Wereldkampioenschap voetbal 1994

sportseizoen van een voetbalcompetitie

Het FIFA wereldkampioenschap voetbal 1994 was de vijftiende editie van een internationale voetbalwedstrijd tussen de nationale mannenteams van landen die aangesloten zijn bij de FIFA. Na Italië traden de Verenigde Staten in 1994 op als gastheer, zoals zes jaar eerder, op 4 juli 1988, was besloten tijdens een FIFA-congres in Zürich. Aan de voorronden deden 133 landen mee, waaronder zestien debutanten. De loting voor de eindronde had plaats op 19 december 1993 in Las Vegas. Het toernooi zelf begon op 17 juni en eindigde een maand later, op 17 juli. Titelverdediger was Duitsland, dat vier jaar eerder ten koste van Argentinië de titel had gewonnen. Voor het eerst werd op een WK in de groepsfase het driepuntensysteem toegepast.

FIFA Wereldkampioenschap 1994
World Cup '94
Wereldkampioenschap voetbal 1994
Toernooi-informatie
Gastland Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Datum 17 juni – 17 juli 1994
Teams 24 (van 5 confederaties)
Stadions (in 9 gaststeden)
Winnaar Vlag van Brazilië Brazilië (4e titel)
Toernooistatistieken
Wedstrijden 52
Doelpunten 141  (2,71 per wedstrijd)
Toeschouwers 3.587.538  (68.991 per wedstrijd)
Topscorer(s) Vlag van Bulgarije Christo Stoitsjkov
Vlag van Rusland Oleg Salenko
(6 goals)
Beste speler Vlag van Brazilië Romário
Navigatie
Vorige     Volgende
Portaal  Portaalicoon   Voetbal

De Colombiaanse voetballer Andrés Escobar schoot bij de groepswedstrijd tegen de Verenigde Staten in eigen doel, waardoor Colombia met 2-1 verloor en in de eerste ronde uitgeschakeld werd. Hij betaalde hier met zijn leven voor: op 2 juli 1994 werd hij tijdens het uitgaan in Medellín vermoord.

Kwalificatie

bewerken
  Zie het artikel Wereldkampioenschap voetbal 1994 (kwalificatie) voor een uitgebreide beschrijving van de kwalificaties
FIFA-lid Confederatie Kwalificatie Kwal.
datum
Aantal dln.
(incl. 1994)
Dln.
op rij
Eerste
dln.
Laatste
dln.
Titels
(excl. 1994)
Beste
prestatie
  Nigeria CAF Winnaar Groep 1 8 oktober 1993 1e 1 1994 n.v.t. n.v.t. n.v.t.
  Marokko CAF Winnaar Groep 2 10 oktober 1993 3e 1 1970 1986 0 Achtste finale
  Kameroen CAF Winnaar Groep 3 10 oktober 1993 3e 2 1982 1990 0 kwartfinale
  Zuid-Korea AFC Tweede finaleronde 28 oktober 1993 4e 3 1954 1990 0 Groepsfase
  Saoedi-Arabië AFC Winnaar finaleronde 28 oktober 1993 1e 1 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
  Duitsland1 UEFA Titelverdediger 8 juli 1990 13e 11 1934 1990 3 Wereldkampioen
  Italië UEFA Winnaar groep 1 17 november 1993 13e 9 1934 1990 3 Wereldkampioen
  Zwitserland UEFA Tweede groep 1 17 november 1993 7e 1 1934 1966 0 Kwartfinale
  Nederland UEFA Winnaar groep 2 17 november 1993 5e 2 1934 1990 0 Tweede
  Noorwegen UEFA Tweede groep 2 13 oktober 1993 2e 1 1938 1938 0 Groepsfase
  Spanje UEFA Winnaar groep 3 17 november 1993 9e 5 1934 1990 0 Vierde
  Ierland UEFA Tweede groep 3 17 november 1993 2e 2 1990. 1990. 0 Groepsfase
  België UEFA Winnaar groep 4 17 november 1993 9e 4 1930 1990 0 Vierde
  Roemenië UEFA Tweede groep 4 17 november 1993 5e 1 1930 1970 0 Groepsfase
  Rusland2 UEFA Winnaar groep 5 2 juni 1993 1e 1 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
  Griekenland UEFA Tweede groep 5 23 mei 1993 1e 1 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
  Bulgarije UEFA Winnaar groep 6 17 november 1993 6e 1 1962 1990 0 Vierde
  Zweden UEFA Tweede groep 6 10 november 1993 9e 2 1934 1978 0 Tweede
  Verenigde Staten CONCACAF Gastland 4 juli 1988 5e 2 1930 1990 0 Derde
  Mexico CONCACAF Finaleronde 1e 9 mei 1993 10e 1 1930 1986 0 Kwartfinale
  Colombia CONMEBOL Winnaar groep 1 5 september 1993 3 2 1962 1990 0 Achtste finale
  Brazilië CONMEBOL Winnaar groep 2 19 september 1993 15 15 1930 1990 3 Wereldkampioen
  Bolivia CONMEBOL Tweede groep 2 19 september 1993 3 2 1930 1950 0 Groepsfase
  Argentinië CONMEBOL Intercontinentale play-off
(CONMEBOL–OFC–CONCACAF)
17 november 1993 11 6 1930 1990 2 Wereldkampioen
  • (1) = inclusief 10 deelnames als West-Duitsland tussen 1954 en 1990
  • (2) = exclusief 7 deelnames van de Sovjet-Unie.

Groepen

bewerken
 
Deelnemende landen
Groep A Groep B Groep C

  Colombia
  Roemenië
  Verenigde Staten
  Zwitserland

  Brazilië
  Kameroen
  Rusland
  Zweden

  Bolivia
  Duitsland
  Spanje
  Zuid-Korea

Groep D Groep E Groep F

  Argentinië
  Bulgarije
  Griekenland
  Nigeria

  Ierland
  Italië
  Mexico
  Noorwegen

  België
  Marokko
  Nederland
  Saoedi-Arabië

Stadions/Speelsteden

bewerken
Foxborough Pontiac Chicago Pasadena
Foxboro Stadium Pontiac Silverdome Soldier Field Rose Bowl
Capaciteit:53.664 Capaciteit:77.557 Capaciteit:63.117 Capaciteit: 91.794
       
Orlando Stadions WK 1994
Steden en speellocaties
Citrus Bowl
Capaciteit: 61.219
 
Dallas East Rutherford Washington D.C. Stanford
Cotton Bowl Giants Stadium RFK Memorial Stadium Stanford Stadium
Capaciteit: 63.998 Capaciteit: 75.338 Capaciteit: 53.142 Capaciteit: 80.906
       

Scheidsrechters

bewerken
Naam Geboren Duels      
  Puhl, Sándor Sándor Puhl 14/07/1955 4 11 - -
  Quiniou, Joël Joël Quiniou 11/07/1950 4 18 2 1
  Torres Cadena, José José Torres Cadena 15/07/1952 4 21 - 1
  Al Sharif, Jamal Jamal Al Sharif 08/12/1954 3 15 2 -
  Badilla, Rodrigo Rodrigo Badilla 22/06/1957 3 6 - -
  Brizio Carter, Arturo Arturo Brizio Carter 09/03/1956 3 18 - 3
  Mikkelsen, Peter Peter Mikkelsen 01/05/1960 3 10 - 1
  Ende, Mario van der Mario van der Ende 28/03/1956 3 15 - -
  Bujsaim, Ali Ali Bujsaim 09/09/1959 2 10 - -
  Don, Philip Philip Don 10/03/1952 2 10 1 -
  Jouini, Neji Neji Jouini 12/08/1949 2 10 1 1
  Krug, Hellmut Hellmut Krug 19/05/1956 2 7 - 1
  Lamolina, Francisco Francisco Lamolina 25/10/1950 2 7 - -
  Marsiglia, Renato Renato Marsiglia 03/06/1951 2 10 - -
  Mottram, Leslie Leslie Mottram 05/03/1951 2 9 1 -
  Röthlisberger, Kurt Kurt Röthlisberger 21/05/1951 2 7 - -
  Tejada, Alberto Alberto Tejada 11/11/1956 2 9 - -
  Angeles, Arturo Arturo Angeles 12/09/1953 1 3 - -
  Baldas, Fabio Fabio Baldas 19/03/1949 1 2 - -
  Díaz Vega, Manuel Manuel Díaz Vega 01/09/1954 1 5 - -
  Filippi, Ernesto Ernesto Filippi 26/10/1954 1 4 - -
  Karlsson, Bo Bo Karlsson 12/10/1949 1 3 - -
  Chong, Lim Kee Lim Kee Chong 15/05/1960 1 3 - -
  Pairetto, Pierluigi Pierluigi Pairetto 15/07/1952 1 7 - -
Totaal 52 220 7 8

