Bogusław Wołoszański
Bogusław Wołoszański (ur. 22 marca 1950 w Piotrkowie Trybunalskim[1]) – polski dziennikarz, pisarz i popularyzator historii, autor książek o tematyce historycznej, pomysłodawca oraz twórca programu Sensacje XX wieku, poseł na Sejm X kadencji.
 Bogusław Wołoszański (2023) | |
| Data i miejsce urodzenia |
22 marca 1950 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
dziennikarz, pisarz, popularyzator historii |
| Alma Mater | |
| Stanowisko |
poseł na Sejm X kadencji (od 2023) |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujRodzina i wykształcenie
edytujSyn Mariana (1908–2004) i Ireny z domu Malinowskiej (1908–1992)[2]. Jego ojciec był nauczycielem oraz dyrektorem internatu liceum w Piotrkowie Trybunalskim; w trakcie kampanii wrześniowej służył w 25 pułku piechoty, później podczas okupacji niemieckiej był członkiem Armii Krajowej (pseudonim „Orzeł”)[2][3].
Bogusław Wołoszański w 1971 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego[4]. Uczestniczył w seminarium doktoranckim prowadzonym przez profesora Stanisława Ehrlicha[5]. W 1971 podjął dalszą naukę w podyplomowym dwuletnim Instytucie Dziennikarstwa UW. W 1979 rozpoczął dzienne studia reżyserskie na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego, z których zrezygnował z powodów rodzinnych i zawodowych[4].
Działalność zawodowa
edytujPo ukończeniu studiów otrzymał nakaz pracy w radzie narodowej w Wieluniu[6]. W 1971 podjął współpracę z redakcją młodzieżową Telewizji Polskiej, gdzie m.in. prowadził program rozrywkowy Telewizyjny Ekran Młodych[4]. W latach 1973–1983 był zatrudniony w redakcji międzynarodowej TVP[1].
W 1983 został zastępcą dyrektora dyrekcji programów oświatowych. We wrześniu tego samego roku rozpoczął pracę nad programem Sensacje XX wieku. W 1985 wyjechał jako korespondent radia i telewizji do Londynu, gdzie pracował przez trzy lata[1][4]. W 1988 objął stanowisko zastępcy dyrektora TVP1 oraz szefa redakcji międzynarodowej. Wprowadził na antenę programy Raport oraz 7 dni świat[4], którego przez pewien czas był jednym z prowadzących[7]. Obok audycji na temat aktualnych wydarzeń w polityce międzynarodowej w dalszym ciągu przygotowywał programy z cyklu Sensacje XX wieku. W 1990 ukazała się pierwsza oparta na tym cyklu publikacja książkowa[8]. W 1992 powrócił do redakcji oświatowej[4], gdzie m.in. przygotowywał program Encyklopedia II wojny światowej[8]. Od 1998 pracował w Agencji Produkcji Audycji Telewizyjnych[4].
W latach 90. zajął się również regularnie pisaniem książek, poświęconych wydarzeniom XX wieku[4][8], a także prowadzeniem wraz z żoną działalności wydawniczej[9][10]. W 2001 podjął współpracę z Radiem Zet, w którym prowadził audycję Sensacje XX wieku[8]. W 2002 był gospodarzem i współautorem telewizyjnych spotów informacyjnych Unia bez tajemnic nagranych w ramach rządowej kampanii informacyjnej poświęconej integracji europejskiej[8]. W sierpniu 2005 odszedł z TVP[8]. Napisał scenariusz na potrzeby ekranizacji swojej książki Twierdza szyfrów. Na tej podstawie powstał wyprodukowany przez niego trzynastoodcinkowy serial Tajemnica twierdzy szyfrów, który wyreżyserował Adek Drabiński[11][12].
W późniejszych latach na antenie Polsat Play prowadził programy popularnonaukowe Skarby III Rzeszy[13] oraz Tajna historia XX wieku[14]. W 2015 nawiązał współpracę z Telewizją Polską oraz stacją National Geographic, dla których ponownie realizował Sensacje XX wieku. W tym samym roku premierę miał pięcioodcinkowy cykl Przewodnik historyczny Bogusława Wołoszańskiego[15].
