Regionaal park De Etna

Regionaal park De Etna

Het regionale natuurpark De Etna (it: Parco dell'Etna) ligt in de provincie Catania in het oosten van het eiland Sicilië in Italië.

Etna-3369 m Sicilië

Info

Rokend en rommelend, as en lapilli (kleine brokken lavasteen) spuwend trekt de Etna al duizenden jaren de aandacht. Bijna nergens in Europa is het spektakel van een actieve vulkaan beter te bewonderen dan hier bij de 3369 m hoge Mongibello (Berg der Bergen), zoals de autochtonen hem noemen. Zijn mystieke uitstraling dankt de Etna ook aan zijn ligging. Eenzaam verheft de vulkaan zich aan de kust van de Ionische Zee, ingesloten tussen de Simeto in het westen en zuiden en de Alcantara in het noorden. Al van veraf zichtbaar strekt zijn gelijkmatig gevormde silhouet de lucht in. Zijn vruchtbare flanken liggen bezaaid met honderden dorpjes en boerderijen. De driehoek Nicolosi-Acireale-Etna behoort met 1200 inwoners per km² tot de dichtstbevolkte stukken van Sicilië. Waar zich eens dodelijke lavastromen een weg baanden, heeft de vegetatie zich na eeuwen, dankzij de mineralen bevattende as, verdubbeld of zelfs verdriedubbeld. Rond de Etna rijpen mandarijnen en perziken, amandelen, vijgen en pistachenoten, olijven en druiven en tegen hoger gelegen hellingen hazelnoten en tamme kastanjes. Om een ongebreidelde bouwwoede en de verstedelijking van het landschap een halt toe te roepen werd in 1987 het circa 60.000 ha grote Parco dell'Etna opgericht.

De mate van bescherming is in vier zones verdeeld:

De vier beschermingszones

• Zone A is 19.000 hectare groot en geheel in handen van de overheid. Er wonen geen mensen. Dit deel ligt in het directe gebied van de vulkaanactiviteiten en is het domein van grote roofvogels zoals de steenarend.
• Zone B is 26.000 hectare groot. Hier liggen kleine particuliere percelen. Het gebied wordt gekenmerkt door oude boerderijen, steenmolens, sobere herenhuizen en overblijfselen van oude bewoning. Hier houden veel kleine wilde dieren zich schuil, zoals katten en vossen.
• Zone C en D zijn samen 14.000 hectare groot waar voor het behoud van het landschap en de natuur toeristische voorzieningen zijn verboden.

Meer informatie kunt u vinden op de websites van Parco dell’Etna of Parks.it.

De Etna

3D versie van de Etna

De Etna is na de Stromboli de actiefste vulkaan van Europa en een van de actiefste van de wereld. Er komen altijd dampen vrij en geregeld zijn er uitbarstingen die niet zelden gepaard gaan met aanzienlijke verwoestingen door lavastromen. Door de uitbarstingen groeit de vulkaan nog steeds. Een recente krater is de snelst groeiende vulkanische berg ter wereld waarvan verwacht wordt dat hij de hoogte van 3300 meter van de oude krater zal overtreffen. Ook de oude krater is nog steeds zeer actief en komt regelmatig tot uitbarsting.

In 2013 is de Etna op de UNESCO-lijst van Werelderfgoed geplaatst.

De kraters

• 1 La Bocca Nuova (Nieuwe mond (Lett.)). 
• 2 De Noordoostelijke Krater (Nord-Est). 
• 3 De Zuidoostelijke Krater (Sud-Est). 

• 4 De Nieuwe Zuidoostelijke Krater. Ook wel Pit-krater genoemd. 
• 5 La Voragine. Momenteel zeer actief. (bijgewerkt jul 2024)

Uitbarstingen

De Etna is een actieve vulkaan. Regelmatig vinden er grote uitbarstingen plaats die lavastromen en verwoestingen tot gevolg hebben. Een chronologische opsomming:

• Voor Christus: Geologische onderzoekingen hebben aangetoond dat in 1500 v. Chr. een enorme uitbarsting heeft plaatsgevonden. De uitbarsting van 693 v. Chr. was de eerste uitbarsting die schriftelijk werd geregistreerd. Verdere opvallende uitbarstingen vonden plaats in 475, 426–425 en 394 v. Chr. Tijdens de Romeinse tijd vonden grote uitbarstingen plaats in 350, 141, 135 en 126 v. Chr. De sterkste geregistreerde uitbarsting (schaal 5 op een schaal van 8) vond plaats in 122 v. Chr. In 44, 38 en 32 v. Chr. vonden in korte tijd grote uitbarstingen plaats die de lucht in Rome verduisterden en misoogsten tot in Egypte tot gevolg hadden.
• Tot 1900: In 252 en 253 veroorzaakte een 3 km brede lavastroom grote verwoestingen. In 812 en 1169 gingen uitbarstingen gepaard met aardbevingen en verloren 1500 mensen het leven. Daarna zijn er aanzienlijke uitbarstingen bekend in de jaren 1194, 1197, 1222, 1250 en 1284. Goed beschreven uitbarstingen waren er in 1329, 1381, 1408, 1444, 1536, 1537, 1566, 1607, 1610, 1614–24, 1634–38, 1646–47 en 1651–53. Bij de beruchte uitbarsting van 8 mei tot 11 juli 1669 werd Catania voor een groot gedeelte verwoest. Deze uitbarsting wordt als de grootste uitbarsting van onze jaartelling beschouwd. Goed gedocumenteerde uitbarstingen waren er in 1763 (waarbij Montagnola ontstond), 1766 (Monti Calcarazzi), 1780, 1787, 1792-93, 1809, 1811–12, 1819, 1832, 1843, 1852–53, 1865, 1874, 1879 ,1883, 1886 en 1892 (Monti Silvestri).

