Gebruiker:I90Christian/Werkpagina

Op deze pagina ga ik beginnetjes van artikelen plaatsen, waarmee ik later verder wil. Dit om te voorkomen dat ik op elke nieuwe pagina een MeeBezig-sjabloon moet plaatsen. Ook plaats ik hierop enige discussies - als zijnde een soort archief - om te voorkomen dat ze geheel van Wikipedia verdwijnen als ze verwijderd worden op hun oude plaats.

Handige links
Wikipedia:Controlelijst vandalismebestrijding Wikipedia:Lijst met sjablonen van landen Help:Externe kaarten Help:Helpdesk

• Mijn Gebruikerspagina: Gebruikerspagina i90Christian
• Mijn Overlegpagina: Overlegpagina i90Christian
• Mijn Werkpagina: Werkpagina i90Christian
• Mijn Kladpagina: Kladpagina i90Christian

---

Nedbankgebouw

Nedbankgebouw
Locatie
Locatie	Hoek van Andriesstraat en Kerkstraat, Pretoria  Zuid-Afrika
Coördinaten	25° 44′ ZB, 28° 11′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie	Kantoorgebouw van de Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika Gebouw van de Nederlandse ambassade in Zuid-Afrika
Huidig gebruik	Nedbank
Start bouw	1946
Opening	1953
Sluiting	1987 (Ambassade)
Verdiepingen	6
Bouwinfo
Architect	Norman Eaton
Eigenaar	City Property
Projectontwikkelaar	Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde

Het Nedbankgebouw (Afrikaans: Nedbankgebou; Engels: Nedbank Building) is een gebouw in de Zuid-Afrikaanse (bestuurlijke) hoofdstad Pretoria. Het gebouw huisvest de kantoren van Nedbank en tussen 1953 en 1987 was de Nederlandse ambassade op de eerste verdieping van het gebouw gevestigd.

Wereldtaal

Een Wereldtaal is een taal, die internationaal gesproken wordt en door veel mensen wordt geleerd als tweede taal. Een wereldtaal wordt niet alleen gekarakteriseerd door het aantal sprekers (moedertaal en tweede taalsprekers), maar ook dankzij geografische verspreiding, erkenning bij internationale organisaties en in de diplomatie. In dit opzicht zijn de grote wereldtalen meestal van Europese afkomst. De reden hiervoor is de periode van Europees imperialisme en kolonialisme.

De meest gebruikte taal ter wereld is het Engels met meer dan 1,8 miljard gebruikers wereldwijd. De internationale aanwezigheid van het Arabisch komt voort uit de middeleeuwse Islamitische veroveringen en de Arabisering van het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Het Arabisch wordt ook gebruikt als theologische taal door moslimgemeenschappen buiten de Arabische wereld. Standaard-Chinees is de directe vervanging van het Klassieke Chinees, dat tot aan het begin van de twintigste eeuw een historisch lingua franca in Oost-Azië was. Vandaag de dag dient Standaard-Chinees als gemeenschappelijke taal voor verschillende wederzijds verstaanbare en gesproken Chinese talen. Deze rol vervult het Standaard-Chinees niet alleen in China (tussen de Han-bevolking en andere culturele groeperingen), maar ook tussen overzeese Chinese gemeenschappen. Standaard-Chinees wordt in veel landen tevens als tweede taal onderwezen. Russisch werd gebruikt in het Russisch Keizerrijk en de Sovjet-Unie en wordt vandaag de dag gebruikt en veel verstaan door Centraal- en Oost-Europa en Noord- en Oost-Azië, welke voorheen deel waren van de Sovjet-Unie. Russisch is nog steeds de lingua franca in het Gemenebest van Onafhankelijke Staten. Het Duits was eeuwenlang een lingua franca in grote delen van Europa, waaronder het Heilige Roomse Rijk en later in Oostenrijk-Hongarije. Het Duits is nog steeds een belangrijke tweede taal in grote delen van Centraal- en Oost-Europ en in de internationale wetenschap.

Andere grote talen worden dikwijls niet gesproken op meerdere continenten, maar hebben een internationale relevantie als lingua franca van een historisch rijk. Dit is inclusief het Koinè in de Hellenistische wereld na de veroveringen van Alexander de Grote en in het Oost-Romeinse- enByzantijnse Rijk; Latijn in het (West-) Romeinse Rijk en als wereldwijde standaardtaal voor de liturgie van de Rooms-Katholieke Kerk; Klassiek Chinees in Oost-Azië gedurende de Chinese Keizerrijken; Perzisch diende als tweede taal naast het Arabisch gedurende de oudheid en de middeleeuwen; Sanskrit gedurende de oudheid en middeleeuwen van verschillende staten in Zuid-Azië, Zuidoost-Azië en Centraal-Azië en zoals het Latijn een belangrijke liturgische taal van de Vedic-religies.

De grootste talen van het Indisch subcontinent hebben een aantal sprekers vergelijkbaar vergelijking met grote wereldtalen. Dit komt eerder door de grote bevolkingsaantallen in deze regio dan door de geografische verspreiding van deze talen, hoewel Hindi (inclusief alle Hindidialecten en Urdu) en in mindere mate Tamil bovenregionaal taalgebruik en erkenning genieten.

Bengali heeft bijvoorbeeld een veel groter aantal moedertaalsprekers dan Frans en is wat betreft het aantal moedertaalsprekers een van de grootste talen. Frans wordt daarentegen internationaal gesproken, erkend en heeft in ogen van velen een hogere sociale status en meer prestige. Frans wordt tevens als taal in de diplomatie en internationale commercie gebruikt en heeft een significant deel aan tweede taalsprekers, terwijl Bengali voor het overgrote deel slechts gesproken wordt door de Bengalen en daardoor nauwelijks tot geen invloed hebben buiten het regionale taalgebied heeft.

Geschiedenis

Onder (voormalige) wereldtalen kunnen Soemerisch, Akkadisch, Oud-Aramees, Koinè, Latijn, Arabisch, Sanskrit, Chinees, Spaans, Frans, Russisch en Engels geschaard worden.

De Romaanse talen zijn getuigen van de rol van het Latijn als lingua franca in het Romeinse Rijk. Hoewel Koinè (Grieks) de lingua franca van de Hellenistische periode, het Oost-Romeinse Rijk en het Byzantijnse Rijk was, is deze voormalige status niet terug te vinden in de huidige verspreiding van het moderne Grieks wegens taalkundige uitbreidingen van de Slavische talen, het Arabisch en het Turks. De verspreiding van de Turkse talen is daarentegen weer een gevolg van het Turkse Kaganaat.

Als een gevolg van het feit dat de huidige wereldtalen hun status hebben verkregen als een gevolg van historisch imperialisme, is de suggestie dat een taal een wereldtaal is, geschoeid op politieke gronden. Russisch werd in de Sovjet-literatuur de "wereldtaal van het proletarisch internationalisme genoemd, terwijl het Frans bestempeld werd als de "taal van de chique bourgeoisie" en het Engels de "taal van het kapitalisme" genoemd werd. Verschillende internationale hulptalen werden geïntroduceerd als toekomstige wereldtalen, waarvan Esperanto het meest succesvol was. Gedurende het imperialisme in de zeventiende eeuw werden verschillende natuurlijke talen voorgesteld als wereldwijd lingua franca, waaronder Nederlands, Duits, Italiaans en Maleis.

• 
  Oost-Romeinse Rijk - Koinè Grieks
• 
  West-Romeinse Rijk - Latijn
• 
  Turks Kaganaat - Turkse talen

Huidige wereldtalen

Volgens sommige bronnen heeft een wereldtaal meerdere of alle van de volgende karakteristieken:

• een groot aantal sprekers;
• een substantieel deel aan niet moedertaalsprekers (met de functie van lingua franca);
• officiële status in meerdere landen;
• gebruikt in verschillende delen van de wereld;
• een taalgemeenschap die niet gekoppeld is aan etniciteit (pluricentrische taal);
• een of meerdere standaardvormen, die wijdverspreid onderwezen worden als vreemde taal;
• associatie met prestige en sociale status;
• gebruik in internationale betrekkingen;
• gebruik in internationale organisaties;
• gebruik in de wetenschap;
• significante hoeveelheid aan literatuur.