Działalność polityczna
edytujOd 1976 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[16]. W 1985 podpisał zobowiązanie do współpracy z Departamentem I MSW, co – jak sam relacjonował – umożliwiło mu następnie wyjazd do Londynu, gdzie realizował program Sensacje XX wieku[17]. Figurował jako kontakt operacyjny o pseudonimach „Ben” i „Rewo”. W 1988 oficer prowadzący oficjalnie zamknął dokumentację dotyczącą tego kontaktu operacyjnego[18]. Złożył w związku z tym w 2023 oświadczenie lustracyjne potwierdzające współpracę[19].
W wyborach parlamentarnych w 2023 kandydował do Sejmu z pierwszego miejsca na liście Koalicji Obywatelskiej w okręgu piotrkowskim[20]. Uzyskał mandat posła X kadencji, otrzymując 35 202 głosy[19]. Zasiadł w Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Obrony Narodowej[21].
Życie prywatne
edytuj
Żonaty z Hanną, związaną z branżą wydawniczą[9]. Ma dwoje dzieci: Hannę i Michała[4].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)[22]
- Nagroda im. Bolesława Prusa (2000)[23]
- Tytuł honorowego obywatela Piotrkowa Trybunalskiego (2001)[24]
- Wiktor (1993), Super Wiktor (1998)[1]
- Dobosz Powstania Wielkopolskiego, nagroda honorowa TPPW 1918/1919 (2003)[25].
Twórczość
edytuj- Książki
- Sensacje XX wieku (Novum, 1990)
- Sensacje XX wieku: II wojna światowa (Magnum, 1994)
- Sensacje XX wieku: po II wojnie światowej (Magnum, 1995)
- Ten okrutny wiek (Colori, 1995)
- Ten okrutny wiek. Cz. 2 (Colori, 1996)
- Encyklopedia II wojny światowej, t. 1–2 (Amber, 1997)
- Tajna wojna Hitlera (Colori, 1997)
- Straceńcy (Colori, 1998)
- Tajna wojna Stalina (Colori, 1999)
- Droga do piekła: Stalin 1941–1945 (2000)
- Władcy ognia (Colori, 2001)
- Tajna wojna Churchilla (Colori, 2002)
- Twierdza szyfrów (Wyd. „Wołoszański”, 2004, powieść)
- Operacja Talos (Wyd. „Wołoszański”, 2005, powieść)
- Sieć: ostatni bastion SS (Wyd. „Wołoszański”, 2006, powieść)
- Testament Odessy (Wyd. „Wołoszański”, 2008, powieść)
- Honor żołnierza 1939 (Wyd. „Wołoszański”, 2010)
- Wojna, miłość, zdrada (Wyd. „Wołoszański”, 2010)
- Największy wróg Hitlera (Wyd. „Wołoszański”, 2012)
- Wiek krwi (Wyd. „Wołoszański”, 2016)
- SS: nowy początek (Wyd. „Wołoszański”, 2019)
- Zabić Amerykę (Wyd. „Wołoszański”, 2021)
- Zeszyty z cyklu Sensacje XX wieku (1994–1996)
- Pojedynek na pustyni: Rommel contra Montgomery (1)
- Piekło i niebo: opowieść o samolotach które pokonały Japonię (2)
- Skazani: 6 tysięcy żołnierzy wysłanych na śmierć (3)
- Śmierć marszałka: jak zginął Michaił Tuchaczewski (4)
- Zemsta OAS: tajna organizacja, która chciała zniszczyć Francję (5)
- Tajemnica „Overlord” (6)
- Kryptonim: „Cycero” (7)
- Czarna orkiestra (8)
- Komandosi (9)
- Sprawa Żukowa (10)
- Śmiertelny pojedynek Chruszczow-Beria (11)
- Narodziny siły: tajna historia radzieckiej bomby atomowej (12)
- Na krawędzi: kryzys kubański 1962 (13)
- Korea w ogniu: miejsce, od którego mógł zapłonąć świat (14)
- U-2 zaginął: lot samolotu szpiegowskiego, który zmienił politykę mocarstw (15)
- Programy telewizyjne
- Sensacje XX wieku (1983–2005, 2015)
- Encyklopedia II wojny światowej (1991–1996)
- Skarby III Rzeszy (2012–2013)
- Tajna historia XX wieku (2014–2016)
- Przewodnik historyczny Bogusława Wołoszańskiego (2015)
- Audycje radiowe
- Sensacje XX wieku (2001–2002)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Wołoszański Bogusław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-10-28].