Kaart: erupties Etna, 1983

• Na 1900: 1908 (lavastoom in de Valle del Bove), 1910, 1911 (ontstaan van de Noordoostelijke Krater), 1923 (groot deel van Linguaglossa werd door een lavastroom verwoest), 1928 (grote verwoestingen), 1942, 1947. De uitbarsting van 1950-51 is de laatste grote uitbarsting waarbij 17 miljoen kubieke meter lava vrij kwam. In 1955 vond een explosieve uitbarsting van de Noordoostelijke Krater plaats die een langzaam stromende lavastroom tot gevolg had die tot 1964 aanhield. In 1964 ontstond de Voragine-krater door een heftige uitbarsting van de centrale krater. In mei 1968 ontstond binnen de centrale krater de Bocca Nuova. Van 4 april 1971 tot en met 2 mei 1971 vernietigde een lavastroom het tweede deel van de kabelbaan en het observatorium. Op 17 maart 1981 schoten lavafonteinen van 100 meter hoogte uit de noordkant van de Etna. Op 19 maart 1981 bedreigde een lavastroom de stad Randazzo. In 1983 drong een lavastroom door tot ten zuiden van Nicolosi. Hierbij werd o.a. ook restaurant Corsaro verwoest. Bij de uitbarsting van dat jaar werd voor de eerste keer getracht de loop van de lavastroom door explosieven te beïnvloeden. De uitbarsting van mei 1992 tot 30 maart 1993 was de langste sinds de uitbarsting van 1669. De opwerping van een beschermingsdam was gedeeltelijk succesvol. Toch werd een rij huizen van de bedreigde stad Zafferana Etnea verwoest.

Uitbarsting van de Noord-oost krater in 2002

Kraters Silvestri na de eruptie van 2001-2002

Eruptie Noordoostkrater 2006

Paroxysmale eruptie van oktober 2013

• Na 2000: In 2001 en 2002 werd de kabelbaan vernietigd en werd het lieflijke gebied rond Piano Provenzana verwoest waarbij veel gebouwen verloren gingen. Dit was niet de laatste uitbarsting. Ook daarna roerde de vulkaan zich verscheidene keren waarbij zelfs het luchtverkeer op en van Catania stilgelegd moest worden. In 2004 en 2005 waren er erupties aan de zijde van de Valle del Bove. In 2006 op de avond van 15 Juli ontstond een scheur na uitbarstingen op de oostelijke flank van de krater naar het zuidoosten. De lavastroom mondde uit tot aan de Valle del Bove tot en met 24 Juli. Op 16 november waren er opnieuw verhoogde activiteiten rond de zuidoost krater dat leidde tot kleine pyroclastische stromen tot zelfs een hoogte van honderd meter. Tijdens verschillende uitbarstingen rond de Zuidoost krater in de Valle del Bove tussen september 2007 en Juli 2009 werd Messina geteisterd door een wind van vulkanische as. Het jaar 2010 wordt gekenmerkt door een reeks kleine vulkanische activiteiten, soms met seismische activiteit. Het kondigde een reeks aardbevingen aan (de meest intense magnitude 4.2). Een paar dagen eerder, op de middag van 8 april, uit de krater put aanwezig op de oostelijke voet van de Zuidoost-krater komt tot ongeveer 1 km een pluim van donkere rook met lava as die op het grondgebied van Milo, Fornazzo en Linguaglossa neer valt; het verschijnsel duurt enkele tientallen minuten. Op 25 augustus, de westelijke monding van de Bocca Nuova, op 15:09 uur, een luide explosie genereert een wolk van as hoog ongeveer 1 km, waardoor er lichte as valt in het oosten van de vulkaan. Op 22 december is er een luide explosie van de westelijke monding van de Bocca Nuova, die een wolk van as enkele honderden meters hoog genereert, waardoor er een lichte asregen neerdaalt over de gemeente van Linguaglossa. Vanaf januari 2011 de Etna tekent opnieuw van levendige eruptieve activiteit, gekenmerkt door een intense paroxysmale fasen vergelijkbaar met die, die hebben plaatsgevonden in 2000.
• Na 2010: De uitbarstingen die zich voordeden in 2011, waren er 18 in totaal: 12/13 januari, 18 februari, 10 april, 12 mei, 9-19-25-30 juli, 5-6-12-20-29 augustus, 8-19-28 september, 8-23 oktober en 15 november, dit leidde tot de vorming van een Nieuwe Zuidoost-krater. Op 3 december, een plotselinge explosie van invloed op de Bocca Nuova. De eruptieve activiteit van de "Nieuwe Zuidoost-krater" heeft de ineenstorting van een aantal as regens op de Etna-dorpen veroorzaakt. Het luchtverkeer naar Catania-Fontanarossa ging naar diverse ontberingen onder een gedwongen sluiting van de luchthaven. Onder deze gebeurtenissen, de meest gewelddadige waren die van 9 juli, 20 augustus, 28 september en 15 november, waaronder de laatste twee, werden gekenmerkt door fonteinen van lava tot op 800 meter hoogte.

Klimaat

Op de vulkaan de Etna heerst een microklimaat. Tot 1000 m boven de zeespiegel, het klimaat is warm en gematigd, weinig neerslag en minimum temperaturen blijven boven de 4°C, terwijl de temperatuur kan hoger zijn dan 40°C in de lager gelegen gebieden. Boven de 1000 m, is het klimaat koud, gematigd en regens zijn meer dan overvloedig. In de winter is de top, de temperaturen tot -5°C zijn bevorderlijk voor sneeuwval dat ieder jaar de top van november-maart de vulkaan bekleedt. De aanwezigheid van bijna permanente sterke wind boven, geven een gevoelsmatigheid van temperaturen tot -10°C in de winter.

Flora

De vegetatie in het gebied wordt gekenmerkt door een combinatie van factoren waarbij de vulkanische aard van de berg een overheersende rol speelt. De flora is zeer rijk en gevarieerd wat voor een groot gedeelte beïnvloed wordt door vaak optredende plotselinge veranderingen van het landschap; zoals de compactheid en steeds weer veranderende routes van de lavastromen en de verschillen in temperatuur en neerslag. Waar ooit eikenbossen waren vinden we tegenwoordig wijngaarden en boomgaarden met hazelnoot- en kastanjebomen. Rond en boven de 2000 meter vinden we beuken en berken. Nog hoger groeit spino santo (Astragalus Siculus), een plant die behoort tot de familie der Fabaceae en op Sicilië endemisch is. Boven de 3000 meter blijft een vulkanische woestijn over waar geen plant de milieuomstandigheden van de hoge Etna kan overleven.