Talen die dikwijls beschouwd werden als wereldtalen:

Taal	Aantal moedertaalsprekers	Aantal sprekers met de taal als eerste en tweede taal	Studenten als vreemde taal	Totaal aantal sprekers	Taalgebied	Kaart van de officiële status
Engels	335 M	765 M	750 M	1500 M	Anglosphere
Frans	68.5 M	118.5 M	100 M	220 M	Francophonie

Other sources denote the following languages as world languages, whilst stricter sources list them as supra-regional languages:

Taal	Aantal moedertaalsprekers	Totaal aantal sprekers	Taalgebied	Kaart van de officiële status
Spaans	406 M	500	Hispanosfeer
Mandarijn	848 M	1026 M	Sinosfeer
Hindi en Urdu	323.4 M (260M Hindi, 63.4 Urdu)	484 M (380M Hindi, 104 Urdu)	Indisch subcontinent
Arabisch		353.5 M (206 miljoen moedertaalsprekers van alle Arabische variëteiten + 246 miljoen mensen spreken Arabisch als tweede taal (alle Arabische variëteiten) - 100,5 miljoen laagopgeleiden die geen adequate kennis van het Standaard Arabisch hebben)	Arabische wereld
Russisch	162 M	272 M	Russophone
Portugees	202.5 M	217.5 M	Lusophone
Duits	83.8 M	111.8 M	Duitstalige wereld

Andere bovenregionale talen

Zie ook Lingua franca.

Andere talen met een bovenregionale betekenis, die niet aan alle criteria om een de facto wereldtaal te zijn voldoen, zijn onder andere:

Taal	Aantal moedertaalsprekers	Totaal aantal sprekers	Taalgebied	Kaart van de officiële status
Maleis en Indonesisch	60 M	176 M - 250 M	Maritiem Zuidoost-Azië
Iraanse talen	150–200 M	150–200 M	Groter Iran
Swahili	5 - 10 M	100 M	Oost-Afrika
Tamil	68 M	77 M	India, Sri Lanka, Singapore
Italiaans	60 M	70 M	Italië, Zwitserland
Nederlands en Afrikaans	30 M	46 M	Nederlands taalgebied
Hebreeuws	7 M	9 M	Israël en Joodse gemeenschappen wereldwijd

Twee talen met meer dan 100 miljoen sprekers, Japans en Bengaals, zijn niet in deze lijst opgenomen. Hoewel ze samen met de bovenstaande talen tot de meest belangrijke internationale talen beschouwd worden, worden ze niet per se als wereldtaal gezien: Japan is bijvoorbeeld bijna helemaal etnisch, cultureel en taalkundig homogeen. Dat betekent dat het Japans niet echt een geschiedenis als lingua franca in een veeltalige omgeving heeft. Bengaals wordt niet zo wijd onderwezen als Japans, waarbij internationale interesse vanaf jaren '80 van de twintigste eeuw groeide, waardoor grote buitenlandse universiteiten, middelbare en basisscholen begonnen zijn het Japans te onderwijzen. Bovendien hebben deze twee talen vandaag de dag een geografisch beperkte invloedssfeer.

Zie ook

• Internationale hulptalen
• Lijst van talen van de wereld
• Lingua franca
• Wereldbevolking
• Wereldeconomie
• Wereldreligie

Externe links

• English 'world language' forecast (BBC, December 2004)
• World Language Maps
• 1903 article - Are We To Have An International Language?

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel World language op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Bronnen

• Christian Mair (ed.), The Politics of English As a World Language (2003), ISBN 978-90-420-0876-2.
• Mario Pei, One Language for the World (1958), ISBN 978-0-8196-0218-3.
• Anne-Marie De Mejía, Power, Prestige, and Bilingualism: International Perspectives on Elite Bilingual Education (2002), ISBN 978-1-85359-590-5.
• David Crystal, English as a Global Language (2003), ISBN 978-0-521-53032-3.
• Clare Mar-Molinero, The Politics of Language in the Spanish-speaking World (2000), ISBN 978-0-415-15655-4.
• George Weber, The World's 10 most influential Languages

Referenties

Portaalartikelen

[3] [4] [5] [6]

West-Vlaams

Het West-Vlaams of Westvlams is de streektaal die globaal gesproken wordt in de provincie West-Vlaanderen en door een deel van de bevolking van de Henegouwse gemeente Komen-Waasten (Comines-Warneton), waarvan het grondgebied in 1963 is afgescheiden van de provincie West-Vlaanderen. Ook in het westen van Oost-Vlaanderen worden op West-Vlaams gelijkende dialecten gesproken, bijvoorbeeld rond Maldegem in het Meetjesland of Zulte. Daarnaast wordt het ook nog gesproken in het westen van Zeeuws-Vlaanderen (hoewel deze dialecten vaak bij het Zeeuws worden gerekend) en in Frans-Vlaanderen (Vlaemsch), zie ook Nederlands in Frankrijk. Het Frans-Vlaams wordt echter met uitsterven bedreigd; slechts enkele duizenden ouderen op het platteland spreken het nog.

In ruime zin wordt met West-Vlaams ook de zuidwestelijke dialectgroep van het Nederlands bedoeld. Aldus is het de verzamelnaam voor het West-Vlaams (inclusief Frans- en Zeeuws-Vlaams) én het Zeeuws.

Meer...

Frans-Vlaams

Frans-Vlaams of Vlaemsch (vroeger soms ook Westhoek-Vlaams genoemd) is het West-Vlaamse dialect dat van oudsher wordt gesproken in een gebied in Noord-Frankrijk (regio Nord-Pas-de-Calais), dat thans als Frans-Vlaanderen bekend staat. Dit gebied loopt even ten oosten en zuiden van Duinkerke met een boog tot aan Hazebroek (Hazebrouck), en verder oostwaarts tot aan de Belgisch-Vlaamse grens. Het wordt in Belgisch-Vlaanderen aangeduid als de Franse Westhoek.

Slechts een klein en sterk slinkend deel van de plaatselijke bevolking gebruikt thans nog deze variëteit van het West-Vlaams als moedertaal. Wel is de Franse regering er onlangs toe overgegaan in het Noorderdepartement het Nederlands als taal te onderwijzen op de scholen, zoals dat ook met Duits en Engels het geval is. De authentieke en autochtone vorm, het eigen Frans-Vlaemsch, verliest daarmee eigenlijk nog meer aan status.

Meer...

Zeeuws-Vlaams

Zeeuws-Vlaanderen

Zeeuws-Vlaams is een verzamelnaam voor de dialecten die gesproken worden in Zeeuws-Vlaanderen. In de gemeenten Sluis en Terneuzen wordt overwegend West-Vlaams gesproken, met enkele woorden en klanken uit het Zeeuws. De invloed van het Zeeuws komt door de geschiedenis van West Zeeuws-Vlaanderen, dit gebied was in de middeleeuwen een eilandengroep die werden bewoond door de bevolking uit Walcheren. Dit verklaart ook waarom een merendeel van de West-Zeeuwsvlamingen protestant of gereformeerd is. De gemeente Hulst daarentegen, is altijd het vaste land van België geweest, daarom ook katholiek en hier wordt Oost-Vlaams gesproken.

Meer...

Zeeuws

Zeeuws is de overkoepelende term voor een groep Friso-Frankische taalvariëteiten die in het zuidwesten van Nederland - met name delen van de provincie Zeeland - een dialectcontinuüm vormen dat door sommige taalkundigen als een variant van de Nederlandse taal en door anderen als een aparte streektaal gezien wordt.

De spreker kan naar zijn dialect verwijzen met de naam van zijn streek (Walchers, Zuud-Bevelands) of woonplaats (Oôskappels, Eintjessands). Die gewoonte komt waarschijnlijk van de idee dat men in elk dorp een ander dialect spreekt, dat een plaats verderop al niet meer te verstaan is, en dat "het" Zeeuws al helemaal niet bestaat (voor een behandeling van dit vraagstuk zie onder). Een spreker van Goeree-Overflakkee zal zijn taal (Goerees en Flakkees) zelfs nooit als Zeeuws aanduiden.

