Henegouwen

**Henegouwen**
*Hainaut*
Provincie van België
	(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Wallonië
Hoofdstad	Bergen
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	3.812,83 km² (2022); 79,5%; 8,56%; 11,94%
Coördinaten	50°30'NB, 3°55'OL
Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	1.360.074 (01/01/2024) ; 48,79% ; 51,21% ; 356,71 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 20,22%; 59,98%; 19,8%
Buitenlanders	12,58% (01/01/2024)
Politiek
Gouverneur	Tommy Leclercq
Coalitie	PS; MR
Economie
Gemiddeld inkomen	17.713 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	14,93% (jan. 2019)
Overige informatie
NIS-code	50000
ISO 3166	BE-WHT
Website	www.hainaut.be
Portaal	België

Henegouwen (Frans: Hainaut, Picardisch: Hénau, Waals: Hinnot, West-Vlaams: Enegouwn, Duits: Hennegau) is een provincie in het zuidwesten van België, met als hoofdstad Bergen. De oppervlakte is 3786 km² en de provincie telt 1.360.074 inwoners (1 januari 2024). De provincie behoort tot Wallonië, is Franstalig, maar telt vier gemeenten (Komen-Waasten, Moeskroen, Vloesberg en Edingen) waar bij het vastleggen van de taalgrens in 1963 taalfaciliteiten toegekend werden aan de Nederlandstaligen. Ook wordt in het westen van de provincie Picardisch gesproken en in het oosten Waals.

Luchtzicht op de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Doornik

Zicht op de Samber en de oude stad van Lobbes

Geschiedenis

Het grootste deel van het huidige Henegouwen ligt op het grondgebied van het vroegere graafschap Henegouwen. Zowat de helft van het historische graafschap werd geannexeerd door de Franse koning Lodewijk XIV en ging samen met het geannexeerde deel van het graafschap Vlaanderen de zelfstandige Franse provincie Flandre vormen. Deze provincie werd bij de Franse Revolutie het Noorderdepartement.

Bij de Franse annexatie in 1795 werd het deel van Henegouwen dat bij de Oostenrijkse Nederlanden gebleven was, opgenomen in het departement Jemmape, later Jemappes. Dit Franse departement werd in 1815 de Nederlandse en in 1830 de Belgische provincie Henegouwen. Het (Nederlandstalige) gebied rond Halle, dat deel was van het graafschap Henegouwen en van het departement Jemappes, werd overgeheveld naar de nieuwe provincie 'Brabant'.

De provinciegrenzen werden voor het laatst aangepast bij het vastleggen van de taalgrens in 1963. Twaalf toenmalige en in meerderheid Franstalige gemeenten werden toen volledig overgeheveld van West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen, daarnaast werden nog enkele kleinere gehuchten om dezelfde reden deel van de provincie. Henegouwen stond zelf drie toenmalige gemeenten en enkele gehuchten af aan Oost-Vlaanderen en Brabant. Door de overheveling van Komen werd een exclave gecreëerd tussen Frankrijk en West-Vlaanderen.

Geografie

Een deel van Henegouwen ligt op het Henegouws Plateau. Het laagste deel van de provincie wordt gevormd door de depressie Henekom.

Administratieve indeling

Arrondissementen

Administratieve arrondissementen

De provincie Henegouwen heeft zeven administratieve arrondissementen:

Bevolking per arrondissement

Arrondissement	Inwoners (1/1/2024)	Opp. km²	Inw./km²
Aat	130.448	671,82	194,2
Bergen	260.855	588,44	443,3
Charleroi	399.742	475,93	839,92
Doornik-Moeskroen	225.839	714,53	316,1
La Louvière	142.019	219,45	647,2
Thuin	92.684	785,04	118,1
Zinnik	108.487	357,61	303,4
Provincie Henegouwen	1.360.074	3.812,83	356,7

Gerechtelijke arrondissementen

De provincie Henegouwen heeft één gerechtelijke arrondissement:

Henegouwen

Met ingang vanaf 1 april 2014 valt de provinciegrens van Henegouwen samen met de grens van het nieuwe gerechtelijk arrondissement Henegouwen. De drie voormalige gerechtelijke arrondissementen van Henegouwen (Bergen, Charleroi en Doornik) zullen blijven verder bestaan in de vorm van gerechtelijke arrondissementsafdelingen.

