Hans Bellmer: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Wersja z 11:04, 23 paź 2015 edytuj Fugiel (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 6907 edycji m typograficzne ← poprzednia edycja		Aktualna wersja na dzień 20:25, 18 paź 2024 edytuj anuluj edycję MalarzBOT (dyskusja \| edycje) Boty, Redaktorzy, Uprawnieni do logowania się z zablokowanych adresów IP 5 021 541 edycji m malarzBOT: poprawki
(Nie pokazano 47 wersji utworzonych przez 20 użytkowników)
Linia 1: {{Artysta infobox [[Plik:Katowice – ul. Kościuszki 01.JPG\|thumb\|Dom w Katowicach przy [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach\|ul. T. Kościuszki]], który Hans Bellmer widział ze swoich okien, mieszkał po przeciwnej stronie ulicy]] \|imię i nazwisko = Hans Bellmer '''Hans Bellmer''' (ur. [[13 marca]] [[1902]] w [[Katowice\|Katowicach]]<ref name=„Kattowitz”>wówczas niemieckim [[Katowice\|Kattowitz]]</ref>, [[Niemcy]], zm. [[23 lutego]] [[1975]] w [[Paryż]]u, [[Francja]]) – niemiecki [[Malarstwo\|malarz]], [[Rzeźba\|rzeźbiarz]] i [[Grafika\|grafik]].▼ \|imię i nazwisko org = \|pseudonim = \|grafika = \|opis grafiki = \|alt grafiki = \|pełne imię i nazwisko = \|pełne imię i nazwisko org = \|data urodzenia = [[13 marca]] [[1902]] \|miejsce urodzenia = [[Katowice]] \|data śmierci = [[23 lutego]] [[1975]] \|miejsce śmierci = [[Paryż]] \|narodowość = [[Niemcy\|niemiecka]] \|język = [[język niemiecki\|niemiecki]] \|Alma Mater = [[Uniwersytet Techniczny w Berlinie\|Wyższa Szkoła Techniczna w Berlinie]] \|dziedzina sztuki = [[malarstwo]], [[grafika]], [[rzeźba]] \|epoka = \|gatunek = \|muzeum artysty = \|ważne dzieła = \|faksymile = \|opis faksymile = \|odznaczenia = \|nagrody = \|commons = Category:Hans Bellmer \|wikiźródła = \|wikicytaty = \|www = }} [[Plik:Hans Bellmer house memory plaque Katowice Kosciuszki 47.jpg\|mały\|Tablica pamiątkowa z 2008 roku na domu, w którym mieszkał artysta przy [[ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach\|ul. T. Kościuszki]] 47 w Katowicach (2017)]] [[Plik:Père-Lachaise - Division 9 - Bellmer-Zürn 02.jpg\|mały\|Grób Bellmera na cmentarzu [[Père-Lachaise]]]] [[Plik:Gedenktafel Ehrenfelsstr 8a (Karl) Hans Bellmer.jpg\|mały\|Tablica pamiątkowa przy Ehrenfelsstraße 8a w Berlinie]] [[Plik:Katowice Dom Belllmer.jpg\|mały\|Budynek, w którym mieszkał artysta przy [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach\|ul. T. Kościuszki]] 47 w Katowicach (2017)]] ▲'''Hans Bellmer''' (ur. [[13 marca]] [[1902]] w [[Katowice\|Katowicach]]<ref ~~name~~group=~~„Kattowitz”~~"uwaga">~~wówczas~~ Wówczas niemieckim ~~[[Katowice\|~~Kattowitz]].</ref>~~, [[Niemcy]]~~, zm. [[23 lutego]] [[1975]] w [[Paryż]]u~~, [[Francja]]~~) – niemiecki [[Malarstwo\|malarz]], [[Rzeźba\|rzeźbiarz]] i [[Grafika\|grafik]]. == Życiorys == Był synem inżyniera, w [[1923]] rozpoczął naukę w berlińskiej [[:de:Technische Universität Berlin\|Wyższej Szkole Technicznej]].▼ Urodził się w Katowicach w domu przy [[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach\|ul. A. Mickiewicza]] 10 (dawnej August-Schneider-Straße){{r\|jaskolkaslaska-}}, a mieszkał w kamienicy przy obecnej [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach\|ul. T. Kościuszki]] 47 (Beatestraße). ▲Był synem inżyniera, Hansa Johanna Bellmera i Marii Donnerstag; w [[1923]] roku rozpoczął naukę w berlińskiej [[~~:de:Technische~~Uniwersytet ~~Universität~~Techniczny w ~~Berlin~~Berlinie\|Wyższej Szkole Technicznej]]. Bellmer znany jest głównie z serii