Tirol
| Tirol | |||
| forbundsland | |||
 | |||
|
|||
| Land |  Austerrike
| ||
|---|---|---|---|
| Hovudstad | Innsbruck | ||
| Areal | 12 647,71 km² | ||
| Folketal | 757 634 (1. januar 2020)[1] | ||
| Språk | Tysk | ||
 Tirol 47°16′00″N 11°24′00″E / 47.266666666667°N 11.4°E | |||
 Forbundslandet Tirol i Austerrike
| |||
| Wikimedia Commons: Tyrol (state) | |||
Tirol er eit forbundsland (Bundesland) i Austerrike. Hovudstaden er Innsbruck. Tirol har eit areal på 12 647 km² og eit folketal på omtrent 760 000. Området ligg vest i Austerrike, i den austlege delen av Alpane, og grensar til Tyskland i nord og Italia og Sveits i sør.
Før den første verdskrigen var Tirol eit grevskap under det austerrikske keisarriket. Ved oppløysinga av Austerrike-Ungarn i 1918 overtok Italia den sørlege delen av grevskapet, som i dag utgjer den italienske autonome provinsen Sør-Tyrol.
Hovudnæringane i Tirol er skogbruk og husdyrbruk. Regionen er òg eit populært turistområde.
Geografi
[endre | endre wikiteksten]Tirol er prega av eit alpint landskap. Det høgste fjellet i Austerrike, Großglockner på 3798 moh. ligg i Tirol, nærare fastsett i fjellmassivet Hohe Tauern i Aust-Tirol ved grensa til Kärnten.
Den største dalen i Nord-Tirol er Inndalen, som strekkjer seg frå vest til aust. Nord for Inn ligg dei nordlege kalk-alpane med fjellkjelder som Lechtalalpane, Wetterstein, og Karwendel, og med få og veldig små sidedalar. Sør for Inn ligg Sentral-Alpane med mellom anna Ötztalalpene, Stubaialpane og Zillertalalpane. Her ligg også dei største sidedalane, som strekkjer seg inn til hovudkammen i Alpane, Kauner-, Pitz-, Ötz-, Wipp- og Zillertal.
Hovudstaden Innsbruck ligg sentralt i Inndalen og delar Nord-Tirol i Tiroler Oberland (vest for Innsbruck) og Tiroler Unterland (aust for Innsbruck). Heilt i vest, ved overgangen til Vorarlberg, ligg fjellkjedene Verwallfjella og Silvretta. Heilt i aust, ved overgangen til Salzburg, ligg Kaiserfjellet og Kitzbühelalpane. Aust-Tirol er elles gjennomtrekt av Isel- og Draudalane og ein del av dei karniske alpane ligg også der.
Forvaltning
[endre | endre wikiteksten]Forbundslandet Tirol er delt inn i ni ulike distrikt (Bezirke):
Galleri
[endre | endre wikiteksten]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Bevölkerung am 1.1.2020 nach detaillierter Staatsangehörigkeit und Bundesland». Henta 3. januar 2021.
- Denne artikkelen bygger på «Tirol (Bundesland)» frå Wikipedia på tysk, den 3. august 2017.