Gemeenten

Gemeenten met een stadstitel hebben "(stad)" achter de naam

1. Aiseau-Presles
2. Anderlues
3. Antoing (stad)
4. Aat - Ath (stad)
5. Beaumont (stad)
6. Belœil
7. Bernissart
8. Binche (stad)
9. Boussu
10. 's-Gravenbrakel - Braine-le-Comte (stad)
11. Brugelette
12. Brunehaut
13. Celles
14. Chapelle-lez-Herlaimont
15. Charleroi (stad)
16. Châtelet (stad)
17. Chièvres (stad)
18. Chimay (stad)
19. Colfontaine
20. Komen-Waasten - Comines-Warneton (stad)
21. Courcelles
22. Dour
23. Écaussinnes
24. Elzele - Ellezelles
25. Edingen - Enghien (stad)
26. Erquelinnes
27. Estaimpuis
28. Estinnes
29. Farciennes
30. Fleurus (stad)
31. Vloesberg - Flobecq
32. Fontaine-l'Évêque (stad)
33. Frameries
34. Frasnes-lez-Anvaing
35. Froidchapelle

36. Gerpinnes
37. Ham-sur-Heure-Nalinnes
38. Hensies
39. Honnelles
40. Jurbeke - Jurbise
41. La Louvière (stad)
42. Le Rœulx (stad)
43. Lens
44. Les Bons Villers
45. Lessen - Lessines (stad)
46. Leuze-en-Hainaut (stad)
47. Lobbes
48. Manage
49. Merbes-le-Château
50. Momignies
51. Bergen - Mons (stad)
52. Mont-de-l'Enclus
53. Montigny-le-Tilleul
54. Morlanwelz
55. Moeskroen - Mouscron (stad)
56. Pecq
57. Péruwelz (stad)
58. Pont-à-Celles
59. Quaregnon
60. Quévy
61. Quiévrain
62. Rumes
63. Saint-Ghislain (stad)
64. Seneffe
65. Opzullik - Silly
66. Sivry-Rance
67. Zinnik - Soignies (stad)
68. Thuin (stad)
69. Doornik - Tournai (stad)

Het stadhuis van Aat

Aangrenzende provincies

Aangrenzende provincies
West-Vlaanderen	Oost-Vlaanderen	Vlaams-Brabant, Waals-Brabant

		Namen

Hauts de France (FR)		Grand Est (FR)

Demografie

Evolutie van het inwonertal

Inwoneraantal x 1000

Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1980=volkstellingen; vanaf 1990=inwoneraantal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar	Aantal^[1]	Index (1992=100)
1992	1.283.252	100,0
1993	1.285.934	100,2
1994	1.286.518	100,3
1995	1.286.649	100,3
1996	1.284.681	100,1
1997	1.284.347	100,1
1998	1.282.783	100,0
1999	1.280.427	99,8
2000	1.279.467	99,7
2001	1.279.823	99,7
2002	1.281.042	99,8
2003	1.281.706	99,9
2004	1.283.200	100,0
2005	1.286.275	100,2
2006	1.290.079	100,5
2007	1.294.844	100,9
2008	1.300.165	101,3
2009	1.304.436	101,7
2010	1.309.880	102,1
2011	1.317.284	102,7
2012	1.323.196	103,1
2013	1.328.760	103,5
2014	1.332.042	103,8
2015	1.335.360	194,1
2016	1.337.157	104,2
2017	1.339.562	104,4
2018	1.341.645	104,6
2019	1.344.241	104,8
2020	1.346.840	105,0
2021	1.345.947	104,9
2022	1.351.127	105,3
2023	1.356.895	105,7
2024	1.360.074	106,0

Henegouwen was bij de onafhankelijkheid van België in 1830 naar bevolking de tweede grootste provincie van het land (na Oost-Vlaanderen). Door de sterke economische ontwikkeling in de 19e eeuw (vooral mijnbouw, maar ook staal, glas en chemie) nam de bevolking erg snel toe, zodat Henegouwen vanaf 1860 tot 1930 naar bevolking de grootste provincie van het land was. Vanaf 1930 was er nog nauwelijks groei (de toename van de bevolking tussen 1961 en 1970 was voornamelijk het gevolg van de overheveling van de gemeenten Komen en Moeskroen van West-Vlaanderen naar Henegouwen bij het vastleggen van de taalgrens in 1963), waardoor Henegouwen nu nog slechts de derde grootste provincie is (na Antwerpen en Oost-Vlaanderen). Opvallend is dat de forse groei in de 19e eeuw vrijwel geheel voor rekening viel van een beperkt aantal gemeenten op de west-oost lopende industrie-as van de Borinage tot Charleroi, terwijl in het rurale westelijke en zuidelijke deel van de provincie een aantal gemeenten anno 2016 minder inwoners hadden dan in 1846. Op kortere termijn (periode 1970-2016) deed zich het omgekeerde fenomeen voor; de oude industriegemeenten verloren inwoners (o.a. Charleroi -15%) en er was een bovengemiddelde groei in de meer landelijke gemeenten. De provincie kende van 1946 tot 1956 een grote inwijking van voornamelijk Italiaanse arbeidsmigranten waardoor er in steden als Charleroi en La Louvière tot een kwart van de bevolking Italiaanse wortels heeft. De Vlaamse emigratie naar Wallonië, medebepalend voor de bevolkingsgroei voor Wereldoorlog II was dan al gestopt.