Drie op het Nederlands gebaseerde creooltalen, namelijk het Skepi, het Berbice-Nederlands en het Negerhollands, gaan terug op Zeeuwse dialecten. Vaak wordt beweerd dat ook het Afrikaans beïnvloed werd door het Zeeuws, maar dit idee is inmiddels achterhaald. Opvallende voornaamwoorden, klankverschijnselen en inhoudswoorden van het Zeeuws zijn niet terug te vinden in het Afrikaans.

Hollands

Het Hollands is samen met het Brabants het meest gesproken hoofddialect van het Nederlands. In Vlaanderen wordt de term vaak gebruikt om te verwijzen naar de Nederlandse taal zoals ze in Nederland wordt gesproken. Buiten Nederland en Vlaanderen wordt de term gewoonlijk gebruikt voor het Nederlands zonder meer. In de Nederlanden verstaat men er de meeste dialecten van Noord-Holland, Zuid-Holland en soms ook Utrecht onder, en vaak ook het Standaardnederlands.

De spreektaal in Holland staat daarom tegenwoordig van alle dialecten zonder meer het dichtst bij het Standaardnederlands. Een volkswijsheid beweert zelfs dat in Haarlem het "zuiverste" Nederlands te horen valt.

Onder het Hollandse hoofddialect vallen de streekdialecten West-Fries, Noord-Hollands, Zaans, Zuid-Hollands en Strand-Hollands, de stadsdialecten Amsterdams, Rotterdams, Haags en Leids en het interstedelijke dialect Stadsfries, dat in de Friese steden wordt gesproken. Het laatste is geen dialect van het Fries, maar een dialect van het Hollands, met slechts invloeden vanuit het Fries.

West-Fries

Het West-Fries (West-Fries: Westfriesk of Westfries) is een verzamelnaam voor een aantal Nederlandse dialecten die gesproken worden in de provincie Noord-Holland, meer bepaald in de regio West-Friesland.

Ook de polders benoorden het oude West-Friesland (Wieringermeer, Anna Paulowna), de kuststrook van Den Helder tot Castricum (onder andere Egmond, Zijpe), het voormalige eiland Wieringen en het eiland Texel kunnen tot het gebied waar West-Fries gesproken wordt gerekend worden.

De West-Friese dialecten bevatten Ingveoons invloeden en behoren tot de Friso-Frankische dialecten, net als het Bildts en het Stadsfries.

Belangrijk is dat er geen officiële spelling voor de West-Friese dialecten bestaat. Hierdoor kan iedereen zelf de spelwijze van het dialect bepalen, zolang de woorden op de juiste manier worden uitgesproken.Voor het West-Fries bestaat echter wel een inofficiële spelling, namelijk de spelling volgens de West-Frieze-Styk.

Het West-Fries is in de eerste plaats verwant aan Zaans en Waterlands (en daarmee ook met het Volendams). Op grotere schaal kan het West-Fries, dat dus als Ingveoons beschouwd kan worden, in verband worden gebracht met Zeeuws, West-Vlaams en zelfs het Engels.

Het is niet vreemd dat de naam "West-Fries" nogal eens verwarring oplevert. Zo mag bij "West-Fries" en "Westfries" niet gedacht worden aan de etnologische term Western Frisian voor de Friese taal annex het Westerlauwers Fries (zie onder West-Fries voor deze en andere begrippen samengesteld uit de woorden 'west' en 'Fries').

Meer...

Brabants

Onder Brabants verstaat men de meeste dialecten van de Nederlandse provincie Noord-Brabant en van de Belgische provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant. Verder vallen, ruim gedefinieerd, ook het Zuid-Gelders en de dialecten van noordelijk Limburg, en het land van Hulst en westelijk Belgisch-Limburg onder het Brabants. In het noordwesten van Noord-Brabant (Willemstad) spreekt men een Hollands dialect, terwijl de taal van de dorpen Budel, Maarheeze en Soerendonk in essentie Limburgs is.

Het Brabants is, in tegenstelling tot het Limburgs sinds 1997 (Nederland), noch in België noch in Nederland als minderheidstaal erkend. Het is immers samen met het nauw verwante Hollands de belangrijkste pijler onder de Nederlandse standaardtaal – de eerste belangrijke standaardisering van het Nederlands vond in de 16e eeuw plaats in Antwerpen – en vandaar is er geen behoefte aan een standaardisering van de Brabantse dialecten tot een taal náást het Nederlands.

De belangrijkste kenmerken zijn het woordje gij tegenover het Hollandse jij en het Limburgse diech, dich, dow, doe, geer en geej, de vorming van verkleinwoorden op -(s)ke en de mogelijkheid tot verdubbeling van het persoonlijk voornaamwoord in de tweede persoon als het na de persoonsvorm komt ([H]edde gij da ook gezien?). In de westelijke dialecten, waaronder o.a. de meeste in België gesproken varianten vallen, valt consequent de h weg. Hierin sluit het Brabants zich aan bij het Zeeuws en het Oost- en West-Vlaams. De oostelijke dialecten kennen, net als het Limburgs, umlaut in verkleinwoorden en in de vervoeging van sterke werkwoorden. Langs het zuidoosten van het dialectgebied loopt de niet precies met de provinciegrens samenvallende Uerdinger Linie: in de dialecten van de streek rond Tienen wordt ich, mich en oech gezegd in plaats van ik, mij en u; deze worden daarom wel tot het Limburgs gerekend.

Meer...

Kleverlands

Kleverlands is de recente verzamelnaam voor de Nederfrankische dialecten die gesproken worden in Zuid-Gelderland, Nederlands Noord-Limburg, het land van Cuijk en het Land van Kleef. De term Kleverländisch is oorspronklijk de term voor het dialect van het Land van Kleef, maar ze is door Goossens voor de hele grensoverschrijdende regio overgenomen. Zuid-Gelders en Noord-Limburgs behoren ook tot de Kleverlandse dialecten.

In Duitsland vormt het Kleverlands het noordelijkste deel van het Nederfrankische taalgebied. Het omvat de dialecten van Kleef, Goch, Kevelaer, Straelen, Meurs, Vluyn en Rijnberk (Rheinberg). Onderling verschillen de genoemde dialecten.

Zowel Giesbers als Cornelissen constateren dat de rijksgrens steeds meer een taalgrens is geworden: waar vroeger nog huwelijken over de grens werden gesloten is dat tegenwoordig niet meer het geval. Met name in Duitsland is het Kleverlands sterk aan het vergrijzen, de jeugd spreekt een rijnlands regiolect.

Ten zuiden van Kleef bevindt zich een taaleiland in het Kleverlandse taalgebied. Het is op de kaart met een witte vlek aangegeven. Dit is de omgeving van Pfalzdorf, gelegen tussen de plaatsen Goch, Kalkar en Kleef. Pfalzdorf werd in de 18e eeuw gesticht door een groep protestanten uit Bad Kreuznach en Simmern in de Keurpalts, die via de Nederlanden naar Amerika wilden reizen. Bij Schenkenschans werd hen echter de doortocht door Nederland geweigerd en zo zijn ze in het land van Kleef blijven steken. Door de stad Goch werd hun in 1741 een stukje heide toegewezen waar ze zich hebben gevestigd. Omdat het een protestants dorp in een katholieke streek betrof, heeft de groep haar eigen Paltsische dialect kunnen handhaven.

Meer...

Twents

Het Twents is een dialect van het Nedersaksisch. Nedersaksisch is één van de twee erkende streektalen in Nederland (de ander is het Limburgs). Daarnaast is het Fries al verheven tot de tweede officiële taal van Nederland. Het gebruik van het Twents wordt minder van generatie op generatie, omdat veel ouders hun kinderen bij voorkeur in het Nederlands opvoeden. In de drie steden Enschede, Hengelo en Almelo is veel meer dialectverlies dan op het platteland.

