AFI 100 Lat... 100 Gwiazd
AFI’s 100 Years… 100 Stars – ranking pięćdziesięciu najlepszych aktorów i aktorek w historii kinematografii amerykańskiej, przedstawiony 16 czerwca 1999 przez American Film Institute (AFI) na antenie telewizji CBS w specjalnym, trzygodzinnym programie prowadzonym przez Shirley Temple, z udziałem pięćdziesięciu późniejszych aktorów oraz aktorek (w sumie sto gwiazd filmu). Ranking został opracowany przez osoby z amerykańskiej społeczności filmowej, w tym artystów, historyków i krytyków, którzy wybrali pięćdziesiąt nazwisk z listy dwustu pięćdziesięciu nominowanych aktorów i aktorek, opracowanej przez historyków AFI[1].
Na liście występują gwiazdy, które:
- debiutowały przed 1950 lub
- debiutowały po 1950, ale zmarły przed dniem ogłoszenia listy, co pozwala ocenić cały ich dorobek[1].
Z gwiazd, które znalazły się na liście, żyje aktualnie Sophia Loren. W chwili ogłoszenia rankingu żyli: Elizabeth Taylor (zm. 2011), Gregory Peck (zm. 2003), Katharine Hepburn (zm. 2003), Kirk Douglas (zm. 2020), Lauren Bacall (zm. 2015), Marlon Brando (zm. 2004), Shirley Temple (zm. 2014) i Sidney Poitier (zm. 2022). Jedynymi z listy debiutującymi po 1950 byli Grace Kelly (zm. 1982) i James Dean (zm. 1955)[1].
Ranking
edytujNr | Mężczyźni | Kobiety | ||
---|---|---|---|---|
1 | Humphrey Bogart (1899–1957) |
Katharine Hepburn (1907–2003) |
||
2 | Cary Grant (1904–1986) |
Bette Davis (1908–1989) |
||
3 | James Stewart (1908–1997) |
Audrey Hepburn (1929–1993) |
||
4 | Marlon Brando (1924–2004) |
Ingrid Bergman (1915–1982) |
||
5 | Fred Astaire (1899–1987) |
Greta Garbo (1905–1990) |
||
6 | Henry Fonda (1905–1982) |
Marilyn Monroe (1926–1962) |
||
7 | Clark Gable (1901–1960) |
Elizabeth Taylor (1932–2011) |
||
8 | James Cagney (1899–1986) |
Judy Garland (1922–1969) |
||
9 | Spencer Tracy (1900–1967) |
Marlene Dietrich (1901–1992) |
||
10 | Charlie Chaplin (1889–1977) |
Joan Crawford (1905–1977) |
||
11 | Gary Cooper (1901–1961) |
Barbara Stanwyck (1907–1990) |
||
12 | Gregory Peck (1916–2003) |
Claudette Colbert (1903–1996) |
||
13 | John Wayne (1907–1979) |
Grace Kelly (1929–1982) |
||
14 | Laurence Olivier (1907–1989) |
Ginger Rogers (1911–1995) |
||
15 | Gene Kelly (1912–1996) |
Mae West (1893–1980) |
||
16 | Orson Welles (1915–1985) |
Vivien Leigh (1913–1967) |
||
17 | Kirk Douglas (1916–2020) |
Lillian Gish (1893–1993) |
||
18 | James Dean (1931–1955) |
Shirley Temple (1928–2014) |
||
19 | Burt Lancaster (1913–1994) |
Rita Hayworth (1918–1987) |
||
20 | Bracia Marx Chico (1887–1961) Harpo (1888–1964) Groucho (1890–1977) Gummo (1892–1977) Zeppo (1901–1979) |
Lauren Bacall (1924–2014) |
||
21 | Buster Keaton (1895–1966) |
Sophia Loren (urodzona w 1934) |
||
22 | Sidney Poitier (1927–2022) |
Jean Harlow (1911–1937) |
||
23 | Robert Mitchum (1917–1997) |
Carole Lombard (1908–1942) |
||
24 | Edward G. Robinson (1893–1973) |
Mary Pickford (1892–1979) |
||
25 | William Holden (1918–1981) |
Ava Gardner (1922–1990) |
Lista aktorów prezentujących ranking
edytujOpracowano na podstawie materiału źródłowego[1]:
- Kevin Bacon
- Alec Baldwin
- Jacqueline Bisset
- Ernest Borgnine
- James Caan
- Jim Carrey
- Chevy Chase
- Cher
- Kevin Costner
- Billy Crystal
- Claire Danes
- Geena Davis
- Laura Dern
- Matt Dillon
- Richard Dreyfuss
- Clint Eastwood
- Mia Farrow
- Bridget Fonda
- Peter Fonda
- Morgan Freeman
- Teri Garr
- Whoopi Goldberg
- Jeff Goldblum
- Woody Harrelson
- Richard Harris
- Goldie Hawn
- Gregory Hines
- Dustin Hoffman
- Angelina Jolie
- Michael Keaton
- Martin Landau
- Jessica Lange
- Shirley MacLaine
- Marsha Mason
- Marlee Matlin
- Mike Myers
- Edward Norton
- Edward James Olmos
- Panna Piggy
- Lynn Redgrave
- Julia Roberts
- Gena Rowlands
- Kevin Spacey
- Sylvester Stallone
- Rod Steiger
- Sharon Stone
- Barbra Streisand
- Billy Bob Thornton
- Lily Tomlin
- Emily Watson
- James Woods
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d American Film Institute: Afi’s 50 Greatest American Screen Legends. American Film Institute. [dostęp 2019-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Ranking na stronie AFI (ang.)