Joodse begraafplaats van Chișinău
| Joodse begraafplaats van Chișinău | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Joodse begraafplaats van Chișinău (februari 2017)
| ||||
| Plaats | Chișinău | |||
| Huidige straat | Strada Milano | |||
| Jaar van stichting | 18de / 19de eeuw | |||
| Aantal grafstenen | ca. 20.000 | |||
| Toegankelijkheid | tijdens openingsuren | |||
| ||||
De joodse begraafplaats van Chișinău (Roemeens[1]: Cimitirul Evreiesc din Chisinau) is een van de grootste joodse kerkhoven in Moldavië en bevindt zich in Chișinău.
De begraafplaats ontstond in de loop van de 18de[2] of 19de eeuw.[3] Over de exacte datum van ontstaan is men het niet eens. Er zouden zich op de begraafplaats 17-eeuwse graven bevinden,[4] maar volgens een aantal bronnen werd de eerste begrafenis pas in 1812 uitgevoerd[5][6] en volgens andere werd de begraafplaats zelfs pas in 1887 in gebruik genomen.[7][8]
Ook over de huidige omvang van het kerkhof (12 ha[5] of 100 ha[4]) en het aantal graven (23.430[9] of 40.000[5]) en grafzerken (ca. 17.000[10]) op de begraafplaats is men het (nog) niet eens.
Tijdens de Sovjet-periode (eind jaren 1950, begin jaren 1960) werd een gedeelte van de begraafplaats omgevormd tot een park, het Parcul Alunelul. Heel wat graven werden toen vernietigd en niet alle overblijfselen werden herbegraven, dit geheel tegen de joodse traditie in.[11] Vermoedelijk bevatte de begraafplaats oorspronkelijk ongeveer 40.000 graven.[2] Gedeelten van de vernielde zerken werden gebruikt bij de inrichting van het nieuwe park en bij de constructie van de 'nieuwe' hekken van de begraafplaats.[3] In die periode woonden er nog slechts 13.000 Joden in de stad.[11]
Op de begraafplaats werden o.a. de slachtoffers van de pogrom van 1903 begraven.[3] In 1897 woonden er ongeveer 50.000 Joden in Chișinău. Zij maakten ca. 46% van de totale bevolking van de stad uit,[2] maar na de pogroms van 1903 en 1905 verlieten velen onder hen de stad.[11] Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de Joden in Chișinău samengedreven in een getto en werden veel van hen om het leven gebracht. In 1941 vond een massa-executie plaats op de joodse begraafplaats.[11]
De begraafplaats zelf werd tijdens de oorlog ernstig beschadigd.[7] Ook het gebouw waar de rituele reiniging van de lichamen (tahara) plaatsvond,[12] werd toen gebombardeerd.[13] In 2015 stelde de Stad Chișinău voor om het gebouw te restaureren.[8] Het project werd voorbereid, maar er bleek onvoldoende budget beschikbaar.[5]
Op initiatief van eerste minister Pavel Filip werd in 2018 beslist om de joodse begraafplaats te restaureren en er een joods cultureel centrum in te richten.[14]
- ↑ In december 2013 bepaalde het Grondwettelijk Hof van Moldavië dat de officiële naam van de nationale taal het Roemeens is, zoals in de onafhankelijkheidsverklaring staat, en niet het Moldavisch, zoals deze taal in de Grondwet genoemd wordt.
- ↑ a b c (en) Yefim Kogan, The Jewish Cemetery of Chişinău (Kishinev). JewishGen (28 februari 2017). Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ a b c (ru) Ольга Гнаткова, Кишинев — город на костях: что сегодня стоит на варварски снесенных кладбищах. Комсомольская Правда (31 maart 2015). Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ a b (en) Samuel D. Gruber, Jewish Heritage Sites and Monuments in Moldova. United States Commission for the Preservation of America’s Heritage Abroad (2010). Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ a b c d (ru) Музей в руинах: Еврейское кладбище. Canal3.md (25 april 2015). Gearchiveerd op 27 augustus 2023. Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ (ru) Более половины могил на еврейском кладбище в Кишинёве заброшены. publika.md (26 augustus 2013). Gearchiveerd op 27 augustus 2023. Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ a b (ro) Cimitirul evreiesc – o istorie neglijată. Ziarul de Gardă (15 november 2015). Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ a b (ro) Comunicate de presă: Restaurarea capelei din cimitirul evreiesc din Chişinău. Direcţia Relaţii Publice, Primăria mun. Chişinău (6 februari 2015). Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ (en) Kishinev Jewish Cemeteries. JewishGen. Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ (en) Kishinev Jewish Cemetery Project - Photographing/Indexing. JewishGen. Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ a b c d (en) Kishinev. Researchers of The Museum of The Jewish People at Beit Hatfutsot. Gearchiveerd op 24 juni 2018. Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ Dit gebouw wordt in de media zowel "synagoge", "kapel", "Bet Kevarot" als "tahara-kamer" genoemd.
- ↑ (ro) Primăria propune restaurarea capelei din cimitirul evreiesc. "Ar fi necesare și fonduri internaționale". moldova.org (6 februari 2015). Geraadpleegd op 16 maart 2019.
- ↑ (ro) La Chișinău va fi deschis Muzeul național de istorie a evreilor, iar Cimitirul evreiesc va fi reabilitat. Guvernul Republicii Moldova (5 december 2018). Geraadpleegd op 16 maart 2019.