Taal of dialect

Twents wordt gesproken in de meeste Twentse gemeenten, maar niet overal: de meest westelijke plaatsen (o.a. Hellendoorn en Nijverdal) hebben een Sallands dialect. Sprake van één homogeen dialect in de rest van het gebied is er evenmin. Woorden en uitdrukkingen kunnen per dorp of stad verschillen. Het meest afwijkend is het Vriezenveens, dat veel van het Sallands heeft maar eigenlijk noch bij het Twents, noch bij het Sallands kan worden ingedeeld. Het Vriezenveens is beïnvloed door het Fries vanwege Friese immigranten. De meest oostelijke plaatsen (Denekamp, Oldenzaal etc.) kennen nog doe voor "jij" (elders in Twente: iej). Een ander verschil, dat ook in west-oosttegenstelling voorkomt, is neet (westelijk) tegenover nich (oostelijk) voor niet. Almelo, Hengelo en Enschede liggen alle drie ten westen van de doe/iej-lijn maar oostelijk van de neet/nich-lijn.

Meer...

Afrikaans

Het Afrikaans is een creooltaal van het Nederlands, gesproken in Zuid-Afrika en Namibië. Het Afrikaans is één van de elf officiële talen van Zuid-Afrika. Hoewel het de grootste taal is van Namibië is het Engels daar de officiële taal.

Het Afrikaans heeft zich ontwikkeld uit het Nederlands, met invloeden van enkele andere talen waaronder Engels en Duits. Er zijn vooral veel Hollandse kenmerken en klanken te vinden, hoewel er ook (West-)Vlaamse invloeden inzitten. De taal wordt doorgaans geschreven in het Latijnse alfabet, maar door sommige groepen ook wel in het Arabische alfabet. Dan wordt het Getoelies genoemd.

Ondanks haar status als officiële taal wordt het Afrikaans over het algemeen gezien als een halfcreool van het Nederlands. Sommige wetenschappers vinden de taal een Nederlands dialect, omdat uit wetenschappelijk onderzoek bleek dat het Afrikaans dichter bij het Standaardnederlands staat dan een groot deel van de bekende Nederlandse dialecten.

Meer...

Kaaps-Afrikaans

Het Kaaps-Afrikaans is een dialect van het Afrikaans dat vooral in de West-Kaapprovincie wordt gesproken. Het dialect is meer beïnvloed door het Maleis dan het Standaardafrikaans. Het dialect wordt vooral aan de kust en in Kaapstad gesproken. Het dialect, zoals het in nette vorm gesproken wordt, is voor Nederlandstaligen goed te verstaan. Een belangrijke reden is de lange blootstelling van het Kaaps-Afrikaans aan het Nederlands. Het Nederlands en Kaaps-Afrikaans hadden tussen 1652 en 1930 een dagelijkse diglossie-relatie, omdat het Nederlands toen de standaardtaal was van de Afrikaanssprekenden in de West-Kaap.

De diglossie-relatie tussen het Kaaps-Afrikaans en Nederlands was veel langer dan bij andere dialecten van het Afrikaans, omdat deze dialecten pas veel later (begin negentiende of zelfs begin twintigste eeuw) ontstonden.

Binnen het Kaaps-Afrikaanse dialect zijn de Kleurlingen het sterkst vertegenwoordigd. In sommige buurten is het dialect zeer beïnvloed door het Engels.

Op basis van de Feature Frequentie methode kan men stellen dat het Kaaps-Afrikaans (ook) een Nederlands dialect is.

• Nieuwnederlands
  • Modern Nederlands en Afrikaans
    • Kaaps-Afrikaans

Namibisch-Afrikaans

Het Namibisch-Afrikaans (Namibiese Afrikaans) is een variant van het Afrikaans dat in Namibië wordt gesproken.

Het land werd tot 1990 door Zuid-Afrika bestuurd, hetgeen het Afrikaans heeft bevoordeeld. Daarvoor had het Nederlands zijn intrede gedaan toen de Nederlanders de Walvisbaai en omgeving bezaten. Er liggen talloze plaatsen met Nederlandse (Afrikaanse) namen zoals Walvisbaai, de hoofdstad Windhoek, Grootfontein en Keetmanshoop. De Namibiërs hebben echter wel hun eigen variant Afrikaans. Nederlandstaligen beweren vaak dat Namibiërs zuiverder spreken dan Afrikaners, net zoals velen dat beweren over Vlamingen tegenover Hollanders.

Het Afrikaans wordt als lingua franca door het hele land gebruikt, met uitzondering van de Caprivistrook. Ongeveer 75% van de Namibiërs kan zich volledig van het Afrikaans bedienen. De grootste krant van het land, Die Republikein, is Afrikaanstalig; ook het Afrikaanstalige en commerciële radiostation Radio Kosmos is het grootste radiostation van Nambibië.

Het Namibische dialect van Afrikaans is zowel beïnvloed door het Engels, dat sinds de onafhankelijkheid in 1990 de primaire taal is van Namibië, als door het Duits van de andere kolonisators. Ook woorden uit het Nama en Damara zijn opgenomen in het dagelijkse gebruik.

Meer...

Naamgeving Zuid-Afrikaanse gemeenten

Provincies en districten

Provincie	District
West-Kaap Kaapprovincie	Stad Kaapstad Kaapse Wynlande Overberg Eden Sentraal Karoo Weskus
Noord-Kaap Kaapprovincie	Namakwa Siyanda Pixley ka Seme Frances Baard John Taolo Gaetsewe
Oost-Kaap Kaapprovincie	Cacadu Nelson Mandelabaai Chris Harni Amatole Buffalo City Metropool Joe Qadi Alfred Nzo O.R. Tambo
Vrijstaat Oranje Vrijstaat	Gariep Mangaung Metropool (Bloemfontein) Lejweleputswa Felize Dabi Thabo Mofutsanyane
Noordwest West-Transvaal	Dr Ruth Segomotsi Mompat Ngaka Modiri Molema Bojanala Dr Kenneth Kaunda
Gauteng Centraal-Transvaal	West-Rand Ekurhuleni Metropool (Oost-Rand) Johannesburg Metropool Sedibeng Tshwane Metropool (Pretoria)
Limpopo Noord-Transvaal	Waterberg Groter Sekhukhune Capricorn Vhembe Mopani
Mpumalanga Oost-Transvaal	Gert Sibande Nkangala Ehlanzeni
KwaZulu-Natal Natal	Ugu Sisonke UMgungundlovu eThekwini Metropool (Durban) iLembe Umzinyathi Amajuba Uthungulu Zululand Umkhanyakude

West-Kaap: Gemeenten

De gemeenten (Munisipaliteite) van de provincie West-Kaap (Wes-Kaap)

Gemeente	Nederlandse en Afrikaanse ENDONIEM hoofdplaats	Nederlands EXONIEM hoofdplaats	Andere endoniemen hoofdplaats	Officële naam hoofdplaats	Andere plaatsen in de gemeente (nds + afr)
Stad Kaapstad (ook district)	Kaapstad	-	-	N&A: Kaapstad Engels: Cape Town Xhosa: iKapa	-
Drakenstein	-	-	-	Heeft geen officiële hoofdplaats	Paarl Wellington Hermon Gouda Saron
Stellenbosch (gemeente)	Stellenbosch (stad)	-	-	N&A: Stellenbosch	Stellenbosch Franschhoek Pniel Nuweberg (Nieuwberg)
Breedevallei	-	-	-	Heeft geen officiële hoofdplaats	De Doorns Rawsonville Touwsrivier Worcester

