powracał do niego w latach 70., biorąc udział w europejskich tournées oraz koncertowych „zlotach gwiazd” grupy[6].
W 1967 zmarła jego siostra oraz przyjaciel – John Coltrane. Tak bardzo go to przygnębiło, że porzucił muzykę[4]. Podjął pracę na Manhattanie w koncernie motoryzacyjnym Chryslera[4]. Jednakże po niemal roku powrócił na scenę jazzową. Sprawił to Dizzy Gillespie, który przekonał go do wzięcia udziału w światowym tournée z jego big-bandem[4]. Później, od 1975 do 1977 jeździł z koncertami po Stanach Zjednoczonych w orkiestrze Counta Basiego[2]. W przerwach między wyjazdami nagrywał płyty jako lider i sideman. W latach 1979 i 1980 współprowadził z Kaiem Windingiem kwintet Giant Bones, a na przełomie lat 70. i 80. ponownie grał z Blakeyem, Waltonem i Golsonem. W latach 80. regularnie koncertował w Europie z formacją Timeless All-Stars[1]. Występował również i nagrywał z przeformowanym Jazztetem. Pod koniec tej dekady zaczął nauczać. Dla studentów i młodych muzyków prowadził wykłady i warsztaty jazzowe w nowojorskim John F. Kennedy Center for the Performing Arts oraz na takich uczelniach jak Skidmore College, New England Conservatory of Music i uniwersytetach: Harvarda, Stanforda, Pittsburskim, Duke’a i NYU[2]. W 1999 Berklee College of Music uhonorował go tytułem doktora honoris causa[2].
Zmarł w domu opieki w rodzinnym Detroit[4]. Miał 88 lat.
Małżeństwa i dzieci
edytujBył dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą małżonką została Judith Patterson, z którą się rozwiódł[4]. Z drugą – Catherine Rose Driscoll, zmarłą na raka płuc w 2010, przeżył trzydzieści lat[4]. Poświęcił jej wydaną rok później płytę The Story of Cathy & Me. Miał ośmioro dzieci: córkę – Mary i synów – Ronalda, Darryla, Geralda, Dellaneya, Wellingtona, Paula i Anthony’ego[4].
Dyskografia
edytujJako lider lub współlider
edytuj- 1957
- The Opener (Blue Note)
- Bone & Bari (Blue Note)
- New Trombone (Prestige)
- 1958 Jazz ...It's Magic! – Curtis Fuller–Sonny Redd–Tommy Flanagan–George Tucker–Louis Hayes (Regent Records)
- 1959
- The Curtis Fuller Jazztet with Benny Golson (Savvoy)
- Monday Night at Birdland – Hank Mobley–Billy Root–Curtis Fuller–Lee Morgan (Roulette)
- Another Monday Night at Birdland – Hank Mobley–Billy Root–Curtis Fuller–Lee Morgan (Roulette)
- Sliding Easy (United Artists Records)
- Blues ette – Curtis Fuller’s Quintet (Savoy)
- 1960
- Curtis Fuller Volume 3 (Blue Note)
- Imagination (Savoy}
- 1961
- South American Cookin’ (Epic)
- The Magnificent Trombone of Curtis Fuller (Epic)
- Boss of the Soul-Stream Trombone (Warwick)
- Soul Trombone (Impulse! Records)
- 1962
- Images of Curtis Fuller (Savoy)
- Curtis Fuller with Red Garland (New Jazz)
- Cabin in the Sky (Impulse!)
