Jolanta Sroczynska
1. Held diplomas and academic degrees
-1980 - M.Sc. Eng. of Architecture obtained at the Faculty of Architecture of CUT -1983 – First Certificate in English Diploma
-1994 - the degree of Doctor of Technical Studies obtained at the Faculty of Architecture, CUT
-1997 - Certificate of completion of the Postgraduate Course in Conservation of Urban and Architectural Historical Monuments, CUT
-2014- Summer Program in Heritage Conservation, University of South California School of Architecture, Getty Conservation Institute, USA
-2019-Postdoctoral degree (habilitation) in architecture and urban planning obtained at the Faculty of Architecture of CUT
-X. 2019- obtaining title Professor of CUT
2. Information about employment:
-since 1981 till now professor at the Institute of History of Architecture and Monuments Conservation, Faculty of Architecture of CUT
3. Main research areas:
-protection of Polish heritage in Eastern Borderlands, located in particular in the territory of today's Ukraine
-theory and practice in monuments’ conservation
-social perception of cultural heritage values highlighted by experts in historical buildings.
- position of social values in the process of valorisation of historical monuments,
4. Projects that received funding from the Polish Committee for Scientific Research, EU Programmes:
- I principia del restauro per la nova Europa, 1997-1999, EU, Direzione Generale X Della Commissione Europea, Programma Raffaello - member of an international team
- Zabytki urbanistyki i architektury Kamieńca Podolskiego w aspekcie oddziaływania kultury zachodnioeuropejskiej (Architectural and urban historical monuments of Kamianets Podilskyi and the impact of western European culture), 1998-2000, Committee for Scientific Research (No. PB-1045/TO7/98/15) - researcher for the Research Programme (cooperation with the District Conservator of Monuments in Kamianets-Podilskyi).
- Współzależność środowiska naturalnego i krajobrazu kulturowego w Kamieńcu Podolskim na Ukrainie (Co-dependence of the natural environment and cultural landscape in Kamianets Podilskyi, Ukraine), 2001-2003, Committee for Scientific Research (No. PB – 7/TO7/F0/80/16) - manager of the interdisciplinary Research Team
-Kolegiata św. Trójcy w Ołyce- inwentaryzacja i opis stanu zachowania (The Collegiate Church of the Holy Trinity—inventory and description of the preservation state), 2007-2009, Committee for Scientific Research No. 7TO7F0/30/15 - manager of inventory training and a drawing reconstruction team
-Benkowa Wisznia - Pałac rodziny Fredrów i Szeptyckich (Benkova Vishnia – Palace of the Fredro and Szeptycki Families) 2009-2010, Committee for Scientific Research, No. 7TO7F08016 - member of an executive team, manager of inventory training.
5. Participation in editorial committees and scientific councils of journals:
- member of the Scientific Committee of each of REUSO congresses (since 2013- till now)
-member of the Scientific Committee of V Congress Architettura Eremitica. (since 2019 till now)
6. Membership in international or domestic scientific organizations and societies
- Polish National Committee of the ICOMOS, 2000 – at present
- ICOMOS ICIP (International Scientific Committee on Interpretation and Presentation of Cultural Sites), 2014 – at present
- Interpret Europe (European Association for Heritage Interpretation), 2015 – at present
- Association of Monument Conservators - I have been its member since 1995, and since 2014 until today, I have been the President of the Lesser Poland Branch of the Association, based in Cracow
- Romualdo del Bianco Foundation in Florence, since 2018 I have been a member of the Foundation Experts Group. http://www.fondazionedelbianco.org/en/committees/
-Polish Committee for Standardization (Committee for cultural goods’ conservation KT311) -member since 2019
-co-director of Postgraduate Studies in Historic Architecture Research, Department of Architecture, Cracow University of Technology
-1980 - M.Sc. Eng. of Architecture obtained at the Faculty of Architecture of CUT -1983 – First Certificate in English Diploma
-1994 - the degree of Doctor of Technical Studies obtained at the Faculty of Architecture, CUT
-1997 - Certificate of completion of the Postgraduate Course in Conservation of Urban and Architectural Historical Monuments, CUT
-2014- Summer Program in Heritage Conservation, University of South California School of Architecture, Getty Conservation Institute, USA
-2019-Postdoctoral degree (habilitation) in architecture and urban planning obtained at the Faculty of Architecture of CUT
-X. 2019- obtaining title Professor of CUT
2. Information about employment:
-since 1981 till now professor at the Institute of History of Architecture and Monuments Conservation, Faculty of Architecture of CUT
3. Main research areas:
-protection of Polish heritage in Eastern Borderlands, located in particular in the territory of today's Ukraine
-theory and practice in monuments’ conservation
-social perception of cultural heritage values highlighted by experts in historical buildings.
- position of social values in the process of valorisation of historical monuments,
4. Projects that received funding from the Polish Committee for Scientific Research, EU Programmes:
- I principia del restauro per la nova Europa, 1997-1999, EU, Direzione Generale X Della Commissione Europea, Programma Raffaello - member of an international team
- Zabytki urbanistyki i architektury Kamieńca Podolskiego w aspekcie oddziaływania kultury zachodnioeuropejskiej (Architectural and urban historical monuments of Kamianets Podilskyi and the impact of western European culture), 1998-2000, Committee for Scientific Research (No. PB-1045/TO7/98/15) - researcher for the Research Programme (cooperation with the District Conservator of Monuments in Kamianets-Podilskyi).
