Mòrt civila

La mòrt civila es la « cessacion de tota participacion als drechs civils ». Consistís a l'atudament legalament prononciat, per una persona de sa personnalitat juridica, çò que significa una privacion generala dels drechs. La persona es conciderada coma existir pas mai, quitament s’es viventa fisicament. S'agís donc d'una ficcion juridica.

La mòrt civila podava èsser una pena suplementària per las personas condamnadas a de penas de preson a perpetuitat o en insténcia d'una execucion capitala.

La mòrt civila podava èsser tanben un fach juridic per las personas dintradas dins lo clergat, justificat per lor desengatjament dins la societat laïca.

La mòrt civila es pas pus utilizada ara, que se considèra que fa danatge a la dignitat de la persona umana. Pasmens, la pèrda de la personalitat juridica pòt encora existir en drech positiu, fasent pensar a una subrevivença fòr!a atenuada d’aquesta mòrt civila.

Istòria

Un ciutadan podava èsser condamat a la pena de mòrt civila.

En drech roman

Lo drech roman foguèt lo primièr a inventar lo concèpte de personalitat juridica, destriant atal la persona de l'èsser uman (per exemple, un embrion es un èsser uman per venir mas pas una persona al sens purament juridic del tèrme). Aqueste qu’es tocat per la mòrt civila es encara un èsser uman mas es pas mai una persona, qu'a pas pus la personalitat juridica. La mòrt civila èra prevista pels Romans sonque en cas ont un citutadan èra mantengut en captivitat pels enemics. Los romanistas medievals apondèron lo cas de la dintrada en religion, de l'incarceracion dins una leprosariá, e una condemnacions penalas.

En Ancian drech e drèch modèrne

Fins a la mitat del sègle XIX, una categoria d’individús plan vivents fisiologicament foguèron considerats coma "mòrts pel mond" e tractats juridicament coma tals. S’agissiá:

• dels condemnats a mòrt per contumàcia o en instància d’execucion,
• de condemnats als trabalhs forçats a perpetuitat,
• dels deportats.

Las personas atal condemnadas èran reputadas mòrtas al vejaire del drech: Las consequéncias de la mòrt civila foguèron utilizadas per l’article 25 du Còdi Napoleon. L’individu castigat de mòrt civila èra considerat coma avent perdut sa personalitat juridica. Sa succession èra alara dobèrta, sos bens li èran levats per èsser atribuits a sos enfants. Mai son eventual testament precedent, quitament establit del temps de sa capacitat juridica, vegava nul, èra alara sempre una succession ab intestat que se dobrissiá. Lo condamnat èra considerat coma mòrt, son maridatge èra dissolgut. Son conjunt, vengut liure podava tornar se maridar amb una autra persona. Se lo conjunt contunhava a viure amb lo mòrt civil, i aviá concubinatge e pas pus maridatge e los enfants que podavan naícer a l'avenir èran illegitims.

Quitament se l’article 25 del Còdi civil francés ne’n parlava pas, lo mòrt civil perdava sos drechs politics e civics. Podava pas èsser elector, ni candidat, ni foncionari, ni jurat, ni expèrt, ni testimòni.

Lo mòrt civil perdava tanben unes drechs civils: lo drech de se maridar, lo drech d’agir en justícia, lo drech de reconéisser sos enfants naturals, la poténcia paternala, lo drech d’èsser tutor, lo drech de far o de recebre de liberalitats, lo drech de recebre una succession.

Lo mòrt civil conservava pasmens lo drech de passar de contractes contra pagament, çò que permetava de ganhar d’argent en trabalhant, de crompar, de vendre, de venir creancièr o debitor. Mas, quand èra partida a un procès, podavan pledejar pas que mejans un curator especial que li èra nomenat pel tribunal e quand morissiá de mòrt naturala, los bens qu’aviá podut aquerir dempuèi sa mòrt civila tornava a l’Estat per drech de deseréncia.

Lo principi de la mòrt civila èra critica. Se li reprochava subretot de far damatges als inocents (la femna e los enfants del copable), e, en dobrissent subran sa succession, de fae profièch a sa familha lo crime. Mai, prenent de bens que lo condamnat daissava a son decès, l’Estat practicava una veraia espoliacion dels eritièrs.

En Russia, la Rousskaïa Pravda prevesiá la pena de "potok", que provocava la confiscacion dels bien del copable e li donava l’estatut d'esclau.

En 1716, lo Regalment militar de Pèire li Grand prevesiá la pena de degradacion publica (Chelmovania), que remembra la mòrt civila. L'interessat èra alara considerat com "exclusit del nombre de las genis bens e fidèlas", podavan pas èsser tesmòni. Levat lo murtre, los autors d'infraccions quinas que siá comesas contra riscavan pas de sanccion penala. En 1766, aquesta pena foguèt remplaçada per la privacion de drechs, es a dire la limitacion d’unes elements de la capacitat juridica, mas èra pas suprimida en totalitat.

Abolicion de la mòrt civila al sègle XIX

• La Polonha, somesa al Còdi Napoleon dempuèi 1807, es la primièra a abolir la mòrt civila en 1825.
• La Belgica, somesa al Còdi Napoleon, aboliguèt la mòrt civila en 1831.
• En França, la lei del 8 de junh de 1850 la suprimiguèt sonque que pels condamnats politics a la deportacion, que foguèt remplaçada per la « degradacion civica ». La lei del 31 de mai de 1854 l’aboliguèt definitivament.

Abolicion de la mòrt civila al sègle XX

• Foguèt abolida en 1906 al Quebèc.
• Foguèt abolida en 1943 al Chile.

Vejatz tanben

Bibliografia

• Doucet, La loi pénale, III-238.

Articles connèxes

• Personalitat juridica
• Pena de mòrt
• Ostracisme

Ligams extèrnes

Memòrias & tèsis

• La mort civile dans l'Ancien droit, la fiction juridique d'une mort avancée, Université Paris X – Nanterre, mémoire de D.E.A d’Histoire et Anthropologie Juridiques de Guillaume Dumont, dirigé par Monsieur le Professeur Jean-Pierre Baud, 2002

Tèxtes juridics

• Érudit.org : extraits des anciens articles du Code civil français régissant la mort civile
• Légifrance, loi du 31 mai 1854 portant abolition de la mort civile

Doctrina

• Réformer l'article 15 du Code électoral, pour l'abolition de la peine de mort civile