- Curtis Fuller and the Jazz Ambassadors –Jazz Conference Abroad (Smash Records)
- 1965 Curtis Fuller and Hampton Hawes with French Horns (Status)
- 1972 Smokin’ (Mainstream Records)
- 1973 Crankin’ (Mainstream)
- 1979 Fire and Filigree (Bee Hive Records)
- 1996 The Complete Blue Note/UA Curtis Fuller Sessions (Mosaic Records)
- 1980
- Two Bones (Blue Note)
- Kai Winding and Curtis Fuller – Giant Bones ’80 (Sonet)
- 1984 Curtis Fuller Meets Roma Jazz Trio (Timeless Records)
- 1996 Curtis Fuller – The Complete Blue Note/UA Curtis Fuller Sessions
- 2004 Up Jumped Spring with Brad Goode (Delmark Records)
- 2005 Keep It Simple (Savant)
- 2010I Will Tell Her (Capri)
- 2011 The Story of Cathy & Me (Challenge Records)
- 2012 Down Home (Capri)
- 2018 In New Orleans (Progressive)
Jako sideman
edytuj- Z Art Blakey and the Jazz Messengers
- 1961
- Art Blakey!!!!! Jazz Messengers!!!!! (Impulse)
- Mosaic – Art Blakey and the Jazz Messengers (Blue Note)
- 1962
- Three Blind Mice (United Artists)
- Caravan – Art Blakey Jazz Messengers (Riverside)
- The African Beat (Blue Note)
- 1963
- Ugetsu – Art Blakey's Jazz Messengers at Birdland (Riverside)
- Buhaina’s Delight – Art Blakey & The Jazz Messengers (Blue Note)
- Golden Boy – Art Blakey and the Jazz Messengers Play Selections From the New Musical (Colpix)
- 1965
- Free For All – Art Blakey & The Jazz Messengers (Blue Note)
- 'S Make It – Art Blakey & The Jazz Messengers (Limelight)
- 1966
- Indestructible – Art Blakey & The Jazz Messengers (Blue Note)
- Kyoto – Art Blakey and the Jazz Messengers (Riverside)
- 1973 Thermo (Milestone)
- 1978
- In My Prime – Art Blakey and the Jazz Messengers – Vol. 1 (Timeless)
- In My Prime – Art Blakey and the Jazz Messengers – Vol. 1 (Timeless)
- Art Blakey – Live at the Renaissance Club (Blue Note)
- Live Messengers (Blue Note)
- Z Johnem Coltrane’em
- 1958
- Blue Train (Blue Note)
- Tanganyika Strut (Savoy)
- Jazz Way Out (Savoy)
- 1977 Dial Africa – The Savoy Sessions – John Coltrane–Wilbur Hardin (Savoy)
- 1978 Gold Coast (Savoy)
- Z Jimmym Smithem
- 1958 House Party (Blue Note)
- 1979 Confirmation (Blue Note)
- 1984 Special Guests (Blue Note)
Zestawienie wg dat wydania płyt
Przypisy
edytuj- ↑ a b Curtis Fuller. allmusic.com. [dostęp 2024-09-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Curtis Fuller (1934–2021). National Endowment for the Arts. [dostęp 2024-09-07]. (ang.).
- ↑ Joachim-Ernst Berendt, Od raga do rocka, wyd. PWM, 1979, s. 243, 244
- ↑ a b c d e f g h i j k l Curtis Fuller, a Powerful Voice on Jazz Trombone, Dies at 88. „The New York Times”. [dostęp 2024-09-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Curtis Fuller (1934–2021). NJA. [dostęp 2024-09-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Curtis Fuller – Motor City Messenger. AllAboutJazz. [dostęp 2024-09-07]. (ang.).
- ↑ 2013 Curtis Fuller to sit in with WCSU jazz combos. Western Connecticut State University. [dostęp 2024-09-07]. (ang.).
- ↑ 36th Army Band. history.army.mil. [dostęp 2024-09-08]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Curtis Fuller, allmusic.com
- NEA Jazz Masters – Curtis Fuller, National Endowment for the Arts
- Curtis Fuller, a Powerful Voice on Jazz Trombone, Dies at 88, „The New York Times”
- Curtis Fuller (1934–2021), National Jazz Archive
- Curtis Fuller – Motor City Messenger, AllAboutJazz
Linki zewnętrzne
edytuj- Dyskografia Curtisa Fullera, Discogs