- Współzależność środowiska naturalnego i krajobrazu kulturowego w Kamieńcu Podolskim na Ukrainie (Co-dependence of the natural environment and cultural landscape in Kamianets Podilskyi, Ukraine), 2001-2003, Committee for Scientific Research (No. PB – 7/TO7/F0/80/16) - manager of the interdisciplinary Research Team
-Kolegiata św. Trójcy w Ołyce- inwentaryzacja i opis stanu zachowania (The Collegiate Church of the Holy Trinity—inventory and description of the preservation state), 2007-2009, Committee for Scientific Research No. 7TO7F0/30/15 - manager of inventory training and a drawing reconstruction team
-Benkowa Wisznia - Pałac rodziny Fredrów i Szeptyckich (Benkova Vishnia – Palace of the Fredro and Szeptycki Families) 2009-2010, Committee for Scientific Research, No. 7TO7F08016 - member of an executive team, manager of inventory training.
5. Participation in editorial committees and scientific councils of journals:
- member of the Scientific Committee of each of REUSO congresses (since 2013- till now)
-member of the Scientific Committee of V Congress Architettura Eremitica. (since 2019 till now)
6. Membership in international or domestic scientific organizations and societies
- Polish National Committee of the ICOMOS, 2000 – at present
- ICOMOS ICIP (International Scientific Committee on Interpretation and Presentation of Cultural Sites), 2014 – at present
- Interpret Europe (European Association for Heritage Interpretation), 2015 – at present
- Association of Monument Conservators - I have been its member since 1995, and since 2014 until today, I have been the President of the Lesser Poland Branch of the Association, based in Cracow
- Romualdo del Bianco Foundation in Florence, since 2018 I have been a member of the Foundation Experts Group. http://www.fondazionedelbianco.org/en/committees/
-Polish Committee for Standardization (Committee for cultural goods’ conservation KT311) -member since 2019
-co-director of Postgraduate Studies in Historic Architecture Research, Department of Architecture, Cracow University of Technology
less
InterestsView All (41)
Uploads
Papers by Jolanta Sroczynska
The article presents a few selected examples of the application of such a method of historic preservation in Belgium, the Netherlands, Denmark,
Italy and the region bordering France, Spain and Portugal. Several years of positive experience from such initiatives is reason enough to implement
similar measures in Poland as well. Dissemination of knowledge of preemptive actions, which will allow the preparation of appropriate safeguards for the monument even before the threat occurs, is undoubtedly the most optimal solution. However, it is necessary to properly assist owners of monuments to provide them not only with additional funds for the ongoing maintenance of buildings, but also with a more complete and reliable knowledge about the vulnerability of a given building to various types of degradation. Modern historic preservation should replace the previous reactive approach with planned preventive maintenance
a place for the elite, usually inaccessible to the public (being closed between spectacles), mainly attracting consumers of so-called high culture. This separation of theater from society resulted in an increasing lack of popular interest in theater as a place, as well as a gradual
lowering of the level of social culture. Searching for new avenues of reaching audiences, as well as new possibilities of interpreting theatrical expression, contemporary theater started to increasingly frequently step outside its current buildings in order to play out its spectacles in the immediate surroundings of the audience. In parallel to this phenomenon, a new trend of opening up the space of theater buildings to be used as a public space has emerged. The article presents three selected built projects of entertainment buildings, whose construction has significantly affected not only an increase in the level of attractiveness of their location, but has also made it possible for the people who reside there to experience the presence of others using multiple senses. This experience moves beyond the confines of the theater building, while at the same time interfering with its internal spaces that were previously closed to visitors. These measures have led to the blurring of fundamental divisions that are usually present in a classical theater building: between the audience and the actors, between the stage and the seating area—the interior and the exterior. The presented examples are a realization of Heidegger’s idea of the “world picture” thanks to enabling the blending of various entities within the space around the theater. These structures have quickly become both the logos and the phonospheres of the respective cities in which they were built. The
built projects discussed herein demonstrate how public space can be incorporated into the sphere of theatrical space through an appropriate architectural design, creating a “living” (one that constantly plays out a new) social spectacle, one that combines within it several disciplines of art. This measure also excellently builds the local social identity of a place and aids in the integration of people. An interesting architectural form is an element that by itself is insufficient to maintain the attractiveness of a given place. Something more is required. Only an appropriate blending of plans, a dynamism of form, as well of events that
play out at the site, bolstered by appropriate illumination, sound or multimedia projections, can properly enrich the quality of such a public space. The symbolism of theater architecture that has been reformed in this manner can thus also aid measures aimed at linking public space with the sphere of culture and improving the overall level of culture among society.
