Cheder
Cheder (hebr. חדר pokój) – szkoła żydowska o charakterze religijnym utrzymywana przez gminę religijną.
Opis
edytujDawniej była to szkoła elementarna, do której posyłano chłopców w wieku trzech lub pięciu lat. Nauka w chederze trwała do bar micwy i polegała na nauce czytania po hebrajsku z elementarza Reszit Daat oraz z Księgi Kapłańskiej i mechanicznego tłumaczenia tej ostatniej. Dzieci przebywały w szkole większość dnia. Zajęcia odbywały się najczęściej w mieszkaniu nauczyciela (mełameda). Dla większości chłopców nauka kończyła się na chederze, tylko niektórzy kontynuowali ją w jesziwie.
Powszechna była opinia na temat niskiego poziomu nauczania w chederach[1], szczególnie w porównaniu ze szkołą państwową[2]. Chedery krytykowane były także za ich hermetyczność i brak przedmiotów świeckich[3]. Przeszkodą dla Żydów był m.in. język wykładowy[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Joanna Cukras-Stelągowska, Cheder i mełamed we wspomnieniach młodzieży żydowskiej okresu międzywojennego, Toruń.
- ↑ a b Agnieszka Szarkowska, Absolwent prywatnej świeckiej szkoły żydowskiej jako obywatel Drugiej Rzeczypospolitej [online].
- ↑ Joanna Cukras-Stelągowska, Od chederu do jesziwy w polskiej diasporze... – dwustopniowy system żydowskiego szkolnictwa religijnego i jego współczesne transformacje, Toruń.
Bibliografia
edytuj- Rafał Żebrowski, Cheder, [w:] Zofia Borzymińska, Rafał Żebrowski (red.), Polski Słownik judaistyczny. Dzieje – kultura – religia – ludzie, Prószyński i S-ka, t. 1, Warszawa 2003, s. 281–283.
- Szkolnictwo w Izraelu, [w:] Julius H. Schoeps (red.), Nowy leksykon judaistyczny, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2007, s. 809.