Vejatz lo contengut

Ivernacion

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

L'ivernacion es un estat d'ipotermia regulada pendent de jorns o setmanas, que permet a d'animals de conservar lor energia pendent l'ivèrn. Pendent l'ibernacion lo metabolisme d'aqueles animals ralentís notablament, la temperatura corporala demenís e la frequéncia respiratòria ven inferiora a la normala, dispausant gradualament de las sèrvas energeticas emagazimadas pendent los meses mai cauds.

L’ivernacion es un estat d’inactivitat e depression metabolica caracterizada per la baissa temperatura corporala, la respiracion ralentida e/o un taus metabolica mas baissa. Encara que tradicionalament aquel tèrme es reservat pels animals d'ibernacion prigonda com los rosegaires aquel foguèt tanben utilizat per las reduccions metabolicas especializadas.[1] e mai d'expèrts creson que los processus de torpor jornalièra e de l’ibernacion sont en relacion.

Alguns animals omeotèrmas sobrevivon a l'ivèrn dintrant dins una mena de sòm prigond, fasent que son activitat corporala venga mai lenta e sa temperatura baissa per economisar l'energia. Lo còr bateja mai lentament e la respiracion se fa tanben mai pausada. La temperatura corporala pot demenir fins gaireben aténher aquela de son entorn, e mai de s'aprochar del punt de gèl. Un exemple es lo sòm dels orses.

Los animals qu'ivernon abitualament cercan de luòcs cauds e segurs per passar l'ivèrn. Las ratapenadas dorman al fons de las balmas, que la temperatura varia pauc. Fòrça rosegaires pichons ivernon jos tèrra, en tutas foradas d'èrba per mantenir la calor.

Eriçon europèu, exemple d'animal ivernant

D'autres animals, coma l'esquiròl terrèstre artic, passa mai de la mitat de sa vida en ivernancion. Los besonhs corporals de l'animal sont al minim, e obten l'energia de la sèrva de la grassa de son còrs. L'ivèrn, aqueles animals devon produire mai d'energia per conservar la calor amb la meteissa eficacitat, alara que l'aliment es escas a son entorn. Qualques animals perdon fins 40% lor pes pendent ivèrne; d'autres, com los amstèrs, gardan una sèrva d'aliment dins la tuta per subsistir pendent l'ivèrn e pendent los meses freds se reviscolan de temps en temps per manjar una pauc.

Los animals de omeotèrmas consumisson d'aliment per produire de calor e mantenir atal sa temperatura corporala mas o mens constanta. Dins aquela produccion de calor necessària per suportar aquel periòde ivernal, interven dins lo mecanisme molecular de la termogenèsi adaptativa.

E mai, dins los païses onte i a una sason cauda e seca, e l'aiga e lo menjar s'escassan pendent l'estiu, fòrça animals dintran dins un estat que sembla fòrça a l'ivernacion, dich Estivacion, per subreviure a la secada e economisar l'energia. fòrça granhòtas e grapauds s'amagan per l'estivacion en tutas subterranas, frescas e umidas.


  1. id="Watts etal 1981" (en) Mammalian hibernation and the oxygen consumption of a denning black bear (Ursus americanus); Watts PD, Oritsland NA, Jonkel C, Ronald K; jornal:Comparative Biochemistry and Physiology Part A: Physiology{{cite journal; 1981

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]