Viviparus

Viviparus
Viviparus viviparus met operculum
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dierenrijk) Onderrijk: Metazoa Stam: Mollusca (Weekdieren) Klasse: Gastropoda (Slakken) Onderklasse: Prosobranchia (Voorkieuwige slakken) Superorde: Caenogastropoda Orde: Architaenioglossa Familie: Viviparidae Onderfamilie: Viviparinae
Geslacht
Viviparus Montfort, 1810
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Viviparus op Wikispecies
Portaal    Biologie

Viviparus is een geslacht van Gastropoda levend in het zoete water dat fossiel (met zekerheid) bekend is vanaf het Krijt. Het geslacht komt voor tot in de huidige tijd.

Beschrijving

De schelp is meestal conisch van vorm, hoger dan breed en regelmatig gewonden. De windingen zijn doorgaans bol, soms met kielen die glad maar ook geknobbeld kunnen zijn. Bij sommige soorten is een kiel op de periferie aanwezig. Vaak is de mondopening ovaal tot vrijwel rond. De mondrand is scherp, niet verdikt en niet omgeslagen. De schelp heeft een navel die echter geheel bedekt kan zijn.

In hoogte variëren de meeste soorten tussen ongeveer een en zes centimeter. De schelp kan worden afgesloten met een (meestal dun) hoornachtig operculum, dat concentrisch is opgebouwd.

Typesoort

Viviparus viviparus (Linnæus, 1758) is de typesoort van dit geslacht.

Europese soorten

Een selectie van (onder)soorten uit dit geslacht:

• Viviparus acerosus (Bourguignat, 1862)
• Viviparus ater (De Cristofori & Jan, 1832)
• † Viviparus burgundinus (Tournouër, 1866) - Plioceen
• † Viviparus clairi Schlickum & Puisségur, 1977 - Vroeg Pleistoceen
• Viviparus contectus (Millet, 1813)
• † Viviparus crytomaphora Brusina, 1874 - Mioceen
• † Viviparus diluvianus (Kunth, 1865) - Vroeg- en Midden Pleistoceen
• † Viviparus gibbus (Sandberger 1880)
• † Viviparus glacialis (S.V. Wood, 1872) - Vroeg Pleistoceen
• Viviparus hellenicus Westerlund, 1886
• † Viviparus janinensis (Mousson, 1859) - Plioceen
• † Viviparus kurdensis Lörenthey, 1894 - Tertiair
• Viviparus mamillatus (Küster, 1852)
• † Viviparus medius (S. Woodward, 1833) - Vroeg Pleistoceen
• † Viviparus sadleri Partsch, 1856 - Mioceen
• † Viviparus sublentus d´Orbigny, 1850 - Eoceen
• † Viviparus suessoniensis (Deshayes, 1826) - Eoceen
• † Viviparus symeonidisi Schütt, 1986 - Plioceen
• † Viviparus teschi Meijer, 1990 - Vroeg Pleistoceen
• Viviparus viviparus viviparus (Linnæus, 1758)
• Viviparus viviparus penthicus (Servain, 1884)

In het Europese en Aziatische Tertiair en Vroeg Pleistoceen komen talloze hier niet genoemde soorten voor. Tijdens het Neogeen vindt een grote radiatie plaats. Vaak bestaat de sculptuur van deze soorten uit knobbels, ribben, spiralen en kielen.

Afbeeldingen

• 
  Viviparus viviparus, in aquarium
• 
  Viviparus viviparus
  met operculum
  Orne bij Caen (Frankrijk).
• 
  Viviparus contectus
  met operculum
  Eempolder, Nederland.
• 
  Viviparus glacialis
  Boring Rosmalen, Nederland; Ouderdom: Laat Tiglien
• 
  Viviparus teschi
  Boring Arnhem, Nederland. Ouderdom: Tiglien
• 
  Viviparus diluvianus (van de typelocaliteit); Ouderdom: Holsteinien
• 
  Viviparus diluvianus
  Maalbeek bij Belfeld, Nederland; Ouderdom: Laat Tiglien

Externe link

• Taxonomische informatie over Viviparus bij Fauna Europaea.

Bronnen en verwijzingen

Literatuur

• Gittenberger, E., Janssen, A.W., Kuijper, W.J., Kuiper, J.G.J., Meijer, T., van der Velde, G. & de Vries, J.N., 2004. De Nederlandse zoetwatermollusken. Recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water. Nederlandse Fauna 2. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden, 291 pp. (2nd ed.). ISBN 90-5011-201-3
• Gloër, P., 2002. Die Süßwassergastropoden Nord- und Mitteleuropas - Bestimmungsschlüssel, Lebensweise, Verbreitung. In: F. Dahl (ed.), Die Tierwelt Deutschlands, 73: 327 pp. (2nd rev. ed.); ISBN 3-923376-02-2.
• Wenz, W., 1923-1930. Gastropoda extramarina tertiaria. Fossilium Catalogus I. (4 vols.), 3387 pp.
• Wenz, W., 1961. Gastropoda, 1, Allgemeiner Teil und Prosobranchia. In: Handbuch der Paläozoologie, 6(1) 1-948 (herdruk).

Noten