Antoon van Dyck

malarz flamandzki

Antoon van Dijk, Anthony van Dyck (wym. nid. [vɑn ˈdɛk], ur. 22 marca 1599 w Antwerpii, zm. 9 grudnia 1641 w Londynie) – flamandzki malarz epoki baroku, znany głównie jako autor portretów.

Antoon van Dyck
Ilustracja
Antoon van Dyck, autoportret, ok. 1630
Data i miejsce urodzenia

22 marca 1599
Antwerpia

Data i miejsce śmierci

9 grudnia 1641
Londyn

Dziedzina sztuki

malarstwo
rysunek

Epoka

barok

podpis

Życiorys

edytuj
 
Autoportret ze słonecznikiem (po 1633), kolekcja prywatna
 
Portret Mary Ruthven, Prado

Szlif malarski zdobywał w latach 1609–1612 u van Balena. Następnie kształcił się w pracowni Rubensa w Antwerpii, stopniowo awansując z ucznia na współpracownika mistrza. W 1618 otrzymał malarski tytuł mistrzowski.

W latach 1622–1627 mieszkał we Włoszech m.in. w Rzymie, gdzie był gościem kardynała Bentivoglio, a także w Genui, gdzie został portrecistą rodzin patrycjuszowskich.

Następnie wrócił do Antwerpii, gdzie malował dzieła religijne i portrety dla kościołów w Antwerpii, Courtrai, Termonde. Tam wykonał cykl rysunków sławnych ludzi, który został w 1636 opublikowany pod tytułem Ikonografia van Dycka.

Od 1632 pracował w Anglii na dworze Karola I. Otrzymał tytuł szlachecki i zamieszkał w wiejskiej posiadłości Eltham. W 1640 poślubił szlachciankę angielską Mary Ruthven. W tym samym roku udał się do Paryża i Antwerpii w sprawach zawodowych, a rok później zmarł. Został pochowany w londyńskiej katedrze św. Pawła.

Dzieła

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Obrazy Antoona van Dycka.
 
Pietà (1618 — 1620), Prado, Madryt
 
Opłakiwanie Chrystusa (1634–1640), Muzeum Sztuk Pięknych, Bilbao
 
Portret hrabiego Jamesa, jego żona i dziecko (1632-41), Frick Collection, Nowy Jork
 
Portret lady Elizabeth Thimbleby i jej siostry wicehrabiny Andover (1637), National Gallery, Londyn
 
Portret rodziny Karola I (1637), National Portrait Gallery, Londyn
 
Portret kobiety (XVII w.), Oddział Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku
 