Wzajemne przenikanie się teatru i życia społecznego pojawiło już wśród
pierwszych wspólnot ludzkich. Wszelkiego rodzaju uroczystości świeckie i religijne, obrzędy, zwyczaje oraz zawody sportowe były przygotowywane (podobnie jak sztuki teatralne) wedłu ustalonego scenariusza, celem wywarcia jak największego wrażenie na uczestnikach i widzach. W trakcie swego rozwoju teatr zaczął stopniowo coraz mocniej izolować się od społeczności, nie tylko poprzez zamknięcie się w specjalnie dedykowanych budynkach, ale także przez dobór repertuaru teatralnego, który coraz mocniej wiązał widza ze światem iluzji obcym rzeczywistości. W ponowoczesnej dobie rozwoju nowych form i środków przekazu, tradycyjny teatr stał miejscem w większości znanym i cenionym tylko przez koneserów. Coraz bardziej gubiąc swoje powiązanie z życiem codziennym miasta, stawał się miejscem elitarnym, zazwyczaj niedostępnym publicznie (zamknięty między spektaklami), grupującym głównie odbiorców tzw. wysokiej kultury. Ten rozbrat teatru ze społeczeństwem zaowocował wzrastającym brakiem zainteresowania ludzi miejscem teatralnym, jak i stopniowym obniżaniem poziomu kultury społecznej. W poszukiwaniu nowych dróg dotarcia do widza, a także nowych możliwości interpretacji przekazu teatralnego, współczesny teatr zaczął coraz częściej opuszczać dotychczasowe budynki, aby rozgrywać swój spektakl w bezpośrednim otoczeniu odbiorcy. Równolegle z tym zjawiskiem powstał nowy trend otwierania się przestrzeni budynku teatru na potrzeby wykorzystywania go jako przestrzeni publicznej. Praca prezentuje trzy wybrane realizacje budynków widowiskowych, których powstanie w wydatny sposób nie tylko wpłynęło na zwiększenie poziomu atrakcyjności miejsca ich lokacji, ale umożliwiło przebywającym tam ludziom, wielozmysłowe doświadczanie obecności drugiego człowieka. Doświadczanie to wychodzi poza ramy budynku teatru, a zarazem interferuje w jego wewnętrzne, dotychczas zamknięte do zwiedzania przestrzenie. Działania takie doprowadziły do zacierania się podstawowych podziałów jakie występują zazwyczaj w klasycznym budynku teatralnym: między widzami a aktorami, między sceną a widownią oraz wnętrzem a zewnętrzem. Przedstawione przykłady realizują Heideggerowską ideę „światoobrazu”, dzięki umożliwieniu przenikania się różnych bytów w przestrzeni wokół-teatralnej. Bardzo szybko obiekty te stały się zarazem logiem, jak i fonosferą miasta, w którym zostały zbudowane. Omawiane realizacje wskazują jak można poprzez odpowiednią kreację architektoniczną wciągnąć przestrzeń publiczną w sferę przestrzeni teatralnej, kreując „żywy” (ciągle na nowo rozgrywany) spektakl społeczny, łączący w sobie kilka różnych dziedzin sztuki. Taki zabieg znakomicie buduje także lokalną tożsamość społeczną miejsca i wspomaga integrację ludzi. Ciekawa forma architektoniczna jest bowiem niewystarczającym elementem dla utrzymania atrakcyjności danego miejsca. Potrzeba do tego czegoś więcej. Tylko odpowiednie przenikanie się planów, dynamizm formy, ale i bieżących zdarzeń się tu rozgrywających, podbijany przez odpowiednie oświetlenie, nagłośnienie czy projekcje multimedialne, mogą odpowiednio wzbogacać jakość takiej przestrzeni publicznej. Symbolizm tak zreformowanej architektury teatru może więc także wspomagać działania prowadzące do powiązania przestrzeni publicznej ze sferą kultury i do podniesienia ogólnego poziomu kultury wśród społeczeństwa.
Artykuł w zamierzeniu autorki ma być przyczynkiem do dyskusji nad znaczeniem wartości społecznej zabytków w procesie ich ochrony. Zdaniem autorki wartości te ciągle jeszcze są niedoceniane w naszym kraju. Waloryzacja obiektów historycznych opiera się w Polsce nadal głównie na takich przesłankach, jak autentyzm, wartości historyczne, estetyczne lub naukowe, wyznaczanych przez ekspertów. W takim ujęciu zachowanie zabytków ma stać się obywatelskim obowiązkiem, wiązanym z patriotyzmem lub wyższą kulturą i etyką postępowania.
Tymczasem wobec wielkiej migracji ludzi w Europie, powodowanej otwartością granic oraz rynków pracy, bezpośrednie powiązanie z własnym dziedzictwem jest często przerwane. Potrzeba asymilacji na nowym terenie, przy próbie zachowania własnej tożsamości przybyszów, wymusza tworzenie także innych wartości w zabytkowych obiektach historycznych, aby mogły one tych przybyszów prowokować do swojej ochrony. Wartości społeczne nie są tworzone przez specjalistów, ale przez ludzi mających kontakt z danym zabytkiem na co dzień. Kontakt ten jest okazją do emocjonalnego powiązania człowieka z tym zabytkiem poprzez identyfikację wykreowanych przez niego wartości społecznych.
of their cultural, social and spiritual associations. However, in practice, despite increased participation of local communities in the protection of their heritage assets, this value is still overlooked. In fact, many experts working in the field of heritage protection in Poland claim that the inclusion of social values in the assessment of heritage assets may depreciate their overall significance. The classic assessment stem of heritage significance, based on the historic, aesthetic, scientific, material (or non-material) authenticity of the structure, usually sidesteps the analysis of meaning
and importance that a particular asset holds for its local community. This challenge ensues probably from the lack of a coherent Polish stem of the codification of social values. And yet it is these values that directly influence people's attachment to a historic place and shape regional identity. Social values should not be verified by
professional experts but by the communities which in Poland are forced to continuously argue for their way of defining the nature and extent of these values of their local heritage. This article presents a few examples of historic places where social values are the decisive factor for inclusion in the heritage protection register.
