Eki-stempel
Een Eki-stempel is een verzamelbare inktstempel die op veel treinstations in Japan te krijgen is.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Bijna ieder spoorwegstation heeft zijn eigen Eki-stempelontwerp.[1][2] De ontwerpen bevatten doorgaans afbeeldingen die kenmerkend zijn voor de stad of de omgeving van het station, zoals bezienswaardigheden, mascottes (Yuru Kyara[3]), of lokaal geproduceerde goederen.[1][4] Veel ontwerpen van Eki-stempels zijn geïnspireerd op Ukiyo-e, Japanse houtsnedes.[5] Een van de bekendste Eki-stempels is te stempelen op Station Shibuya, een Eki-stempel waarop een hondenpoot het beroemde verhaal over de hond Hachiko symboliseert.[6]
Eki -stempels zijn te krijgen op bijna alle treinstations en veel metrostations in Japan. Vormen van deze stations-stempels zijn ook te vinden op andere stations, zoals op luchthavens, havens, bezoekersinformatie- en toeristencentra en servicepunten langs de snelweg.[7][2]
Etymologie
[bewerken | brontekst bewerken]Eki-stempel, eki sutanpu. Eki betekent 'station' in het Japans.
駅スタンプ is de Japanse schrijfwijze voor Eki-stempel. 駅 is de kanji voor station. De oorspronkelijke kanji voor station is 驛, wat sinds 1947 versimpeld is tot 駅. 驛 is de oude kanji voor verversingspost voor postpaarden. Hier zit de kanji voor paard in: 馬, wat ook in de kanji voor station nog terugkomt. スタンプ is de schrijfwijze voor stempel.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Het gebruik van stempels in Japan in de vorm van tempelstempels (Goshuin) gaat al honderden jaren terug.[8] Deze stempels waren een herinnering aan de aanwezigheid op de betreffende datum bij deze specifieke tempel, een bewijs van offergave, of een bewijs van een tempelpelgrimage.[9][10][8] Een breed gedragen hypothese is dat deze tempelstempels de liefde voor het verzamelen van Eki-stempels in Japan hebben beïnvloed.[6][11]
De eerste Eki-stempel werd in 1931 gezet op het treinstation Fukui, om toerisme te promoten.[1][2][11] In 1970 lanceerde Japanese National Railways de Discover Japan-campagne, waarbij 1400 stations hun eigen Eki-stempel kregen, allemaal met de woorden "DISCOVER JAPAN" er op in het Engels.[5][12] Sindsdien hebben de meer dan 9000 treinstations in Japan bijna allemaal hun eigen Eki-stempel ontwerp,[1] die vaak naar lokale winkels voor kantoorbenodigdheden werden gestuurd om handgetekend te worden en daarna geprint.[5]
Verzamelen
[bewerken | brontekst bewerken]Het verzamelen van Eki-stempels is een reistraditie in Japan.[2][4] Er zijn speciale stempelboekjes voor verzamelaars[4] en er zijn speciale Eki-uitgaves en speciale seizoens-Eki-stempels.[1] East Japan Railway houdt evenementen waar speciale stempels te stempelen zijn, die daarna nergens anders meer te krijgen zijn[4] en heeft in 2024 een Eki-app gelanceerd.[13]
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Eki stamp op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ a b c d e Een stempelloze toekomst: niet als het aan Japan ligt. 3 op Reis. npo.nl (14 september 2023). Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ a b c d Collecting Eki Stamps: A Fun Japanese Railway Quest. JRailPass (August 2023).
- ↑ Kurimu, Japanse Mascottes: Yuru Kyara. The Sushi Times (2 juli 2020). Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ a b c d Kurimu, Stamp Rally Japan!. The Sushi Times (18 november 2019). Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ a b c (en) Voon, Claire, The Design Nostalgia of Japan’s Train Station Stamps. Hyperallergic (6 januari 2016). Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ a b (en) Carne, Anna, Stamp Rally Folly: Our Favorite Unconventional Way To Travel Japan. Tokyo Weekender (23 augustus 2023). Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ Tom Omes, Michi no eki: het omrijden waard. Katern: Japan (10 maart 2020). Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ a b Goshuin: Gezegende tempelstempels. The Sushi Times. Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ Cees Omes, Goshuin: where the past teaches the future. Katern:Japan (20 februari 2017). Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ (en) Robert Anderson, Let's Stamp Rally!. Consulate-General of Japan in Atlanta 在アトランタ日本国総領事館. Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ a b (en) Davies, Hugh (lente 2020). Japanese Seasonal Play A Prehistory of Pokémon GO. Journal of play spring 2020: 325 "In 1931 an entrepreneurial stationmaster at Fukui named Tominaga Kanichi drew on the enduring popularity of traditional goshuin stamps and the visual principles of Ukiyo-e wood-block prints to pioneer the first train station stamp"
- ↑ (en) Daisuke Kikuchi, 'Discover, Discover Japan'. The Japan Times (9 november 2014). Geraadpleegd op 3 november 2024.
- ↑ (en) Launch of digital station stamp app “EKITAG”. JR-times (4 augustus 2023). Geraadpleegd op 3 november 2024.