Bitwa pod Borowem
Bitwa pod Borowem – część wielkiej bitwy nad Autą. Walki polskiego 69 pułku piechoty mjr. Stanisława Thiela z sowiecką 33 Dywizją Strzelców w czasie lipcowej ofensywy Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| |||
| Czas |
4 lipca 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Borowem | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
ofensywa Frontu Zachodniego | ||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Położenie wojsk przed bitwą
edytuj- Wojsko Polskie
Front Północno-Wschodni gen. Stanisława Szeptyckiego w składzie 1. i 4 Armia, dysponujący około 70 tys. żołnierzy i 460 działami[1][2].
- Ugrupowanie obronne
1 Armia gen. Gustawa Zygadłowicza, dysponująca 34 tys. żołnierzy i 186 działami, która ugrupowana była w sposób następujący[3]:
- Na lewym skrzydle, w przesmyku między Dźwiną i jeziorem Jelnia, rozwinęła się grupa ppłk. Jerzego Sawa-Sawickiego w składzie 33 pułk piechoty, dywizjon 18 pułku ułanów i 3 baterie artylerii;
- Grupa gen. Lucjana Żeligowskiego w składzie 8. i 10 Dywizja Piechoty broniła się w centrum ugrupowania i osłaniała kierunek Hermanowicze – Wilno;
- Prawe skrzydło armii stanowiła Grupa gen. Władysława Jędrzejewskiego w składzie 7 Brygada Rezerwowa i IX Brygada Piechoty.
Na południe od linii kolejowej Połock – Mołodeczno zajmowała stanowiska 4 Armia gen. Szeptyckiego. Jej północne skrzydło tworzyła Grupa gen. Jana Rządkowskiego w składzie 1 Dywizja Litewsko–Białoruska i 11 Dywizja Piechoty.
- Armia Czerwona
Front Zachodni Michaiła Tuchaczewskiego liczył około 150–160 tys. żołnierzy i 772 działa[1][a]
- Plan natarcia
Plan Tuchaczewskiego zakładał dwustronne oskrzydlenie polskiej 1 Armii gen. Zygadłowicza, okrążenie jej i zniszczenie w rejonie Łużki – Głębokie[6][7].
W tym celu:
- 4 Armia Jewgienija Siergiejewa w składzie 12., 18. i 3 Dywizja Strzelców oraz 164 BS z 3 Korpusem Kawalerii Gaja, w składzie 10. i 15 DK, miała nacierać między Dźwiną a Dzisną, przez Dryhucze – Szarkowszczyznę – Hermanowicze, i rozbić lewe skrzydło polskiej 1 Armii.
- 3 Armia Władimira Łazariewicza w składzie 5., 6., 21. i 56 Dywizja Strzelców otrzymała zadanie uderzyć od południa przez Dokszyce – Parafianowo i rozbić prawe skrzydło wojsk gen. Zygadłowicza.
- 15 Armia Augusta Korka w składzie 4., 11., 15., 16., 33. i 54 Dywizja Strzelców miała wykonać w centrum uderzenie pomocnicze, wiązać oddziały polskie walką i uniemożliwić przerzucenie odwodów na zagrożone skrzydła[1][8].
- 16 Armia miała sforsować Berezynę z 5 na 6 lipca i nacierać w kierunku Ihumenia[2].
Całością sił uderzeniowych dowodził dowódca Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski[9].
Przebieg bitwy
edytuj4 lipca 1920 wojska Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego rozpoczęły natarcie[3]. Pierwszego dnia bitwy nieprzyjaciel przełamał front 11 Dywizji Piechoty na prawym skrzydle polskiej 1 Armii gen. Gustawa Zygadłowicza i ruszył na Parafianowo. Dowódca armii wprowadził do walki odwodową 17 Dywizję Piechoty[10][11].
69 pułk piechoty, stacjonujący do tej pory w Michalach, otrzymał rozkaz odbicia Borowego. Idący w awangardzie III/69 pp maszerował przez Maźniowo – Bojary i Kolano i dotarł do linii kolejowej Połock – Parafianowo. Nasyp kolejowy na odcinku Ujście–Dajlidowo obsadzony był przez oddziały sowieckiej 33 Dywizji Strzelców. Energiczne natarcie polskiego pułku zaskoczyło przeciwnika i zmusiło do odwrotu. Kolejną linię obrony nieprzyjaciel zorganizował pod Borowem. Po ciężkich walkach pododdziały polskie zdobyły miejscowość[11]. 5 lipca, wobec ogólnej sytuacji na froncie, pułk otrzymał rozkaz odwrotu i opuścił Borowe[10].
Bilans walk
edytujW bitwie pod Borowem 69 pułk piechoty mjr. Stanisława Thiela wziął do niewoli kilkudziesięciu jeńców i zdobył trzy ckm-y[10]. Zwycięstwo pułk przypłacił stratą 3 zabitych i 18 rannych[11].
Uwagi
edytuj- ↑ Michaił Tuchaczewski podaje stan walczących Frontu Zachodniego: 160 118 żołnierzy, w tym „bagnetów” 80 942 i 10 521 „szabel”[4]. Całość wojsk polskich przed jego Frontem ocenia na 86 400 „bagnetów” i 8600 „szabel”[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Odziemkowski 2004 ↓, s. 20.
- ↑ a b Waligóra 1928 ↓, s. 249.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 21.
- ↑ Piłsudski i Tuchaczewski 1989 ↓, s. 209.
- ↑ Piłsudski i Tuchaczewski 1989 ↓, s. 208.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 17.
- ↑ Laskowski (red.) 1931 ↓, s. 161.
- ↑ Piłsudski i Tuchaczewski 1989 ↓, s. 172.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 47.
- ↑ a b c Odziemkowski 2004 ↓, s. 53.
- ↑ a b c Filary 1928 ↓, s. 15.
Bibliografia
edytuj- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Jan Filary: Zarys historii wojennej 69-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Otton Laskowski (red.): Encyklopedia wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1931.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2004. ISBN 83-85621-46-6.
- Józef Piłsudski, Michaił Tuchaczewski: „Rok 1920”. „Pochód za Wisłę”. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1989. ISBN 83-218-0777-1.
- Bolesław Waligóra: Dzieje 85-go pułku Strzelców Wileńskich. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1928.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.