Òsca
Òsca (AFI: [ˈɔskα, -ska]; en aragonés SLA/GO Uesca, en castelhan Huesca, ambedós prononciats [ˈweska]) es una vila dau nòrd d'Aragon tot parier capitala de la província d'Òsca, tanben nomenada Aut Aragon.
| Huesca (es) Uesca (an)  | |
 | |
| Nom oficiau | Huesca ((es))[1] |
|---|---|
| Administracion | |
| Estat | Espanha |
| Comunautat autonòma | Aragon |
| Província | Província d'Òsca |
| Capitala | Ciutat d'Òsca |
| Politica | |
• Alcalde (ca)  | Lorena Orduna Pons (2023–) |
| Geografia | |
  | |
| Coordenadas | 42° 08′ 24″ N, 0° 24′ 32″ O |
| Superfícia | 161,043005 km²[2] |
| Altitud mejana | 488 m |
| Fus orari | UTC+01:00 |
| Demografia | |
| • Totala | 54 136[3] ab. (2023 ) |
| • Densitat | 336,16 ab./km² |
| Istòria | |
| Pairinatge | Sant Laurenç de Roma |
| Autras informacions | |
| Còde postau | 22001–22006 |
| Prefix telefonic | 974 |
| Sit web | huesca.es |
modificar  |
|
Situada au centre d'una depression nommada Plana d'Òsca aviá, en 2015, 52 239 abitants dins una superfícia de 161 km2 a 488 m. Es a 70 km de la vila vesina de Saragossa. Lo clima d'Òsca es mediterranèu amb de matís continentaus e lei precipitacions son a l'entorn de 550 mm annuaus.
Galariá
modificar-
Bandiera d'Òsca -
Blason d'Òsca -
La catedrala -
La catedrala -
L'ancian casinò municipau -
Lo pargue Miguel Servet -
L'autovia Mudéjar (autoestrada Mudejara) a Òsca -
Localizacion d'Òsca dins la província d'Òsca (en espanhòu)
Istòria
modificarDins l'Edat Antica, leis ibèrs (en concret leis ilergèts) ocupavan la region avans l'arribada dei romans. La vila en aquela epòca se sonava Bolskan (
), e ja batiá moneda au sègle II avC.
L'Òsca dei romans (en latin Osca), au sègle I avC ja èra una ciutat romanizada de fresc. Foguèt capitala de l'Ispània solevada de Sertòri còntra la Republica, e s'enaucèt a la categoria de municipi amb August en 30 avC.
Après l'etapa dei visigòts, puei l'invasion aràbia, Òsca foguèt contrarotlada per lei musulmans, que la sonèron en arabi Wasqa. Transformada en frontiera en fàcia dei reiaumes crestians au nòrd, deguèt afrontar pron d'assauts, çò que l'obliguèt de venir una plaça militara de premier òrdre.
En 1094 lo rei crestian Sanç Remíriz d'Aragon assagèt de conquistar la ciutat en construsent lo castèu de Montearagón. Lo rei Sanç Remíriz moriguèt en se fasent tocar per una sageta mentre que reconoissiá la muralha. A la prima de 1096, l'armada crestiana, amb lo rei Pèire I d'Aragon endavant, assautèron Òsca pendent sieis mes. La vila foguèt liurada au rei Sanç, venceire a la batalha dei Plans d'Alcoraz, segon un acòrd entre musulmans e crestians.
Fèstas
modificarLei fèstas de Sant Laurenç, dau 9 au 15 d'aost, e la Setmana Santa d'Òsca son estadas declaradas "fèstas d'interès toristic". Lo 22 de genier se celèbra la fèsta de Sant Vincenç. Leis abitants d'Òsca gausan encendre de fogaus, rostir de [tartifles???] e se lei manjar.
Luòcs d'interès
modificarMonuments religiós
modificar- La Catedrala de Santa Maria d'Òsca o Seu de Uesca (Ses d'Òsca). Construcha entre lei sègles XII e XIV
- Basilica de Sant Laurenç. Barròca.
Monuments civils
modificar- Comuna.
- Muralhas.
Demografia
modificar| 1900 | 1910 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1986 | 1992 | 1999 | 2004 | 2005 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 12 626 | 12 419 | 14 632 | 17 730 | 21 332 | 24 377 | 33 185 | 44 372 | 40 736 | 44 478 | 45 627 | 47 923 | 48 530 |
Vejatz tanben
modificarLiames intèrnes
modificarLiames extèrnes
modificar- (es)Comuna d'Òsca
- (es)Torisme, Comuna d'Òsca
- (es)Òsca e l'Aut Aragon
- (es)Radio Huesca
- (es)Diario de l'Alto Aragón (Jornau de l'Aut Aragon)
- (es)Deputacion d'Òsca
- ↑ Afirmat dins: Relacion de Municipis e los sieus Còdis per Províncias lo 1r de genièr de 2019. Data de publicacion: 8 de febrièr de 2019. Ostal d'edicion: Institut Nacional d'Estatistica d'Espanha.
- ↑ URL de la referéncia: https://datos.gob.es/es/catalogo/a02002834-nomenclator-ano-20147.
- ↑ Afirmat dins: Registre municipal d'Espanha de 2023. Autor: Institut Nacional d'Estatistica d'Espanha. Data de publicacion: 13 de decembre de 2023.