Filippica

Een filippica is een hevige strafrede, gericht tegen iets of iemand. De term verwijst naar de redevoeringen die Demosthenes uitsprak tegen Philippus II van Macedonië tussen 351 en 341 voor Christus: Philippica 1, 2 en 3 (een vierde filippica die aan Demosthenes werd toegeschreven is wellicht niet authentiek).

De Romeinse redenaar Cicero noemde zijn veertien redevoeringen tegen Marcus Antonius Philippicae Orationes (44 v.Chr.). Hierin klaagde hij de politieke ambities van Antonius aan. Deze was namelijk van plan om na de dood van Caesar de dictatuur over te nemen. Cicero zou zich als geen ander hebben ingespannen om dit te voorkomen. Deze filippica's zouden hem dan ook het leven kosten.

Het Nederlandse literaire tijdschrift Raster wijdde in 2005 een themanummer aan de filippica en aan tegenhanger ervan, de lofrede (Raster 109).