Przedstawione przez autora dwa przykłady wykorzystania działań konserwatorskich do realizacji celów polityki historycznej prowadzonej przez rząd Polski Ludowej w pierwszych latach powojennych miały pokazać siłę oddziaływania tej polityki na zachowanie, zmianę bądź na decyzję o zniszczeniu dziedzictwa kulturowego danego regionu. Tą siłę daje ludzka świadomość, która kreuje ludzkie zachowania, będące wynikiem przekonania człowieka o wielkiej wartości obiektu, bądź wartości ważnych do jego zachowania. Można wyrażać obecnie wiele słów krytyki w stosunku także i ówczesnych służb konserwatorskich, które nie miały dostatecznej odwagi lub siły przekonywania aby nie dopuścić do dewastacji obcych ideowo zabytków. Nie należy jednak zapominać, że działania te dokonywano m.in. na podstawie funkcjonującego prawa, w tym uchwały rządu z 20 sierpnia 1955 roku, dotyczącej usuwania pozostałości wojennych w miastach i osiedlach a nowa ustawa o ochronie zabytków z 1962 roku, wprawdzie teoretycznie regulowała ogólne zasady ochrony zabytków w Polsce, jednak w praktyce okazało się, że jest „aktem zawieszonym od początku w legislacyjnej próżni” Dlatego polityka historyczna prowadzona w tamtym czasie była narzędziem umożliwiającym zbudowanie w świadomości społeczeństwa znaczenia jakie ma dla narodu zachowanie zabytku kultury i ogólnie akceptację dla ponoszenia kosztów dla jej ochrony.
Uznanie wielości równolegle egzystujących wizji patriotyzmu, szacunek dla różnych interpretacji tych samych faktów historycznych w imię tolerancji oraz równoważności wszystkich zabytków, niezależnie od przynależności narodowej autora dzieła lub celu dla jakiego go stworzono, czy też roli jaką miał spełniać dla swej identyfikacji w przeszłości, mogą zapewnić spójność współczesnego społeczeństwa, akceptację reguł współżycia i pokojowe współżycie w poczuciu przynależności do tej samej wspólnoty obywatelskiej. Różnice międzypokoleniowe, regionalne, etniczne i religijne mogą tak samo wzbogacać społeczeństwo lokalne, jak nawarstwienia historyczne wzbogacają obiekt zabytkowy. Wraz z upływem czasu następuje integracja także i pamięci skrajnie spolaryzowanych. Narzucenie ludziom jednej wizji przeszłości, będzie prowadziło do pogłębiania konfliktów społecznych.
Obecnie polityka historyczna w Polsce stała się odpowiedzią na pragmatyzm i indywidualizm promowany przez unifikacyjną politykę unijną. Niepewność kształtu przyszłości, jaka obecnie nakłada się na życie codzienne Polaków, spowodowała odrodzenie się ruchów narodowych, które hołdują wszelkim obiektom, mogącym stać się dowodem na narodową przynależność dziedzictwa materialnego na danym terenie. Jednak trzeba dbać o to, aby polityka ta umiejętnie pomagała w poszukiwaniach wiedzy o naszej „tożsamości”, wspomaganej rekonstruowaną przeszłością i typowaniem symbolicznych wytworów materialnych i niematerialnych, bez podsycania szowinizmu, agresji i nietolerancji.
The article presents a few selected examples of the application of such a method of historic preservation in Belgium, the Netherlands, Denmark,
Italy and the region bordering France, Spain and Portugal. Several years of positive experience from such initiatives is reason enough to implement
similar measures in Poland as well. Dissemination of knowledge of preemptive actions, which will allow the preparation of appropriate safeguards for the monument even before the threat occurs, is undoubtedly the most optimal solution. However, it is necessary to properly assist owners of monuments to provide them not only with additional funds for the ongoing maintenance of buildings, but also with a more complete and reliable knowledge about the vulnerability of a given building to various types of degradation. Modern historic preservation should replace the previous reactive approach with planned preventive maintenance
a place for the elite, usually inaccessible to the public (being closed between spectacles), mainly attracting consumers of so-called high culture. This separation of theater from society resulted in an increasing lack of popular interest in theater as a place, as well as a gradual
lowering of the level of social culture. Searching for new avenues of reaching audiences, as well as new possibilities of interpreting theatrical expression, contemporary theater started to increasingly frequently step outside its current buildings in order to play out its spectacles in the immediate surroundings of the audience. In parallel to this phenomenon, a new trend of opening up the space of theater buildings to be used as a public space has emerged. The article presents three selected built projects of entertainment buildings, whose construction has significantly affected not only an increase in the level of attractiveness of their location, but has also made it possible for the people who reside there to experience the presence of others using multiple senses. This experience moves beyond the confines of the theater building, while at the same time interfering with its internal spaces that were previously closed to visitors. These measures have led to the blurring of fundamental divisions that are usually present in a classical theater building: between the audience and the actors, between the stage and the seating area—the interior and the exterior. The presented examples are a realization of Heidegger’s idea of the “world picture” thanks to enabling the blending of various entities within the space around the theater. These structures have quickly become both the logos and the phonospheres of the respective cities in which they were built. The
built projects discussed herein demonstrate how public space can be incorporated into the sphere of theatrical space through an appropriate architectural design, creating a “living” (one that constantly plays out a new) social spectacle, one that combines within it several disciplines of art. This measure also excellently builds the local social identity of a place and aids in the integration of people. An interesting architectural form is an element that by itself is insufficient to maintain the attractiveness of a given place. Something more is required. Only an appropriate blending of plans, a dynamism of form, as well of events that
play out at the site, bolstered by appropriate illumination, sound or multimedia projections, can properly enrich the quality of such a public space. The symbolism of theater architecture that has been reformed in this manner can thus also aid measures aimed at linking public space with the sphere of culture and improving the overall level of culture among society.
