Surhuisterveen

**Surhuisterveen**
Surhústerfean
Plaats in Nederland
	(Details) (Details)
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	Achtkarspelen
Coördinaten	53° 11′ NB, 6° 10′ OL
Algemeen
Oppervlakte	7,58 km²
- land	7,57 km²
- water	0,01 km²
Inwoners ; (2023-01-01)	6.100 ; (805 inw./km²)
Woningvoorraad	2.917 woningen
Overig
Postcode	9231
Woonplaatscode	3181
Belangrijke verkeersaders
Website	www.surhuisterveen.com
Detailkaart
	Locatie in de gemeente Achtkarspelen
Foto's
Portaal	Nederland ; Friesland

Surhuisterveen is een van de twaalf dorpen van de gemeente Achtkarspelen, in de Nederlandse provincie Friesland. De Friese naam is Surhústerfean, uitspraak [ətsörhüstr’fɪ.ən]^?,^[2] in de volksmond ook wel It Fean ([ət’fɪ.ən]^?,^[2] 'Het Veen'.

Het is de grootste kern qua inwoners: 6.100 op 1 januari 2023. Dat is iets meer dan Buitenpost, het hoofddorp van de gemeente, dat twaalf kilometer noordelijker ligt. Drachten ligt twaalf kilometer zuidelijker en Leeuwarden en Groningen liggen op dertig kilometer. Ten zuidoosten van Surhuisterveen begint de Lauwers.

Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Blauwhuis, Kortwoude (klein deel) en Wildveld (deels). De Vierhuisterweg is vernoemd naar de buurtschap Vierhuizen.

Geschiedenis

Het dorp ontstond aan het einde van de zestiende eeuw, toen turfgravers en schippers hier huizen begonnen te bouwen. De naam van het dorp verwijst naar de veenkoloniale tijd en betekent letterlijk Surhuizerveen, de veengronden ten zuiden van het tegenwoordig kleinere, maar oudere Surhuizum.

Voorzieningen

In de 21e eeuw is Surhuisterveen een dorp met een sterke regiofunctie. In het dorp zijn er dan ook diverse voorzieningen te vinden, waaronder winkels en horecagelegenheden. Het dorp heeft verder onder meer een bejaardentehuis, een brandweerkazerne en een postkantoor.

Religie

Dorpskerk

Doopsgezinde kerk

Surhuisterveen kent vijf verschillende kerkelijke gemeenschappen:

Een baptistengemeenschap
Een gezamenlijke christelijk gereformeerde en Nederlandse gereformeerde kerk
Een doopsgezinde kerk
Twee protestantse kerken, waaronder de monumentale Dorpskerk.

Onderwijs

Het dorp beschikt over een drietal basisscholen en twee middelbare scholen, te weten:

Openbare basisschool 't Skriuwboerd
Christelijke basisschool De Bêrnebrêge
Christelijke basisschool De Hoekstien
Het openbare VO Surhuisterveen, een samenvoeging van het openbare OSG Singelland en het christelijke Lauwers College (vmbo, onderbouw havo)

Sport

Het centrum van Surhuisterveen in 2012

Jaarlijks vinden er twee wielerwedstrijden plaats, de Profronde en de Centrumcross. De zaterdag voorafgaand aan de Profronde wordt sinds enkele jaren^{[(sinds) wanneer?]} de Pieter Weening Classic, een toertocht door de omgeving, gereden. Tevens werd op 16 juli 2011 de vijfentwintigste editie van de Sterkste Man van Nederland in Surhuisterveen georganiseerd,

Het dorp beschikt over een openluchtzwembad (De Wettervlecke), sportvelden (De Ketting), een sporthal (Surventohal), tennisbanen en een skate- en ijsbaan.

Verder kent het dorp de voetbalvereniging FC Surhústerfean een fusie van: 't Fean '58, VV Surhuisterveen en de gezamenlijke combinatieploeg SJO Feanstars, ook kent het dorp de korfbalvereniging It Fean.

