Tayibe

Tayibe
الطيبة, טייבה
by
Våpenskjold
Namneopphav: Den staute
Land	Israel
Distrikt	Sentral
Koordinatar	32°16′0″N 35°00′37″E
Areal	18,66 km²
Folketal	38 575  (2011)
Folketettleik	2 067 / km²
Tayibe 32.266666666667°N 35°E / 32.266666666667; 35
Kart som viser Tayibe. Kart som viser Tayibe.
Wikimedia Commons: Tayibe

Tayibe (òg skrive Taibe, Taibeh eller Tayiba; arabisk الطيبة aṭ-Ṭayyibah ; hebraisk skrift טַיִּבָּה) er ein arabisk by sentralt i Israel, 12 km aust for Kefar Sava. I 2011 hadde han eit folketal på 38 575. Tayibe er ein del av Triangelet. I 2001 hadde byen 100 % arabarar (99,7 % muslimar), utan jødisk folkesetnad.

Historie

Ein landsby kalla Tayyibat al-Ism stod på lista over land som vart gjeve av sultanen Baibars til amirane sine i 1265–1266, kring 500 år etter arabarane erobra Palestina. Under mamelukkane var landsbyen nemnt i dokument som refererer til waqfen av moskeen i Hebron.

Under osmansk styre syner skattelista frå 1596 at landsbyen høyrte til Bani Sab nahiya. Han hadde eit folketal på 50 hushaldningar («khana») og 5 ungkarar, alle muslimar, som betalte skatt for kveite, bygg, sommaravlingar (inkludert gura, melonar, bønner, grønsaker etc.), oliventre, bikubar og geiter.

Den franske oppdagaren Victor Guérin skildra staden som ein landsby sør for Fardisya, medan «Survey of Western Palestina» mot slutten av 1800-talet skildra Tayibe som: «ein stor, spreidd landsby øvst i ei li, hovudsakleg bygd av stein. Han er forsynt av cisterner og omringa av olivenlundar.»

I folketeljinga i 1931 hadde Tayibe 2 944 innbyggjarar i 658 hus, alle muslimar. Talet kan ha inkludert to beduinstammer som heldt til i nærleiken.

I 1945 var folketalet 4 290 arabarar, medan landarealet var 32 750 dekar, i følgje ei offisiell landmåling. Dette inkluderte somme nærliggande arabiske samfunn. Av dette var 559 for sitrus og bananar, 3 180 plantasjar og irrigert land, 23 460 for korn, medan 281 dekar var klassifisert som utbygde område.

Under den arabisk-israelske krigen i 1948 erobra israelske styrkar landområdet kring byen, men ikkje sjølve byen. Tayibe vart overført til Israel som ein del av våpenkvileavtalen med Jordan. I følgje David Gilmour, «var innbyggjarane rasande over at Abdullah I av Jordan berre hadde gjeve byen til Israle, men var glad for at dei fekk landområdet sitt attende. Men eigedomslova av 1950, som fekk tilbakeverkande kraft, vart nettopp laga for ta seg av saker som denne. Sjølv om dei ikkje hadde flytta frå landsbyen, vart innbyggjarane erklært fråverande og landområdet deira som fråflytta eigedom. I følgje landsbybuarane tapte dei kring 3/4 av landområdet sitt.»

Tayibe fekk lokal kommunestatus i 1952. I 1990 fekk han bystatus.

Idrett

Hapoel Tayibe F.C. er ein fotballklubb i Tayibe. I 1996 vart han den første israelsk-arabiske klubben som spelte i den øvste divisjonen i Israel.

Landemerke

Ei gammal eik i Tayibe vart erkært den største i Israel. Eika har ein omkrins på 690 centimeter. I følgje ei lokal segn er det ein engel som vaktar over treet og hemnar skadar på treet. Det er sagt å vere 1 400 år gammalt, men dette er ikkje vitskapleg bevist.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Tayibe» frå Wikipedia på engelsk, den 19. juni 2015.
  • Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
• Conder, Claude Reignier; Kitchener, Herbert H. (1882). The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archeology 2. London: Committee of the Palestine Exploration Fund. 
• Gilmour, David (1983): Dispossessed. The Ordeal of the palestinarar. Sphere books, Storbritannia, ISBN 0-7221-3842-3
• Guérin, Victor (1875). Description Géographique Historique et Archéologique de la Palestine. Vol 2; Samarie, pt. 2. 
• Hadawi, Sami (1970), Village Statistics of 1945: A Classification of Land and Area ownership in Palestine, Palestinsk frigjeringsorganisasjon forskingssentral 
• Hütteroth, Wolf-Dieter; Abdulfattah, Kamal (1977). Historical Geography of Palestine, Transjordan and South Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten, Sonderband 5. Erlangen, Tyskland: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft. 
• E. Mills, red. (1932). Census of Palestine 1931. Population of Villages, Towns and Administrative Areas (PDF). Jerusalem: Government of Palestine. 
• Palmer, E. H. (1881). The Survey of Western Palestine: Arabic and English Name Lists Collected During the Survey by Lieutenants Conder og Kitchener, R. E. Transliterated and Explained by E.H. Palmer. Committee of the Palestine Exploration Fund. 
• Petersen, Andrew (2001), A Gazetteer of Buildings in Moslem Palestine: Volume I (British Academy Monographs in Archeology), Oxford University Press, s. 296–298, ISBN 978-0-19-727011-0 

Bakgrunnsstoff

• Velkomen til Tayyiba