Wzajemne przenikanie się teatru i życia społecznego pojawiło już wśród
pierwszych wspólnot ludzkich. Wszelkiego rodzaju uroczystości świeckie i religijne, obrzędy, zwyczaje oraz zawody sportowe były przygotowywane (podobnie jak sztuki teatralne) wedłu ustalonego scenariusza, celem wywarcia jak największego wrażenie na uczestnikach i widzach. W trakcie swego rozwoju teatr zaczął stopniowo coraz mocniej izolować się od społeczności, nie tylko poprzez zamknięcie się w specjalnie dedykowanych budynkach, ale także przez dobór repertuaru teatralnego, który coraz mocniej wiązał widza ze światem iluzji obcym rzeczywistości. W ponowoczesnej dobie rozwoju nowych form i środków przekazu, tradycyjny teatr stał miejscem w większości znanym i cenionym tylko przez koneserów. Coraz bardziej gubiąc swoje powiązanie z życiem codziennym miasta, stawał się miejscem elitarnym, zazwyczaj niedostępnym publicznie (zamknięty między spektaklami), grupującym głównie odbiorców tzw. wysokiej kultury. Ten rozbrat teatru ze społeczeństwem zaowocował wzrastającym brakiem zainteresowania ludzi miejscem teatralnym, jak i stopniowym obniżaniem poziomu kultury społecznej. W poszukiwaniu nowych dróg dotarcia do widza, a także nowych możliwości interpretacji przekazu teatralnego, współczesny teatr zaczął coraz częściej opuszczać dotychczasowe budynki, aby rozgrywać swój spektakl w bezpośrednim otoczeniu odbiorcy. Równolegle z tym zjawiskiem powstał nowy trend otwierania się przestrzeni budynku teatru na potrzeby wykorzystywania go jako przestrzeni publicznej. Praca prezentuje trzy wybrane realizacje budynków widowiskowych, których powstanie w wydatny sposób nie tylko wpłynęło na zwiększenie poziomu atrakcyjności miejsca ich lokacji, ale umożliwiło przebywającym tam ludziom, wielozmysłowe doświadczanie obecności drugiego człowieka. Doświadczanie to wychodzi poza ramy budynku teatru, a zarazem interferuje w jego wewnętrzne, dotychczas zamknięte do zwiedzania przestrzenie. Działania takie doprowadziły do zacierania się podstawowych podziałów jakie występują zazwyczaj w klasycznym budynku teatralnym: między widzami a aktorami, między sceną a widownią oraz wnętrzem a zewnętrzem. Przedstawione przykłady realizują Heideggerowską ideę „światoobrazu”, dzięki umożliwieniu przenikania się różnych bytów w przestrzeni wokół-teatralnej. Bardzo szybko obiekty te stały się zarazem logiem, jak i fonosferą miasta, w którym zostały zbudowane. Omawiane realizacje wskazują jak można poprzez odpowiednią kreację architektoniczną wciągnąć przestrzeń publiczną w sferę przestrzeni teatralnej, kreując „żywy” (ciągle na nowo rozgrywany) spektakl społeczny, łączący w sobie kilka różnych dziedzin sztuki. Taki zabieg znakomicie buduje także lokalną tożsamość społeczną miejsca i wspomaga integrację ludzi. Ciekawa forma architektoniczna jest bowiem niewystarczającym elementem dla utrzymania atrakcyjności danego miejsca. Potrzeba do tego czegoś więcej. Tylko odpowiednie przenikanie się planów, dynamizm formy, ale i bieżących zdarzeń się tu rozgrywających, podbijany przez odpowiednie oświetlenie, nagłośnienie czy projekcje multimedialne, mogą odpowiednio wzbogacać jakość takiej przestrzeni publicznej. Symbolizm tak zreformowanej architektury teatru może więc także wspomagać działania prowadzące do powiązania przestrzeni publicznej ze sferą kultury i do podniesienia ogólnego poziomu kultury wśród społeczeństwa.