Cultuur

Op het gebied van cultuur beschikt het dorp over één museum, te weten de Museumboerderij Ot en Sien. Tot 2014 waren er daarnaast in Surhuisterveen nog een Munt-en Penningkabinet (geopend in 1986) en een Optiekmuseum (geopend in 1996) te vinden. Ook kent het dorp een Brassband, Blaast de Bazuin.

Rijksmonumenten

Korenmolen Koartwâld

In Surhuisterveen zijn 15 rijksmonumenten te vinden. Een groot deel daarvan is huizen, maar ook kerken en een molen zijn op de lijst te vinden. Een complete lijst is te vinden in de lijst van rijksmonumenten in Surhuisterveen. De in de lokale omgeving bekendste monumenten zijn:

De in 1801 gebouwde doopsgezinde kerk
De in 1865 gebouwde pastoriewoning bij de doopsgezinde kerk
De in 1934 gebouwde klokkentoren in het centrum
De in 1864 gebouwde korenmolen Koartwâld (Bij buurtschap Kortwoude.^[3])
De in 1685 gebouwde Hervormde kerk

Het inwoneraantal door de jaren heen

1990	1992	1994	1996	1998	2000	2002	2004	2006	2008	2009	2010	2012	2013	2014	2015	2017	2018	2019	2020	2021
5866	5867	5876	5849	5808	5730	5728	5740	5748	5757	5800	5874	5851	5820	5825	5860	5929	6016	6031	6011	6056

Bekende 'Feansters'

Jan Hepkes Wouda (1862–1939), koopman en verhalenverteller
Taeke Schuilenga (1878–1943), ondernemer
Henk Smit (1932–2010), zanger
Allard Schuilenga (1943–2020), politicus
Joop Atsma (1956), politicus
Meindert Talma (1968), muzikant
Betty de Boer (1971), politica
Jantien van der Meer (1972), scenarioschrijfster
Gerben Wiersma (1977), turncoach
Herman Wegter (1978), tv-presentator

Openbaar vervoer

In Surhuisterveen rijden verschillende bussen van vervoerders Qbuzz en Arriva.

Lijn 12 (spitsstreekbus): Buitenpost - Augustinusga - Surhuizum - Surhuisterveen - Boelenslaan - Houtigehage - Drachtstercompagnie - Drachten
Lijn 13 (streekbus): Drachten - Nijtap - Rottevalle - Surhuisterveen - Harkema - Drogeham - Kootstertille - Eestrum - Noordbergum - Quatrebras - Tietjerk - Groene Ster - Leeuwarden
Lijn 39 (streekbus): Groningen - Slaperstil - Aduard - Zuidhorn - Niekerk - Oldekerk - Sebaldeburen - Grootegast - Doezum - Kornhorn - Opende - Surhuisterveen
Lijn 133 (streekbus): Groningen - P+R Hoogkerk - Boerakker - Sebaldeburen - Grootegast - Doezum - Kornhorn - Opende - Surhuisterveen
Lijn 139 (schoolbus): Groningen - Hoogkerk - De Poffert - Enumatil - Niekerk - Oldekerk - Sebaldeburen - Grootegast - Doezum - Kornhorn - Opende - Surhuisterveen
Lijn 513 (lijntaxi): Veenwouden - Quatrebras - Noordbergum - Kootstertille - Drogeham - Harkema - Surhuisterveen - Rottevalle - Drachten

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen
↑ ^a ^b Duijff, P., en F.J. van der Kuip (eindred.), R. de Haan en H. Sijens (red.) (2008/2016) Frysk Hânwurdboek. Ljouwert [Leeuwarden] : Fryske Akademy-Afûk, ISBN 978-90-6273-790-1.
↑ Gemeente Achtkarspelen over de molen (gearchiveerd)

Zie de categorie Surhuisterveen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1] Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen

[FHW-2] Duijff, P., en F.J. van der Kuip (eindred.), R. de Haan en H. Sijens (red.) (2008/2016) Frysk Hânwurdboek. Ljouwert [Leeuwarden] : Fryske Akademy-Afûk, ISBN 978-90-6273-790-1.

[3] Gemeente Achtkarspelen over de molen (gearchiveerd)

[2]

[1]

[3]