Bzowo (wieś w województwie kujawsko-pomorskim)
Bzowo – kociewska wieś sołecka w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Warlubie[4].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
od 26 do 86 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
473[2] |
| Strefa numeracyjna |
52 |
| Kod pocztowy |
86-160[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CSW |
| SIMC |
0099079 |
Położenie na mapie gminy Warlubie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świeckiego  | |
 53°33′25″N 18°39′46″E/53,556944 18,662778[1]
| |
Położenie i demografia
edytujWieś położona jest na obszarze Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bzowo, po jej zniesieniu w gromadzie Warlubie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 473 mieszkańców[2]. Jest czwartą co do wielkości miejscowością gminy Warlubie.
Historia
edytujWbrew pozorom nazwa, wzmiankowanej już w 1295 roku, osady nie wiąże się z pospolitym krzewem ozdobnym – bzem, lecz z popularnym w średniowieczu na Pomorzu imieniem Sobiesz (Sobiesław). Nazwa zmieniała się z pierwotnego Sobieszowa przez Bszowo do funkcjonującego od końca XVI w. Bzowa.
Gdy w 1772 roku Rzeczpospolita straciła na rzecz Prus tereny Pomorza i Kujaw, nazwa wsi Bzowo zmieniono na Sibsau. Ten stan rzeczy panował aż do odzyskania przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej i przyłączenia do macierzy terenów położonych na Kociewiu na przełomie stycznia i lutego 1920 roku. Po 148 latach pod zaborami Bzowo odzyskało swoją pierwotną nazwę. Niestety ten stan nie utrzymywał się zbyt długo, gdyż 4 września 1939 roku Bzowo znów znajdowało się w rejonie okupacji niemieckiej (III Rzeszy). W latach 1939–1941 nazwę przemianowano na Sibsau, lecz w 1942 roku nazwę zmieniono ze względów na wcześniejszą historię Bzowa utożsamianą z holendrami na Hollendorf (Hollen - początek pochodził od słowa der Holländer czyli Holender, dorf - niem. nazwa wsi)
Po wielkich powodziach w 2. połowie XVI wieku, w Bzowie osadzono holenderskich mennonitów. Umiejętność gospodarowania na podmokłych terenach sprawiła, że olędrzy stali się pożądanymi kolonistami[5]. Śladem ich bytności jest kościół z 1768 roku. W okolicy znajdują się domy drewnianej konstrukcji zrębowej, wybudowane w stylu holenderskim w połowie XIX wieku. W pobliskim Osieku (2 km na wschód) odkryto ślady cmentarzyska grobów skrzynkowych, jedynego na nizinach nadwiślańskich, najniżej położonego na Kociewiu. Około 3 km na zachód od Bzowa znajduje się Góra Kościuszki (wzgórze 85 m n.p.m.) nazwana tak dla uczczenia 110. rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki.
Współczesność
edytujWe wsi rośnie grusza polna o obwodzie (przy powołaniu) 150 cm, uznana za pomnik przyrody w 1991 roku[6]. W Bzowie działa Ochotnicza Straż Pożarna, która niedawno świętowała swoje 91. urodziny. W tej miejscowości działa Koło Gospodyń Wiejskich liczące sobie 75 lat. Bzowo, według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyło 473 mieszkańców[2]. Większość mieszkańców Bzowa jest katolikami.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14285
- ↑ a b c GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 139 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ miasto-nowe.com: Osadnictwo holenderskie w Dolinie Wisły. [dostęp 2012-01-14]. (pol.).
- ↑ Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku
Linki zewnętrzne
edytuj- Bzowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 523.
- Sibsau, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 476.