Gauteng: Gemeenten

De gemeenten (Munisipaliteite) van de provincie Gauteng

Gemeente	Nederlandse en Afrikaanse ENDONIEM hoofdplaats	Nederlands EXONIEM hoofdplaats	Andere endoniemen hoofdplaats	Officële naam hoofdplaats	Andere plaatsen in de gemeente (nds + afr)
Tshwane Metropool (ook district)	Pretoria	-	Tswana, Noordelijk Sotho en Ndebele: Tshwane Zoeloe: LaseTshwane	N&A: Pretoria	Akasia Atteridgeville Centurion Eersterust Hammanskraal Krokodilrivier Laudium Pienaarsrivier Winterveld, etc.
Ekurhuleni Metropool (ook district) Voorheen: Oos-Rand of Oost-Rand	-	-	-	Germiston	Bapsfontein Benoni Boksburg Brakpan Edenvale Reigerpark Vosloorus Wattville
Emfuleni	Vereeniging	-	-	N&A: Vereeniging	Vanderbijlpark Bonanne Duncanville Rust-ter-Vaal Sonlandpark Steelpark Unitas Park Waldrift
Midvaal	Meyerton			N&A: Meyerton	De Deur Eikenhof Vaal Marina Randvaal Suikerbosrand

Beginnetjes

Lijst van Afrikaanstalige schrijvers met Nederlandstalige literaire prijzen

Jaar	Prijs	Winnaar	Bekroond werk
1974	Herman Gorter-prijs	Elisabeth Eybers	Kruis of munt
1978	Constantijn Huygens-prijs	Elisabeth Eybers	gehele oeuvre
1982	Eenmalige bijzondere prijs van de Jan Campert-stichting	Breyten Breytenbach	gehele oeuvre (als vervanging van de PC-hooftprijs, geweigerd door Jan Wolkers)
1991	PC Hooftprijs	Elisabeth Eybers	gehele oeuvre

Lijst van grootste Nederlandstalige tijdschriften

Weekbladen:

Nr.	Tijdschrift	Oplage	Land	Opmerking(en)
1.	Veronica Magazine	802.599 (2011)	Nederland
2.	Vrouw	751.989 (2011)	Nederland	Bijlage van De Telegraaf
3.	Huisgenoot	500.000 (2007)	Namibië  Zuid-Afrika	Begonnen als Nederlandstalig tijdschrift Thans het grootste Afrikaanstalig tijdschrift wereldwijd Grootste tijdschrift van Zuid-Afrika
4.	Libelle	429.218 (2011)	Nederland	Daarnaast heeft Libelle in België een oplage van 224.977. De Belgische uitgave is een andere dan de Nederlandse. De uitgever in beide landen is Sanoma Media.
5.	Dag Allemaal	419.503 (2010)	België	Gezamenlijk met Expres De inhoud van Dag Allemaal en Expres is exact hetzelfde
6.	Mikro Gids	390.296 (2011)	Nederland
7.	Tros Kompas	380.064 (2011)	Nederland
8.	Kerk en Leven	357.906 (2010)	België
9.	Volkskrant Magazine	328.322 (2011)	Nederland
10.	Donald Duck	297.981 (2011)	België  Nederland	Beide landen hebben dezelfde versie.

Maandbladen:

Nr.	Tijdschrift	Oplage	Land	Opmerking(en)
1.	Kampioen	3.447.030	Nederland	Het grootste Nederlandstalige blad wereldwijd Maandelijks blad voor leden van de ANWB.
2.	Eigen Huis Magazine	707754	Nederland	Maandelijks blad voor leden van Vereniging Eigen Huis
3.	Huisgenoot	500.000	Namibië  Zuid-Afrika	Begonnen als Nederlandstalig tijdschrift Thans het grootste Afrikaanstalig tijdschrift wereldwijd Grootste tijdschrift van Zuid-Afrika
4.	Libelle	475.590	België  Nederland
5.	Tros Kompas	448.875	Nederland

Afrikaanstalige muziek

Afrikaanstalige muziek (Afrikaans: Afrikaanse musiek; Nederlands (de facto): Afrikaanse muziek) genoemd, is muziek dat wordt bezongen in het Afrikaans. Deze muziek wordt vooral geluisterd door de Afrikaanstalige gemeenschappen in Zuid-Afrika en Namibië en ook (in mindere mate) door Nederlandstaligen in onder andere België en Nederland.

Chinees-Nederlandse betrekkingen

Einde formele banden

In 1949, toen de Republiek China steeds meer grip op het vaste land verloor, begonnen de politieke panelen te schuiven. Eerst wilde Nederland, samen met België, Groot-Brittannië, Frankrijk, de Verenigde Staten en Canada, de communisten niet erkennen als nieuwe regering van China. Kort daarop trokken de Amerikanen hun diplomaten terug nadat een van hun medewerkers gedood werd tijdens een aanval van Chinese communisten. De Britten daarentegen, wilden juist de banden aanhalen vanwege hun belangen in Hongkong. Uiteindelijk kozen de Britten ervoor om communistisch China op 6 januari 1950 te erkennen. De Amerikanen zouden daar uiteindelijk mee wachten tot 1979.

Nederland stond daardoor voor een dilemma en kon niet blijven varen op het Brits-Amerikaanse kompas. Belangen binnen de nieuw opgerichte Nederlands-Indonesische Unie zouden echter voor Nederland de doorslag geven. Nederland liet aan communistisch China weten dat zij eerst Indonesië dienden te erkennen en het Indonesische lidmaatschap van de Verenigde Naties moest steunen. Pas daarna zou Nederland de communistische Volksrepubliek China erkennen. Deze eisen werden weggewuifd door de autoriteiten in Peking.

Nederland ontruimde haar ambassade in Nanking op 14 januari 1950. Daarop begonnen de communistische machthebbers een smeercampagne en beweerden dat Nederland martelkelders in het het ambassadegebouw verborgen hielden en duizenden Chinezen hadden gemarteld.

Nederlands-Taiwanese betrekkingen

Nederlands-Taiwanese betrekkingen
-
■ Koninkrijk der Nederlanden ■ Republiek China (Taiwan)

De Nederlandse-Taiwanese betrekkingen zijn de informele internationale betrekkingen tussen Nederland en Republiek China (Taiwan).

Nederland heeft geen officiële diplomatieke banden met de Republiek China op Taiwan. De Nederlandse regering de regering van de Volksrepubliek China als de enige Chinese regering.

Ondanks hun informele band, hebben Nederland en Taiwan een belangrijke handelsrelatie, voornamelijk in de chipindustrie. Ook zijn er op cultureel-wetenschappelijk gebied diepe banden en levert Nederland wapens aan Taiwan.

Nederland heeft een vertegenwoordigend kantoor in Taipei. Taiwan heeft op zijn beurt een vertegenwoordigend kantoor in Den Haag.

Landenvergelijking

	Koninkrijk der Nederlanden	Taiwan
Bevolking	17.595.017 (2020)	23.603.049 (2020)
Oppervlakte	42.201 km²	35.980 km²
Dichtheid	0000416934 416,9/km² (2020)	0000656005 656/km² (2020)
Hoofdstad	Amsterdam	Taipei
Regeringsvorm	Constitutionele monarchie met een democratisch parlementair systeem	Semipresidentiële republiek met een democratisch parlementair systeem
Officiële talen	Nederlands, Fries (Friesland), Papiaments (Bonaire), Engels (Saba en St. Eustatius)	Standaardmandarijn (officieel) en Taiwanees, Formosaanse talen en andere lokale talen
Religie	24% Rooms-katholiek, 10% Protestant, 5% Islam, 6% overige religies, 55% geen religie	35% Boedistisch, 33% Taoïstisch, 4% Christelijk, 1% anders, 27% geen religie

Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Taiwan en Nederlands-Formosa voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

De banden tussen Nederland en Taiwan beginnen in 1624, toen de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) zich vestigde op het eiland, omdat dat op het vasteland van China, destijds Cathay genoemd, verboden werd. Het bestuur in Nederlands-Formosa werd gevoerd vanuit Fort Zeelandia in de plaats Tainan. Het eiland werd niet bezet, maar er werd samengewerkt met de plaatselijke dorpshoofden. De VOC organiseerde het onderwijs waardoor de inheemse bevolking gekerstend werd. Er werden suikerplantages aangelegd. Door de vestiging van Nederlanders en het gebrek aan Nederlandse vrouwen, ontstonden er Taiwanesen met een Nederlandse voorvaderen.

