Chasmozaur

Chasmozaur (Chasmosaurus) – roślinożerny, czworonożny, rogaty dinozaur należący do ceratopsów. Spokrewniony z triceratopsem.

Chasmozaur

Chasmosaurus
Lambe, 1914
Okres istnienia: 76,5–75,5 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 76.5/75.5 ↓ 76.5/75.5
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Podrząd	Cerapoda
Infrarząd	ceratopsy
Rodzina	Ceratopsidae
Podrodzina	Chasmosaurinae
Rodzaj	chasmozaur

Nazwa rodzajowa Chasmosaurus oznacza jaszczura ze szczelinami.

Opis

Szkielet chasmozaura (Royal Tyrrell Museum of Paleontology, Drumheller, Alberta)

Chasmozaur posiadał z tyłu głowy ogromną, przypominającą żagiel kryzę z dwoma dużymi oknami skroniowymi, która chroniła kark i łopatki. Dzięki istnieniu okien, kryza chasmozaura była znacznie lżejsza niż gdyby była zbudowana z litej kości. Na przedzie długiej i wąskiej czaszki, tuż nad oczodołami, wystawały dwa rogi, a trzeci znacznie mniejszy umieszczony był na nosie chasmozaura. Po bokach kryzy, na całej jej długości, wyrastały drobne guzy. Odcinek kręgosłupa chasmozaura położony nad miednicą był usztywniony tkanką kostną a sama miednica była wzmocniona dzięki zespoleniu 8 kręgów. Taka budowa umożliwiała amortyzację podczas biegu chasmozaura.

Wielkość

Chasmozaur miał do 5 metrów długości i ważył około 2,2 t.

Występowanie

Chasmozaur występował pod koniec kredy - (około 76.5-75.5 milionów lat temu) - na obszarze dzisiejszej Ameryki Północnej w kanadyjskiej prowincji Alberta.

Behawior i Etologia

Chasmozaur żywił się roślinami włóknistymi.

Historia odkryć

Szczątki chasmozaura zostały znalezione w 1913 przez Charlesa Sternberga nad rzeką Red Derr w prowincji Alberta i opisane przez Lawrence'a Lambe w 1914.

Gatunki

Gatunki należące do rodzaju Chasmosaurus według Maidment i Barretta (2011):

• Chasmosaurus belli (Lambe 1902) = C. canadensis (Lambe 1902) = C. brevirostris Lull 1933 = C. kaiseni Brown 1933
• Chasmosaurus russelli Sternberg 1940

Zaliczany kiedyś do rodzaju Chasmosaurus gatunek C. mariscalensis jest obecnie gatunkiem typowym odrębnego rodzaju Agujaceratops, a gatunek C. irvinensis - rodzaju Vagaceratops.

Muzea

• Royal Ontario Museum - muzeum w Toronto

Bibliografia

• Dotson, P. The Horned Dinosaurs. Princeton University Press. (1996)

Linki zewnętrzne

• chasmozaur w Ontario. rom.on.ca. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-20)].
• www.dinosoria.com