Cementownia Grodziec
Cementownia Grodziec – cementownia mieszcząca się w Grodźcu (dzielnicy Będzina). Została uruchomiona w 1857 roku.
Cementownia Grodziec (2012) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Siedziba | |
Adres |
ul. Kijowska, ul. Barlickiego, 42-506 Będzin |
Data założenia |
1857 |
Położenie na mapie Będzina | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu będzińskiego | |
50°21′12,5″N 19°05′14,3″E/50,353472 19,087306 |
Historia
edytujByła to fabryka cementu portlandzkiego. Właścicielem był Jan Ciechanowski, a pierwszym dyrektorem był inż. Emil Konarzewski, który prowadził zakład przez 20 lat. Stanisław Ciechanowski, syn Jana, wydzierżawił, a w 1925 roku sprzedał Cementownię koncernowi belgijskiemu Solvay. Koncern Solvay prowadził rozbudowę zakładu aż do 1939 roku. Równolegle z rozwojem Cementowni nastąpiła ogólna poprawa sytuacji materialnej załogi, wybudowano mieszkania i inne obiekty socjalne.
Przez długi czas pod Cementownią utrzymywano filar oporowy w zalegającym pod tym obiektem pokładzie węgla o grubości 1,8 m. Na skutek wyeksploatowania go przez Kopalnię „Grodziec”, nastąpiły nieodwracalne szkody w obiekcie Cementowni i 31 lipca 1979 roku wstrzymana została działalność produkcyjna zakładu.
Decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach z 19 lutego 2021, uzupełnioną postanowieniem z 25 lutego 2021[1], do rejestru zabytków (nr rej. A/763/2021) wpisano zespół zabudowy Cementowni „Grodziec” wraz z tradycyjną nazwą zabytku „Cementownia Grodziec”, w skład którego wchodzą:
- budynek zbiorników szlamowych,
- 5 silosów, połączonych pomostem transportera cementu, wraz z „wieżą konwojera” – konstrukcją elewatorów cementu, przylegającą od strony zachodniej do silosa nr II (licząc od zachodu)[2].
Produkcja cementu w zakładzie
edytuj- 1884 – 11 200 t
- 1893 – 19 200 t
- 1914 – 54 000 t
- 1940 – 183 000 t
- 1955 – 382 000 t
Mecenat cementowni
edytujCementownia Grodziec sponsorowała:
- Klub Tenisowy w Grodźcu (powst. w latach 20. XX wieku)
- Klub Sportowy „Solvay” Grodziec (powst. 1929/1930–1939)
- ZKS „Budowlani” Grodziec (powst. po 1945–1979)
Galeria
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Michał Bulsa, Decyzje dotyczące wpisów i skreśleń w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego w 2021 roku, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2022, t. 14, s. 388.
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 3 marca 2021 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (pol.). wkz.katowice.pl [dostęp 2021-03-03].
Linki zewnętrzne
edytuj- Cementownia „Grodziec” w Encyklopedii Zagłębia Dąbrowskiego
- Galeria zdjęć cementowni Grodziec (galeria katowice.kaleidoscope.pl)
- Cementownia Grodziec – Galeria zdjęć www.opuszczone.com
- Galeria Podwórkowa Freba – Cementownia Grodziec
- Film / pół reportaż prezentujący miejsca z Cementowni Grodziec
- Zdjęcia na Opuszczone.net