• 
  Astragalus siculus

Fauna

Halverwege de 19e eeuw werd bij de beschrijving van de Etna nog de aanwezigheid gemeld van grote dieren die thans zijn verdwenen zoals wolven, wilde zwijnen, herten en reeën. De aanleg van wegen, ontbossing en de jacht hebben tot het uitsterven van deze grote zoogdieren geleid en blijven de levens van andere soorten bedreigen. Ondanks dit komen er op en rond de vulkaan nog steeds stekelvarkens, vossen, wilde katten, marters, konijnen en hazen voor. Kleinere dieren zoals wezels, egels, relmuizen en vleermuizen komen veelvuldig voor. Er zijn veel vogels, vooral roofvogels, die door hun aanwezigheid getuigen van het bestaan van grote gebieden ongerepte natuur. Zo zijn er haviken, buizerds, torenvalken, slechtvalken en steenarenden. ’s Nachts komen de bosuil en de kerkuil tot leven. Reigers, eenden en andere watervogels leven in het:

• 6 Gurrida-meer. Het enige watergebied van het park. In beboste gebieden is het mogelijk om de Vlaamse gaai, duif en patrijs te spotten die zich tussen een groot aantal zangvogels hebben gemengd. Op de lavavelden, op het hoogste gedeelte, kunt u door een tapuit verrast worden. Verschillende soorten slangen en hagedissen bevinden zich tussen de rotsen en in het kreupelhout. Last but not least, is er het verbazingwekkende, veelzijdige universum van insecten, vlinders, krekels, sprinkhanen, krekels, bijen, enz. dat een onvervangbare rol in het ecologisch evenwicht speelt. 

Landbouw

Sinds de oudheid kunnen in het gebied door de rijke vulkanische bodem van de Etna mensen leven van landbouw en veeteelt. De agrarische landschappen liggen als mozaïek tussen de bossen en lavastromen en zijn van een zeldzame schoonheid. De duizendjarige aanwezigheid van de mens op de hellingen van de vulkaan heeft geleid tot monumentale werken van verlaten terrassen en wijngaarden. Het regionale park is mede opgericht om dit unieke historische erfgoed in stand te houden. Vandaag de dag leveren de wijngaarden, olijfbomen, pistachebomen, hazelnootbomen en fruitboomgaarden rondom de vulkaan een rijke bijdrage aan de Siciliaanse producten waarvan de appelsoorten Cola en Gelato en geurige peren als de Ucciardona en Spinella deel uitmaken van de traditionele Siciliaanse keuken. De rijke verscheidenheid van geteelde soorten op de flanken van de Etna vormt een schat aan biodiversiteit die als een belangrijk erfgoed beschermd wordt.

Wijnbouw

Etna DOC gebieden

Door het speciale microklimaat van het gebied rondom de Etna is wijnbouw al sinds de oudheid in cultuur gebracht. De wijngaarden die voornamelijk aan de noord-, oost- en zuidflanken van de Etna liggen worden door de autoriteiten als een erfenis van onschatbare waarde beschouwd en mogen zich daarom verheugen in de speciale aandacht van de overheid om de kwaliteit en de productie te verbeteren. Sinds 1968 zijn witte, rode en roséwijnen van de Etna DOC (Denominazione di Origine Controllata) gecertificeerd.

Plaatsen

Aangrenzende gemeenten bij de vulkaan de Etna

1. Adrano
2. Belpasso
3. Biancavilla
4. Bronte
5. Castiglione di Sicilia
6. Giarre
7. Linguaglossa
8. Maletto
9. Mascali
10. Milo
11. Nicolosi
12. Pedara
13. Piedimonte Etnea
14. Ragalna
15. Randazzo
16. Sant'Alfio
17. Santa Maria di Licodia
18. Trecastagni
19. Viagrande
20. Zafferana Etnea

Arriveren

Per vliegtuig

• Catania (Fontanarossa Airport), ☏ +39 095 7239111, [email protected]. IATA: CTA, ICAO: LICC,Van Catania Airport naar Catania kunt u bereiken per stadsbus AMT Lijn 457 "Alibus", iedere 20 minuten van 05.00 t/m 24.00 uur, stadstarief 

Per auto

Over de A18 vanaf Messina of de A19 vanaf Palermo. Diverse afslagen bieden toegang tot het park.

Afslag A18 bij: Piedimonte Etneo, San Giovanni La Punta, Gravina di Catania en Misterbianco

Afslag A19 bij: Tangenziale Catania en Catenanuova

Enkele staatswegen die om het park zijn aangelegd en de belangrijkste plaatsen met elkaar verbinden:

• SS 114 — Catania-Piedimonte Etneo
• SS 120 — Piedimonte Etneo-Randazzo
• SS 284 — Randazzo-Paternò
• SS 121 — Enna-Paternò-Catania

Er zijn 2 provinciale wegen die het park als het ware doorkruisen:

• SP92 — Catania-Rifugio Sapienza-Zaffarana Etnea (Zuidelijke variant)
• Via Mareneve — Linguaglossa-Fornazzo (Noordelijke variant)

Per trein

Het traject Messina – Catania - Syracuse. Informatie bij Trenitalia of in de Nederlandse taal bij de Deutsche Bahn.

Per bus

Op Sicilië zijn 3 bedrijven die busdiensten leveren, die de belangrijkste steden met elkaar verbinden:

• AST
• Interbus
• Saïs

Entree

Het park is openbaar gebied en vrij toegankelijk. Er zijn drie bezoekerscentra:

• 7 Centro visita Parco dell'Etna (Bezoekerscentrum Fornazzo), Via A. Manzoni 21, Fornazzo. 95010 Milo (CT) (Naast de Chiesa Madre), ☏ +39 095 955159, [email protected]. Bevindt zich in Fornazzo (gemeente Milo) aan de oostkant van het park. Fornazzo is te bereiken vanaf de A18 afslag Giarre naar de SP41 
• 8 Centro visite di Linguaglossa (Bezoekerscentrum Linguaglossa), Piazza Annunziata 5, 95015 Linguaglossa (CT), ☏ +39 095 643094, [email protected]. Het gehele jaar geopend. 
• 9 Centro visite e documentazione Parco dei Parchi (Bezoekerscentrum Randazzo), Via Umberto193, 95036 Randazzo (CT) (Tussen het Museum of Natural Science en het Archeologie Museum), ☏ +39 095 7991611. Het gehele jaar 10:00-20:00 geopend. 

Rondreizen

Per trein

• Treinverbindingen met de Italiaanse Spoorwegen: vanuit Catania-Messina naar Fiumefreddo di Sicilia en Giarre-Riposto (overstap naar de Ferrovie Circumetnea);
• FCE: Catania Stazione Borgo—Nesima—Misterbianco—Valcorrente—Paternò—Santa Maria Licodia—Biancavilla—Adrano—Bronte—Maletto—Randazzo—Calderara—Solicchiata—Linguaglossa—Piedimonte Etneo—Mascali en Giarre-Riposto.