Groepsfase

bewerken

Groep A

bewerken

Colombia werd na een 0-5-overwinning in Argentinië door velen getipt als de te kloppen ploeg. Concurrentie was er van Roemenië, Zwitserland en het gastland de Verenigde Staten. Dit WK kreeg als primeur dat voor de eerste keer een wedstrijd werd gespeeld in een indoor stadion, het Pontiac Silverdome in Detroit. Zwitserland en de Verenigde Staten speelden een wedstrijd die dankzij twee vrije trappen in 1-1 eindigde.[1]

Het duel tussen Colombia en Roemenië was vooraf een duel tussen twee van de meest dominante spelbepalers Gheorghe Hagi en Carlos Valderrama. Colombia wilde dominant op de aanval te spelen, maar speelde Roemenië in de kaart, omdat hun spel gebaseerd was op de tegenaanval. In de beginfase lanceerde Hagi aanvaller Florin Răducioiu en dat leverde de 1-0 op. Hagi scoorde daarna met een schot van verre afstand, als contrast maakte Valderrama een bleke indruk en ontving een gele kaart. Vlak voor rust zorgde Adolfo Valencia voor de aansluittreffer, maar vlak voor tijd besliste Răducioiu opnieuw de wedstrijd na andermaal een voorzet van Hagi.[2]

De volgende tegenstander van Roemenië Zwitserland hanteerde echter dezelfde spelstijl en na een 1-1 ruststand behaalde de Zwitsers een ruime zege (4-1), invaller Ion Vladiou ontving een rode kaart met een wilde tackle en werd na het incident naar huis gestuurd. Op dezelfde dag zorgde ook de Verenigde Staten voor een verrassing door met 2-1 van een onherkenbaar Colombia te winnen. Verdediger Andrés Escobar verwerkte een ongevaarlijk schot in eigen goal en de bij Willem II spelende Earnest Stewart zorgde voor het winnende doelpunt. De meest opvallende speler van de Verenigde Staten was de veel op Abraham Lincoln lijkende verdediger Alexi Lalas, die met zijn onverzettelijke spel als eerste Amerikaan een transfer verdiende in de Serie A (Padova).

Zwitserland en de Verenigde Staten waren nu al geplaatst, alleen een nederlaag van Roemenië tegen de Verenigde Staten zou Colombia kunnen redden. Roemenië had aan één uitbraak genoeg om een zege te boeken, daardoor had de zege van Colombia op Zwitserland had geen waarde meer. In Colombia was het onrustig, omdat veel drugsdealers geld hadden verloren bij weddenschappen, veel spelers durfden zich niet te vertonen. Escobar ging naar een nachtclub iets drinken en werd na afloop doodgeschoten.[3] Na 24 jaar werd de uiteindelijke opdrachtgever ontrafeld en veroordeeld.[4]

Land Wed Win Gel Ver DV DT +/− Pnt
  Roemenië 3 2 0 1 5 5 0 6
  Zwitserland 3 1 1 1 5 4 1 4
  Verenigde Staten¹ 3 1 1 1 3 3 0 4
  Colombia 3 1 0 2 4 5 –1 3

18 juni 1994
«onderlinge duels»
11:30 EST
Verenigde Staten   1 – 1   Zwitserland Pontiac Silverdome, Pontiac
Toeschouwers: 73.425
Scheidsrechter: Francisco Oscar Lamolina (  Argentinië)
Wynalda   45' wedstrijdverslag   39' Bregy

18 juni 1994
«onderlinge duels»
16:30 PST
Colombia   1 – 3   Roemenië Rose Bowl, Pasadena
Toeschouwers: 91.856
Scheidsrechter: Jamal Al Sharif (  Syrië)
Valencia   43' wedstrijdverslag   15'  89' Răducioiu
  34' Hagi

22 juni 1994
«onderlinge duels»
16:00 EST
Roemenië   1 – 4   Zwitserland Pontiac Silverdome, Pontiac
Toeschouwers: 61.428
Scheidsrechter: Neji Jouini (  Tunesië)
Hagi   35' wedstrijdverslag   16' Sutter
  52' Chapuisat
  65'  72' Knup

22 juni 1994
«onderlinge duels»
16:30 PST
Verenigde Staten   2 – 1   Colombia Rose Bowl, Pasadena
Toeschouwers: 93.869
Scheidsrechter: Fabio Baldas (  Italië)
Escobar   35' (e.d.)
Stewart   52'
wedstrijdverslag   90' Valencia

26 juni 1994
«onderlinge duels»
13:00 PST
Zwitserland   0 – 2   Colombia Stanford Stadium, Palo Alto
Toeschouwers: 83.401
Scheidsrechter: Peter Mikkelsen (  Denemarken)
wedstrijdverslag   44' Gaviria
  90' Lozano

26 juni 1994
«onderlinge duels»
13:00 PST
Verenigde Staten   0 – 1   Roemenië Rose Bowl, Pasadena
Toeschouwers: 93.869
Scheidsrechter: Mario van der Ende (  Nederland)
wedstrijdverslag   18' Petrescu

Groep B

bewerken

Al 24 jaar wachtte Brazilië op een nieuwe wereldtitel, in vijf WK's werd maar twee keer de halve finale gehaald. Onder coach Carlos Alberto Parreira hoopte men met een mix van samba-voetbal en ingebouwde defensieve zekerheid eindelijk weer succes te halen. Sterkste troef was het aanvalsduo Romário-Bebeto die met hun Spaanse clubs FC Barcelona en Deportivo La Coruña een spannende titelrace uitvochten die FC Barcelona op doelsaldo won.[5] De eerste twee wedstrijden tegen Rusland en Kameroen leverden twee makkelijke overwinningen op. De eerste helft tegen Zweden leverde genoeg problemen en een 1-0-achterstand op. Romário redde de wedstrijd met een slalom. Na de wedstrijd werd de aanvallende middenvelder Rai vervangen voor meer defensieve zekerheid, de degelijke Dunga werd de nieuwe aanvoerder.

Zweden plaatste zich ook voor de achtste finales dankzij een 3-1-zege op Rusland, Martin Dahlin maakte twee doelpunten. Rusland en Kameroen waren uitgeschakeld, maar hun onderlinge wedstrijd leverde wel twee records op: Oleg Salenko maakte namens Rusland vijf doelpunten, tot op heden een record[6] en voor Kameroen scoorde de 42-jarige Roger Milla. Daarmee werd hij de oudste speler die een doelpunt maakte op een WK.