Artykuł w zamierzeniu autorki ma być przyczynkiem do dyskusji nad znaczeniem wartości społecznej zabytków w procesie ich ochrony. Zdaniem autorki wartości te ciągle jeszcze są niedoceniane w naszym kraju. Waloryzacja obiektów historycznych opiera się w Polsce nadal głównie na takich przesłankach, jak autentyzm, wartości historyczne, estetyczne lub naukowe, wyznaczanych przez ekspertów. W takim ujęciu zachowanie zabytków ma stać się obywatelskim obowiązkiem, wiązanym z patriotyzmem lub wyższą kulturą i etyką postępowania.
Tymczasem wobec wielkiej migracji ludzi w Europie, powodowanej otwartością granic oraz rynków pracy, bezpośrednie powiązanie z własnym dziedzictwem jest często przerwane. Potrzeba asymilacji na nowym terenie, przy próbie zachowania własnej tożsamości przybyszów, wymusza tworzenie także innych wartości w zabytkowych obiektach historycznych, aby mogły one tych przybyszów prowokować do swojej ochrony. Wartości społeczne nie są tworzone przez specjalistów, ale przez ludzi mających kontakt z danym zabytkiem na co dzień. Kontakt ten jest okazją do emocjonalnego powiązania człowieka z tym zabytkiem poprzez identyfikację wykreowanych przez niego wartości społecznych.
of their cultural, social and spiritual associations. However, in practice, despite increased participation of local communities in the protection of their heritage assets, this value is still overlooked. In fact, many experts working in the field of heritage protection in Poland claim that the inclusion of social values in the assessment of heritage assets may depreciate their overall significance. The classic assessment stem of heritage significance, based on the historic, aesthetic, scientific, material (or non-material) authenticity of the structure, usually sidesteps the analysis of meaning
and importance that a particular asset holds for its local community. This challenge ensues probably from the lack of a coherent Polish stem of the codification of social values. And yet it is these values that directly influence people's attachment to a historic place and shape regional identity. Social values should not be verified by
professional experts but by the communities which in Poland are forced to continuously argue for their way of defining the nature and extent of these values of their local heritage. This article presents a few examples of historic places where social values are the decisive factor for inclusion in the heritage protection register.
Przedstawione przez autora dwa przykłady wykorzystania działań konserwatorskich do realizacji celów polityki historycznej prowadzonej przez rząd Polski Ludowej w pierwszych latach powojennych miały pokazać siłę oddziaływania tej polityki na zachowanie, zmianę bądź na decyzję o zniszczeniu dziedzictwa kulturowego danego regionu. Tą siłę daje ludzka świadomość, która kreuje ludzkie zachowania, będące wynikiem przekonania człowieka o wielkiej wartości obiektu, bądź wartości ważnych do jego zachowania. Można wyrażać obecnie wiele słów krytyki w stosunku także i ówczesnych służb konserwatorskich, które nie miały dostatecznej odwagi lub siły przekonywania aby nie dopuścić do dewastacji obcych ideowo zabytków. Nie należy jednak zapominać, że działania te dokonywano m.in. na podstawie funkcjonującego prawa, w tym uchwały rządu z 20 sierpnia 1955 roku, dotyczącej usuwania pozostałości wojennych w miastach i osiedlach a nowa ustawa o ochronie zabytków z 1962 roku, wprawdzie teoretycznie regulowała ogólne zasady ochrony zabytków w Polsce, jednak w praktyce okazało się, że jest „aktem zawieszonym od początku w legislacyjnej próżni” Dlatego polityka historyczna prowadzona w tamtym czasie była narzędziem umożliwiającym zbudowanie w świadomości społeczeństwa znaczenia jakie ma dla narodu zachowanie zabytku kultury i ogólnie akceptację dla ponoszenia kosztów dla jej ochrony.
Uznanie wielości równolegle egzystujących wizji patriotyzmu, szacunek dla różnych interpretacji tych samych faktów historycznych w imię tolerancji oraz równoważności wszystkich zabytków, niezależnie od przynależności narodowej autora dzieła lub celu dla jakiego go stworzono, czy też roli jaką miał spełniać dla swej identyfikacji w przeszłości, mogą zapewnić spójność współczesnego społeczeństwa, akceptację reguł współżycia i pokojowe współżycie w poczuciu przynależności do tej samej wspólnoty obywatelskiej. Różnice międzypokoleniowe, regionalne, etniczne i religijne mogą tak samo wzbogacać społeczeństwo lokalne, jak nawarstwienia historyczne wzbogacają obiekt zabytkowy. Wraz z upływem czasu następuje integracja także i pamięci skrajnie spolaryzowanych. Narzucenie ludziom jednej wizji przeszłości, będzie prowadziło do pogłębiania konfliktów społecznych.
Obecnie polityka historyczna w Polsce stała się odpowiedzią na pragmatyzm i indywidualizm promowany przez unifikacyjną politykę unijną. Niepewność kształtu przyszłości, jaka obecnie nakłada się na życie codzienne Polaków, spowodowała odrodzenie się ruchów narodowych, które hołdują wszelkim obiektom, mogącym stać się dowodem na narodową przynależność dziedzictwa materialnego na danym terenie. Jednak trzeba dbać o to, aby polityka ta umiejętnie pomagała w poszukiwaniach wiedzy o naszej „tożsamości”, wspomaganej rekonstruowaną przeszłością i typowaniem symbolicznych wytworów materialnych i niematerialnych, bez podsycania szowinizmu, agresji i nietolerancji.