• 
  Ferrovie Circumetnea-Station Adrano

Per bus

• Autobusbedrijf FCE heeft verbindingen met Adrano, Misterbianco, Paternò, Randazzo, Linguaglossa en Fiumefreddo di Sicilia;
• Autobusbedrijf Etna Trasporti heeft verbindingen met Fiumefreddo di Sicilia, Maletto, Mascali, Bronte, Randazzo, San Giovanni La Punta en Riposto.

• Dienstregeling AST bus 607 - Etna (Rifugio Sapienza)

Halte	Heen	Halte	Terug
Catania	08:15	Etna	16:30
Gravina-Gramsci	08:45	Nicolosi	17:30
Mascalucia	08:50	Massa Annunziata	17:35
Massa Annunziata	09:00	Mascalucia	17:40
Nicolosi	09:05	Gravina-Gramsci	17:50
Etna	10:15	Catania	18:30

Extra Bus:

Heen: 11:20 uur (op werkdagen van 15 juni - 15 september)

Terug: 11:00 uur (op werkdagen van 15 juni - 15 september)

Per fiets

Fietsen op de flanken van de vulkaan de Etna tot op een hoogte van circa 1700 m, houd u vooral rekening met de weersomstandigheden en temperatuurverschillen! Informeer u tijdig voor vertrek ter plaatse.

• Fietsverhuur, Acireale (CT), ☏ +39 328 3426518 (mobiel), [email protected]. 
• Sole & Bike, Marchese di San Giuliano 69, 95024 Acireale(CT), ☏ +39 328 3426518 (mobiel), fax: +39 095 7640202, [email protected]. April t/m November. 

Per auto

Op de Etna is dit het beste en meest praktische vervoermiddel. Er moet echter rekening mee worden gehouden dat er tijdens de winterperiode sneeuwkettingen (kunnen) nodig zijn .

Per helikopter

Helikoptervlucht over de vulkaan Etna met prachtig uitzicht op de actieve topkraters en de oude kraters op lagere hoogten. Opstijgen vanaf het privé helikopterplatform van Fiumefreddo - HeliSicily Etna Helicopter Tours

Bekijken

De hoofdattractie van het park is natuurlijk de actieve Etna met haar circa 200 kraters. Het kratergebied is vanaf twee toegangen bereikbaar. Vanaf het zuiden Rifugio Sapienza en vanaf het oosten Piano Provenzana.

In het park

• 1 Rifugio Sapienza, Piazzale Rifugio Sapienza, 95030 Nicolosi (CT) (Etna Sud), ☏ +39 095 914141. zomer: 09:00-17:45, winter: 09:00-15:30. Het Rifugio Sapienza ligt op 1900 meter hoogte aan de zuidingang naar de Etna. Rifugio Sapienza is een hotel, maar het gebied eromheen behelst veel meer. Er zijn grote parkeerterreinen, souvenirstalletjes, terrassen en winkels. Met de Funivia (kabelbaan) kun je verder naar boven naar het station La Montagnola op 2644 meter, bij goed weer kun je met busjes met 4x4 aandrijving door een heuvelig lavalandschap naar Torre del Filosofo op 2920 meter hoogte rijden. Vanaf daar kun je met of zonder gids diverse wandelingen maken. Het gebied is per auto of per openbaar vervoer over de SP 92 te bereiken. Vanuit Catania rijdt iedere ochtend om 08:15 uur een AST-bus. Informeer in het hotel of bij het AST-busstation aan de Piazza Giovanni XXIII. Kaartjes (AST Biglietteria per Monte Etna) zijn te koop in de Biglietteria AST aan de westzijde van het plein. De rit duurt ongeveer 2 uur (met 1 tussenstop in Nicolosi). In het hoogseizoen van half juni tot half september gaat er van maandag tot zaterdag een tweede bus om 11:20 uur. De bus gaat om 16:30 uur weer terug richting Catania. Let op: plan je terugreis minstens 4 uur van te voren in i.v.m. sluiting kabelbaan €65,00 gondelbaan+bus, alleen gondelbaan €29,50. 

• 
  Rifugio Sapienza
• 
  Rifugio Sapienza
• 
  Segovia dell'Etna
• 
  La Montagnola
• 
  Funiva dell'Etna
• 
  Torre del Filosofo
• 
  Rifugio Torre del Filosofo en Centrale Kraters-Etna
• 
  Fumarole

• 2 Piano Provenzana, ☏ +39 347 4957091 (mobiel), [email protected]. half mei t/m half oktober dag. 09:00-16:00. Is het belangrijkste ski-resort bij de Etna. Daarvandaan kun je lopend naar de kraters gaan. Dat is een prachtige wandeling door bos- en lavalandschap van ongeveer 3 uur. Indien je dat te lang vindt (je moet ook weer 3 uur terug) dan kun je met een georganiseerde tour per 4x4 busje meegaan. Piano Provenzana is vanaf Linguaglossa over de Via Mareneve te bereiken. Vanaf Piano Provenzana met een jeep, klim naar 2800 m met een uitzicht over Valle del Bove, vervolgens wandeling (30 min.) langs de uitbarsting van 2002. (circa 2 uur, 30 min.) €60,00. 

• 

Rondom het park

Randazzo

Randazzo. Het 'Zwarte' Randazzo is het uitgangspunt voor het gebied noordelijk van de Etna. Het ligt op een hoogte van 754 m boven de zeespiegel en het telt circa 11.000 inwoners. De ligging van Randazzo aan het Parco dell'Etna, Parco dei Nebrodi en het Parco Fluviale dell'Alcantara is van belangrijke economisch en toeristisch belang. Ondanks de nabijheid van de Etnakrater had het lavazwarte stadje Randazzo tot nu toe niet te lijden onder uitbarstingen. De moeite waard is een wandeling door het aardige oude centrum met de middeleeuwse bogengalerij van de Via degli Archi en de drie machtige parochiekerken. Tot ver in de 20e eeuw vertegenwoordigden zij de drie traditionele bevolkingsgroepen, die ieder hun eigen dialect spraken, afgeleid van het Grieks, Latijn en Lombardisch. Erg mooi is de Normandische Cattedrale Santa Maria met haar hoog oprijzende apsissen.. De neogotische façade en de campanile stammen uit de 19e eeuw. Rijk gedecoreerd is de kerk San Martino met haar goedbewaarde 13e eeuwse klokkentoren. Madonna's uit de school van Gagini en een vleugelaltaar met scenes uit het leven van Maria, dat wordt toegeschreven aan Antonello da Saliba, een neef van Antonello di Messina, versieren het interieur.

