Ryfylkemuseet
Ryfylkemuseet er regionmuseum for Ryfylke i Rogaland fylke. Regionen omfattar, øy-, fjord- og fjell-landskapet i indre og midtre Rogaland og har eit folketal på ca. 30 000.
Hovudsetet til museet er på Sand, men museet er kjenneteikna av at det har mange museumsanlegg som står på sine opphavlege stader kring om i bygdene. Museet har avdelingar i dei fleste kommunane. Folk i Ryfylke, årboka til Ryfylkemuseet, vert gitt ut kvart år.
Satsingsområde
endre- Bygningsvern: Dei siste åra har arbeidet med den handlingsborne kunnskapen knytt til bygningsfaga vore eit satsingsområde. Museet har ei bygningsavdeling med fleire tilsette som driv restaureringsarbeid på høgt nivå på museet sine bygningar.
- Kulturelt mangfald: Eit anna satsingsområde er dokumentasjon av innvandringa i bygdene og deltaking i arbeidet med integrering gjennom å gjera museet til ein møteplass for innvandrarar og mellom innvandrarar og fastbuande.
- Folkemusikk: Ryfylkemuseet er dessutan tillagt oppgåva med å bygge opp og drive eit folkemusikkarkiv for Rogaland.
- Bygdebøker: Gjennom eit samarbeid med Suldal kommune driv museet eit langsiktig lokalhistorisk forskingsprosjekt.
Historikk
endreRyfylkemuseet blei etablert som regionmuseum for Ryfylke gjennom ein avtale mellom styret i det daverande Rogaland Folkemuseum og Rogaland fylkeskommune 21. oktober 1980. Det praktiske arbeidet med utviklinga av museet starta da det blei etablert nytt hovudsete på Sand året etter.
Det tidlegare Rogaland Folkemuseum var skipa i 1936. Meininga var at det skulle byggast opp eit folkemuseum ved Mosvatnet i Stavanger med bygningar frå Jæren, Ryfylke og Stavanger. Men grunnleggarane av museet lukkast ikkje med å gjennomføre denne planen, og dei bygningane som museet etterkvart fekk hand om blei ståande på sine opphavlege tufter. På den måten blei Rogaland Folkemuseum etterkvart eit unikt museum med dei fleste av samlingane ståande på «rot».
Etter omgjeringa til regionmuseum for Ryfylke blei samlingane på Jæren, som m.a. omfatta Grødalands-tunet, overført til Hå bygdemuseum og den nye museumseininga, Jærmuseet. Dei samlingane som museet hadde i Hjelmeland og Suldal gjekk inn i regionmuseet.
Etter å ha arbeidd med innsamling av song-, musikk- og dansetradisjonar frå Rogaland i 10 år, blei Folkemusikkarkivet for Rogaland etablert som ein integrert del av Ryfylkemuseet i 1992.
Likeeins blei det i 2002 etablert eit Senter for bygningsvern som ei avdeling ved museet, etter at museet sidan 1995 hadde arbeidd med dokumentasjon, vern og vidareføring av tradisjonshandverk.
Etterkvart som museet har fått fleire stillingar har engasjementet i andre delar av regionen auka. I samband med starten på den nasjonale museumsreforma blei det i 2001 inngått avtalar med kommunane om etablering av Ryfylke som ei såkalla konsolidert museumseining. Alle dei kommunale samlingane er nå underlagt Ryfylkemuseet.
Avdelingar
endreRyfylkemuseet har følgjande avdelingar:
Suldal
endre- Nesasjøhuset - hovudsetet til museet, på Sand i Ryfylke.
- Kolbeinstveit - bygdetun med gardsbygningar frå midten og 1800-talet og Guggedalsloftet frå 1281
- Røynevarden - husmannsplass ved Suldalsvatnet
- Hålandstunet - gammal storgard i Erfjord
- Litunet - gardstun i Hylsfjorden
- Jelsa skulemuseum - skulehus frå 1774 på Jelsa
- Kvednahola på Ritland - Kvernhusanlegg på Ritland
- Stampa på Kvæstad - vadmålsstampe på Kvæstad
- Øystad kvernhusanlegg - kvernhusanlegg i Kvilldal
Sauda
endre
- Hustveit - gardstun, kvernhus, sag og støl
- Industriarbeidarmuseet i Sauda - fire-familiehus i Åbø-byen med fotoutstilling og husvære innreidd som på 20-talet og 60-talet
- Sauda museum - museumssamling i eige bygg ved Sauda rådhus
- Slettedalen - ei stølsbu i Slettedalen