Amur (rzeka)

rzeka we wschodniej Azji

Amur (ros. Амур; chiń. 黑龙江; pinyin Hēilóng Jiāng; dosł. „Rzeka Czarnego Smoka”) – rzeka we wschodniej Azji, na terytorium Rosji i Chin, na znacznej długości wyznacza granicę między tymi państwami. Najdłuższa rzeka Rosyjskiego Dalekiego Wschodu, a jednocześnie trzecia pod względem długości rzeka w Chinach[a][1].

Amur
Ilustracja
Kontynent

Azja

Państwo

 Rosja
 Chiny

Rzeka
Długość 2824 km
Powierzchnia zlewni

1 856 000 km²

Średni przepływ

10 800 m³/s (u ujścia)

Źródło
Miejsce zbieg Szyłki i Argunu
Współrzędne

53°19′58″N 121°28′37″E/53,332778 121,476944

Ujście
Recypient Morze Ochockie
Miejsce

Rosja

Wysokość

0 m n.p.m.

Współrzędne

52°56′50″N 141°05′02″E/52,947222 141,083889

Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Statki na rzece Amur

Dorzecze o powierzchni 1856 tys. km² znajduje się na terytorium Rosji, Chin i Mongolii[2]. Amur powstaje ze złączenia rzek Szyłki i Argunu, a wpada do Morza Ochockiego[2]. Długość Amuru wynosi 2824 km (od źródła Szyłki 4510 km)[2]. Średni przepływ u ujścia rzeki wynosi 10 800 m³/s, a w Chabarowsku 7660 m³/s[2].

Występują silne roczne wahania poziomu wody; w dolnym biegu mogą one wynieść do 8 m, a w górnym prawie dwa razy więcej. Częste powodzie. Najniższy poziom wody w końcu zimy[2].

Górny bieg rzeki (do Błagowieszczeńska) ma głównie górski charakter. Odcinek do Chabarowska nazywany jest środkowym Amurem; tam rzeka płynie wolniej, brzegi niekiedy są zabagnione. Wyjątkiem jest odcinek przebiegający kanionem przez Mały Chingan. Od Chabarowska rzeka płynie szeroką doliną przez Nizinę Dolnoamurską[2]. Przy brzegach rzeki jest dużo jezior o powierzchni kilkudziesięciu km² np. Bołoń, Udyl, Orel[potrzebny przypis]. W rzece występuje 105 gatunków ryb[2].

Główne dopływy[2]:

Ważniejsze miasta nad Amurem: Chabarowsk, Błagowieszczeńsk, Komsomolsk nad Amurem, Nikołajewsk nad Amurem. Na całej długości rzeka jest żeglowna[2].

W roku 1860, na mocy traktatu pekińskiego(inne języki), dolny bieg i ujście Amuru znalazło się w granicach Imperium Rosyjskiego[2].

Zobacz też

edytuj
  1. Po Jangcy i Huang He (Rzece Żółtej)[1]

Przypisy

edytuj
  1. a b Amur River, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-11-25] (ang.).
  2. a b c d e f g h i j Большая российская энциклопедия, 2004 r., t. 1 bigenc.ru