• 3 Cattedrale Santa Maria, Piazza Santa Maria. 
• 4 Chiesa San Martino. 

Linguaglossa

Het ingetogen Linguaglossa dankt zijn naam vermoedelijk aan een grote lavatong. Het dorp is het beginpunt voor excursies tegen de noordflank naar Piano Provenzana, waar Siciliaanse kinderen kennis maken met de bergen en leren skiën. Van hieruit voeren mooie wandelpaden naar de lavagrotten.

Sant'Alfio

Castagno dei Cento Cavalli

Sicilianen gaan naar Sant'Alfio om zich voor de Castagno dei Cento Cavalli (Kastanjeboom van de Honderd Paarden) te laten fotograferen. Deze naar schatting 2000 tot 4000 oude tamme kastanje zou de grootste boom van Europa zijn. Uitvalsbasis voor excursies naar de Monti Sartorius en de Grotta dei Ladroni.

Nicolosi

Het door lava getekende dorp Nicolosi is uitvalsbasis voor excursies op de zuidflank.

• 5 Museo vulcanologico dell'Etna, Via Giovanni Battista 28, Nicolosi (CT). di-zo 10:00-17:00. Het museum geeft inzicht in de geologie en de ontstaansgeschiedenis van de Etna en bezit een rijke stenenverzameling. 

Adrano

Het aardige Adrano behoort tot de oudste Etna-dorpen. De geschiedenis ervan gaat terug tot het neolithicum en de Siculische tijd. De rijke archeologische vondsten, waaronder een in terracotta borstbeeld van een Siciliaanse godin (5e eeuw v.Chr.), worden bewaard in het imposante:

• 6 Castello Normanno, Piazza Umberto, Adrano. di-za 09:00-19:00. €4,00. 

Lavastenen zuilen van de uit de oudheid stammende Adranotempel ondersteunen het schip van de naburige Chiesa Madre. Het Benedictijnenklooster, Convento di S.Lucia (Via Roma), waarvan de kerkfaçade na de aardbeving van 1693 door Stefano Ittar in barokstijl werd herbouwd, is van Normandische oorsprong. Een mooi voorbeeld van Middeleeuwse architectuur is de Ponte dei Saraceni, de brug die 4 km ten noordwesten van Adrano de Simeto overspant. Een wandelpad voert langs de oever naar het noorden, naar de schilderachtige Gole di Simeto, dat haar ontstaan te danken heeft aan een door water uitgesleten lavastroom.

Bronte

De meeste kerken van Bronte hebben een renaissance-uitstraling, alleen het Coleggio Capizzi aan de Corso Umberto, in de 18e eeuw een beroemde onderwijsinstelling, bezit een rococofaçade.

• 7 Castello Maniace (Nelson). Het kasteel dankt zijn naam aan de Byzantijnse generaal Maniakes, die op de plek waar hij in 1040 die Saracenen versloeg een benedictijnenklooster liet bouwen. Aan het eind van de 18e eeuw schonk de Bourbon koning Ferdinand IV het aan de Britse admiraal Nelson als dank voor zijn hulp bij het neerslaan van de Parthenopische Republiek. Bezienswaardig zijn de Engelse tuin en de kleine kerk met de kapitelen uit de late Normandische tijd. 

Zafferana Etnea

Dit circa 10.000 inwoners tellend stadje ligt oostelijk van de Etna en is wel eens het doelwit van erupties en aardbevingen. Het is een van de toegangsdeuren tot Rifugio Sapienza enerzijds en Piano Provenzano anderzijds. Toerisme is dan ook een belangrijke bron van inkomsten (vooral in de winter). Hoofdattractie is de Chiesa Madre oftewel de "Santa Maria della Provvidenza".

• 8 Chiesa Madre (Santa Maria della Provvidenza), Piazza Umberto I, Zafferana Etnea (CT). 

• 
  Randazzo
• 
  Bronte
• 
  Linguaglossa
• 
  Sant'Alfio
• 
  Zafferana Etnea
• 
  Adrano
• 
  Nicolosi

Doen

Travel Warning WAARSCHUWING: Het maken van excursies zonder gids naar de omgeving van de top wordt ten strengste afgeraden!

• Autotocht rond de Monte Etna - Lengte: ca, 150 km, vertrekpunt: Catania. Ook een rit met de auto is opwindend. Vanuit Catania neemt u in eerste instantie de SS 121. Catania—Taormina—Etna.

Rifugio Sapienza

• 1 Excursies (Gruppo Guide Alpine Etna Sud Soc. Coop.), Piazza Vittorio Emanuele 43, 95030 Nicolosi (hoofdadres) (Rifugio Sapienza (kantoor)), ☏ +39 095 7914755, [email protected]. Boek hier excursies aan de zuidflank: :* Trektocht naar de vulkaan op 3340 meter hoogte. Lengte 5 tot 6 uur. Niet gemakkelijk. :* Trektocht door de Valle del Bove. Lengte 6 uur. Gemiddeld. :* Trektocht naar de Grotta del Gela (Ijsgrot). Lengte 7 uur. Moeilijk. 
• 2 Sportpark EtnAvventura, Camino da Serra la Nave, Ragalna (CT) (Bij Nicolosi op slechts een paar kilometer van Rifugio Sapienza), ☏ +39 333 1515904 (mobiel), [email protected]. Allerlei klimactiviteiten in en tussen bomen. 

Piano Provenzana

• Skiing on Etna, Via Sant'Agata 27, Trecastagni (CT), ☏ +39 340 8006551 (mobiel). Skiën en ski-lessen op de flanken van de Etna (via Linguaglossa). 
• 3 Etnografico dell’Etna, Piazza Annunziata 8, Linguaglossa (CT), ☏ +39 095 643094, [email protected]. ma-za 09:30-13:00 en 15:00-19:00 (winter), ma-za 09:30-13:00 en 16:00-20:00 (zomer), Zo 09:30-12:00. Het etnografisch museum beschrijft de habitat rond de vulkaan Etna, met de nadruk op de relatie tussen mens en natuur. €1,50. 