Cierniem koronowanie (obraz Antoona van Dycka), Prado

Portrety

edytuj
  • Autoportret (1623), olej na płótnie 82,5 × 70,2 cm, Stara Pinakoteka, Monachium
  • Dudziarz (1625–1634), olej na płótnie, 104 × 81,5 cm, własność wicehrabiego Cowdray, Anglia
  • Frans Snyders (1618), olej na płótnie, Frick Collection, Nowy Jork
  • George Digby i William Russell (1637), olej na płótnie, Althorp House & Park, Northampton
  • George i Francis Villiers (1635), olej na płótnie, 137,2 x 127,7 cm, Royal Collection, Londyn
  • James Stuart, książę Richmond i Lennox (1633–1634), olej na płótnie, 215,9 x 127,6 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
  • Królowa Henrietta Maria i karzeł sir Jeffrey Hudson (1633), olej na płótnie, 220 x 135 cm, National Gallery of Art, Waszyngton
  • Lady Venetia Digby uosabiająca Rozwagę (1633), olej na płótnie, 100 x 80 cm, National Portrait Gallery, Londyn
  • Portret Anny Wake (1628), olej na płótnie, 113 x 98 cm, Mauritshuis, Haga
  • Portret artysty Martena Pepijna olej na desce, 72 x 56 cm, Królewskie Muzeum Sztuk Pięknych, Antwerpia
  • Portret chłopca stojącego na tarasie (ok. 1625), olej na płótnie, 188,3 x 125,3 cm, Narodowa Galeria Irlandii, Dublin
  • Portret damy z córką (1628–1629), olej na płótnie, 204 x 136 cm, Luwr, Paryż
  • Portret Elżbiety i Filadelfii Wharton (1637–1639), olej na płótnie, 162 × 130 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
  • Portret Emmanuela Philiberta Sabaudzkiego (1624), olej na płótnie, 126 x 99,6 cm, Dulwich Picture Gallery, Londyn
  • Portret genueńskiego patrycjusza (1621–1623), olej na płótnie, 200 x 116 cm, Gemäldegalerie, Berlin
  • Portret genueńskiej patrycjuszki (1621–1623), olej na płótnie, 200 x 116 cm, Gemäldegalerie, Berlin
  • Portret genueńskiej patrycjuszki z dzieckiem (1623–1625), olej na płótnie, 217,8 x 146 cm, Museum of Art, Cleveland
  • Portret hrabiego Jamesa, jego żona i dziecko (1632–1641), olej na płótnie, 246,4 × 213,7 cm, Frick Collection, Nowy Jork
  • Portret Izabelli Brant (1621), olej na płótnie, 153 x 120 cm, National Gallery of Art, Waszyngton
  • Portret Johna Sucklinga (1632–1641), olej na płótnie, 216,5 x 130,2 cm, Frick Collection, Nowy Jork
  • Portret kardynała Bentivoglio (1622), olej na płótnie, 195 × 147 cm, Galleria Palatina, Florencja
  • Portret Karola I lub Karol I na łowach (ok. 1635), olej na płótnie, 272 x 212 cm, Luwr, Paryż
  • Portret kobiety (XVII w.), olej na płótnie, Oddział Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku
  • Portret konny Karola V (1620), olej na płótnie, 191 x 123 cm, Uffizi, Florencja
  • Portret księżniczki Mary Stuart i księcia Wilhelma II de Nassau–Oranien (1641), olej na płótnie, 182 × 142 cm, Rijksmuseum, Amsterdam
  • Portret lady Ann Carr (ok. 1640), olej na płótnie, 124,5 x 99 cm, własność lorda Egremont, Petworth
  • Portret lady Elizabeth Thimbleby i jej siostry wicehrabiny Andover (1637) olej na płótnie, 132 × 150 cm, National Gallery, Londyn
  • Portret lady Mary Villiers (1633), olej na płótnie, 162 × 104 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
  • Portret lordów Johna i Bernarda Stuartów (ok. 1638), olej na płótnie, 235,9 × 145,1 cm, National Gallery, Anglia
  • Portret Lucasa van Uffela (1622), olej na płótnie, 108,5 x 90 cm, Herzog Anton Ulrich-Museum, Brunszwik
  • Portret Marii Boschaert (1629), olej na płótnie, 112 × 91 cm, Muzeum Puszkina
  • Portret Marii Luizy de Tassis (ok. 1629–1630), olej na płótnie, 129 x 93 cm, Kolekcja ks. Liechtenstein, Vaduz
  • Portret Mary Ruthaven (1636), olej na płótnie, 104 x 81 cm, Prado, Madryt
  • Portret Nicholasa Laniera (1628), olej na płótnie, 111,5 x 86 cm, Muzeum Historii Sztuki, Wiedeń
  • Portret nobliwego mężczyzny (1628–1629), olej na płótnie, 204 x 137 cm, Luwr, Paryż
  • Portret Peetera Stevensa (1627), olej na płótnie, 113 x 98 cm, Mauritshuis, Haga
  • Portret pary małżeńskiej (1620), olej na płótnie, 120 x 154 mm, Art Gallery of South Australia
  • Portret pary małżeńskiej pierwsza połowa XVII wieku, olej na płótnie, 112 x 131 cm, Muzeum Sztuk Pięknych, Budapeszt
  • Portret rodzinny (ok. 1621), olej na płótnie, 116 × 96 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
  • Portret rodziny Karola I (1632), olej na płótnie, 370,8 x 274,3 cm, Royal Collection, Londyn
  • Portret rodziny Karola I (1637), olej na płótnie, 89,5 × 176,2 cm, National Portrait Gallery, Londyn
  • Portret Snydersa z żoną (1620–21), olej na płótnie, 82 x 110 cm, Staatliche Kunstsammlung, Kassel
  • Vanetia Stanley na łożu śmierci (1633), olej na płótnie, Dulwich Picture Gallery, Londyn
  • Portret Thomasa Whartona (1635–1640), olej na płótnie, 217 × 128,5 cm, Ermitaż, Sankt Petersburg
  • Robert Rich, drugi hrabia Warwick (1634), olej na płótnie, 213 x 128 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
  • Studium głowy świętego (św. Hubert?) - XVII w., olej na płótnie, 49 x 37 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
  • Thomas Killigrew i William Croft (1622–1623), olej na płótnie, 115 x 114 cm, Royal Collection, Londyn

Bibliografia

edytuj
  • Karly Allen, Anton van Dyck, [w:] 501 wielkich artystów, red. Stephen Farthing, Warszawa: MWK, 2009. ISBN 978-83-61065-32-6
  • Anton van Dyck, Warszawa: Oxford Educational, 2008 (Wielka Kolekcja Sławnych Malarzy ; 7). ISBN 978-83-7425-493-9
  • Matilde Battistini, Lucia Impelluso, Stefano Zuffi, Historia portretu. Przez sztukę do wieczności, Hanna Cieśla (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4235-3, OCLC 749556721.
  • Wendy Beckett, 1000 arcydzieł, Ewa Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3, OCLC 749354342.
  • Fabienne Gambrelle, Anton van Dyck, Siechnice: Eaglemoss Polska, 1999 (Wielcy Malarze ; nr 68)
  • Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydaw. Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6
  • Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3
  • Waldemar Łysiak, Malarstwo białego człowieka, wyd. 2, t. 4, Warszawa: Nobilis, 2010. ISBN 978-83-60297-38-4
  • Jan K. Ostrowski, Anton van Dyck, Warszawa: KAW, 1980.
  • Rubens, van Dyck, Jordaens. Malarstwo flamandzkie 1608–1678, red. A. Ziemba, Warszawa: Rzeczpospolita S.A., 2008. ISBN 978-83-60192-33-7
  • Sztuka świata. Leksykon, Tadeusz Barucki, Andrzej Dulewicz (red.), t. 1, Warszawa: Arkady, 1998, ISBN 83-213-4088-1, OCLC 749356630.
  • Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy, t. 4, Warszawa: HPS, 2006. ISBN 83-60688-18-4