Chiang Ching-kuo

Chiang Ching-kuo
Data i miejsce urodzenia	27 kwietnia 1910 ; Zhejiang
Data i miejsce śmierci	13 stycznia 1988 ; Tajpej
	Prezydent Republiki Chińskiej
Okres	od 20 maja 1978; do 13 stycznia 1988
Przynależność polityczna	Kuomintang
Wiceprezydent	Hsieh Tung-min (1978-1984) Lee Teng-hui (1984-1988)
Poprzednik	Yen Chia-kan
Następca	Lee Teng-hui
	Premier Republiki Chińskiej
Okres	od 29 maja 1972; do 20 maja 1978
Przynależność polityczna	Kuomintang
Poprzednik	Yen Chia-kan
Następca	Sun Yun-suan
	Przewodniczący Kuomintangu
Okres	od 5 kwietnia 1975; do 13 stycznia 1988
Poprzednik	Czang Kaj-szek
Następca	Lee Teng-hui
	Wicepremier Republiki Chińskiej
Okres	od 1 lipca 1969; do 1 czerwca 1972
Przynależność polityczna	Kuomintang
Poprzednik	Huang Shao-ku
Następca	Hsu Ching-chung
	Minister Obrony Narodowej Republiki Chińskiej
Okres	od 14 stycznia 1965; do 30 czerwca 1969
Przynależność polityczna	Kuomintang
Poprzednik	Yu Da-wei
Następca	Huang Chieh
	Minister bez teki
Okres	od 15 lipca 1958; do 13 stycznia 1965
Przynależność polityczna	Kuomintang
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chiang Ching-kuo (chiń. upr. 蒋经国; chiń. trad. 蔣經國; pinyin Jiǎng Jīngguó, wym. [t ɕ i ã.t ɕ i ŋ .k o ʔ]; ur. 27 kwietnia 1910 w Fenghua w prow. Zhejiang, zm. 13 stycznia 1988 w Tajpej) – polityk chiński (tajwański), prezydent Republiki Chińskiej (Tajwanu) w latach 1978-1988. Najstarszy syn Czang Kaj-szeka i jego pierwszej żony Mao Fumei.

W 1925 roku wyjechał do ZSRR, gdzie podjął studia na moskiewskim Uniwersytecie im. Sun Jat-sena. Jego szkolnymi kolegami było wielu działaczy komunistycznych, m.in. Deng Xiaoping. Popadł w niełaskę władz radzieckich po podjęciu przez Czang Kaj-szeka w 1927 roku działalności antykomunistycznej w Chinach. Pomimo złożenia publicznej krytyki polityki ojca, został zesłany w region Uralu, gdzie pracował w zakładzie przemysłu ciężkiego. Tam poznał swoją przyszłą żonę, Białorusinkę Fainę Jepaczewą Wachaliewą (ur. 1916, zm. 2004), znaną później pod chińskim nazwiskiem Chiang Fang-liang (chiń. upr. 蒋方良; chiń. trad. 蔣方良; pinyin Jiǎng Fāngliáng). Z małżeństwa tego doczekał się 3 synów i córki.

Na początku 1937 roku za zezwoleniem władz radzieckich wrócił wraz z rodziną do Chin. Rok później wstąpił do Kuomintangu. Początkowo przebywał z ramienia partii w prowincji Jiangxi, natomiast w 1948 roku został skierowany do Szanghaju. Jego polityka uzdrowienia stosunków w mieście, naznaczona radykalną walką z korupcją, spowodowała, iż popadł w konflikt ze swoją macochą Song Meiling.

W 1949 roku wraz z rządem Republiki Chińskiej ewakuował się na Tajwan. Pełnił wiele funkcji we władzach państwowych – był szefem tajnej policji (1950–1965), ministrem obrony (1965–1969), wicepremierem (1969–1972). W latach 1972–1978 premier Tajwanu, w 1978 roku został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na urząd prezydenta (zastąpił Yen Chia-kana). Jako głowa państwa został zmuszony do złagodzenia polityki autokratycznej, dopuścił działalność partii opozycyjnych, zniósł stan wyjątkowy (1987) i zezwolił na ruch turystyczny do Chin kontynentalnych.

Pełnił funkcję prezydenta do końca życia, zmarł na atak serca. Zastąpił go Lee Teng-hui.

Bibliografia

James Z. Gao, Historical Dictionary of Modern China (1800-1949), Scarecrow Press, Lanham 2009.