Land Wed Win Gel Ver DV DT +/− Pnt
  Brazilië 3 2 1 0 6 1 5 7
  Zweden 3 1 2 0 6 4 2 5
  Rusland 3 1 0 2 7 6 1 3
  Kameroen 3 0 1 2 3 11 –8 1

19 juni 1994
«onderlinge duels»
16:30 PST
Kameroen   2 – 2   Zweden Rose Bowl, Pasadena
Toeschouwers: 93.194
Scheidsrechter: Alberto Tejada (  Peru)
Embé   31'
Omam-Biyik   47'
wedstrijdverslag   8' Ljung
  75' Dahlin

20 juni 1994
«onderlinge duels»
13:00 PST
Brazilië   2 – 0   Rusland Stanford Stadium, Palo Alto
Toeschouwers: 81.061
Scheidsrechter: Lim Kee Chong (  Mauritius)
Romário   26'
Raí   52' (pen.)
wedstrijdverslag

24 juni 1994
«onderlinge duels»
13:00 PST
Brazilië   3 – 0   Kameroen Stanford Stadium, Palo Alto
Toeschouwers: 83.401
Scheidsrechter: Arturo Brizio Carter (  Mexico)
Romário   39'
Márcio Santos   66'
Bebeto   73'
wedstrijdverslag

24 juni 1994
«onderlinge duels»
19:30 EST
Zweden   3 – 1   Rusland Pontiac Silverdome, Pontiac
Toeschouwers: 71.528
Scheidsrechter: Joël Quiniou (  Frankrijk)
Brolin   37' (pen.)
Dahlin   59'  81'
wedstrijdverslag   4' (pen.) Salenko

28 juni 1994
«onderlinge duels»
16:00 PST
Rusland   6 – 1   Kameroen Stanford Stadium, Palo Alto
Toeschouwers: 74.914
Scheidsrechter: Jamal Al Sharif (  Syrië)
Salenko   15'  41'  44' (pen.)  72'  75'
Radchenko   81'
wedstrijdverslag   46' Milla

28 juni 1994
«onderlinge duels»
16:00 EST
Brazilië   1 – 1   Zweden Pontiac Silverdome, Pontiac
Toeschouwers: 77.217
Scheidsrechter: Sándor Puhl (  Hongarije)
Romário   46' wedstrijdverslag   23' K. Andersson

Groep C

bewerken

Duitsland had bijna dezelfde selectie als het team dat vier jaar eerder wereldkampioen werd: alleen Matthias Sammer en Stefan Effenberg waren nieuw in de basiselftal. Het openingsduel van het toernooi leverde een kleurloze 1-0-overwinning op Bolivia dankzij een doelpunt van Jürgen Klinsmann.[7] De enige vedette van Bolivia Marco Etcheverry was niet fit, viel in en kreeg snel een rode kaart na een trappende beweging tegen Lothar Matthäus. Na een 1-1 gelijkspel tegen Spanje kwam Duitsland tegen Zuid- Korea voor rust op een 3-0-voorsprong mede dankzij een acrobatische omhaal van Klinsmann en een inschattingsfout van de Koreaanse doelman. Na een kwartier in de tweede helft maakten de Koreanen twee doelpunten en in het snikhete Chicago werd de wereldkampioen overspeeld. Steffan Effenberg was het doelwit van ontevreden Duitse supporters, hij werd gewisseld en stak zijn middelvinger naar het publiek.[8] Effenberg werd na het incident op het vliegtuig gezet en zou niet meer spelen voor de nationale ploeg.[9] Spanje plaatste zich ook voor de achtste finales na een 3-1-zege op Bolivia.

Land Wed Win Gel Ver DV DT +/− Pnt
  Duitsland 3 2 1 0 5 3 2 7
  Spanje 3 1 2 0 6 4 2 5
  Zuid-Korea 3 0 2 1 4 5 –1 2
  Bolivia 3 0 1 2 1 4 –3 1

17 juni 1994
«onderlinge duels»
14:00 CST
Duitsland   1 – 0   Bolivia Soldier Field, Chicago
Toeschouwers: 63.117
Scheidsrechter: Arturo Brizio Carter (  Mexico)
Klinsmann   61' wedstrijdverslag

17 juni 1994
«onderlinge duels»
18:30 CST
Spanje   2 – 2   Zuid-Korea Cotton Bowl, Dallas
Toeschouwers: 56.247
Scheidsrechter: Peter Mikkelsen (  Denemarken)
Salinas   51'
Goikoetxea   55'
wedstrijdverslag   85' Hong Myung-bo
  90' Seo Jung-Won

21 juni 1994
«onderlinge duels»
15:00 CST
Duitsland   1 – 1   Spanje Soldier Field, Chicago
Toeschouwers: 63.113
Scheidsrechter: Filippi Cavani (  Uruguay)
Klinsmann   48' wedstrijdverslag   14' Goikoetxea

23 juni 1994
«onderlinge duels»
19:30 EST
Zuid-Korea   0 – 0   Bolivia Foxboro Stadium, Foxborough
Toeschouwers: 54.453
Scheidsrechter: Leslie Mottram (  Schotland)
wedstrijdverslag

27 juni 1994
«onderlinge duels»
15:00 CST
Bolivia   1 – 3   Spanje Soldier Field, Chicago
Toeschouwers: 63.089
Scheidsrechter: Rodrigo Badilla (  Costa Rica)
E. Sánchez   67' wedstrijdverslag   19' (pen.) Guardiola
  66'  70' Caminero

27 juni 1994
«onderlinge duels»
15:00 CST
Duitsland   3 – 2   Zuid-Korea Cotton Bowl, Dallas
Toeschouwers: 63.998
Scheidsrechter: Joël Quiniou (  Frankrijk)
Klinsmann   12'  37'
Riedle   20'
wedstrijdverslag   52' Hwang Sun-hong
  63' Hong Myung-bo

Groep D

bewerken

Diego Maradona trad aan voor zijn vierde WK, al was hij geen aanvoerder meer. Argentinië begon het WK voortvarend met een 4-0-zege op Griekenland, Gabriel Batistuta scoorde driemaal. Maradona maakte het vierde doelpunt na kort, vlot combinatiespel, net zo opvallend waren de uitpuilende ogen waarmee Maradona naar de camera liep.[10] Een andere favoriet in deze groep, Afrikaans kampioen Nigeria trad aan met de Nederlandse coach Clemens Westerhof en met twee spelers uit de Nederlandse competitie, Finidi George van Ajax en doelman Peter Rufai, de doelman van Go Ahead Eagles en begon het WK ook voortvarend met een 3-0-zege op Bulgarije.[11] In het onderlinge duel scoorde Claudio Caniggia tweemaal na een snel Nigeriaans doelpunt, hij kwam terug na een schorsing wegens gebruik van cocaïne.[12] Maradona werd uitgekozen voor de dopingcontrole en kwam hand in hand met een verpleegster het veld op.[13]

In de monster vond men de stof efedrine en de FIFA schorste Maradona voor de wedstrijd tegen Bulgarije.[14] Bulgarije, dat genoeg had een gelijkspel om de achtste finales te halen rook bloed en nam een 1-0-voorsprong door een doelpunt van Christo Stoitsjkov. De strijd om de eerste plaats in de groep was nu opeens weer interessant, aangezien op hetzelfde moment Nigeria met 1-0 voor stond tegen Griekenland. Door twee late doelpunten van Nigeria en Bulgarije zakte Argentinië van de eerste naar de derde plaats in de groep, alle drie de landen waren wel geplaatst.[15]

Land Wed Win Gel Ver DV DT +/− Pnt
  Nigeria 3 2 0 1 6 2 4 6
  Bulgarije 3 2 0 1 6 3 3 6
  Argentinië¹ 3 2 0 1 6 3 3 6
  Griekenland 3 0 0 3 0 10 –10 0

21 juni 1994
«onderlinge duels»
12:30 EST
Argentinië   4 – 0   Griekenland Foxboro Stadium, Foxborough
Toeschouwers: 54.456
Scheidsrechter: Arturo Angeles (  V.S.)
Batistuta   2'  44'  90' (pen.)
Maradona   60'
Wedstrijdverslag

21 juni 1994
«onderlinge duels»
18:30 CST
Nigeria   3 – 0   Bulgarije Cotton Bowl, Dallas
Toeschouwers: 44.132
Scheidsrechter: Rodrigo Badilla (  Costa Rica)
Yekini   21'
Amokachi   43'
Amunike   55'
wedstrijdverslag

25 juni 1994
«onderlinge duels»
16:00 EST
Argentinië   2 – 1   Nigeria Foxboro Stadium, Foxborough
Toeschouwers: 54.453
Scheidsrechter: Bo Karlsson (  Zweden)
Caniggia   21'  28' wedstrijdverslag   8' Siasia

26 juni 1994
«onderlinge duels»
11:30 CST
Bulgarije   4 – 0   Griekenland Soldier Field, Chicago
Toeschouwers: 63.160
Scheidsrechter: Ali Bujsaim (  Verenigde Arabische Staten)
Stoitsjkov   5' (pen.)  55' (pen.)
Letchkov   65'
Borimirov   90'
Wedstrijdverslag

