Biała (powiat kłobucki)

Biała – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Kłobuck. Wieś jest siedzibą sołectwa Biała.

Biała

wieś
Fragment wsi
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	kłobucki
Gmina	Kłobuck
Liczba ludności (2022)	1521
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-125
Tablice rejestracyjne	SKL
SIMC	0999742
Położenie na mapie gminy Kłobuck Biała
Położenie na mapie Polski Biała
Położenie na mapie województwa śląskiego Biała
Położenie na mapie powiatu kłobuckiego Biała
50°52′35″N 19°03′12″E

Schematyczny plan wioski Biała

Integralne części wsi

Integralne części wsi Biała

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0133770	Biała Dolna	część wsi
0133793	Biała Górna	część wsi
0133801	Dwór	część wsi
0133818	Rogatka	część wsi
0133824	Stawki	część wsi
0133787	Towarzystwo	część wsi
0133830	Zagórniki	część wsi

.

Geografia

Biała jest miejscowością położoną na Wyżynie Wieluńskiej, nad rzeką Białką, niewielkim dopływem Czarnej Okszy.

Kiedyś na terenie Białej istniały dwie miejscowości:

• Biała Górna – stała na wzniesieniu. Dawniej nazywana Białą Wielką.
• Biała Dolna – stała na zboczu wzniesienia. Dawniej nazywana Białą Małą.

Aktualnie, Biała Górna i Biała Dolna są według TERYT częściami Białej. Pozostałymi częściami są: Biała Zagórska (Na drodze między Białą a Lgotą), Dwór (ul. Parkowa), Towarzystwo (ul. Nadrzeczna) i Rogatka (skrzyżowanie ulic: Częstochowskiej, Jasnogórskiej,Słonecznej i Nadrzecznej; centrum miejscowości).

Flora i fauna

Roślinność jest taka sama, jak w innych miejscowościach klimatu umiarkowanego. Oprócz samotnych drzew między domami, można znaleźć także 2 duże lasy:

• Około 2 kilometry na południowy wschód od centrum. Las mniejszy.
• Na odcinku Biała-Częstochowa przy dwóch ulicach: Częstochowskiej (w Częstochowie Sejmowej) oraz Jasnogórskiej (w Częstochowie Ikara).

Spośród zwierząt hodowlanych oraz domowych najwięcej jest krów, psów oraz kotów. Spotykane zwierzęta dzikie to zające, sarny oraz kuropatwy, o wiele rzadziej lisy oraz sowy.

Nazwa

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Byala Minor oraz Byala Maior wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis

Historia

Na terenie miejscowości znaleziono ślady pobytu gromad ludzkich, datowane na paleolit. Pierwsze oficjalne zapiski o miejscowości pojawiły się w kronice Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego napisanego przez Jana Długosza.

• 1407 – biskup Krakowski Piotr Wysz zakłada parafię pw. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Białej
• 1470–1480 – Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis wymienia dwie miejscowości Byala Minor obecnie Biała Dolna należącą do Benedykta Wierusza oraz Byala Maior obecnie Biała Górna należącą do Trepki herbu Topór.
• 1715 – z inicjatywy miejscowego proboszcza ks. Adama Kobyłkiewicza zbudowano modrzewiowy kościół z dzwonnicą
• 1899 – zbudowano pierwszą szkołę w Białej
• 1914 – wybuch I wojny światowej wstrzymał działalność szkoły na 2 lata
• 1939 – Biała znajduje się w granicach III Rzeszy i zostaje włączona do powiatu Blachownia
• 1940 – po wywiezieniu nauczycieli do Niemiec na przymusowe roboty, szkoła przestaje istnieć
• 1942 – w budynku szkolnym założono szkołę dla kolonistów niemieckich, która funkcjonowała do końca 1944
• 1945 – powtórne otwarcie szkoły w Białej
• 1962 – pożar spalił kościół. Dzwonnica przetrwała do dzisiaj

Dzwonnica przetrwała do dziś

• 1967 – pod kierownictwem ks. Kazimierza Puczyńskiego rozpoczęto budowę murowanego kościoła
• 1968 – zakończono budowę kościoła. Budynek został poświęcony przez ks. biskupa dr Stefana Barełę
• 1986 – wykończono dokumentację nowej szkoły i przedszkola w Białej
• 1989 – rozpoczęto 6-letnią budowę szkoły w Białej
• 1992 – funkcję dyrektora szkoły objęła mgr Lidia Kruczyńska
• 2007 – parafia w Białej obchodzi 600-lecie istnienia. Papież Benedykt XVI przysyła list gratulacyjny z okazji jubileuszu
• 2011 – jedna z dwóch ulic wychodzących od placu przy kościele do ul. Częstochowskiej została nazwana Ul. Błogosławionego Jana Pawła II

Legenda o św. Stanisławie

Biskup Stanisław ze Szczepanowa przybył niegdyś do zamku należącego do nieznanego z imienia księcia Kopca na ucztę. W nocy książę po długiej uczcie był pod wpływem alkoholu i rozkazał Stanisławowi napić się wina. Nie wypadało jednak biskupowi pić wina, więc Stanisław odmówił, za co książę próbował go aresztować. Biskup uciekł wtedy z zamku na tereny Białej i przenocował w zbudowanym przez jednego z ministrantów szałasie. Kilkaset lat po męczeńskiej śmierci Stanisława z rąk Bolesława Szczodrego, w miejscu snu biskupa został postawiony kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Św. Stanisława Biskupa i Męczennika.

Parafia Kościoła rzymskokatolickiego

Parafię w Białej erygował biskup Piotr Wysz Radoliński 10 maja 1407 roku, wyłączając jej teren z parafii kłobuckiej. Obecny, trzeci kościół parafialny pod wezwaniem św. Stanisława BM wybudowano w latach 1966–68. Poświęcił go rytem zwykłym ks. biskup dr Stefan Bareła 13 października 1968 roku, a uroczystym, 14 września 2007 roku, ks. arcybiskup Stanisław Nowak.

Transport

Przez Białą przebiega droga wojewódzka nr 491, która łączy Częstochowę od południowego wschodu z Kamykiem od północnego zachodu.