Artur Domosławski
Artur Domosławski (ur. 1 grudnia 1967) – polski teatrolog, dziennikarz, pisarz dwukrotnie nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”, reportażysta, laureat nagrody Grand Press (2010), od 2011 dziennikarz tygodnika „Polityka”.
| |
| Data urodzenia |
1 grudnia 1967 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater | |
| Pracodawca |
„Gazeta Wyborcza” (1991–2011), „Polityka” (od 2011) |
| Strona internetowa | |
Życiorys
edytujW 1991 roku rozpoczął współpracę z „Gazetą Wyborczą”, gdzie zajmował się tematami politycznymi (jako reporter i felietonista)[potrzebny przypis]. Dwa lata później (w 1993) ukończył studia na Wydziale Wiedzy o Teatrze PWST w Warszawie. Zajmuje się głównie tematyką Ameryki Łacińskiej, ruchu antyglobalistycznego, konfliktów społecznych oraz zagadnieniami religijnymi.
Jego książka Gorączka latynoamerykańska (książka grudnia Warszawskiej Premiery Literackiej 2004[1]) stanowi reporterski zapis z podróży po całej niemal Ameryce Południowej i Środkowej (m.in. Brazylia, Meksyk, Kuba, Argentyna, Peru, Chile), przeplatany historiami tych państw z dużym naciskiem na okres rewolucji komunistycznych i wojskowych zamachów stanu. Duża część dzieła poświęcona jest opisom reżimów w Chile, Argentynie i na Kubie oraz krytyce liberalno-rynkowych reform[2]. Otrzymał Nagrodę im. Beaty Pawlak za książkę pt. Ameryka zbuntowana, stanowiącą zbiór wywiadów z amerykańskimi intelektualistami lewicowymi.
Został wybrany Dziennikarzem Roku 2010, uhonorowanym podczas uroczystej gali w Warszawie, zorganizowanej przez miesięcznik „Press”[3]. W 2017 został nominowany do Nagrody Literackiej „Nike” za książkę Wykluczeni[4], a w 2022 za biografię Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana[5] (również nominacja do Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”)[6].
1 czerwca 2011 odszedł z „Gazety Wyborczej” do tygodnika „Polityka”[7].
Został członkiem Kapituły Nagrody Newsweeka im. Teresy Torańskiej[8].
Sprawa biografii Kapuściński non-fiction
edytujWydana w 2010 książka Kapuściński non-fiction wzbudziła debatę w mediach nt. biografii Ryszarda Kapuścińskiego, jego związków z reżimem PRL oraz rzetelności jego reporterskich książek[2]. Wdowa po Kapuścińskim, Alicja Kapuścińska, wytoczyła Domosławskiemu sprawę sądową o ochronę dóbr osobistych oraz praw autorskich[9]. Jednocześnie część publicystów broniła prawa Domosławskiego do takiego, a nie innego, przedstawiania biografii Kapuścińskiego[10]. Inni zwracali uwagę na fakt, że Domosławski nadużył zaufania rodziny Kapuścińskich, m.in. wynosząc z pracowni Kapuścińskiego dokumenty i wycinki, których według Izabeli Wojciechowskiej („Gazeta Wyborcza”, 11 marca 2010), nie zwrócił. Domosławski miał się dopuścić manipulacji przy opisie fotografii z archiwum Kapuścińskiego[11].
W 2013 nowy właściciel Świata Książki, w którym ukazała się biografia, zawarł ugodę z Alicją Kapuścińską, zobowiązując się do usunięcia czterech rozdziałów książki. Nakład został już wtedy prawie całkowicie wyczerpany, a wydawnictwu wygasała licencja[12].