30 juni 1994
«onderlinge duels»
18:30 CST
Argentinië   0 – 2   Bulgarije Cotton Bowl, Dallas
Toeschouwers: 63.998
Scheidsrechter: Neji Jouini (  Tunesië)
wedstrijdverslag   61' Stoitsjkov
  90' Sirakov

30 juni 1994
«onderlinge duels»
19:30 EST
Griekenland   0 – 2   Nigeria Foxboro Stadium, Foxborough
Toeschouwers: 53.001
Scheidsrechter: Leslie Mottram (  Schotland)
wedstrijdverslag   45' George
  90' Amokachi

Groep E

bewerken

Italië werd vooraf gezien als een van de favorieten, de Italiaanse clubs domineerden al jaren in de Europacup-toernooien en Juventus-speler Roberto Baggio werd verkozen tot speler van het jaar in Europa.[16] De start tegen Ierland was echter hopeloos, in New York waar veel Italiaanse en Ierse supporters woonden kwam Ierland al snel op een 1-0-voorsprong door een doelpunt van Ray Houghton. Italië was niet bij machte de stugge Ierse verdediging open te breken. Daarnaast raakte het aanvoerder Franco Baresi kwijt met een blessure, hij zou tijdens het toernooi geopereerd worden.

De volgende tegenstander Noorwegen stond bekend als nog stugger, Nederland en Engeland werden in de kwalificatie verslagen met afwachtend voetbal en op het WK zelf was één moment vlak voor tijd van Kjetil Rekdal genoeg om de wedstrijd tegen Mexico te winnen. Het noodlot sloeg toe toen doelman Gianluca Pagliuca snel uit het veld werd gestuurd, trainer Arrigo Sacchi baarde opzien door uitgerekend sterspeler Roberto Baggio te wisselen voor een doelman. Noorwegen weigerde echter ook met een man meer aan te vallen en uiteindelijk maakte Dino Baggio het verlossende doelpunt.[17] Omdat een dag later Mexico van Ierland won stonden alle vier de landen gelijk met drie punten uit twee wedstrijden, alleen Ierland en Mexico hadden een voorsprong, doordat ze één doelpunt meer maakten dan Italië en Noorwegen.

Op de laatste speeldag kwam Noorwegen niet verder dan een doelpuntloos gelijkspel tegen Ierland, waardoor de Ieren geplaatst waren. Noorwegen schoot nauwelijks op doel in een wedstrijd dat het land moesten winnen. Noorwegen was alleen gebaat bij een overwinnaar bij de wedstrijd Italië-Mexico, maar na een 1-1-gelijkspel was Noorwegen uitgeschakeld, omdat alle vier landen op een gelijke stand eindigden, maar de Noren de minste doelpunten maakten.[18]

Land Wed Win Gel Ver DV DT +/− Pnt
  Mexico 3 1 1 1 3 3 0 4
  Ierland 3 1 1 1 2 2 0 4
  Italië¹ 3 1 1 1 2 2 0 4
  Noorwegen 3 1 1 1 1 1 0 4

18 juni 1994
«onderlinge duels»
16:00 EST
Italië   0 – 1   Ierland Giants Stadium, East Rutherford
Toeschouwers: 75.338
Scheidsrechter: Mario van der Ende (  Nederland)
wedstrijdverslag   11' Houghton

19 juni 1994
«onderlinge duels»
16:00 EST
Noorwegen   1 – 0   Mexico RFK Stadium, Washington D.C.
Toeschouwers: 52.395
Scheidsrechter: Sándor Puhl (  Hongarije)
Rekdal   84' wedstrijdverslag

23 juni 1994
«onderlinge duels»
16:00 EST
Italië   1 – 0   Noorwegen Giants Stadium, East Rutherford
Toeschouwers: 74.624
Scheidsrechter: Hellmut Krug (  Duitsland)
D. Baggio   69' wedstrijdverslag

24 juni 1994
«onderlinge duels»
12:30 EST
Mexico   2 – 1   Ierland Citrus Bowl, Orlando
Toeschouwers: 60.790
Scheidsrechter: Kurt Röthlisberger (  Zwitserland)
García   42'  65' wedstrijdverslag   84' Aldridge

28 juni 1994
«onderlinge duels»
12:30 EST
Italië   1 – 1   Mexico RFK Stadium, Washington D.C.
Toeschouwers: 52.535
Scheidsrechter: Francisco Oscar Lamolina (  Argentinië)
Massaro   48' wedstrijdverslag   57' Bernal

28 juni 1994
«onderlinge duels»
12:30 EST
Ierland   0 – 0   Noorwegen Giants Stadium, East Rutherford
Toeschouwers: 72.404
Scheidsrechter: José Torres Cadena (  Colombia)
wedstrijdverslag

Groep F

bewerken

Zoals vaker in de geschiedenis was het vooraf onrustig in het Nederlandse kamp, Johan Cruijff was voorbestemd de coaching op zich te nemen, maar ging uiteindelijk niet mee.[19] Ruud Gullit trok zich terug na kritiek op coach Dick Advocaat op zijn inziens te aanvallende tactiek. Oranje presteerde moeizaam in de eerste ronde, de wedstrijden tegen Saoedi-Arabië en Marokko werden moeizaam met 2-1 gewonnen door doelpunten in de slotfase van invallers Gaston Taument en Bryan Roy. Tussen deze wedstrijden door werd met 1-0 van België verloren, vooral door uitmuntend keeperswerk van Michel Preud'homme.[20] Saoedi-Arabië zorgde al voor een verrassing door te winnen van Marokko en speelde de laatste wedstrijd tegen het al geplaatste België, dat veel spelers rust gaf. Al na vijf minuten scoorde Al-Owairan na een imponerende rush, dat later uitgeroepen werd als het doelpunt van het toernooi.[21] België kwam de klap niet te boven en zakte van de eerste naar de derde plaats in deze groep en moest nu spelen tegen de regerend kampioen Duitsland.

Land Wed Win Gel Ver DV DT +/− Pnt
  Nederland 3 2 0 1 4 3 1 6
  Saoedi-Arabië 3 2 0 1 4 3 1 6
  België¹ 3 2 0 1 2 1 1 6
  Marokko 3 0 0 3 2 5 –3 0

19 juni 1994
«onderlinge duels»
12:30 EST
België   1 – 0   Marokko Citrus Bowl, Orlando
Toeschouwers: 61.219
Scheidsrechter: José Torres Cadena (  Colombia)
Degryse   11' wedstrijdverslag

20 juni 1994
«onderlinge duels»
19:30 EST
Nederland   2 – 1   Saoedi-Arabië RFK Stadium, Washington D.C.
Toeschouwers: 50.535
Scheidsrechter: Manuel Díaz Vega (  Spanje)
Jonk   50'
Taument   86'
wedstrijdverslag   18' Amin

25 juni 1994
«onderlinge duels»
12:30 EST
Saoedi-Arabië   2 – 1   Marokko Giants Stadium, East Rutherford
Toeschouwers: 76.322
Scheidsrechter: Philip Don (  Engeland)
Al-Jaber   7' (pen.)
Amin   45'
wedstrijdverslag   26' Chaouch

25 juni 1994
«onderlinge duels»
12:30 EST
België   1 – 0   Nederland Citrus Bowl, Orlando
Toeschouwers: 62.387
Scheidsrechter: Renato Marsiglia (  Brazilië)
Albert   65' wedstrijdverslag

29 juni 1994
«onderlinge duels»
12:30 EST
België   0 – 1   Saoedi-Arabië RFK Stadium, Washington D.C.
Toeschouwers: 52.959
Scheidsrechter: Hellmut Krug (  Duitsland)
wedstrijdverslag   5' Al-Owairan

29 juni 1994
«onderlinge duels»
12:30 EST
Marokko   1 – 2   Nederland Citrus Bowl, Orlando
Toeschouwers: 60.578
Scheidsrechter: Alberto Tejada (  Peru)
Nader   47' wedstrijdverslag   43' Bergkamp
  77' Roy

¹ De beste vier nummers 3 (Verenigde Staten, Argentinië, Italië en België) plaatsen zich ook voor de achtste finales