The first one is to find an effective and universal model of presentation of the historical value of historic heritage. The second one is to demonstrate that heritage presentation should become a central element of contemporary heritage conservation policies in Poland. The author pursues these aims through analysis of four major research problems. The first one is related to the methods of intentional distinction of sites and buildings selected by people employed throughout the ages.
The second one is related to the search for ways to evoke memories about the past through appropriate presentation of sites and buildings associated with a given event.
The third one is related to the analysis of the methods employed in public communications to present the historical value of a building. The final problem is the analysis of the extent to which heritage presentation can help in effective heritage conservation. The attempt to create a contemporary canon of presentation of architectural heritage inspired the author to study the culture of the earliest civilisations. The analyses of a selection of examples and conclusions can be found in part II and III of the paper. The analysis of the procedures and measures used in ancient times to support the intentional distinction of human achievements, directed memory of the past among the descendants, study of the ways of constructing sacred places where spiritual power to be worshipped by future generations was created by means of material objects and the ways of exhibiting collections and the significance of popularising them – all these aspects helped the author create foundations for development of procedures to be followed in contemporary heritage presentation. It was at that time when canons of art, law, religion – all manifestations of our everyday life – came to being.
The fourth part of the monograph centres on research on the development of contemporary theory of presentation and interpretation of historic heritage and contains a discussion about the methods and purposes of architectural heritage presentation proposed by the author, including issues such as: the context of historic site, entrance zone, sightseeing route, problem of reconstruction in presentation of unpreserved parts of heritage, means of presentation within buildings subject to conservation and research work, and finally issues associated with advertising, sponsoring and marketing of historic buildings.
In the Summary contained in part V of the monograph the author comes up with 10 points that serve as a compass that shows directions for presentation of particular pieces of architectural heritage. By creating a list of essential elements for practical application in interpretative presentation of heritage, the author wishes to establish a common ground between heritage conservators, architects and owners or administrators of buildings of historical significance. This platform may be based on a new reasoning system founded on, e.g.: making the conservation work carried out to the building available to visitors, marketing, sponsoring or interactive access to historic values within the building and the decision to make the site available to local communities, at least in part. Similar initiatives break the mould of procedures implemented in historic buildings so far. There is no point in creating a universal cannon of presentation because, regardless of the efforts, it will always function in specific, often variable, conditions that hinge on the individual point of view. Hence, the assumptions of the research take into consideration a series of limitations and centre on the European approach to the presentation of architectural heritage (with which the author is more familiar). The universality of the message must be part of the construction of the image of historical value of a historic building to support a better understanding and overall appreciation.
The analyses and conclusions arising from the research have led the author to believe that heritage presentation is a sociological and cultural process which resists the limitations imposed by definitions, guides, principles, practical tips, techniques and tools of communication, multimedia presentations, etc. Nonetheless, in this day and age, the
presentation, designed for each site of historical significance on an individual basis, is essential for effective heritage conservation. The presentation designer must be familiar with at least the basic rules of it. Constructivist approach requires for the presentation to allow for individual appreciation of the value of a given building rather than teach people dogmatically about the historical significance of it. Heritage presentation should clearly point it out to people that the loss of the presented heritage would entail a change in the identity of a given place as well as, for instance, layoffs or loss of opportunities to earn proceeds from the building. The significance of the site is a result of prosaic negotiation between the site itself and
The author has set herself two research aims. The first one is to find an effective and universal model of presentation of the historical value of historic heritage. The second one is to demonstrate that heritage presentation should become a central element of contemporary heritage conservation policies in Poland. The author pursues these aims through analysis of four major research problems. The first one is related to the methods of intentional distinction of sites and buildings selected by people employed throughout the ages. The second one is related to the search for ways to evoke memories about the past through appropriate presentation of sites and buildings associated with a given event. The third one is related to the analysis of the methods employed in public communications to present the historical value of a building. The final problem is the analysis of the extent to which heritage presentation can help in effective heritage conservation.
The attempt to create a contemporary canon of presentation of architectural heritage inspired the author to study the culture of the earliest civilisations. The analyses of a selection of examples and conclusions can be found in part II and III of the paper. The analysis of the procedures and measures used in ancient times to support the intentional distinction of human achievements, directed memory of the past among the descendants, study of the ways of constructing sacred places where spiritual power to be worshipped by future generations was created by means of material objects and the ways of exhibiting collections and the significance of popularising them – all these aspects helped the author create foundations for development of procedures to be followed in contemporary heritage presentation. It was at that time when canons of art, law, religion – all manifestations of our everyday life – came to being. The fourth part of the monograph centres on research on the development of contemporary theory of presentation and interpretation of historic heritage and contains a discussion about the methods and purposes of architectural heritage presentation proposed by the author, including issues such as: the context of historic site, entrance zone, sightseeing route, problem of reconstruction in presentation of unpreserved parts of heritage, means of presentation within buildings subject to conservation and research work, and finally issues associated with advertising, sponsoring and marketing of historic buildings.