De inheemse bevolking was verwant aan de Filipino's. Door het economische succes van de VOC in de rietsuikerhandel vestigden er zich vanaf 1635 ook steeds meer Chinese migranten. Toen rond 1645 er op het vasteland een burgeroorlog uitbrak waardoor de Ming-dynastie werd verdreven door de Qing-dynastie, trok een groot leger van opstandelingenleider Zheng Chenggong alias Koxinga naar het eiland en ging de strijd aan met de VOC. Met de overgave van Fort Zeelandia in januari 1662 kwam een einde aan de VOC-vestiging op Formosa.

Tot 1683 regeerden de nazaten van Koxinga het eiland als het Koninkrijk Tungning. In dat jaar veroverde de Qing-dynastie het eiland en werd het bestuurlijk gezien onderdeel van de het Chinese Keizerrijk. In 1895 moest China Taiwan evenwel afstaan aan de Japanners krachtens het verdrag van Shimonoseki. Tot het einde van de Tweede Wereldoorlog werd Taiwan internationaal vooral als Formosa aangeduid en was het een Japanse kolonie.

Formele banden

Na de val van het Chinese Keizerrijk erkende Nederland de Republiek China. Taiwan maakte toen geen deel uit van het grondgebied van de Republiek China. Nederland en de Republiek China hadden formele diplomatieke banden.

In 1945 moest Japan Taiwan overdragen aan de Republiek China ten gevolge van zijn nederlaag tijdens de Tweede Chinees-Japanse Oorlog, die onderdeel was van de Tweede Wereldoorlog. Na de Tweede Wereldoorlog werd de nationalistische Chinese regering, onder leiding van Chiang Kai-shek, bestreden door de Chinese communisten, onder leiding van Mao Zedong. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten beide partijen tegen de Japanners, maar na de oorlog streden ze weer tegen elkaar. In 1949 verdreven de communisten hun tegenstanders van het vasteland van China naar Taiwan. Toen werd China een communistische Volksrepubliek. Taiwan bleef echter in handen van de Republiek China.

Einde formele banden

In 1949, toen de Republiek China steeds meer grip op het Chinese vasteland verloor, begonnen de politieke panelen te schuiven. Eerst wilde Nederland, samen met België, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, de Verenigde Staten en Canada, de communisten niet erkennen als nieuwe regering van China. Toen kort daarop een Amerikaanse medewerker gedood werd tijdens een aanval van Chinese communisten, trokken de Amerikanen hun diplomaten uit China terug. De Britten daarentegen, wilden juist de banden aanhalen vanwege hun belangen in Hongkong. Uiteindelijk kozen de Britten ervoor om communistisch China op 6 januari 1950 te erkennen. De Amerikanen zouden daar uiteindelijk mee wachten tot 1979.

Nederland stond daardoor voor een dilemma en kon niet blijven varen op het Brits-Amerikaanse kompas. Nederland erkende op 26 maart 1950 de regering van de Volksrepubliek China als Chinese regering. De regering van de Republiek China op Taiwan verbrak, in lijn met het haar eigen een-Chinabeleid, daarop de diplomatieke banden met Nederland.

Informele banden

Nederland bleef echter informele banden met de regering van de Republiek China behouden. Ten eerste speelde de regering van de Republiek China nog een belangrijke rol op het internationale toneel, omdat zij China vertegenwoordigde in de VN Veiligheidsraad. Ook brak kort daarna de Koreaanse Oorlog uitbrak, waarin Nederlandse troepen tegen Noord-Koreaanse en communistische Chinese troepen vochten. Daarbij stonden Nederland en de regering van de Republiek China op Taiwan aan dezelfde kant.

Ambiguïteit over de status van Taiwan

De Nederlandse regering erkent de Republiek China (Taiwan) niet als de regering van China. De Nederlandse regering onderhoud diplomatieke banden met de Volksrepubliek China. Dat wil echter niet zeggen dat Nederland van mening is dat Taiwan onderdeel is van China. Nederland respecteert het standpunt van de Volksrepubliek China dat Taiwan onderdeel is van China, waar andere landen dit expliciet erkennen. Nederland is ambigu over de status van Taiwan, waarbij het de Volksrepubliek China in juridisch opzicht erkent, maar het tegelijkertijd ook probeert om Taiwan zo ruim mogelijk politieke erkenning te geven.

De Nederlandse regering vindt al decennia dat Taiwan zelfstandig deel moet kunnen nemen aan internationale organisaties. Zo vond de Nederlandse regering in 1971 dat Taiwan lid van de Verenigde Naties moest kunnen blijven toen de Volksrepubliek China de Chinese zetel in de VN Veiligheidsraad overnam van de Republiek China (Taiwan). De Nederlandse regering was destijds bereid om Taiwan te erkennen als de regering in Taipei haar aanspraak op het Chinese vasteland zou laten varen.

Op dit moment legt Nederland sterk de nadruk op het belang van economische, culturele en wetenschappelijke betrekkingen met Taiwan. Ook bepleit de Nederlandse regering nog steeds een betekenisvolle deelname van Taiwan binnen internationale organisaties. Verder is Nederland van mening dat een oplossing voor het conflict tussen Taiwan en China gevonden moet worden met inachtneming van de wensen van de Taiwanese bevolking. Nederland vindt dat China Taiwan niet eenzijdig of met geweld mag inlijven.

Waar Nederland Taiwan ziet als economische, democratische en culturele partner, ziet Nederland China steeds meer als systeemrivaal.

Wederzijdse vertegenwoordigingen

Beide landen hebben geen ambassades in elkaars landen. Wel heeft Nederland een vertegenwoordiging in Taipei en heeft Taiwan een vertegenwoordiging in Den Haag. De vertegenwoordigingen zijn non-diplomatieke en private organisaties.

Nederland

De Nederlandse belangen in Taiwan worden vertegenwoordigd door de Stichting tot Bevordering van de Uitvoer. Deze stichting heeft een kantoor in Taipei: het Netherlands Office Taipei (vertaling: Het Nederlandse kantoor in Taipei). Het bestuur van de stichting wordt benoemd door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. In de praktijk zijn medewerkers, zoals het hoofd van de post, echter in dienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het Netherlands Office Taipei levert ook consulaire bijstand aan Nederlanders in Taiwan.

Het Netherlands Office Taipei is gevestigd in het Farglory Financial Center in Taipei.

Tot 2020 heette het kantoor in Taipei het Netherlands Trade and Investment Office (vertaling: Het Nederlandse handels- en investeringskantoor). De naamswijziging naar Netherlands Office Taipei moest het kantoor meer gewicht geven.

Taiwan

De Taiwanese belangen in Nederland worden vertegenwoordigd door het Taipei Representative Office in the Netherlands (vertaling: Het Taipei vertegenwoordigende kantoor in Nederland). Het Taipei Representative Office in the Netherlands is gevestigd in het Van Stolkpark in Den Haag.

• 
  Het Netherlands Office Taipei
• 
  Het Taipei Representative Office in the Netherlands

Contacten

Tweede Kamerlid Henk Krol bezocht Taiwan in 2019 en werd ontvangen door president Tsai Ing-wen

Op ministersniveau is er geen contact tussen beide landen. De contacten worden doorgaans uitgevoerd door ambtenaren.

Wel zijn er contacten tussen parlementsleden. In 2019 bezocht een niet-officiële delegatie van de Nederlandse Tweede Kamerleden de Wetgevende Yuan (het parlement) in Taipei. Delegatieleider Henk Krol (50Plus) werd ook ontvangen door president Tsai Ing-wen. In februari 2023 bezocht een officiële delegatie van de Wetgevende Yuan de Tweede Kamer. In juli 2023 zou een officieel bezoek van twaalf Tweede Kamerleden, onder wie enkele fractievoorzitters, aan Taiwan plaatsvinden. Doordat het kabinet-Rutte IV twee dagen voor het bezoek viel, werd het bezoek tot nader order uitgesteld.

Handel

Taiwan is een van de Aziatische Tijgers, die in de jaren '80 en '90 een snelle economische groei doormaakten. Het welvaartsniveau in Taiwan is sindsdien ook snel gestegen. De handel tussen Nederland en Taiwan is sinds de jaren '80 flink toegenomen, met name door de groei van de halfgeleiderindustrie.