Knock-outfase

bewerken
Achtste finale Kwartfinale Halve finale Finale
4 juli – Stanford            
   Brazilië  1
9 juli – Dallas
   Verenigde Staten  0  
   Brazilië  3
4 juli – Orlando
     Nederland  2  
   Nederland  2
13 juli – Pasadena
   Ierland  0  
   Brazilië  1
3 juli – Dallas
     Zweden  0  
   Zweden  3
10 juli – Stanford
   Saoedi-Arabië  1  
   Zweden  2 (5)
3 juli – Pasadena
     Roemenië  2 (4)  
   Roemenië  3
17 juli – Pasadena
   Argentinië  2  
   Brazilië  0 (3)
5 juli – Foxborough
     Italië  0 (2)
   Italië  2
9 juli – Foxborough
   Nigeria  1  
   Italië  2
2 juli – Washington
     Spanje  1  
   Spanje  3
13 juli – East Rutherford
   Zwitserland  0  
   Italië  2
5 juli – East Rutherford
     Bulgarije  1   Derde plaats
   Bulgarije  1 (3)
10 juli – East Rutherford 16 juli – Pasadena
   Mexico  1 (1)  
   Bulgarije  2    Zweden  4
2 juli – Chicago
     Duitsland  1      Bulgarije  0
   Duitsland  3
   België  2  

Achtste finales

bewerken

Tien Europese landen haalden de achtste finales, evenveel als vorig WK, Zuid-Amerika ging van vier naar twee plaatsen, Noord-Amerika van één naar twee, Afrika behield zijn ticket en Azië had voor de eerste keer sinds 1966 een vertegenwoordiger in de tweede ronde. Duitsland, Italië, Ierland, Nederland, Roemenië, Spanje, België, Argentinië en Brazilië waren er opnieuw bij, Kameroen en Costa Rica waren respectievelijk uitgeschakeld door Zweden en Mexico, Colombia door zowel Zwitserland als de Verenigde Staten. De plaatsen van Tsjecho-Slowakije, Joegoslavië en Engeland werden overgenomen door Bulgarije en Saoedi-Arabië.

Duitsland - België

bewerken

2 juli 1994
«onderlinge duels»
12:00
Duitsland   3 – 2   België Soldier Field, Chicago
Toeschouwers: 60.246
Scheidsrechter: Kurt Röthlisberger (  Zwitserland)
Völler   6'  40'
Klinsmann   11'
wedstrijdverslag   8' Grün
  90' Albert

Na de moeizaam verlopen eerste ronde greep de Duitse bondscoach Berti Vogts voor de wedstrijd tegen België in: matchwinnaar van de finale van het vorige WK Andreas Brehme kwam op de bank terecht en de eerder afscheid genomen Rudi Völler kwam terug in de basis. Hij vormde met Jürgen Klinsmann als vanouds een sterk duo, Völler scoorde tweemaal, Klinsmann een. Het was andermaal aan doelman Michel Preud'homme te danken dat de schade voor de Belgen niet verder opliep. Vroeg in de tweede helft was er een controversieel moment: bij een 3-1 stand voor Duitsland werd aanvaller Josip Weber onreglementair gestopt door Thomas Helmer, maar de Zwitserse scheidsrechter Kurt Röthlisberger zag er geen strafschop in.[22] In de slotfase maakte Philippe Albert een tegendoelpunt, maar dat doelpunt kwam te laat om alsnog Duitsland te verontrusten. Troostprijs voor de Belgen was dat doelman Michel Preud'homme werd gekozen tot beste doelman van het toernooi.[23]

Spanje - Zwitserland

bewerken

2 juli 1994
«onderlinge duels»
16:35
Spanje   3 – 0   Zwitserland RFK Stadium, Washington D.C.
Toeschouwers: 53.121
Scheidsrechter: Mario van der Ende (  Nederland)
Hierro   15'
Luis Enrique   74'
Begiristain   86' (pen.)
wedstrijdverslag

Spanje tegen Zwitserland werd al beslist in de eerste helft, toen de Nederlandse scheidsrechter Mario van der Ende liet doorspelen na een botsing tussen een Zwitserse en Spaanse speler op de Spaanse helft en Fernando Hierro in een snelle tegenaanval scoorde. In de tweede helft kwam Spanje niet in gevaar en in de slotfase maakte Spanje het professioneel af: 3-0. Het Spaanse team was een ploeg zonder vedetten en speelde vooral degelijk, geheel naar voorkeur van de Bask Javier Clemente, die in de publiciteit regelmatig botste met FC Barcelona-coach Johan Cruijff en een grote voorkeur voor Baskische spelers had.

Saoedi-Arabië - Zweden

bewerken

3 juli 1994
«onderlinge duels»
16:30
Saoedi-Arabië   1 – 3   Zweden Cotton Bowl, Dallas
Toeschouwers: 60.277
Scheidsrechter: Renato Marsiglia (  Brazilië)
Al-Ghesheyan   85' Wedstrijdverslag   6' Dahlin
  51'  88' K. Andersson

Saoedi-Arabië kon niet voor een nieuwe verrassing zorgen en verloor met 3-1 van een effectiever Zweden[24]. Het aanvalsduo Martin Dahlin en Kenneth Anderson was het meest succesvolle aanvalsduo van het toernooi, Dahlin stond op vier en Anderson op drie treffers na deze wedstrijd. De mooiste treffer werd echter gemaakt door de Arabier Fahad Al-Ghesheyan, die later een korte periode bij de Nederlandse club AZ Alkmaar speelde.

Roemenië - Argentinië

bewerken

3 juli 1994
«onderlinge duels»
13:35
Roemenië   3 – 2   Argentinië Rose Bowl, Pasadena
Toeschouwers: 90.469
Scheidsrechter: Pierluigi Pairetto (  Italië)
Dumitrescu   11'  18'
Hagi   58'
wedstrijdverslag   16' (pen.) Batistuta
  75' Balbo

Na Maradona moest Argentinië ook al Claudio Caniggia missen met een blessure, ofschoon er geruchten gingen, dat Caniggia niet meedeed vanwege ook zijn drugsverleden. Roemenië had al eerder bewezen goed om te kunnen schieten met een sterk Zuid-Amerikaans land, de tactiek tegen Argentinië was hetzelfde als tegen Colombia: via snelle uitbraken proberen te scoren. Het leverde een adembenemende wedstrijd op[25]. waarbij Argentinië de eerste grote kans kreeg: Diego Simeone zette Abel Balbo vrij voor de doelman, maar hij verprutste de kans. Het antwoord van Roemenië kwam vrij snel: Dumitrescu nam een vrije trap schuin van het strafschopgebied en de doelman Islas was verrast. Gabriel Batistuta versierde een strafschop, die hij zelf benutte, maar het antwoord van Roemenië was verbluffend: Gheorghe Hagi zette met een leep passje Dumitrescu vrij voor de doelman en zonder de bal nog aan te spelen punterde hij de bal in de Argentijnse doel. Het spel golfde op en neer, tekenend was de 19e minuut, waarbij achtereenvolgens Gheorghe Popescu namens Roemenië, Daniel Ortega namens Argentinië en George Hagi en opnieuw Popescu namens Roemenië een grote kans miste. Vooral Hagi en Dumitrescu leefden zich uit in snel combinatie-spel. In de tweede helft leek de wedstrijd definitief beslist, toen Dumitrescu ditmaal George Hagi bediende: 3-1. Argentinië kwam nog één keer terug in de wedstrijd, toen doelman Bogdan Stelea de bal los liet bij een vrije trap van Fernando Cáceres, waarvan Balbo profiteerde. Verder kwamen de Argentijnen niet tot grote verdriet van Diego Maradona, die op de perstribune zich regelmatig liet gaan. Op basis van deze wedstrijd kocht Tottenham Hotspur Dumitrescu, maar hij kon totaal niet aarden in Londen en vertrok na één seizoen al terug naar Roemenië.