In the Summary contained in part V of the monograph the author comes up with 10 points that serve as a compass that shows directions for presentation of particular pieces of architectural heritage. By creating a list of essential elements for practical application in interpretative presentation of heritage, the author wishes to establish a common ground between heritage conservators, architects and owners or administrators of buildings of historical significance. This platform may be based on a new reasoning system founded on, e.g.: making the conservation work carried out to the building available to visitors, marketing, sponsoring or interactive access to historic values within the building and the decision to make the site available to local communities, at least in part. Similar initiatives break the mould of procedures implemented in historic buildings so far. There is no point in creating a universal cannon of presentation because, regardless of the efforts, it will always function in specific, often variable, conditions that hinge on the individual point of view. Hence, the assumptions of the research take into consideration a series of limitations and centre on the European approach to the presentation of architectural heritage (with which the author is more familiar). The universality of the message must be part of the construction of the image of historical value of a historic building to support a better understanding and overall appreciation.
The analyses and conclusions arising from the research have led the author to believe that heritage presentation is a sociological and cultural process which resists the limitations imposed by definitions, guides, principles, practical tips, techniques and tools of communication, multimedia presentations, etc. Nonetheless, in this day and age, the presentation, designed for each site of historical significance on an individual basis, is essential for effective heritage conservation. The presentation designer must be familiar with at least the basic rules of it. Constructivist approach requires for the presentation to allow for individual appreciation of the value of a given building rather than teach people dogmatically about the historical significance of it.
The author has set herself two research aims. The first one is to find an effective and universal model of presentation of the historical value of historic heritage. The second one is to demonstrate that heritage presentation should become a central element of contemporary heritage conservation policies in Poland. The author pursues these aims through analysis of four major research problems. The first one is related to the methods of intentional distinction of sites and buildings selected by people employed throughout the ages. The second one is related to the search for ways to evoke memories about the past through appropriate presentation of sites and buildings associated with a given event. The third one is related to the analysis of the methods employed in public communications to present the historical value of a building. The final problem is the analysis of the extent to which heritage presentation can help in effective heritage conservation.
The attempt to create a contemporary canon of presentation of architectural heritage inspired the author to study the culture of the earliest civilisations. The analyses of a selection of examples and conclusions can be found in part II and III of the paper. The analysis of the procedures and measures used in ancient times to support the intentional distinction of human achievements, directed memory of the past among the descendants, study of the ways of constructing sacred places where spiritual power to be worshipped by future generations was created by means of material objects and the ways of exhibiting collections and the significance of popularising them – all these aspects helped the author create foundations for development of procedures to be followed in contemporary heritage presentation. It was at that time when canons of art, law, religion – all manifestations of our everyday life – came to being. The fourth part of the monograph centres on research on the development of contemporary theory of presentation and interpretation of historic heritage and contains a discussion about the methods and purposes of architectural heritage presentation proposed by the author, including issues such as: the context of historic site, entrance zone, sightseeing route, problem of reconstruction in presentation of unpreserved parts of heritage, means of presentation within buildings subject to conservation and research work, and finally issues associated with advertising, sponsoring and marketing of historic buildings. In the Summary contained in part V of the monograph the author comes up with 10 points that serve as a compass that shows directions for presentation of particular pieces of architectural heritage. By creating a list of essential elements for practical application in interpretative presentation of heritage, the author wishes to establish a common ground between heritage conservators, architects and owners or administrators of buildings of historical significance. This platform may be based on a new reasoning system founded on, e.g.: making the conservation work carried out to the building available to visitors, marketing, sponsoring or interactive access to historic values within the building and the decision to make the site available to local communities, at least in part. Similar initiatives break the mould of procedures implemented in historic buildings so far. There is no point in creating a universal cannon of presentation because, regardless of the efforts, it will always function in specific, often variable, conditions that hinge on the individual point of view. Hence, the assumptions of the research take into consideration a series of limitations and centre on the European approach to the presentation of architectural heritage (with which the author is more familiar). The universality of the message must be part of the construction of the image of the historical value of a historic building to support a better understanding and overall appreciation. The analyses and conclusions arising from the research have led the author to believe that heritage presentation is a sociological and cultural process which resists the limitations imposed by definitions, guides, principles, practical tips, techniques and tools of communication, multimedia presentations, etc. Nonetheless, in this day and age, the presentation, designed for each site of historical significance on an individual basis, is essential for effective heritage conservation. The presentation designer must be familiar with at least the basic rules of it. The constructivist approach requires for the presentation to allow for individual appreciation of the value of a given building rather than teach people dogmatically about the historical significance of it.
Heritage presentation should clearly point it out to people that the loss of the presented heritage would entail a change in the identity of a given place as well as, for instance, layoffs or loss of opportunities to earn proceeds from the building. The significance of the site is a result of prosaic negotiation between the site itself and its cultural and economic context. Heritage presentation should not aim to bring the past back to life, instead it should skilfully introduce contemporary life into historic sites. An indispensable element of heritage presentation should be a space set aside for the needs and purposes of local communities. Hence, any disagreements between interpreters who are responsible for the presentation of heritage, conservators who strive to protect historic heritage in line with the principles of heritage conservation, administrators who wish the earn the highest possible income to be able to maintain the heritage, and finally the local communities with their expectations, should be subject to conciliation through the above-mentioned heritage presentation.