• 4 Etna Museum (Museo dell'Etna e dei Vulcani), Viagrande, ☏ +39 095 7890768, [email protected]. Het museum biedt een interactieve educatieve tentoonstelling over de Etna. Ook leuk voor kinderen. 
• 5 Parco Monte Serra, Viagrande, ☏ +39 095 7890768, [email protected]. Alleen op zon- en feestdagen, 10:00-16:00. 

• Een vlindertuin
• Vijf wandelroutes
• Een kunststof skipiste
• Picknick en speelvelden

Het traject van de Ferrovia Circumetnea

Ferrovia Circumetnea

• 6 Ferrovia Circumetnea (FCE) (Stazione Catania Borgo), [email protected]. Een 110 km lange smalspoorweg (96 cm) vrijwel geheel rondom het park. Opstappen en uitstappen is op verscheidene plaatsen mogelijk. 

Centraal vertrekpunt vanuit Catania: Stazione Circumetnea Catania Borgo dat bereikbaar is vanuit Catania Stazione Centrale met de Metropolitana. Giarre Riposto is het eindpunt van deze lijn. Bij Bronte stijgt de spoorweg tot 1000 m hoogte, mooi uitzicht over het vulkanisch gebied. Kosten: enkele reis per persoon: €7,25 van Catania naar Giarre Riposto. Vandaar kunt u verder naar Catania of elders met de Italiaanse spoorwegen. Tijdens de zomermaanden wordt op gelegenheden een rijtuig de ALn.56 Littorina van FIAT ingezet, een rood treinstel met groene en rode banken, reed voor het eerst in 1937 en is nu in het geheel gerestaureerd. Zes treinstellen maken dagelijks de rondreis in het geheel af. Maak een tussenstop in het 'zwarte Randazzo', Adrano of Bronte en bezoek daar het kasteel, of wijnproeven langs de rails:

• 
  Stazione Catania Borgo FCE
• 
  ADe 18 'La Prima'
• 
  DMU 1 - FCE
• 
  Bronte, westflank Parco dell'Etna

Excursies

• 7 Azienda Patria (Cantina), Sollichiata, Castiglione della Sicilia (SS 120, km 194,500 Linguaglossa-Randazzo), ☏ +39 094 2986072, [email protected]. ma-vr 09:00-13:30 en 15:00-18:30. Rondleidingen en wijn proeven mogelijk, vanaf €10,00. Waar bekroonde wijnen als de Etna Rosso Torrepalino in eiken vaten liggen te rijpen. 

EtnaExperience

Men kan de Etna ook op een andere manier ontdekken, namelijk door vanuit Catania per jeep met gids een trektocht te maken van een halve of een hele dag.

• 8 Etna experience, Piazza Federico di Svevia 32, Catania (Castello d'Ursino/Porto), ☏ +039 349 3053021, [email protected]. 09:00-19:00. De gids is tweetalig, n.l. Italiaans en Engels (Frans en Spaans op aanvraag). Bergwandelschoenen in bruikleen op aanvraag. Een trekkingstocht voor de gehele dag is de Classic Tour: Deze Classic Tour Trekking kost €75,00. 
• - Classic Tour. Deze Tour is inclusief een lunch met streekprodukten en Etna DOC - wijn en verzekering. De onderstaande trekkingstocht is niet moeilijk te noemen: 

1. - 9 Grotta dei Ladroni (Grotta dei Serracozzo nabij Rifugio Citelli). Een trektocht en bezichtiging naar de Grot der dieven nabij Sant'Alfio. 
2. - 10 Gola di Alcantara. Ongeveer 7000 jaar oude basalt-kloof bij Motta-Camastra, hier stroomt de rivier de Alcantara. 
3. - 11 Valle del Bove. Trektocht naar recente erupties, kraters NE (Noordoost). 
4. - 12 Monti Sartorius. Bezichtiging van het dode-vulkanengebied uit 1865, trektocht op een hoogte van circa 1.700 m. 
5. - bezichtiging van verscheidene uitbarstingen zoals die van 1979 tot op heden.

• 
  Monti Sartori
• 
  Gola di Alcantara
• 
  Valle del Bove
• 
  Grotta dei Ladroni

Wandelen op de Etna

Er zijn een groot aantal wandelpaden in het park uitgezet. Op de website Parco dell'Etna vindt u informatie over de routes. De website is alleen in het Italiaans.

Hier zijn 4 verschillende wandelingen in een afzondelijk artikel beschreven:

• Wandeling Monti Silvestri

Deze wandelroute bevindt zich op de zuidflank (Etna-Sud) van de vulkaan, nabij Rifugio Sapienza op ca. 2000 m hoogte. Dit is een makkelijke wandeling. De wandeling loopt vanaf Rifugio Sapienza naar de hellingen van de Monti Silvestri.

• 13 Monti Silvestri Superiore. 

naar de Monte Silvestri Inferiore die ca. 170 m lager ligt.

• Wandeling Torre del Filosofo

Deze wandelroute is uitgestippeld rond de centrale kraters (crateri sommitali) van de vulkaan, nabij Rifugio Torre del Filosofo.

• 14 Rifugio Torre del Filosofo.  op 2920 m hoogte.

U wandelt naar de Crateri Barbagallo aan u rechterhand en de Monte Frumento Supino aan u linkerhand. Deze wandeling heeft een gemiddelde moeilijkheidsgraad. Houd u rekening met de weersomstandigheden en de ijlere lucht. De centrale kraters zijn alleen met een geautoriseerde gids te bezoeken.

• Wandeling Monte Zoccolaro

Deze wandelroute bevindt zich nabij Val Calanna in het zuid-oosten van de vulkaan waar u een mooi uitzicht heeft vanaf de Monte Zoccolaro.

• 15 Monte Zoccolaro.  over de vallei der ossen (Valle del Bove). De wandeling heeft een hoogte van 1740 m en speelt zich grotendeels af in bebosd gebied. De moeilijkheidsgraad van deze wandeling is gemiddeld.

• Wandeling Monti Sartorius

Deze wandeling bevindt zich in oostelijk deel van de vulkaan nabij de gemeente Sant'Alfio in de bossen van Cubania op 1667 m hoogte. Deze wandeling is gemakkelijk, u loopt op de helligen van de 7 kraters van de Monti Sartorius.

• 16 Monti Sartorius.  ontstaan door erupties in 1865.