Nederland - Ierland

bewerken

4 juli 1994
«onderlinge duels»
12:05
Nederland   2 – 0   Ierland Citrus Bowl, Orlando
Toeschouwers: 61.355
Scheidsrechter: Peter Mikkelsen (  Denemarken)
Bergkamp   11'
Jonk   41'
wedstrijdverslag

Nederland maakte een betere indruk dan in de eerste ronde. In de eerste helft speelde Nederland vooral veel sneller dan Ierland, vooral Marc Overmars was ongrijpbaar en snelde vaak langs de Ierse verdediging. In de elfde minuut profiteerde hij van een fout in de verdediging en van zijn snelheid en gaf de voorzet waardoor Dennis Bergkamp scoorde. Toen de Ieren wat beter in de wedstrijd kwamen profiteerde Wim Jonk van een inschattingsfout van doelman Pat Bonner, die een houdbaar afstandsschot liet glippen.[26] In de tweede helft zette Ierland nog alles op alles om terug in de wedstrijd te komen, al leverde het geen grote kansen op. Nederland viel terug, maar haalde in het hete Orlando ongeschonden de kwartfinales.

Brazilië - Verenigde Staten

bewerken

4 juli 1994
«onderlinge duels»
12:35
Brazilië   1 – 0   Verenigde Staten Stanford Stadium, Stanford
Toeschouwers: 84.147
Scheidsrechter: Joël Quiniou (  Frankrijk)
Bebeto   72' wedstrijdverslag

Op Independance Day hoopte heel de Verenigde Staten op een verrassing tegen het grootste voetballand van de wereld Brazilië. Amerika begon goed, een voorzet ging rakelings naast, maar daarna groef Amerika zich in, geheel volgens de filosofie van coach Bora Milutinovic[27]. Brazilië had ook wat zekerheden ingebouwd, de teleurstellend spelende aanvoerder Raí werd vervangen door de degelijke Mazinho. In de eerste helft moest Brazilië met tien man verder, Leonardo verloor zijn beheersing in een fel duel met Tab Ramos en sloeg met zijn elleboog hem buiten bewustzijn. Ramos zou nog wekenlang in het ziekenhuis liggen en Leonardo werd geschorst voor de rest van het toernooi[28]. Aan het spelbeeld veranderde echter weinig, Romário schoot op de paal. Brazilië moest het sowieso hebben van momenten van zijn sterke aanvaller, want de ploeg speelde een matige wedstrijd. In de tweede helft begon Romário een solo, die Bebeto in de gelegenheid stelde de winnende treffer te scoren. De Verenigde Staten waren niet meer in staat de wedstrijd om te buigen, zeker nadat Fernando Clavijo ook uit het veld werd gestuurd.

Nigeria - Italië

bewerken

5 juli 1994
«onderlinge duels»
13:05
Nigeria   1 – 2
(nv)
  Italië Foxboro Stadium, Foxborough
Toeschouwers: 54.367
Scheidsrechter: Arturo Brizio Carter (  Mexico)
Amunike   25' wedstrijdverslag   88'  102' (pen.) R. Baggio

Na de matige resultaten in de eerste ronde keek Italië met angst en beven uit naar de wedstrijd tegen Nigeriaans voetbalelftal. Echter, het rommelde hevig in het Nigeriaanse kamp, de Nigeriaanse selectie had wekenlang als een monnik geleefd onder de strenge discipline van Clemens Westerhof. Een minister bezocht het trainingskamp van de Nigerianen en gaf als cadeau een aantal prostituees, wat eerder al tijdens de Afrika Cup was aangeboden [29]. De discipline was ver te zoeken en Westerhof vertrok uit het hotel.[30] Hij zat nog wel op de bank tegen Italië, maar de ploeg was geen eenheid meer.[31] Nigeria speelde minder als in de eerste ronde, maar kwam op voorsprong dankzij een misser in de Italiaanse verdediging. Italië viel wanhopig aan, maar kon weinig uitrichten. Tot overmaat van ramp werd de net ingevallen Gianfranco Zola uit het veld gestuurd, omdat een onschuldig duwtje door de scheidsrechter zwaar bestraft werd.[32] De Nigerianen dachten, dat de wedstrijd gespeeld was , vooral Jay-Jay Okocha probeerde de Italianen te vernederen.[33] De Italianen putten weer wat moed en twee minuten voor tijd zorgde de tot dusverre matig spelende Roberto Baggio voor opluchting op het Apennijnse schiereiland: 1-1.[34] In de verlenging benutte Baggio een strafschop en Nigeria kon naar huis. Dat gold ook voor Clemens Westerhof, zonder afscheid te nemen vertrok hij na vijf jaar Afrika naar Amsterdam. Zijn assistent Jo Bonfrère zorgde twee jaar later toch nog voor succes in de USA, op de Olympische Spelen van Atlanta werd hij met Nigeria Olympisch kampioen.[35] Jaren later werd Westerhof ervan beschuldigd dat hij zich voor 100.000 dollar liet omkopen om de wedstrijd te laten verliezen, Westerhof eiste rectificatie en werd van alle blaam gezuiverd.[36]

Mexico - Bulgarije

bewerken

5 juli 1994
«onderlinge duels»
16:35
Mexico   1 – 1
(nv)
  Bulgarije Giants Stadium, East Rutherford
Toeschouwers: 71.030
Scheidsrechter: Jamal Al Sharif (  Syri ë)
García Aspe   18' (pen.) wedstrijdverslag   6' Stoitsjkov
  Strafschoppen  
García Aspe  
Bernal  
Rodríguez  
Suárez  
1 – 3   Balakov
  Guentchev
  Borimirov
  Letchkov

Net als buurman Roemenië was het sterke punt van Bulgarije de tegenaanval en dat bewezen ze in de zesde minuut in de wedstrijd tegen Mexico: na een snelle tegenaanval haalde Christo Stoitsjkov verwoestend uit: 1-0.[37] Bulgarije was in het begin veel sterker, kopte op de paal via Emil Kostadinov, maar Mexico werd gered door de scheidsrechter: een licht vergrijp leverde een strafschop op, die door Garcia Aspe werd benut. Vlak daarna vond er een opmerkelijk incident plaats: om een doelpunt te voorkomen vernielde een Mexicaanse verdediger per abuis het doel, maar door een efficiënte organisatie was er binnen korte tijd een nieuw doel beschikbaar. In het vervolg van het duel gebeurde op rode kaarten voor beide teams na niet veel meer. Mexico domineerde zonder echter gevaarlijk te worden, Bulgarije dacht nauwelijks nog aan aanvallen. In de strafschopserie misten liefst drie Mexicanen achter elkaar een strafschop, waarna Yordan Letchkov de beslissende strafschop benutte en Bulgarije voor de eerste keer in zijn geschiedenis zich plaatste voor de kwartfinales.[38]

Kwartfinales

bewerken

Ten opzichte van het vorige WK haalden alleen (West-) Duitsland en Italië opnieuw de kwartfinales, Argentinië en Tsjecho-Slowakije werden beiden door Roemenië uitgeschakeld, Engeland en Ierland door Nederland, Kameroen door zowel Brazilië als Zweden. De plaats van Joegoslavië werd ingenomen door Spanje en Bulgarije. Europa won één zetel (van zes naar zeven) ten opzichte van de Afrikaanse zetel, Zuid-Amerika behield haar enige deelnemer.

