Lange Hezelstraat

Lange Hezelstraat
	Lange Hezelstraat
Geografische informatie
Locatie	Nijmegen
Stadsdeel	Centrum
Wijk	Benedenstad
Postcode	6511CA - 6511CN
Algemene informatie
Genoemd naar	Hees

De Lange Hezelstraat is een straat in het centrum van Nijmegen, in de Nederlandse provincie Gelderland. In het verlengde ervan ligt de Stikke Hezelstraat, waarbij stikke "steile" betekent.^[1]

Geschiedenis

Lange Hezelstraat 99-101 jugendstil c. 1910

De Lange Hezelstraat staat bekend als de oudste winkelstraat van Nederland. Sinds 1880 is de straat echter pas een winkelstraat, erg correct is die benaming dan ook niet. In 1310 wordt de straat samen met de huidige Stikke Hezelstraat nog Hesestraet genoemd.^[2] Zoals de naam al aangeeft was het in die tijd een weg naar het dorpje Hees. Bij de Nieuwe Hezelpoort eindigt de straat. Vanwege de stadspoort zaten veel herbergen in de straat, dit verklaart ook waarom er altijd veel horeca in de straat heeft gelegen. De Grote Markt was in de middeleeuwen het sociaal-economisch middelpunt van de stad. Marktlui vestigden zich om die reden in de Hezelstraat. Langzaam aan ontstonden zo de eerste winkels in de Hezelstraat.^[3]

Vrede van Nijmegen

Veel diplomaten en buitenlandse afgezanten verbleven in herbergen en huizen aan de Lange Hezelstraat tijdens de onderhandelingen van de Vrede van Nijmegen (1676 tot 1679). De Zweedse delegatie, onder leiding van graaf Bengt Oxenstierna, verbleef twee jaar lang in een herberg aan de Lange Hezelstraat 14-16.^[4]

Panden

De straat heeft nog verschillende 15e-, 16e- en 17e-eeuwse panden. Veel van de bijbehorende gevels dateren van latere datum. Dit straatbeeld was vrij algemeen in Nijmegen in de vroege 20e eeuw, maar is hier heden ten dage vrijwel uniek.

De verdwijning van vergelijkbare straatbeelden heeft twee belangrijke oorzaken. De belangrijkste hiervan is het bombardement op Nijmegen in 1944. Het bombardementen heeft de bovenstad van Nijmegen grotendeels weggevaagd, welke in moderne stijlen is heropgebouwd. Vervolgens heeft grootschalige sloop en sanering in de jaren 50 en 60 van de 20e eeuw het straatbeeld van de benedenstad grotendeels verwijderd, welke in moderne stijlen is heropgebouwd. Zo wordt er geschat dat rond 1955 tussen de 30 en de 40 huizen ‘in middeleeuwse bouwtraditie’ in de Grotestraat hebben gestaan. Deze waren voornamelijk uit de 15e en 16e eeuw met gevels van latere datum, waarmee ze aldus niet veel verschilden van panden uit de Lange Hezelstraat.^[5] Ingeklemd tussen de bovenstad en benedenstad is de Lange Hezelstraat daarmee een soort ‘tijdscapsule’ van vooroorlogs Nijmegen. Vergelijkbare gepreserveerde delen van de stad kunnen gevonden worden in directe omgeving van de Lange Hezelstraat, rondom de noordzijde van de Grote Markt en aan de oostzijde van de Lage Markt.

De panden van de straat geven een goed beeld van verschillende vooroorlogse bouwstijlen. De Lange Hezelstraat herbergt eveneens verschillende historische winkelpanden. Alle panden zijn aangewezen als gemeente- respectievelijk Rijksmonument, het meest opvallende is wellicht Lange Hezelstraat 41a, ontworpen door de Nijmeegse architect Derk Semmelink. In 2018 is een damesboetiek gevestigd in dit kort daarvoor geheel gerenoveerde pand.

Een aantal panden in de Lange Hezelstraat zijn voorzien van vogelmotiefdecoraties in jugendstil of art nouveau. De vogels lijken op papegaaien of kaketoes.

De straat heeft sinds de herinrichting van 2008 een bestrating met natuurstenen en vernieuwde straatverlichting en fietsenstallingen. Daarnaast zijn er zitelementen aan de straat toegevoegd en zorgen bomen voor een groenere uitstraling.

Trivia

Gedenksteen W.L.P.A. Molengraaff, Lange Hezelstraat 16

De Utrechtse jurist en hoogleraar W.L.P.A. Molengraaff is geboren in het pand Lange Hezelstraat 14-16. De afdeling privaatrecht van de Universiteit Utrecht heeft haar onderzoeksinstituut naar hem vernoemd. Daarnaast bestaat er in Utrecht een Molengraaff-prijs.
Op het winkelpand op de Lange Hezelstraat 101 staat de naam ‘Hezelburcht’. Dit is waarschijnlijk de oude huisnaam waar de familie van Hezel zich vroeger gevestigd had of waar de burcht van de van Hezels gelegen heeft.

Zie ook

Afbeeldingen

Lange Hezelstraat 10. In 1902 kreeg de winkel op de begane grond een door architect Oscar Leeuw ontworpen pui
Lange Hezelstraat 17 C. 1650
Lange Hezelstraat 34-36
Nijmegen Lange Hezelstraat 37
Lange Hezelstraat 41A 1897
Lange Hezelstraat 59 Nijmegen 17e eeuw
Lange Hezelstraat 63 c. 1900 art nouveau jugendstil
Nijmegen Lange Hezelstraat 70
Nijmegen Lange Hezelstraat 71
Nijmegen Lange Hezelstraat 79-81
Nijmegen Lange Hezelstraat 91
Hezelstraat 94-96 Origineel uit 1669