rzeźbiarskich [[Instalacja (sztuka)\|instalacji]] „Lalka”, przedstawiające lalki, naturalnej (ludzkiej) wielkości, ledwo-co dojrzale seksualnie, często zmutowane i w niekonwencjonalnych pozach. Interpretowane były one jako odpowiedź na kult „perfekcyjnego ciała”, który panował wtedy w Niemczech. Pierwsza seria „Lalek” ukazała się w [[1935]] jako cykl fotografii 'Wariacje na temat montowania rozczłonkowanej małolatki' zamieszczonych w czasopiśmie surrealistów „Minotaure” (nr 6) i wywołała wielkie poruszenie. Druga seria w [[1938]] – pełniła funkcję ilustracji do wierszy [[Paul Éluard\|Paula Eluarda]] w magazynie „Messages”. W [[1938]] w [[Berlin]]ie anonimowo wydał własnym nakładem książkę „Lalka” („Die Puppe”), zawierającą 10 czarno-białych fotografii lalki zaaranżowanych w serie [[:en:Tableau vivant\|”tableaux vivants”]] („żywych obrazów”).▼ ▲Bellmer znany jest głównie z serii rzeźbiarskich [[Instalacja (sztuka)\|instalacji]] „Lalka”, przedstawiające lalki, naturalnej (ludzkiej) wielkości, ledwo-co dojrzale seksualnie, często zmutowane i w niekonwencjonalnych pozach. Interpretowane były one jako odpowiedź na kult „perfekcyjnego ciała”, który panował wtedy w Niemczech. Pierwsza seria „Lalek” ukazała się w [[1935]] roku jako cykl fotografii 'Wariacje na temat montowania rozczłonkowanej ~~małolatki'~~małolatki’ zamieszczonych w czasopiśmie surrealistów „Minotaure” (nr 6) i wywołała wielkie poruszenie. Druga seria w [[1938]] – pełniła funkcję ilustracji do wierszy [[Paul Éluard\|Paula Eluarda]] w magazynie „Messages”. W [[1938]] w [[Berlin]]ie anonimowo wydał własnym nakładem książkę „Lalka” („Die Puppe”), zawierającą 10 czarno-białych fotografii lalki zaaranżowanych w serie [[~~:en:~~Tableau vivant\|~~”tableaux~~„tableaux vivants”]] („żywych obrazów”). Po dojściu do władzy w [[Niemcy\|Niemczech]] [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników\|nazistów]] sztuka Bellmera uznana została za [[Sztuka zdegenerowana\|zdegenerowaną]]. W [[1938]] ostatecznie Bellmer opuścił [[Berlin]] i przeniósł się do Paryża, gdzie przyłączył się do [[surrealizm\|surrealistów]].▼ ▲Po dojściu do władzy w [[Niemcy\|Niemczech]] [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników\|nazistów]] sztuka Bellmera uznana została za [[Sztuka ~~zdegenerowana~~wynaturzona\|zdegenerowaną]]. W [[1938]] ostatecznie Bellmer opuścił [[Berlin]] i przeniósł się do Paryża, gdzie przyłączył się do [[surrealizm\|surrealistów]]. W czasie [[II wojna światowa\|II wojnie światowej]] pomagał ruchowi oporu produkując fałszywe paszporty. Został uwięziony w więzieniu [[:fr:Camp des Milles\|Camp des Milles]] w ([[Aix-en-Provence]]) i spędził tam większość wojny. Po wojnie, pozostał w [[Paryż]]u, porzuciwszy tworzenie lalek, zajął się tworzeniem erotycznych rysunków i fotografii. W [[1954]] spotkał [[Unica Zürn\|Unicę Zürn]], która była jego partnerką aż do jej samobójstwa w 1970. Hans Bellmer był aktywny zawodowo aż do lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku.▼ ▲W czasie [[II wojna światowa\|II ~~wojnie~~wojny światowej]] pomagał ruchowi oporu, produkując fałszywe paszporty. Został uwięziony w więzieniu [[~~:fr:Camp des Milles\|~~Camp des Milles]] w ([[Aix-en-Provence]]) i spędził tam większość wojny. Po wojnie, pozostał w [[Paryż]]u, porzuciwszy tworzenie lalek, zajął się tworzeniem erotycznych rysunków i fotografii. W [[1954]] spotkał [[Unica Zürn\|Unicę Zürn]], która była jego partnerką aż do jej samobójstwa w 1970. Hans Bellmer był aktywny zawodowo aż do lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku. Został pochowany na cmentarzu [[Père-Lachaise]]. == Upamiętnienie == W budynku, w którym mieszkał w dzieciństwie ([[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach\|ul. T. Kościuszki]] 47), od 2012 do 2021 r. mieścił się [[Dział Grafiki im. Pawła Stellera Muzeum Historii Katowic]]. Na fasadzie tej kamienicy (od strony ul. Józefa Rymera) w [[2008]] r. umieszczono pamiątkową tablicę, poświęconą Bellmerowi. W 1996 roku w ramach Ⅴ Festiwalu Ars Cameralis w Katowicach odbyła się pierwsza w Polsce wystawa prac Bellmera, zrealizowana przez Marka Zielińskiego<ref>{{Cytuj \|tytuł = ArsCameralis \|data dostępu = 2021-11-09 \|opublikowany = www.cameralis.art.pl \|url = http://web.archive.org/web/20160609110828/http://cameralis.art.pl/edycje/1996 \|język = pl-PL}}</ref><ref>{{Cytuj \|tytuł = TOWARZYSTWO BELLMER: TOWARZYSTWO BELLMER \|data dostępu = 2021-11-09 \|opublikowany = TOWARZYSTWO BELLMER \|url = http://towarzystwobellmer.blogspot.com/p/hans-bellmer.html}}</ref> Na przełomie 2002 i 2003 roku w [[Muzeum Śląskie w Katowicach\|Muzeum Śląskim]] w Katowicach odbyła się wystawa fotografii i grafik Hansa Bellmera, zorganizowana w setną rocznicę urodzin artysty - ''Hans Bellmer. Fotografie i grafiki z kolekcji Państwa Jean-Marie i Doriane Bihl-Bellmer''<ref>{{Cytuj \|tytuł = ArsCameralis \|data dostępu = 2021-11-09 \|opublikowany = www.cameralis.art.pl \|url = http://web.archive.org/web/20170113031545/http://cameralis.art.pl/wydarzenia/hans-bellmer-fotografie-i-grafiki-z-kolekcji-panstwa-jean-marie-i-doriane-bihl-bellmer \|język = pl-PL}}</ref> W 2015 w gmachu głównym [[Muzeum Historii Katowic]] przy ul. ks. J. Szafranka 9 odbyła się wystawa czasowa ''Bellmer/Visat'', której kuratorką była [[Natalia Kruszyna]]<ref>[http://web.archive.org/web/20161029104856/http://www.ultramaryna.pl/wydarzenie.php?id=14754 Bellmer/ Visat] ultramaryna.pl {{lang\|pl}} [dostęp 2017-09-17]</ref>. W Katowicach najpierw przy ulicy Warszawskiej 2, później przy Placu Wolności 9, działała (do 2017 roku) kawiarnia ''Bellmer Cafe''<ref>{{Cytuj \|tytuł = Zaloguj się do Facebooka \|data dostępu = 2021-11-09 \|opublikowany = Facebook \|url = https://pl-pl.facebook.com/login/?next=https%3A%2F%2Fpl-pl.facebook.com%2Fpages%2Fcategory%2FCafe%2FBellmer-Cafe-136335869768681%2F \|język = pl}}</ref> W 2009 roku w [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach\|Teatrze Śląskim]] w Katowicach wystawiono biograficzną sztukę [[Tomasz Man\|Tomasza Mana]] pt. ''Świat jest skandalem'' (premiera 25 września 2009 roku)<ref>{{Cytuj \|tytuł = (Nie)Zapomniany Bellmer \|data dostępu = 2021-11-09 \|opublikowany = www.dziennikteatralny.pl \|url = http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/nie-zapomniany-bellmer.html}}</ref> W 2011 roku Teatr A Part w Katowicach wystawił sztukę inspirowaną twórczością Bellmera pt. ''Cyrk Bellmer''<ref>{{Cytuj \|tytuł = Cyrk Bellmer : Teatr A Part \|data dostępu = 2021-11-09 \|opublikowany = apart.art.pl \|url = http://apart.art.pl/pl/spektakle/cyrk-bellmer/}}</ref> Na fasadzie budynku przy Ehrenfelsstraße 8a w [[Berlin]]ie umieszczono tablicę, upamiętniającą Bellmera, który mieszkał w tym domu. == Tłumaczone teksty == * ''Lalka'', przeł. J. St. Buras, w: Konstanty A. Jeleński, ''Bellmer albo anatomia nieświadomości fizycznej i miłości'', słowo/obraz terytoria 2013, s. 41-52. * ''Ojciec. Striptiz'', przeł. J. Dąbrowski, "Pole. Dwumiesięcznik literacki" nr 3/2023<ref>{{Cytuj \|tytuł = Hans Bellmer {{!