Anne d’Arpajon

Anne d’Arpajon
	; Anne d’Arpajon
	Księżna de Mouchy
Jako żona	Filipa
	Dane biograficzne
Dynastia	Noalies (poprzez małżeństwo)
Data urodzenia	4 marca 1729
Data śmierci	27 czerwca 1794
Ojciec	Louis de Sévérac, markiz Arpajon-sur-Cere
Matka	Anne Charlotte Le Bas de Montargis
Mąż	Filip, książę de Mouchy

Anne d’Arpajon (Anne Claude Louise d’Arpajon, ur. 4 marca 1729 – zm. 27 czerwca 1794) – francuska arystokratka i pierwsza dama honorowa francuskich królowych, Marii Leszczyńskiej i Marii Antoniny. Ta ostatnia nazywała ją per "Madame Etiquette" za jej upór z jakim wpajała jej zasady etykiety dworu francuskiego, które jej zdaniem, były nienaruszalne.

Pochodzenie i rodzina

Jej ojciec Louis de Sévérac, markiz Arpajon-sur-Cere (1667–1736), kupił markizat Saint-Germain-les-Chatres w 1720 i uzyskał pozwolenie Filipa, księcia Orleanu (regenta małoletniego Ludwika XV), na zmianę jego nazwy na Saint-Germain-les-Arpajon z siedzibą w jej siedziba Arpajon. Jej matka Anne Charlotte Le Bas de Montargis była damą dworu księżnej de Berry, córki regenta. Anne wyszła za Filipa de Noailles, księcia de Mouchy, Łowczego Królewskiego w Wersalu w dniu 27 listopada 1741. Ród de Noailles był jednym z czołowych rodzin arystokratycznych we Francji.

Relacje z Marią Antoniną

W 1770 roku Anne została mianowana damą dworu delfiny, Marii Antoniny, która właśnie przybyła do Francji. Po raz pierwszy spotkała Marię Antoninę na granicy francusko-austriackiej, gdzie była przewodniczącą grupy arystokratów witających żonę następcy tronu odpowiedzialną za nauczenie Marii Antoniny etykiety i zasad zachowania panujących w Wersalu. Maria Antonina bardzo jej nie znosiła, ponieważ księżna Mouchy zabraniała robienia jej tego co chciała, wciąż każąc uczyć jej się etykiety i zważać na swoje zachowanie, przez co delfina nazywała ją "Madame Etiquette". Kiedy w 1774 roku Maria Antonina stała się królową, zwolniła księżną de Mouchy, co skłoniło ją, do przyłączenia się do przejścia do opozycji tworzonej przez ciotki króla w Bellevue

Rewolucja Francuska

Anne i jej mąż Filip zostali zgilotynowani podczas Rewolucji Francuskiej w dniu 27 czerwca 1794 roku. Wielu z ich krewnych spotkał ten sam los. W dniu 22 lipca 1794 roku zostały zgilotynowane wdowa, synowa i wnuczka po bracie Filipa, Ludwiku, księciu de Noailles. Inna wnuczka Ludwika, Adrienne, żona markiza de La Fayette, została uratowana dzięki interwencji późniejszego prezydenta Stanów Zjednoczonych, Jamesa Monroe. Tak jak i inni arystokraci, którzy zginęli na gilotynie księstwo Mouchy są pochowani na cmentarzu Picpus, gdzie znajduje się również miejsce spoczynku markiza i markizy de Lafayette.

Potomstwo

Ludwika Henrietta de Noailles (1745–1832).
Karol Adrian de Noailles (ur. i zm. 1747), książę Poix.
Ludwik Filip de Noailles (1748–1750), książę Poix.
Daniel Franciszek Maria de Noailles (1750–1752), markiz Noailles, później książę Poix.
Filip de Noailles (1752–1819), książę Monchy
Ludwik Maria de Noailles (1756–1804), wicehrabia Noailles

W kulturze popularnej

W filmie Maria Antonina w reżyserii Sofii Coppoli rolę hrabiny Noalies zagrała Judy Davis, podczas gdy w 1938 roku w filmie o tym samym tytule zagrała Cora Witherspoon.

Bibliografia

Antonia Fraser: Maria Antonina: podróż przez życie, Warszawa 2006
Stefan Zweig: Maria Antonina, Warszawa 2005