27 maja 2015 Sąd Okręgowy w Warszawie wydał nieprawomocny wyrok, uwzględniający częściowo roszczenia Alicji Kapuścińskiej. Nakazał Domosławskiemu przeproszenie listowne powódki, zaś przyszłe wydania biografii reportera mogą ukazywać się, ale bez 10-stronicowego rozdziału O miłości i innych demonach. Sąd oddalił natomiast żądanie przeprosin w mediach i wpłaty 50 tys. zł na Fundację im. Ryszarda Kapuścińskiego[12][13][14]. 14 października 2016 Sąd Apelacyjny w Warszawie prawomocnie uchylił decyzję sądu I instancji, przyznając Arturowi Domosławskiemu prawo do publikacji książki Kapuściński non-fiction w całości[15].
Publikacje
edytuj- Chrystus bez karabinu. O pontyfikacie Jana Pawła, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
- Świat nie na sprzedaż. Rozmowy o globalizacji i kontestacji, Sic!, Warszawa 2002.
- Gorączka latynoamerykańska, Świat Książki, Warszawa 2004.
- Ameryka zbuntowana. Siedemnaście dialogów o ciemnych stronach imperium wolności, Świat Książki, Warszawa 2007.
- Kapuściński non-fiction, Świat Książki, Warszawa 2010.
- Śmierć w Amazonii, Wielka Litera, Warszawa 2013.
- Wykluczeni, Wielka Litera, Warszawa 2016.
- Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana, Wielka Litera, Warszawa 2021.
- Rewolucja nie ma końca. Podróże w krainie buntu i nadziei, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2024.
Przypisy
edytuj- ↑ „Podróże z Herodotem” Książką Roku 2004 / Wydarzenia / Instytut Książki [online], www.instytutksiazki.pl, 18 listopada 2005 [dostęp 2016-03-06].
- ↑ a b Małgorzata Świętochowska. Sympatyk syndykalistycznej lewicy. „Wprost”, s. 48–50, 2010-03-28. [dostęp 2010-04-08]. (pol.).
- ↑ Artur Domosławski Dziennikarzem Roku. Grand Press dla Anny Gmiterek-Zabłockiej z TOK FM. gazeta.pl, 2010-12-15. [dostęp 2010-12-15].
- ↑ Nike 2017 – nominacje [online], wyborcza.pl, 18 maja 2017 [dostęp 2017-05-18].
- ↑ Nagroda Literacka Nike 2022. Oto lista nominowanych [online], Onet Kultura, 15 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-15] (pol.).
- ↑ Pięć nominacji do Juliusza – Górnośląska Nagroda Literacka „Juliusz” [online], www.nagrodajuliusz.pl [dostęp 2022-07-30].
- ↑ Artur Domosławski przechodzi z „Gazety Wyborczej” do „Polityki” [online], gazeta.pl, 17 maja 2011 [dostęp 2020-03-22].
- ↑ Znamy nominowanych w konkursie o Nagrodę „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej. fundacjatoranskiej.pl. [dostęp 2015-11-21].
- ↑ Mateusz Pilarczyk, Alicja Kapuścińska: To jest ojcobójstwo [online], wyborcza.pl, 4 marca 2010 [dostęp 2020-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-02].
- ↑ Żakowski: Kapuściński był bardzo odważnym, ideowym komunistą, polskatimes.pl z 2 marca 2010.
- ↑ Izabela Wojciechowska, Punctum [online], wyborcza.pl, 11 marca 2010 [dostęp 2020-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-15].
- ↑ a b Piotr Mucharski, Sąd na Kapuścińskim, tygodnikpowszechny.pl, 1 czerwca 2015 [dostęp 3 czerwca 2015].
- ↑ Znamy wyrok w sprawie biografii o Ryszardzie Kapuścińskim, polskieradio.pl, 27 maja 2015 [dostęp 3 czerwca 2015].
- ↑ Domosławski: „Nie mam poczucia, że przegrałem ten proces”. Artur Domosławski w rozmowie z Jakubem Majmurkiem, krytykapolityczna.pl, 28 maja 2015 [dostęp 3 czerwca 2015].
- ↑ Sąd uchylił zakaz publikacji rozdziału o romansach w „Kapuściński non-fiction” Domosławskiego [online] [dostęp 2017-10-20] (pol.).