Bevolkingsdichtheid

De bevolkingsdichtheid In Henegouwen ligt met 353 inw./km² net iets lager dan het cijfer voor België (369 inw./km²) maar beduidend hoger dan het gemiddelde voor Wallonië (214 inw./km²) waar enkel de provincie Waals-Brabant, en dit slechts sinds 2012, iets hoger scoort (364 inw./km²). Opvallend zijn de verschillen tussen de zeer hoge bevolkingsdichtheid in de relatief smalle strook lopend van de Borinage bij de Franse grens tot net voorbij Charleroi (deel van de Waalse industrie-as) en de lage tot zeer lage dichtheid in de zogenaamde Botte du Hainaut in het zuiden en het Pays des Collines in het noordwesten.

Leeftijdsopbouw

Bevolkingspiramide

Cultuur

Taal

De officiële taal is het Frans. De provincie ligt ten zuiden van de taalgrens en er zijn faciliteiten voor Nederlandstaligen in de faciliteitengemeenten Komen-Waasten, Moeskroen, Vloesberg en Edingen.

Politiek

Gouverneurs

Nr.	Gouverneur	Ambtstermijn
1	Ambroise de Puydt	1830	1834	Onbekend
2	Jean-Baptiste Thorn (1783-1841)	1834	1841	Liberalen
3	Charles Liedts (1802-1878)	1841	1845	Liberalen
4	Edouard Mercier (1799-1870)	1845	1847	Liberalen
5	Augustin Dumon-Dumortier (1791-1852)	1847	1848	Liberale Partij
6	Adolphe de Vrière (1806-1885)	1848	1849	Liberale Partij
7	Louis Troye (1804-1875)	1849	1870	Liberale Partij
8	Joseph de Riquet de Caraman Chimay (1836-1892)	1870	1878	Katholieke Partij
9	Auguste Wanderpepen (1814-1879)	1878	1878	Liberale Partij
10	Oswald de Kerchove de Denterghem (1844-1906)	1878	1884	Liberale Partij
11	Auguste Vergote (1818-1906)	1884	1885	Liberale Partij
12	Joseph d'Ursel (1848-1903)	1885	1889	Katholieke Partij
13	Charles d'Ursel (1848-1903)	1889	1893	Katholieke Partij
14	Raoul du Sart de Bouland	1893	1908	Onbekend
15	Maurice Damoiseaux	1908	1937	Katholiek
16	Henri Van Mol	1937	1940	Socialist
*	Antoine Leroy	1940	1944	REX
17	Émile Cornez (1900-1967)	1944	1967	Socialist
18	Emilien Vaes	1967	1978	PLP
19	Michel Tromont (1937-2018)	1983	2004	PRL
20	Claude Durieux (1945)	2004	2012	PS
^[2]	Guy Bracaval	2013	2013	Onbekend
21	Tommy Leclercq (1970)	2013	heden	PS

Provincieraad en deputatie

Legislatuur 2018-2024

Zetelverdeling provincieraad 2018-2024

4

30

6

16

4 30 6 16

De 56 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ Ecolo: 4

■ PS: 30

■ cdH: 6

■ MR: 16

De provincieraad bestaat sinds 2013 uit 56 leden. Vóór de verkiezingen van 2012 bestond de provincieraad uit 84 leden.

De deputatie bestaat uit 4 leden, gevormd door een coalitie bestaande uit PS en MR.

Naam		Functie en bevoegdheden
Tommy Leclercq	PS	Gouverneur
Serge Hustache	PS	Gedeputeerde Externe betrekkingen, Protocol, Supracommunaliteit, Electorale zaken, Secularisme, Secundair onderwijs en sociale promotie, Financiën en begroting en Gebouwen
Fabienne Capot	PS	Gedeputeerde Cultuur, Toerisme en Secundair onderwijs en sociale promotie
Pascal Lafosse	PS	Gedeputeerde Onderwijs en Opleiding
Eric Massin	PS	Gedeputeerde Onderwijs, Sociale Actie en Sport
Fabienne Devilers	MR	Gedeputeerde Territoriale ontwikkeling, Gezondheid en Sociaal

Verkiezingsresultaten

Foto's

De hoogoven van Marcinelle
Zicht op de Hene en de oude stad van Bergen
Complex van « Bois-du-Luc » (1838-1853) te La Louvière
Het Pays des Collines

Zie ook

Externe link

Website van de provincie Henegouwen

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Henegouwen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[ad_interim-2] terim

[1]

[2]

Gewesten:	Brussels Hoofdstedelijk Gewest · Vlaams Gewest · Waals Gewest
Gemeenschappen:	Duitstalige Gemeenschap · Franse Gemeenschap · Vlaamse Gemeenschap
Provincies (Vlaams):	Antwerpen · Limburg · Oost-Vlaanderen · Vlaams-Brabant · West-Vlaanderen
(Waals):	Henegouwen · Luik · Luxemburg · Namen · Waals-Brabant