Hopp til innhald

Den transkaspiske regionen

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
(Omdirigert frå Transkaspia)

Den transkaspiske regionen (russisk Закаспийская Область, Zakaspijskaja Oblast) eller Transkaspia er eit namn nytta før 1924 om dei russiske områda aust for Kaspihavet som grensa til Khorasan i Iran og Afghanistan i sør, den tidlegare russiske provinsen Uralsk i nord, det tidlegare russiske protektoratet Khiva og Bukhara-emiratet i nordaust og Afghanistan i søraust. Området var 550 489 km² stort med 377 416 innbyggjarar i 1897. Omrmådet tilsvarer i dag omtrent Turkmenistan.

Den transkaspiske regionen på eit kart frå 1903

Transkaspia vart erobra av Russland i 1879-1885 i ei rekkje felttog leia av generalane Lomakin, Skobelev og Mikhail Annenkov. Bygginga av Den transkaspiske jernbanen startar ves kysten av Kaspihavet i 1879 for å sikre russisk kontroll over regionen og gje ein rask militærveg til den afghanske grensa. I 1885 oppstod nesten ei krise då russarane annekterte oasen Pendjeh sør for Merv, og Storbritannia nesten gjekk til krig då dei trudde at russarane kom til marsjere vidare til Herat i Afghanistan[1]. Fram til 1898 var Transkaspia ein del av generalguvernørskapet Kaukasus og styrt frå Tiflis, men same år vart det gjort til oblastet Russisk Turkestan og styrt frå Tasjkent. Under revolusjonsperioden i 1917-191 var Transkaspia ein kort periode okkupert av britisk-indiske styrkar frå Meshed. Regionen var ein av dei siste områda med motstand frå Basmatsji under bolsjevikane og dei siste opprørarane rømde over grensa til Afghanistan og Iran i 1922-1923.

  1. G.N. Curzon Russia in Central Asia (London: Longmans) 1889 s 1-15