In 2023 exporteerde Nederland goederen ter waarde van € 9,2 miljard naar Taiwan. Het ging hoofdzakelijk om 'gespecialiseerde machines' (€ 5,7 miljard), met name voor de halfgeleiderindustrie. Andere belangrijke exportgroepen zijn 'instrumenten en apparaten voor beroepsuitoefening, wetenschap' (€ 346 miljoen) en 'elektrische apparaten' (€ 235 miljoen).

In 2023 exporteerde Taiwan goederen ter waarde van € 6,3 miljard naar Nederland. Het ging met name om 'kantoor- en automatische gegevensverwerkende machines' (€ 1,9 miljard). Andere belangrijke exportgroepen zijn 'toestellen voor telecommunicatie' (€ 953 miljoen) en 'voertuigen voor wegvervoer' (€ 663 miljoen).

Halfgeleiderindustrie

In 1987 gingen de regering van Taiwan en Koninklijke Philips een joint venture aan om een fabrikant in halfgeleiders op te zetten in Taiwan: de Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC). Philips stak $58 miljoen in de joint venture, bracht zijn kennis over halfgeleiders onder in de joint venture en sloot een licentieovereenkomst voor zijn intellectuele eigendom, dit alles in ruil voor 27,5% van de aandelen in TSMC.

Anno 2024 is TSMC de belangrijkste onafhankelijke fabrikant van halfgeleiders ter wereld. TSMC maakt als enige bedrijf ter wereld de allerkleinste microchips in haar fabrieken in Taiwan. TSMC wordt daardoor omschreven als levensverzekering van Taiwan.

Een van de belangrijkste handelspartners van TSMC is de voormalige Philips-dochter ASML in Veldhoven. ASML levert de machines waarmee TSMC de kleinste chips ter wereld kan maken. In 2023 vaardigde Nederland, deels onder Amerikaanse druk, een uitvoerverbod uit op de nieuwste machines van ASML naar China. Daarmee kan China minder makkelijk de dominantie van TSMC uitdagen en de veiligheid van Taiwan ondermijnen. De Nederlandse handelsbelangen zijn daarmee direct verweven zijn met een potentieel conflict tussen Taiwan en China.

Wapenexport

In september 1981 kocht Taiwan in Nederland twee aangepaste onderzeeboten van de Zwaardvisklasse. Deze onderzeeboten werden tussen 1982 en 1988 gebouwd door de NV Dok en Werf Maatschappij Wilton-Fijenoord in Schiedam. De onderzeeboten kwamen op 9 oktober 1987 en 9 april 1988 in dienst bij de vloot van de Republiek China. De onderzeeboten Chien Lung en Hai Lung zijn anno 2024 nog altijd in dienst. Nederlandse bedrijven leveren nog altijd onderdelen voor deze onderzeeboten aan Taiwan.

De Volksrepubliek China was niet blij met de verkoop van de onderzeeërs aan Taiwan. Toen Nederland weigerde de verkoop terug te draaien, riep de Volksrepubliek China begin 1981 haar ambassadeur terug en verlaagde zij de diplomatieke betrekkingen tot het niveau van zaakgelastigden. Ook kregen Nederlandse bedrijven in de Volksrepubliek China het moeilijker. De verkoop zou daardoor bekend komen te staan als de duikbootaffaire.

In 1984 wilde Taiwan een vervolgorder plaatsen voor vier duikboten. Dit maal weigerde de Nederlandse regering een exportvergunning af te geven. Daarna beloofde Nederland aan de Volksrepubliek China om geen nieuwe wapensystemen meer te verkopen aan Taiwan. Bestaande orders en afspraken met Taiwan blijven echter bestaan.

In 1992 wil Taiwan opnieuw onderzeeboten kopen: vier onderzeeboten van de Walrusklasse. Na druk van de Volksrepubliek China zag Nederland af van de verkoop van de vier onderzeeboten.

In 2002 speelde een nieuwe wens om onderzeeboten aan Taiwan te leveren. Dit maal kwam de wens uit de Verenigde Staten, die graag zagen dat Taiwan de beschikking zou krijgen over nieuwe dieselelektrische onderzeeboten. De Verenigde Staten beschikten echter niet over de technologie en keken naar de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM) voor de levering van deze onderzeeboten. De RDM had nog een ontwerp voor een nieuwe onderzeeboot, de Moeraalklasse, op de tekentafel liggen en wilde deze boten wel in het buitenland voor Taiwan bouwen. Een andere optie was de verkoop van de Hr.Ms Zwaardvis en de Hr.Ms. Tijgerhaai aan Taiwan. De RDM zocht een koper voor beide schepen en Zwaardvis en de Tijgerhaai lagen op dat moment in een haven in Maleisië, op zoek naar een koper in Azië. De Nederlandse regering weigerde om in beide gevallen een exportvergunning af te geven. Omdat een door de Nederlandse staat goedgekeurde koper ontbrak, werden de Hr.Ms. Zwaardvis en de Hr.Ms. Tijgerhaai in 2005 in opdracht van de Nederlandse staat in Maleisië gesloopt.

Transport

Beide landen zijn rechtstreeks per vliegtuig bereikbaar. De Taiwanese KLM-dochter KLM Asia vliegt rechtstreeks tussen Amsterdam Airport Schiphol en de Internationale luchthaven Taiwan Taoyuan. De Taiwanese nationale luchtvaartmaatschappij China Airlines vliegt ook op deze route. Daarnaast vliegt het Taiwanese EVA Air tussen Amsterdam en Taipei via een tussenstop in Bangkok, Thailand.

Zie ook

• Buitenlandse zaken van Nederland

Bronnen, noten en/of referenties

Preston Palace

Locatie

Preston Palace is een all-inclusive hotel met 296 kamers en is te vinden nabij het centrum van Almelo in Twente. Het hotel heeft 296 kamers en beschikt over één persoonskamers tot familiekamers (geschikt tot 6 personen).

Geschiedenis

In 1989 kocht Hennie van der Most het voor sloop bestemde Prinses Irene Ziekenhuis in Almelo voor een symbolisch bedrag van één gulden van de gemeente. Na een ingrijpende verbouwing is het gebouw omgetoverd tot een uniek all inclusive hotel en uitgaanscentrum. In 1991 is de eerste fase (het uitgaanscentrum) geopend, het hotel was in mei 1992 gereed. De Preston Hall, waar vele bekende artiesten al hebben opgetreden, is in 1995 geopend. In 1997 is het subtropisch zwemparadijs geopend en medio 2008 opende de indoor-kermis haar deuren voor het grote publiek. In 2011 is Preston Palace een officiële trouwlocatie geworden in Almelo.

Het hotel

Preston Palace is een hotel, vergader- en uitgaanscentrum en beschikt over hotelkamers, spelfaciliteiten, bioscoop, binnen- en buitenterrassen, diverse barretjes, buffetten en live entertainment. Daarnaast is er het subtropisch zwemparadijs met saunafaciliteiten, stoombad en zonnehemels en de indoor-kermis in een Twents decor. Preston Palace beschikt tevens over vergaderzalen.

Externe link

Website Preston Palace

Transvaalbuurten

Arnhem

Haarlem

Leeuwarden

Baflo

Vaassen

Hengelo

Zaandam

Dordrecht

Assen

Den Haag

Nijmegen

Den Helder

Enschede

Tilburg

Alkmaar

Ermelo

Oosterbeek

Eindhoven

Heerlen

Wormerveer

Breda

Waalwijk

Franeker

Apeldoorn

Steenwijk

Vlissingen

Winschoten

Heerenveen

Plaatsen met een wijk of buurt, die vernoemd is naar Transvaal
of Afrikaners. Schuingedrukte plaatsen met grijze stip hebben
slechts een of twee vernoemde straten.

Plaatsen met een wijk of buurt, die vernoemd is naar Transvaal
of Afrikaners.