• 
  Monte Silvestri
• 
  Torre del Filosofo
• 
  Monte Zoccolaro
• 
  Monte Sartorius

Grotten

In- en rond het Parco dell'Etna zijn er tientallen grotten, de meest spectaculaire zijn:

• 17 Grotta del Gelo. De Grotta del Gelo is te bereiken vanuit Randazzo en Linguaglossa. De Grotta del Gelo is een grot die wordt gekenmerkt door het eeuwige ijs, daarom wordt deze beschouwd als de meest zuidelijke gletsjer van Europa. Het ligt op 2030 m boven zeeniveau en de grot is 125 m lang met een hoogteverschil van 30 m. Vanwege zijn bijzondere kenmerken wordt het door speleologen in samenwerking met het Etna-park gecontroleerd. 

• 18 Grotta della Neve, Via Mareneve, Milo. Deze grot werd in de achttiende eeuw gebruikt als neerslag van de sneeuw op hoogte of in de omgeving. Om het gebruik ervan te verbeteren, werden drie putten gegraven en werden gemakkelijke toegangen gecreëerd, zelfs voor de muilezels waarop de sneeuwblokken waren geladen. In 1784 documenteerde de schilder Jean Houel de plaats door het schilderij "La grotta a la neige", dat nu wordt tentoongesteld in het Hermitage Museum in Sint-Petersburg 

Let op! LET OP: Raadzaam is het om de grot te bezoeken met een gids.

• 
  Grotta del Gelo
• 
  Grotta della Neve

Wijnroutes

Op de website strada del vino dell etna zijn 4 wijnroutes beschreven. Ook deze website is alleen in het Italiaans.

Kopen

Winkels Rifugio Sapienza

Typische streekproducten zijn:

• Pecorino Siciliano – Kaas
• Olio Monte Etna – Olijfolie
• Pistacchio Verde di Bronte – Pistachenoten
• Etna DOC – Kwaliteitswijnen

• Rode wijn – Een Etna DOC Rosso bevat Nerello Mascalese (minimaal 80%) en/of Nerello Cappuccio (maximaal 20%) druiven.
• Witte wijn – Een Etna DOC Bianco bevat Carricante (minimaal 60%) en/of Catarratto (maximaal 40%) druiven. Een Etna DOC Bianco Superiore bevat Carricante (minimaal 80%) en/of Catarratto (maximaal 20%) druiven.

• Streekfruit zoals:

• Ciliegia dell’Etna – Kersen
• Fico d'India dell’Etna – Vijgcactussen
• Fragola di Maletto – Aardbeien
• Il Pero – Peren
• Mela Cola e Mela Gelato Cola dell’Etna – Appels

• 1 Pasticceria Santo Mususmeci, Piazza Santa Maria 9-10, Randazzo (CT) (Cattedrale Santa Maria). Gebak met pijnboompitten, hazel- en pistachenoten 

Eten

Linguaglossa

Pistache van Bronte

• 1 Ristorante Monte Conca, Etna Nord Piano Provenzana, Linguaglossa, ☏ +39 360 761881 (mobiel), [email protected]. Het restaurant ligt op een hoogte van 1880 meter en is na de uitbarsting van de Etna in 2002 het enig overgebleven restaurant in deze omgeving. De keuken is traditioneel Italiaans. 
• 2 Boccaperta, Via Umberto I, 96, 95015 Linguaglossa (CT), ☏ +39 095 7774333. Dinsdags gesloten. 

Ragalna

• 3 Rifugio Ariel, Contrada Serra la Nave, 95030 Ragalna, ☏ +39 368 7337966 (mobiel), [email protected]. Alleen op zon- en feestdagen geopend. Il Rifugio Ariel bied typisch bergvoedsel zoals soepen, stoofschotels en ovenschotels. Het menu staat vast en reserveren is vereist. 

San Giovanni La Punta

• 4 Il Giardino di Bacco, Via Piave 3, San Giovanni la Punta, ☏ +39 095 7512727, [email protected]. ma-za 's avonds, Zon- en Feestdagen 's middags. Elegante zaak met romantische binnenplaats, zeer goede seizoensgerechten bijvoorbeeld zwaardvis met courgettebloemen, in de herfst funghi porcini. €40,00. 

Piano Provenzana

• 5 Rifugio Citelli (op 1740 m tegen de Noordflank), ☏ +39 095 930000. Eten hoog in de bergen, tevens overnachtingen, twee- of meerpersoonskamer €28,00 pp, volpension €40,00 pp. Infopoint en uitvalsbasis voor skitours en nordic walking 

Sant'Alfio

• 6 Case Perrotta, Via Adronico 2, Sant'Alfio (CT) (SP5i), ☏ +39 095 968928, [email protected]. alleen 's avonds, za zo ook 's middags, ma wo gesloten. Fantastisch eten, ook Agriturismo. € 25,00. 

Biancavilla

• 7 Bosco Ciancio, Contrada Stagliata snc , 95033 Biancavilla (CT), ☏ +39 095 9515270, [email protected]. 

Maletto

• 8 Ristorante Fontana Murata, Contrada Spirini, Maletto (CT) (SS.284 Bronte-Randazzo), ☏ +39 095 698196, [email protected]. 12:15-15:30 en 19:30-23:50, Maandags gesloten. 

Bronte

• 9 La Fucina di Vulcano, Contrada Piano Palo - Difesa, 95034 Bronte (CT) (SS.284), ☏ +39 095 693730, [email protected]. 
• 10 Casolare delle Balze (Castello Nelson), Contrada Balzitti, 95034 Bronte (CT), ☏ +39 095 690406, [email protected]. za 19:30-23:00, zo 12:00-15:00 en 19:30-23:00. 
• 11 Ristorante Pizzeria La Rustica, Viale John Kennedy 44, 95034 Bronte (CT), ☏ +39 095 692340, [email protected]. di-vr 16:30-00:00, za zo 16:30-00:30, Maandag gesloten. 

Trecastagni

• 12 L'orso Scuro, Via Dr. Giuseppe Zappala 77, 95039 Trecastagni (CT), ☏ +39 095 7808839, [email protected]. 12:00-15:00 en 20:00-23:30, Woensdag gesloten. 

Zaffarana Etnea

• 13 La Capinera, Via delle Rose 10, 95019 Zafferana Etnea, ☏ +39 340 8661636 (mobiel), [email protected]. 
• 14 il Porcino, Via Alcide De Gasperi 2, 95019 Zafferana Etnea, ☏ +39 095 7083843. 12:30-15:00 en 19:30-23:00. 

Uitgaan

Evenementen

• Ottobrata - herfstfeest, iedere zondag in oktober in Zaffarana Etnea met landbouwproducten en kunstnijverheid;

• Sagra del Pistacchio - begin oktober in Bronte om de pistachenotenoogst te vieren.

