The Century European Timber Corporation: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
G.bot (dyskusja | edycje)
ort., dr. tech.
Linia 2:
 
=== Organizacja firmy ===
[[Plik: Białowieża Centura .JPG|250px|thumb|right|Jeden z domów na dzielnicy "Centura" w Białowieży.]]
Na czele przedsiębiorstwa stał Anglik o nazwisku Bell, który kierował firmą ze swej rezydencji w [[Białowieża|Białowieży]]. Na potrzeby administracji, firma wyremontowała pałac carski, który zajęła w całości, z wyjątkiem salonów zajmowanych uprzednio przez cara. Szefami działów firmy byli dwaj rosyjscy książęta. Zatrudniono polskiego tłumacza a jako inspektora pracy [[Stanisław Bułak-Bałachowicz|gen. S. Bułak-Bałachowicza]]. Zorganizował on i nadzorował zmilitaryzowane oddziały pracownicze.
Firma wykupiła od chłopów z Białowieży działki i wybudowała na nich własną dzielnicę willową, którą nazwano "Centurą"
Mimo zaangażowaniu kilkutysięcznej rzeszy robotników tzw. "[[Bałachowcy| bałachowców]]" czyli byłych żołnierzy armii gen. Bułak-Bałachowicza oraz mieszkańców wsi i osad, firma "The Century European Timber Corporation" przez okoliczną ludność zwana "Centura" stale odczuwała niedobory siły roboczej. Oferując dość wysokie stawki płacowe, werbowała robotników (z rodzinami) z najodleglejszych regionów Polski.
 
=== Gospodarka firmy ===
Linia 16:
Od samego początku firma przystąpiła do masowego wycinania jakościowo najlepszych drzew. Wycinka bez nasadzeń prowadziła do niemal całkowitego wyniszczenia Puszczy Białowieskiej. Wzdłuż linii kolejowych wycięto najcenniejsze drzewostany. Pozostałych po takiej gospodarce zrębów, nie oczyszczano z gałęzi ani ze słabszej jakości drewna.
 
Firma wycięła i wywiozła ponad 2,5 mln [[Metr sześcienny|m³]] drewna przeważnie w postaci [[tarcica|tarcicy]]. Tarcicę uzyskiwano w firmowych tartakach w Gródkach koło Białowieży i na Stoczku w Białowieży. Pod zarządem "Century" znalazł się jeden z największych tartaków ówczesnej Polski - zakład tartaczny w [[Hajnówka|Hajnówce]]. W tartaku tym powstała filia firmy o nazwie "Century Timber Company Ltd.- Polska Spółka Drzewna Century". Produkowała ona tarcicę wysokiej jakości przeznaczoną na rynek angielski.
===Strajk robotników===
[[1 kwietnia]] [[1928]] r. na kolejkach leśnych firmy "The Century European Timber Corporation" w Hajnówce rozpoczął się strajk powszechny. Akcja strajkowa zakończyła się 4 czerwca uzyskaniem podwyżki płac od 5 do 20%.
 
===Rozwiązanie umowy===
 
 
Pod wpływem opinii publicznej i wystąpień strajkujących robotników z terenów Puszczy Białowieskiej, oraz niedopełnieniu warunków umowy przez firmę podjęto decyzję o zerwaniu kontraktu. Rozwiązanie kontraktu z "The Century European Timber Corporation" nastąpiło [[1 czerwca]] [[1929]] r. Za zerwanie umowy rząd polski wypłacił firmie odszkodowanie.
Linia 28 ⟶ 27:
 
=== Linki zewnętrzne ===
* [http://www.encyklopedia.puszcza-bialowieska.eu/index.php?dzial=haslo&id=211 Centura (Białowieża ]Kolonia willowa, zbudowana w latach 20-tych. ub. wieku na wschodnim skraju Polany Białowieskiej, przez spółkę angielską dla swoich urzędników i funkcjonariuszy.
 
=== Źródła ===
{{bibliografia start}}
* [http://darz-bor.info/index.php?option=com_content&view=article&id=96%3Apuszcza-bialowieska-kalendarium&catid=37%3Apuszcza&Itemid=74&limitstart=4 Puszcza Białowieska - kalendarium]
* [[Witold Tatarczyk]] - ''Dzieje Hajnówki do 1944 roku'', wyd. Miejska Biblioteka Publiczna w Hajnówce, Towarzystwo Przyjaciół Hajnówki 2000, ISBN 83-905048-2-0.
* [[Borys Nikitiuk]] - ''Z dziejów Hajnówki i jej okolic (1915-1939)'', wyd. Starostwo Powiatowe w Hajnówce, 2003, ISBN 83-914635-1-6.
{{bibliografia stop}}
 
[[Kategoria: Hajnówka]]
[[Kategoria: Gmina Białowieża]]
[[Kategoria: Puszcza Białowieska]]
[[Kategoria: Dwudziestolecie międzywojenne]]