Italië - Spanje

bewerken

9 juli 1994
«onderlinge duels»
12:05
Italië   2 – 1   Spanje Foxboro Stadium, Foxborough
Toeschouwers: 53.400
Scheidsrechter: Sándor Puhl (  Hongarije)
D. Baggio   25'
R. Baggio   88'
wedstrijdverslag   58' Caminero

In de eerste helft was de strijd van de Zuid-Europese landen Spanje en Italië een gelijkopgaande strijd, alleen Dino Baggio wist te scoren met een afstandsschot. In de tweede helft drukten de Spanjaarden door en scoorde de gelijkmaker via de Spaanse relevatie van het toernooi, José Luís Caminero. Italië was rijp voor de sloop, maar de Spanjaarden konden het niet afmaken. Invaller Julio Salinas miste volledig vrijstaand voor de doelman een kans en Alessandro Costacurta haalde een poging van Miguel Ángel Nadal van de lijn. Zoals vaker viel het doelpunt bij de tegenstander: Giuseppe Signori bediende de weer onzichtbare Roberto Baggio en hij was net als tegen Nigeria in de slotfase trefzeker. In de blessuretijd werd Spanje zwaar onrecht aangedaan, in een duel in het strafschopgebied van de Italianen bezorgde de Italiaanse verdediger Luis Enrique een gebroken neus, maar de scheidsrechter gaf geen strafschop en stuurde Tassotti niet van het veld. Voordat Enrique op het brandcard lag, wilde hij Tassotti nog te lijf gaan, maar niets help, Italië haalde strompelend de halve finale. Mauro Tassotti werd alsnog voor acht wedstrijden geschorst, maar Spanje en Luis Enrique hadden daar niets aan.[39]

Brazilië - Nederland

bewerken

9 juli 1994
«onderlinge duels»
14:35 CST
Nederland   2 – 3   Brazilië Cotton Bowl, Dallas
Toeschouwers: 63.500
Scheidsrechter: Rodrigo Badilla (  Costa Rica)
Bergkamp   64'
Winter   76'
wedstrijdverslag   53' Romário
  63' Bebeto
  81' Branco

Na een eerste helft zonder hoogtepunten barstte het spektakel los in de tweede helft. In de opstelling van Nederland verkoos coach Dick Advocaat de tegen Ierland geschorste Jan Wouters boven Frank de Boer, ondanks het feit, dat Wouters een matig toernooi speelde en geen echte verdediger was. Dat werd een probleem in de tweede helft, waar Brazilië constant profiteerde van balverlies van de Nederlanders en Jan Wouters te langzaam was voor Bebeto. Na onnodig balverlies van Frank Rijkaard klopte Bebeto Wouters op snelheid en Romário klopte mandekker Stan Valckx: 1-0. Valcx en Romário waren vrienden in hun periode bij PSV Eindhoven en moesten nu tegen elkaar spelen.[40] Na de 1-0 had Nederland het zwaar en had Brazilië de wedstrijd kunnen beslissen, Bebeto raakte na weer een snelle uitbraak de paal en Romário werd gestuit door Ed de Goeij na een sterke, individuele actie. De 2-0 viel uiteindelijk toch, maar was te danken aan een scheidsrechtelijke dwaling, een scheidsrechter uit Bahrein zag een duidelijke buitenspelsituatie over het hoofd,[41] de Nederlanders stopte met anticiperen en Bebeto kon vrij voor De Goeij scoren. Bebeto vierde het doelpunt door met een wiegbeweging de geboorte van zijn zoon te eren.[42] Met nog een half uur te gaan, besloot Nederland eindelijk alle schroom van zich af te spelen en vlak daarna scoorde Dennis Bergkamp na goed doorzetten. In de 76e minuut kopte Aron Winter de gelijkmaker binnen na een hoekschop van Dennis Bergkamp. Daarna namen de Brazilianen weer het initiatief over, Branco schoot een vrije trap net naast. De vervanger van de geschorste Leonardo zette daarna door inclusief een vermeende overtreding op Marc Overmars en lokte een nieuwe vrije trap uit. Hij nam hem opnieuw zelf en Ed de Goeij reageerde net te laat op het schot.[43] Nederland kon geen vuist meer maken en het nam afscheid van de laatste representanten van het team, dat in 1988 Europees kampioen werden: Rijkaard, Wouters en Ronald Koeman speelden alle drie een minder toernooi.[44] Het werd tijd voor een nieuwe generatie, die zich af en toe liet gelden dit toernooi.

Duitsland - Bulgarije

bewerken

10 juli 1994
«onderlinge duels»
12:05
Bulgarije   2 – 1   Duitsland Giants Stadium, East Rutherford
Toeschouwers: 72.000
Scheidsrechter: José Torres Cadena (  Colombia)
Stoitsjkov   75'
Letchkov   78'
wedstrijdverslag   47' (pen.) Matthäus

Regerend wereldkampioen Duitsland bewees, dat de goede wedstrijd tegen België een incident was en speelde opnieuw matig. In de eerste helft kreeg Bulgarije de beste kans, maar Krasimir Balakov schoot op de paal. De tweede helft liet Jürgen Klinsmann zich makkelijk vallen in een duel met Letchkov, de scheidsrechter zag er een strafschop in en Lothar Matthäus benutte de kans. Bij de vorige kwartfinale op een WK tegen een andere Oost-Europees land (Tsjecho-Slowakije) gebeurde precies hetzelfde, alleen de uitkomst was anders. Eerst schoot Thomas Häßler op de paal en Rudi Völler benutte de rebound. Het scorebord gaf al 2-0 aan, maar de scheidsrechter keurde het doelpunt (terecht) af. De Bulgaren putten moed, Christo Stoitsjkov liet zich makkelijk vallen, kreeg een vrije trap en schoot hem zelf in, waarbij doelman Bodo Illgner een passieve indruk maakte. Vlak daarna kwam de beslissing, uitgerekend de bij Hamburger SV spelende en veroorzaker van de strafschop Yordan Letchkov scoorde met het hoofd en de Duitsers konden de wedstrijd niet meer omzetten.[45] Heel Duitsland eiste het hoofd van coach Berti Vogts, maar hij zou gewoon aanblijven.

Roemenië - Zweden

bewerken

10 juli 1994
«onderlinge duels»
12:35 PST
Roemenië   2 – 2
(n.v.)
  Zweden Stanford Stadium, Stanford
Toeschouwers: 83.500
Scheidsrechter: Philip Don (  Engeland)
Rǎducioiu   88'  101' wedstrijdverslag   78' Brolin
  115' K. Andersson
  Strafschoppen  
Răducioiu  
Hagi  
Lupescu  
Petrescu  
Dumitrescu  
Belodedici  
4 – 5   Mild
  K. Andersson
  Brolin
  Ingesson
  R. Nilsson
  Larsson

Roemenië bewees andermaal, dat het moeite had om het spel te maken, tegenstander Zweden speelde namelijk vooral fysiek en defensief. Dat leverde lange tijd een wedstrijd zonder hoogtepunten op, de beste kans was voor Martin Dahlin van Zweden, die op de paal kopte. De uitblinker van de wedstrijd tegen Argentinië, Ilie Dumitrescu was onzichtbaar en regisseur Gheorghe Hagi kon de wedstrijd niet naar zijn hand zetten. Zweden leek de wedstrijd te winnen door in de 78e minuut voor te komen via een goed ingestudeerde vrije trap door Tomas Brolin, maar Florin Răducioiu scoorde vlak voor tijd de gelijkmaker om vroeg in de verlenging de Roemenen op voorsprong te schieten. De Roemenen liepen echter meer achteruit dan vooruit, zelfs toen Stefan Schwarz uit het veld werd gestuurd na twee gele kaarten. Vier minuten voor tijd liet doelman Florin Prunea zich aftroeven in een luchtduel met Kenneth Anderson, hetgeen de Zweedse gelijkmaker opleverde. In de strafschoppenserie groeide de Zweedse doelman Thomas Ravelli uit tot held van de natie, door twee strafschoppen te keren.[46]

Halve finales

bewerken

Ten opzichte van het vorige WK plaatse alleen Italië zich opnieuw, (West-) Duitsland werd uitgeschakeld door Bulgarije, de plaatsen van Argentinië en Engeland werden ingenomen door Bulgarije en Zweden. De verhouding qua continenten bleef hetzelfde, driemaal Europa, eenmaal Zuid-Amerika.

Italië - Bulgarije

bewerken

13 juli 1994
«onderlinge duels»
16:05
Bulgarije   1 – 2   Italië Giants Stadium, East Rutherford
Toeschouwers: 74.110
Scheidsrechter: Joël Quiniou (  Frankrijk)
Stoitsjkov   44' (pen.) wedstrijdverslag   21'  25' R. Baggio

Eindelijk liet Italië goed voetbal zien, in de eerste helft werd Bulgarije weggespeeld met fraai combinatiespel. Grote man was opnieuw Roberto Baggio, die met twee sterke individuele acties binnen vijf minuten twee keer scoorde.[47] Demetrio Albertini schoot op de paal en doelman Michailov redde prima op schoten van Roberto Donadoni en opnieuw Albertini. Vlak voor rust kwam Bulgarije terug in de wedstrijd, Nasko Sirakov begon een solo, die gestuit werd door Alessandro Costacurta, waarna Christo Stoitsjkov de strafschop verzilverde. Het was het zesde doelpunt van Stoickov, die daarmee met de Rus Salenko topscorer zou worden. In de tweede helft gebeurde niet veel meer, Bulgarije kon niet veel meer en Italië vond het prima, ook de hitte werkte niet mee. Wel had Bulgarije een strafschop kunnen hebben, toen Costacurta hands maakte. Grote schrik was er vlak voor tijd bij de Italianen, Roberto Baggio viel geblesseerd uit en er werd gevreesd, dat hij de finale niet zou halen.