Overnachten

Rifugie

• 1 Rifugio Giovanni Sapienza, Piazzale Rifugio Sapienza, 95030 Nicolosi (CT), ☏ +39 095 915321, [email protected]. 
• 2 Rifugio Piano Bello, 95019 Zafferana Etnea. 
• 3 Rifugio della Galvarina, 95031 Adrano. 
• 4 Rifugio Timparossa, 95012 Castiglione di Sicilia. 
• 5 Rifugio Saletti, 95036 Randazzo. 
• 6 Rifugio "U Casottu". 
• 7 Rifugio Citelli, Via Mareneve, ☏ +39 095 930000, [email protected]. 

Hotels

Piano Provenzana

• 8 Hotel La Provenzana, Località Piano Provenzana, 95015 Linguaglossa, ☏ +39 095 643300. 
• 9 Borgata Baldazza (Azienda Turistico), Contrada Baldazza (Piedemonte Etneo-Linguaglossa), ☏ +39 095 7774758, [email protected]. Het hotel ligt vlak buiten het park op 700 meter hoogte iets ten zuiden van Linguaglossa. Het heeft 12 kamers en een zwembad. Vanaf €80,00. 

San Giovanni La Punta

• 10 Villa Paradiso dell'Etna, Via per Viagrande 27, San Giovanni La Punta (CT), ☏ +39 095 78840000. Luxueus en traditierijk viersterrenhotel in belle-epoquestijl: zwembad en uitzicht op de Etna. 2 pk. €130,00-170,00. 

Randazzo

• 11 Castello Romeo, Via Montelaguardia 15, 95036 Randazzo (CT), ☏ +39 095 921126, [email protected]. Een kasteel uit de achttiende eeuw op een pittoreske locatie ongeveer 3 km ten oosten van de stad. 
• 12 Hotel Scrivano, Via Bonaventura 2, 95036 Randazzo (CT), ☏ +39 095 921126, [email protected]. Gelegen in het historische centrum van Randazzo. 
• 13 Ai Tre Parchi (Bed&Bike), Via Tagliamento 49, 95036 Randazzo (CT), ☏ +39 095 7991631, [email protected]. 

Zaffarana Etnea

• 14 Villa Rosa, Via Giuseppe Garibaldi 357, Zaffarana Etnea (CT), ☏ +39 348 3380519 (mobiel), [email protected]. Niet toevallig krijgt deze B&B goede reviewes op Tripadvisor, want hij scoort punten met mooi ingerichte kamers, centrale ligging midden in Zaffarana en een zeer gemoedelijke sfeer. 2 pk €50,00-80,00. 
• 15 La Perla dell'Etna, Via Roma 210, Zaffarana Etnea (CT), ☏ +39 330 693057 (mobiel), [email protected]. Supercomfortabele B&B met 3 kamers (sole, etna en mare) in het centrum van Zaffarana. Iedere kamer heeft een parketvloer, uitzichtbalkon en tv. Parking en gratis internet 2 pk €60,00-80,00. 

Linguaglossa

• 16 Villa Neri (Resort & Spa), Contrada Arrigo, 95015 Linguaglossa CT, ☏ +39 095 8133002, fax: + 39 095 8133003, [email protected]. 
• 17 Il Nido Dell'Etna, Via Matteotti, 95015 Linguaglossa (CT) ((angolo via Livatino)), ☏ +39 095 643404, [email protected]. 

Nicolosi

• 18 Alle Pendici, Via della Regina 18, Nicolosi (CT), ☏ +39 095 7914310, [email protected]. Nette, schone kamers in driesterrenhotel met gemoedelijke sfeer. Dichtbij het centrum en goede uitvalsbasis voor de zuidflank van de Etna. 2 pk. 65-90. 
• 19 B&B La Giara, Via della Regione 122, Nicolosi (CT), ☏ +39 095 7919022. Smaakvolle kamers, schone badkamers en een geweldig ontbijt. WLAN en 10% korting op excursie naar de top. €55,00-90,00. 

Etna Sud

• 20 Hotel Corsaro, Piazza Cantoniera, s.n. - Etna Sud, ☏ +39 095 914122, [email protected]. Check-in: 15:00 - 23:00, check-out: 08:00 - 11:00. Dubbelbed vanaf €110,00. 

Camping

• 21 Etna (Prisma Ge.S.T. SAS), Via Goethe, Nicolosi, ☏ +39 095 914309. Met uitzicht op de Etna, 1 km buiten Nicolosi 

Veiligheid

Wie op de hellingen van de Etna wil lopen doet er goed aan rekening te houden met de lokale wisselende omstandigheden en voor goede wandel of trekkingschoenen, adequate kleding (windjack, trui) en een zaklamp met reserve batterijen te zorgen om zich tegen regen, wind en koude te beschermen. Vergeet de zonnebrandcrème, zonnebril en uw hoofddeksel niet en neem voldoende drinkwater, fruit en citroen mee. Indien u zonder gids gaat en u van plan bent u buiten de begaande paden te begeven, raadpleeg dan vooraf altijd de weersverwachtingen. Bedenk dat u altijd risico loopt dat de weersomstandigheden plotseling veranderen, zoals opkomende dichte mist, sneeuwval of onweer. Het is moeilijk u bij slecht weer goed te oriënteren omdat markering niet altijd aanwezig is. Kaarten kunnen inmiddels verouderd zijn omdat het landschap binnen een paar maanden kan veranderen.

Contact

• parco dell'Etna
• Etna: Foto's en Video uitbarstingen, QTVR-Panorama
• INGV
• Parco dell'Etna
• etnatracking
• etnanatura
• etna excursies
• 10 Ente Parco dell'Etna (Parkautoriteiten), Via del Convento 45, Monastero di San Nicolò La Rena, 90035 Nicolosi (CT), ☏ +39 095 821111, [email protected]. 
• Alarmnummer, ☏ 112. 
• Politie, ☏ 113. 
• Brandweer, ☏ 115. 
• Wegenwacht, ☏ 116. 

Rondom

Gezicht op de Etna vanaf het Griekse theater in Taormina

Aan de voet van de Etna, in het noordoosten, ligt Taormina, de meest toeristische bestemming van Sicilië. Wie meer op zoek is naar rust hoeft niet ver te reizen. Ten noordwesten van de Etna ligt het natuurpark Parco Naturale dei Nebrodi.