- ↑ a b Stanisław Nicieja, Moje Kresy. Drohobyckie konotacje historyków [online], nto.pl, 12 października 2015 [dostęp 2019-05-24].
- ↑ Mateusz Zimmerman, Bogusław Wołoszański: w garniturze trudno się włazi do czołgu [WYWIAD] [online], onet.pl, 23 marca 2020 [dostęp 2023-10-28].
- ↑ a b c d e f g h i Biografia, woloszanski.com [zarchiwizowane 2021-06-23].
- ↑ Maciej Łętowski, Kaczyński myśli Leninem? [online], wyborcza.pl, 12 marca 2016 [dostęp 2016-04-06].
- ↑ Kudelski na tropie zaginionych historii: Bogusław Wołoszański i tajemnice przeszłości [online], Radio dla Ciebie, 5 grudnia 2020 [dostęp 2021-10-29].
- ↑ Urszula Chincz, Anna Morawska, 7 Dni: Świat Andrzeja Turskiego, Warszawa: Świat Książki, 2015, s. 160, ISBN 978-83-7943-833-4.
- ↑ a b c d e f Bogusław Wołoszański – sylwetka [online], gazeta.pl, 17 stycznia 2007 [dostęp 2023-10-28].
- ↑ a b Hanna Wołoszańska i jej Colori [online], rynek-ksiazki.pl, 24 lipca 2003 [dostęp 2023-10-28].
- ↑ Agnieszka Dajbor, Bogusław i Hanna Wołoszańscy od 47 lat są zawsze razem. Przez wszystko przechodzą wspólnie [online], viva.pl, 2 lipca 2023 [dostęp 2023-10-28].
- ↑ Bogusław Wołoszański w bazie filmpolski.pl [dostęp 2023-10-28].
- ↑ Tajemnica twierdzy szyfrów w bazie filmpolski.pl [dostęp 2023-10-28].
- ↑ Skarby III Rzeszy, Polsat Play [zarchiwizowane 2013-01-26].
- ↑ Patryk Pallus, Wołoszański, Latkowski, Figurski i Zientarski wiosną w Polsat Play [online], wirtualnemedia.pl, 28 marca 2014 [dostęp 2023-10-28].
- ↑ „Przewodnik Historyczny Bogusława Wołoszańskiego” od stycznia w TVP Historia [online], tvp.pl, 12 grudnia 2014 [dostęp 2023-10-28].
- ↑ Prezes IPN publikuje dokumenty ws. Wołoszańskiego [online], fronda.pl, 17 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-18].
- ↑ Agnieszka Niesłuchowska, Wołoszański: nie żałuję swojej współpracy z wywiadem [online], wp.pl, 17 stycznia 2007 [dostęp 2019-05-24].
- ↑ Wołoszański na liście KO. Dr Gontarczyk mówi o „esbeckiej przeszłości”: jedna z ostatnich osób, na którą bym zagłosował [online], polskieradio24.pl, 16 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-18].
- ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2023 [online], pkw.gov.pl [dostęp 2023-10-28].
- ↑ Maciej Kałach, Bogusław Wołoszański jedynką na liście KO. W wyborach będzie walczył z Macierewiczem [online], onet.pl, 16 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-16].
- ↑ Bogusław Wołoszański [online], sejm.gov.pl [dostęp 2023-11-23].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 czerwca 1998 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1998 r. nr 25, poz. 369).
- ↑ Bogusław Wołoszański [online], wp.pl [dostęp 2023-10-28].
- ↑ Honorowi Obywatele [online], piotrkow.pl [dostęp 2023-08-18].
- ↑ Dobosz Powstania Wielkopolskiego [online], powstaniewielkopolskie.pl [dostęp 2022-11-26].