}} Ojciec {{!}} Striptiz \|data dostępu = 2024-03-19 \|opublikowany = POLE \|url = https://poledwumiesiecznik.com/?page_id=4529 \|język = pl-PL}}</ref>. == Uwagi == {{Uwagi}} {{== Przypisy}} ==▼ {{Przypisy\| <ref name="jaskolkaslaska-">{{Cytuj \| url=http://www.jaskolkaslaska.eu/2008/05/18/katowice-bellmer-niechciany/ \| tytuł=Katowice: Bellmer niechciany? - Jaskółka Śląska<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> \| opublikowany=www.jaskolkaslaska.eu \| język=pl \| data dostępu=2020-07-08}}</ref> }} == Bibliografia == * Michael Semff/Anthony Spira (Hrsg.): ''Hans Bellmer''. Hatje Cantz Verlag, Ostfildern 2006, {{ISBN \|978-3-7757-1793-9}}. * Marvin Altner: ''Hans Bellmer, die Spiele der Puppe. Zu den Puppendarstellungen in der bildenden Kunst von 1914-1938''. VDG-Verlag, Weimar 2005, {{ISBN \|3-89739-467-7}} (zugl. FU Dissertation, Berlin 2002). * Pierre Dourthe: ''Hans Bellmer. Le principe de perversion''. Faur, Paryż 1999, {{ISBN \|2-909882-32-2}}. * Alex Grall (Hrsg.): ''Die Zeichnungen von Hans Bellmer''. Propyläen-Verlag, Berlin 1969. * Therese Lichtenstein: ''Behind Closed Doors. The Art of Hans Bellmer''. University of California Press, Nowy Jork 2001, {{ISBN \|0-520-20984-2}}. * Sue Taylor: ''Hans Bellmer. The Anatomy of Anxiety''. MIT Press, Cambridge, Mass. 2002, {{ISBN \|0-262-20130-5}}. * Malcolm Green: Introduction, in ''The Doll'', Hans Bellmer, trans. Malcolm Green. Atlas Press, Londyn, 2006, {{ISBN \|1-900565-14-5}}. * Robert C. Morgan. „Hans Bellmer: The Infestation of Eros”, in A Hans Bellmer Miscellany, Anders Malmburg, Malmo and Timothy Baum, Nowy Jork, 1993. * Mateusz Palka: [~~http~~https://~~www~~web.archive.org/web/20160308034450/http://fototekstura.pl/halucynacje-hansa-bellmera/ ''Halucynacje Hansa Bellmera''], Fototekstura.pl, 2014. ▲{{Przypisy}} == Linki zewnętrzne == * [http://www.artcyclopedia.com/artists/bellmer_hans.html Bellmer w galeriach świata (ArtCyklopedia)] * [{{Cytuj stronę \| url = http://www.artpages.org.ua/palitra/hans-bellmer-i-ego-kukli.html \| tytuł = „Hans Bellmer i jego kukły” (rosyjski)] \| opublikowany = artpages.org.ua \| archiwum = https://web.archive.org/web/20090612060354/http://www.artpages.org.ua/palitra/hans-bellmer-i-ego-kukli.html \| zarchiwizowano = 2009-06-12}} * [https://archive.ph/20121224060811/http://www.tate.org.uk/servlet/ArtistWorks?cgroupid=999999961&artistid=736&page=1 ''Tate Collection''] * [http://www.moma.org/collection/browse_results.php?criteria=O%3AAD%3AE%3A452&page_number=1&template_id=6&sort_order=1 ''MoMA Collection''] * [https://archive.ph/20120720085752/http://www.artic.edu/reynolds/essays/taylor.php ''Hans Bellmer in The Art Institute of Chicago: The Wandering Libido and the Hysterical Body''] * [{{Cytuj stronę \| url = http://www.hansbellmer.org/ \| tytuł = ''Towarzystwo Bellmer – stowarzyszenie zajmujące się twórczością Hansa Bellmera''] \| opublikowany = hansbellmer.org \| archiwum = https://web.archive.org/web/20110202224342/http://www.hansbellmer.org/ \| zarchiwizowano = 2011-02-02}} {{Kontrola autorytatywna}} {{~~DEFAULTSORT~~SORTUJ:Bellmer, Hans}} [[Kategoria:Ludzie związani z III Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Katowicach]] [[Kategoria:Niemieccy rzeźbiarze]] [[Kategoria:Niemieccy malarze współcześni]] [[Kategoria:Niemieccy graficy]] [[Kategoria:Ludzie ~~związani~~urodzeni zw ~~Katowicami~~Katowicach]] [[Kategoria:Urodzeni w 1902]] [[Kategoria:Zmarli w 1975]]