Łuskwiak żółty
Łuskwiak żółty (Flammula alnicola (Fr.) P. Kumm) – gatunek grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych (Flammulaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łuskwiak żółty |
| Nazwa systematyczna | |
| Flammula alnicola (Fr.) P. Kumm Führ. Pilzk. (Zerbst): 82 (1871) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji: Flammula, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1821 Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus alnicola. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1871 Paul Kummer, przenosząc go do rodzaju Flammula[1].
Ma ponad 20 synonimów. Niektóre z nich[2]:
- Flammula alnicola (Fr.) P. Kumm. 1871
- Gymnopilus alnicola (Fr.) Murrill 1917
- Pholiota amara (Turconi) Singer 1975
- Pholiota alnicola (Fr.) Singer1951
- Pholiota apicrea (Fr.) M.M. Moser 1967
- Pholiota salicicola (Fr.) Arnolds 1982
- Pholiotina alnicola (Fr.) Singer 1951
Nazwę polską nadali w 1983 r. Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda, wcześniej (w 1933 r.) F. Teodorowicz opisywał ten gatunek jako płomiennica olchowa[3]. Wszystkie te nazwy są niespójne z aktualną nazwą naukową.
Morfologia
edytujŚrednica 3–8 cm. U młodych osobników jest półkulisty, potem łukowaty, na koniec płaski. Powierzchnia o barwie słomkowo-cytrynowej do zielonkawożółtej, lub żółtoruda[4]. W stanie wilgotnym jest śliski i lepki. Zazwyczaj jest nagi, czasami jednak z drobnymi łuskami, zwłaszcza przy brzegu[5].
Szeroko przyrośnięte i wykrojone ząbkiem. U młodych owocników żółte lub ciemnożółte i pokryte białawą osłona, szybko jednak zanikającą, u starszych brązowawe lub rdzawobrązowe[5].
Wysokość 4–11 cm, grubość do 1 cm. Posiada delikatną, włóknistą i zanikającą strefę pierścieniową. Jest nagi lub włóknisto-łuskowaty, żółtawy, tylko przy podstawie rdzawobrązowy[4].
Jasnożółty, bez wyraźnego smaku i zapachu[5]
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników rdzawobrunatny. Zarodniki o wymiarach 8-10 × 4-5.5 μm, gładkie eliptyczne, nieco dekstrynoidalne. Brak pleurocystyd, cheilocystydy o wymiarach 22-46 × 3–6 μm, różnie ukształtowane. Strzępki szkieletowe o szerokości 2–4 μm, ze sprzążkami[5].
- Gatunki podobne
Najbardziej podobny jest łuskwiak żółtawy (Pholiota flavida (Schaeff) (Schaeff.) Singer 1951)[4]. W polskim piśmiennictwie naukowym jest on uznawany za synonim łuskwiaka żółtego[3][6]. Według Index Fungorum jest to jednak odrębny gatunek. Podobny jest również łuskwiak ognisty (Pholiota flammans), którego kapelusz w całości pokryty jest dużymi, zwieszającymi się z brzegów żółtymi łuskami[4].
Występowanie i siedlisko
edytujOpisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej i Europie. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony – występuje od Hiszpanii po Islandię i północne krańce Półwyspu Skandynawskiego[7]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano wiele jego stanowisk[3].
Rośnie w wilgotnych lasach liściastych typu łęgi, olsy, na terenach zalewowych, w parkach, alejach. Rozwija się na martwym drewnie drzew liściastych; na pniakach, leżących na ziemi zagłębionych w niej kłodach i gałęziach[4]. W Polsce zanotowano występowanie na drewnie olszy szarej, grabów, wierzb, lip i wiązie pospolitym[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-08-25].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-10-03].
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d Pholiota alnicola, [w:] Mushroom Expert [online] [dostęp 2017-10-03].
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-10-03].