Brazilië - Zweden

bewerken

13 juli 1994
«onderlinge duels»
16:05 PST
Zweden   0 – 1   Brazilië Rose Bowl, Pasadena
Toeschouwers: 91.856
Scheidsrechter: José Torres Cadena (  Colombia)
wedstrijdverslag   80' Romário

In de groepswedstrijd tegen Zweden moest Brazilië genoegen nemen met een gelijkspel, in de halve finale was het echter eenrichtingsverkeer. De Zweden creëerden nauwelijks kansen, Zinho en Mazinho misten opgelegde kansen en een inzet van de vaak weer ongrijpbare Romário werd van de lijn gehaald. Bij Zweden werd Jonas Thern uit het veld gestuurd na een charge op Dunga, maar er werd maar niet gescoord tot de tachtigste minuut. In die minuut kopte de kleinste man van het veld de winnende treffer binnen.[48] Daarmee schoot Romário zijn land voor de eerste keer sinds 1970 naar de finale. De tegenstander was dezelfde: Italië.[49]

Troostfinale

bewerken

16 juli 1994
«onderlinge duels»
12:35 PST
Zweden   4 – 0   Bulgarije Rose Bowl, Pasadena
Toeschouwers: 91.500
Scheidsrechter: Ali Bujsaim (  Verenigde Arabische Emiraten)
Brolin   8'
Mild   30'
Larsson   37'
K. Andersson   40'
wedstrijdverslag

De finale was opnieuw een confrontatie tussen een Europees en een Zuid-Amerikaans land. De finaleplaatsen van (West-)Duitsland en Argentinië werden ingenomen door Italië en Brazilië. Voor het eerst in de geschiedenis van het WK moest de finale door strafschoppen worden beslecht.

  Zie Finale wereldkampioenschap voetbal 1994 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

17 juli 1994
«onderlinge duels»
12:35 PST
Brazilië   0 – 0
(nv)
  Italië Rose Bowl, Pasadena
Toeschouwers: 94.194
Scheidsrechter: Sándor Puhl (  Hongarije)
wedstrijdverslag
  Strafschoppen  
Márcio Santos  
Romário  
Branco  
Dunga  
3 – 2   Baresi
  Albertini
  Evani
  Massaro
  R. Baggio
1994 Wereldkampioen
    
 
BRAZILIË
Vierde titel

Toernooiranglijst

bewerken
Plaats Land Groep GW Win Gel Ver DV DT +/− Pnt
1   Brazilië B 7 5 2 0 11 3 +8 17
2   Italië E 7 4 2 1 8 5 +3 14
3   Zweden B 7 3 3 1 15 8 +7 12
4   Bulgarije D 7 3 1 3 10 11 −1 10
Uitgeschakeld in de Kwartfinales
5   Duitsland C 5 3 1 1 9 7 +2 10
6   Roemenië A 5 3 1 1 10 9 +1 10
7   Nederland F 5 3 0 2 8 6 +2 9
8   Spanje C 5 2 2 1 10 6 +4 8
Uitgeschakeld in de Achtste finales
9   Nigeria D 4 2 0 2 7 4 +3 6
10   Argentinië D 4 2 0 2 8 6 +2 6
11   België F 4 2 0 2 4 4 0 6
12   Saoedi-Arabië F 4 2 0 2 5 6 −1 6
13   Mexico E 4 1 2 1 4 4 0 5
14   Verenigde Staten A 4 1 1 2 3 4 −1 4
15   Zwitserland A 4 1 1 2 5 7 −2 4
16   Ierland E 4 1 1 2 2 4 −2 4
Uitgeschakeld in de groepsfase
17   Noorwegen E 3 1 1 1 1 1 0 4
18   Rusland B 3 1 0 2 7 6 +1 3
19   Colombia A 3 1 0 2 4 5 −1 3
20   Zuid-Korea C 3 0 2 1 4 5 −1 2
21   Bolivia C 3 0 1 2 1 4 −3 1
22   Kameroen B 3 0 1 2 3 11 −8 1
23   Marokko F 3 0 0 3 2 5 −3 0
24   Griekenland D 3 0 0 3 0 10 −10 0

Statistieken

bewerken
Aantal wedstrijden 52
Totaal aantal doelpunten 141
Eigen doelpunten 1
Aantal rode kaarten 15
Aantal gele kaarten 235
Doelpuntgemiddelde per wedstrijd 2,71
Toeschouwerstotaal 3.587.538
Toeschouwersgemiddelde 68.991

Doelpuntenmakers

bewerken
6 doelpunten
5 doelpunten
4 doelpunten
3 doelpunten
2 doelpunten
1 doelpunt
Eigen doelpunt

Spelers uit de Belgische/Nederlandse competitie

bewerken
  Club Spelers (land)
Anderlecht Chidi Nwanu (Nigeria), John Bosman (Nederland) ; Filip De Wilde, Philippe Albert, Michel De Wolf, Marc Emmers, Danny Boffin, Marc Degryse, Luc Nilis (België)
Antwerp Nourredine Moukrim (Marokko), Rudi Smidts (België)
Beerschot Christopher Nwosu (Nigeria)
Cercle Brugge Tibor Selymes, Dorin Munteanu (Roemenië), Josip Weber (België)
Charleroi Jean-Jacques Missé-Missé (Kameroen)
Club Brugge Daniel Amokachi (Nigeria) ; Vital Borkelmans, Dirk Medved, Lorenzo Staelens, Franky Van der Elst, Dany Verlinden, Pascal Renier, Stephan Van der Heyden (België)
KV Kortrijk Roger Feutmba (Kameroen), Augustine Eguavon (Nigeria)
KV Mechelen Michel Preud'homme, Alex Czerniatynski (België)
RFC de Liège Alloy Agu, Sunday Oliseh (Nigeria)
Lierse SK Jahn Ivar Jakobsen, Kjetil Rekdal (Noorwegen)
RWDM Stephen Keshi (Nigeria)
Standard Luik Bogdan Stelea (Roemenië), Mohamed Lashaf (Marokko) ; Marc Wilmots (België)
KSV Waregem Nacer Abdellah (Marokko)
  Club Spelers (land)
Ajax Stefan Pettersson (Zweden), Finidi George (Nigeria) ; Edwin van der Sar, Danny Blind, Frank de Boer, Sonny Silooy, Frank Rijkaard, Ronald de Boer, Marc Overmars, Peter van Vossen (Nederland)
Feyenoord Henrik Larsson (Zweden), Mike Obiku (Nigeria), Rob Witschge, Ed de Goeij, Gaston Taument, Ulrich van Gobbel, John de Wolf (Nederland)
PSV Gheorghe Popescu (Roemenië), Klas Ingesson (Zweden) ; Erwin Koeman, Arthur Numan, Jan Wouters (Nederland)
Roda JC Tijjani Babangida (Nigeria)
Vitesse Ben Iroha (Nigeria)
Willem II Earnest Stewart (Verenigde Staten)
  • Argentijns sterspeler Diego Maradona werd na twee wedstrijden positief getest op het gebruik van efedrine. Hij werd daarop door de FIFA geschorst. Zonder Maradona won Argentinië geen wedstrijd meer dit WK.
  • Michel Preud'homme won de 'Gouden Handschoen' voor beste doelman van het WK. Het was de eerste keer dat deze prijs werd uitgereikt.
  • Marc Overmars werd uitgeroepen tot "Best Young Player".

WK 1994 in beeld

bewerken