Blériot-SPAD S.51
SPAD 51C1 (skrót od fr. Societe pour l'Aviation et ses Derives) – francuski dwupłatowy samolot myśliwski. Zaprojektowany i zbudowany w 1923 roku we francuskiej wytwórni lotniczej Bleriot Aeronautigue w Suresnes.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Blériot Aeronautigue w Suresnes |
| Typ | |
| Konstrukcja |
dwupłat o konstrukcji mieszanej, podwozie klasyczne – stałe |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Data oblotu |
16 czerwca 1924 |
| Lata produkcji |
1926 |
| Wycofanie ze służby |
1932 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 silnik gwiazdowy, 9-cylindrowy Gnôme-Rhône Jupiter IV |
| Moc |
420 KM (309 kW) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
9,47 m |
| Długość |
6,45 m |
| Wysokość |
3,10 m |
| Powierzchnia nośna |
24,27 m² |
| Masa | |
| Własna |
990 kg |
| Startowa |
1 360 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
230 km/h (?) |
| Prędkość wznoszenia |
8 m/s |
| Pułap |
9 000 m |
| Zasięg |
680 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 2 karabiny maszynowe Vickers kal. 7,69 mm (zsynchronizowane w kadłubie) (ewentualnie także 2 karabiny maszynowe Darne kal. 7,62 mm – w górnym płacie) | |
| Użytkownicy | |
| Francja, Polska | |
| Rzuty | |
| |
Historia
edytujW drugiej połowie 1923 roku inż. André Herbemont zaprojektował dwupłatowy samolot myśliwski o oryginalnej konstrukcji napędzany silnikiem gwiazdowym. Samolot otrzymał oznakowanie SPAD 51C1.
Prototyp samolotu oblatano 16 czerwca 1924 roku. Podczas prób w locie samolot wykazywał dobrą zwrotność i dużą prędkość oraz osiągał zamierzone przez konstruktora parametry lotu. Właściwości pilotażowe były poprawne, lecz ujawniła się jedna lecz zasadnicza wada – samolot trudno wychodził z korkociągu. Przed uruchomieniem produkcji seryjnej konstruktor usiłował wyeliminować tę wadę, co mu się nie udało.
Górny płat – dwudźwigarowy charakteryzował się skosem do tyłu, dolny płat – jednodźwigarowy był prosty. Miały one konstrukcję metalową, były pokryte płótnem. Lotki umieszczono na obu płatach. Komorę płatów połączono starannie oprofilowanymi słupkami i usztywniono cięgnami stalowymi. Kadłub miał konstrukcję drewnianą skorupową, składającą się z pracującego pokrycia drewnianego. Skorupę wykonano z trzech warstw z forniru tulipanowca klejonego ukośnie na odpowiednim szablonie i usztywniono od wewnątrz kilkoma wręgami. Z zewnątrz skorupę kadłuba oklejono płótnem. Tylko przód kadłuba, w którym umieszczono silnik, miał metalową konstrukcję kratownicową i był pokryty blachą duraluminiową. Usterzenie było drewniane, stateczniki pokryte sklejką, stery płótnem. Dla ułatwienia transportu i hangarowania końcówki stateczników można było podnosić do góry. Samolot SPAD 51C1 był nowoczesną konstrukcją i miał dobre osiągi. Natomiast wytrzymałość konstrukcji samolotu była niedostateczna.
Produkcję seryjną samolotu myśliwskiego SPAD 51C1 uruchomiono w 1926 roku, wyprodukowano 64 egzemplarze tego samolotu, z czego 50 sztuk sprzedano do Polski.
Użycie samolotu w lotnictwie polskim
edytujSamoloty myśliwskie SPAD 51C1 zostały zakupione we Francji w 1925 roku w ilości 50 sztuk wraz z podobnymi samolotami SPAD 61C1, w celu zastąpienia włoskich samolotów myśliwskich Balilla A.1. Samoloty dostarczono do Polski w 1926 roku. Skierowano je na wyposażenie 121 i 122 eskadry myśliwskiej 1 pułku lotniczego. Używano ich również do szkolenia i treningu pilotów w eskadrach treningowych 1 pułku lotniczego, Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie, Szkole Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu oraz w Centralnej Eskadrze Treningowej.
Samoloty te jednak bardzo często ulegały katastrofom. Z uwagi na słabą wytrzymałość konstrukcji, rozsypywały się w powietrzu. Pod koniec służby zakazano akrobacji na nich bez spadochronu. Aby zwiększyć tę wytrzymałość podawano je renowacji w Centralnych Warsztatach Lotniczych, co jednak nie przyniosło spodziewanych efektów. Ostatecznie w 1932 roku wycofano je z eskadr myśliwskich. Następcą samolotu był polski PWS-10 i budowany z licencji PWS-A.
Opis techniczny samolotu SPAD 51C1
edytujSamolot SPAD 51C1 był jednomiejscowym samolotem myśliwskim, dwupłatem o konstrukcji mieszanej, kabina odkryta. Podwozie klasyczne – stałe. Napęd silnik gwiazdowy, śmigło dwułopatowe, drewniane.
Bibliografia
edytuj- Andrzej Morgała: Polskie samoloty wojskowe 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1972, s. 82-85.