Glèisa Catolica Romana

	; Glèisa Catolica Romana
	Ecclesia Catholica Romana (Latin)
	Basilica Sant Pèire a Roma
Informacions generalas
Religion	Monoteïsta
Branca	Catolicisme
Rite	rites romans (majoritàriament)
Calendari	Gregorian
Lengas liturgicas	latin, còpte, siriac, grèc koinè, slavon, lengas vernacularas
Fidèls (2022)	1,39 miliard
Archidiocèsis	640
Diocèsis	2851
Governança
Forma	Episcopala
Autoritat	Santa Sieu
Papa	Francés
Istòria
Fondacion	sègle i aC
Eissit de	Cristianisme primitiu
Indicators
Site web	www.vatican.va
	modificar

La Glèisa Catolica Romana (del grèc: καθολικός, katolikós, "universal")^[3] es la Glèisa que reconeis la primautat d'autoritat de l'evesque de Roma considerat com lo successor de Sant Pèire sus la catedra de Roma.

La Glèisa Catolica Romana rassembla la majoritat dels crestians amb mai d'un miliard de batejats. Es d'un autre costat una de las institucions religiosas subsistentas mai ancianas al mond

Es formada per 24 Glèisas sui juris, la Glèisa Latina en Occident, e 23 Glèisas de rite oriental, que son en comunion amb lo pontife, dins lo nom de la universalitat de la Glèisa segon las predicacions de Jèsus e de sos Apòstols.

Etimologia

Del latin eclesiastic catholicus, el meteis del grèc ancian καθολικός, katholikós, "universal", del grèc ancian καθόλου, kath(')ólou, "dins son ensemble, en tot", cadun son torn de κατά, katá, "sus, dins" e ὅλος, hólos, « totes ».

Istòria

Se nos interessam al desvolopament de las institucions civilas en Euròpa, se distinguís convencionalament 4 fasas dins l'istòria de la Glèisa :

Istòria del crestianisme dins l'Antiquitat : de naissença amb Jèsus-Crist a la montada del Sant Empèri Roman Germanic amb Carlesmanhe (I-VIII sègle) ;

Istòria del crestianisme a l'Edat Mejana (de VIII al sègle XV) : de Carlesmanhe a la naissença de las monarquias nacionalas als XIV-sègles XV (França e Espanha sustot) ;

Istòria del crestianisme a l'epòca modèrna (XV-XVIII sègles) : es l'epòca dels concilis grands dels XV e sègles XVI, de la rompedura de l'unitat religiosa en Euròpa occidentala, amb la naissença del movement luterian ; lo periòde s'acaba amb la Revolucion francesa ;

Istòria del crestianisme a l'epòca contemporanèa : de Revolucion francesa e uèi.

Doctrina

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Liturgia

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Culte marial

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Ressorças d'economia

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Tèrme Glèisa catolica

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Utilizacion

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Glèises catolicas dins lo mond

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Organizacion eclesiastica

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Subdivisions

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Glèisas e rites

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Circonscripcions eclesiasticas

Las circonscripcions eclesiasticas son son las seguentas :

un sèti papal ;

9 sètis patriarcals ;

4 sètis patriarcals titulars ;
4 sètis archiespiscopals màgers ;
5 burèus metropolitans sui iuris;
548 sètis archiespiscopal metropolitans ;
778 sètis archiespiscopal ;

2221 sètis episcopals ;
93 sètis metropolitans titulars ;
91 sètis archiespiscopal titulars ;
1904 sètis episcopals titulars;
42 prélatures territorialas ;
11 abadiás territorialas ;
18 exarcats apostolics ;
9 ordinariats pels fidèls de rite oriental ;
36 militars ordinaris ;
3 ordinaris personals;
una prélature personala;
88 vicariats apostolics ;
39 prefecturas apostolicas ;
8 administracions apostolicas ;
una administracion apostolica personala ;
8 missions independentas o sui juris ;
10 exarcats patriarcals ;
5 exarcats archiespiscopal e
5 territòris dependent del patriarcat.

L'Òrdre sacrat

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Lo Papa

Article principal : Papa.

Vida de consacracion

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Movements e associacions

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Nòtas e referéncias

Nòtas

Referéncias

↑ «Annuari pontifical | Pubblicati l’Annuario Pontificio 2024 e l’Annuarium Statisticum Ecclesiae 2022». vaticannews.va.
↑ Marshall, Thomas William. Notes of the Episcopal Polity of the Holy Catholic Church. London: Levey, Rossen and Franklin, 1844. ASIN 1163912190.
↑ Alberto Nocentini; Alessandro Parenti. L'etimologico. Le Monnier-Mondadori Education, 2010, p. 203. ISBN 978-88-00-20781-2.

Voses connèxas

[1] «Annuari pontifical | Pubblicati l’Annuario Pontificio 2024 e l’Annuarium Statisticum Ecclesiae 2022». vaticannews.va.

[2] Marshall, Thomas William. Notes of the Episcopal Polity of the Holy Catholic Church. London: Levey, Rossen and Franklin, 1844. ASIN 1163912190.

[3] Alberto Nocentini; Alessandro Parenti. L'etimologico. Le Monnier-Mondadori Education, 2010, p. 203. ISBN 978-88-00-20781-2.

[3]

[1]

[2]