Archief

Erkenning van Nederlands in Zuid-Afrika - Overzicht Commentaar Review Pagina

Een artikel over de wettelijke erkenning van het Nederlands in de geschiedenis van Zuid-Afrika. Ik hoop het later te kunnen aanmelden voor de etalage. Zouden jullie commentaar kunnen leveren op het artikel? --I90Christian (overleg) 17 jan 2011 15:57 (CET)

Beste Christian, een mooi onderwerp. Ik zal het artikel deze week nog eens kritisch proberen te bekijken. Ik kan je wel alvast de tip meegeven dat je veel meer gebruik moet maken van voetnoten. Denk maar bijvoorbeeld bij citaten en zinnen die door anderen betwist kunnen worden. Groeten, Michaelovic (overleg) 10 feb 2011 14:19 (CET)

Beste Christian, een mooi en informatief artikel. Mijn vragen/opmerkingen zijn de volgende:

• Probeer bij citaten de bron in een voetnoot te zetten. Dit geldt voor alle citaten in het artikel.
• Soms is het onduidelijk wie of wat personen in het artikel zijn; denk aan Sir Cradock en Somerset. Is Somerset een man of een soort college? Een leek moet dat in één oogopslag kunnen zien.
• Kan "In 1813 heeft sir Cradock verklaard dat de burgers Engels moesten leren." ook bevestigd worden met een bron?
• Zou je bij "Toen de Kaapkolonie in 1853 een vertegenwoordigende regering kreeg, is bepaald in artikel 89 dat alleen het Engels toegelaten zou worden in het Parlement." kunnen verwijzen in een voetnoot naar de betreffende wet en artikel?
• Mocht je bij "Het Nederlandstalige Volkslied van Oranje Vrijstaat was vanaf 1854 tot en met 1902 ambtelijk in gebruik." een bron vinden, dan is dat natuurlijk ook prachtig. Hetzelfde geldt voor Volkslied van Transvaal.
• "Art. 137 van de Unie-grondwet heeft als volgt geluid". Ik neem aan dat deze wet nu niet meer zo luidt? Probeer dat wel aan te geven in de tekst zelf. Zorg er ook voor dat je afkortingen zoals "art." niet gebruikt, maar schrijf ze voluit.
• "Deze groep heeft het Nederlands op een bijna geheimzinnige manier door het Afrikaans laten vervangen." Hoe of op wat voor manier hebben zij dit gedaan? Dat is nu nog onduidelijk.
• "Bij de aanpassing in 1996 van de grondwet is de laatstgenoemde bepaling geschrapt.". Bedoel je hier artikel 119? Dat is mij nu ook nog wat onduidelijk.
• Misschien is het een idee om in een schematisch overzicht (bijv. tabel) de status van het Nederlands door de jaren heen weer te geven.

Ik hoop dat je wat aan deze opmerkingen hebt. Als je vragen hebt over mijn opmerkingen, stel ze gerust. Met vriendelijke groeten, Michaelovic (overleg) 11 feb 2011 15:56 (CET)

Hallo Michaelovic, ik heb het artikel aan de hand de door jouw aangegeven punten nog eens grondig doorgewerkt. Ik zal je opmerkingen afgaan:

1. Citaten: Bronnen in voetnoot Zo goed mogelijk uitgevoerd.
2. Cradock en Sommerset zijn verduidelijkt.
3. Verklaring van Cradock:Is Bevestigd met een bron.
4. Artikel 89: De betreffende wet en het wetsartikel heb ik niet gevonden. Ik heb wel verwezen naar een andere bron, maar die noemt alleen het bewuste artikel, en ik kan niet de wet het het bewuste artikel niet achterhalen.
5. Volksliederen: Geen bron, omdat de schrijfdatum (in opdracht van de staat; dus het wordt een volkslied) is gekoppeld aan het opheffen van de Republieken. Het was eerder een logische redenatie. Maar ik heb het verduidelijkt in het artikel zelf.
6. heeft als volgt geluid: Bij alle wetten heb ik erbij gezet wanneer ze geldig waren.
7. Geheimzinnige manier: Dit ís juist onduidelijk. Historici zijn er nu ook nog niet achter, zie voetnoot in het artikel (en desnoods de erbij vermelde bron).
8. Nieuwe grondwet 1996: Stuk was zeer onduidelijk. Het haalde twee grondwetten door elkaar. Ik hoop dat het nu duidelijker is geworden. Kun/wil je dit even nakijken?
9. Tabel: Ik heb een schematische tabel onderaan de pagina toegevoegd. Is dit wat je bedoelde?

Ik hoop dat het artikel weer een stuk beter is geworden. Heb je nu nog op- en/of aanmerkingen? Ik hoor het graag. --I90Christian (overleg) 13 feb 2011 21:25 (CET)

In de inleidende zin lees ik erkenning van het Nederlands in Zuid-Afrika, in de titel ontbreekt het lidwoord. Status lijkt me overigens een term die de lading beter dekt: Status van het Nederlands in Zuid-Afrika dus.

Qua taal kan er ook nog wel wat geschaafd worden. "Deze rol is nu ambtelijk overgedragen aan het Afrikaans"? Ook de voltooid tegenwoordige tijd wordt te veel gebruikt. Jörgen^? ! 13 feb 2011 21:51 (CET)

Bijzonder vreemd vind ik het gebruik van de voltooid tegenwoordige tijd waar ik persoonlijk de voltooid verleden tijd veel natuurlijker zou vinden. Bijvoorbeeld: in plaats van "In het jaar zus en zo is bepaald dat" zou ik "In jaar zus en zo werd bepaald dat" verkiezen. En in plaats van "De aanhef van deze wet heeft als volgt geluid:" zou ik gewoon "De aanhef van de wet luidde" (OVT) gebruiken. Misschien heeft dat iets met een vertaling uit het Zuid-Afrikaans te maken waar dit wel als natuurlijk wordt aangevoeld? Hoe dan ook is het rondstrooien van te veel hulpwerkwoorden niet aan te raden. Mijn advies is dus: ga voor de onvoltooid verleden tijd als je in een informatieve tekst gebeurtenissen uit het verleden beschrijft. m.v.g. Beachcomber (overleg) 13 feb 2011 23:07 (CET)

Beste Christian, je hebt goed naar mijn opmerkingen gekeken en deze dan ook goed uitgevoerd. Ook het tabel was precies hoe ik het in gedachten had. Wel vallen mij nu een aantal dingen op.

• Onder het kopje Het nieuwe Zuid-Afrika heb je het over het ANC. Onduidelijk is echter wat het ANC is, waar de afkorting voor staat en wat haar relatie (samen met het land Zuid-Afrika) is met de Namibische grondwet.
• Wat betreft de titel ben ik eens met Jörgen. De erkenning van het Nederlands wordt weliswaar wel beschreven, maar wanneer men het gehele artikel leest, dan heb je het vooral over de status van het Nederlands.
• Ook Beachcomber moet ik wat taal betreft gelijk geven. Indien je daar hulp bij nodig hebt, dan kunnen wij je hiermee best helpen.
• Als je dit artikel werkelijk wilt nomineren voor de etalage, dan moet het artikel wel een stuk uitgebreider worden. Eén goede tip is nogmaals zo veel mogelijk gebruik maken van bronnen (het liefst ook verschillende soorten).

Hopelijk kan je hier nog wat mee. Als ik nog stukken tegenkom waar ik nog wat vraagtekens bij heb, dan zal ik deze hier weer naar voren brengen. Ondertussen help ik wel wat mee met taal. Met vriendelijke groeten, Michaelovic (overleg) 14 feb 2011 12:27 (CET)

Ik ben nu bezig met het bovenstaande aan te passen. Over status en erkenning, wil ik nu even heel kort zijn: over de status (het woord sluit niet alleen de wettelijke kant, maar ook de maatschappelijke kant in) van Nederlands in Zuid-Afrika maak ik een ander (lang) artikel (net zoals de andere "maatschappelijke status-artikelen" "Nederlands in Zuid-Afrika", genaamd). Hierover zijn namelijk hele boeken geschreven. Dit stuk sluit alleen de wettelijke status of erkenning in, en gezien "erkenning" korter is dan "wettelijke status", heb ik voor erkenning als titel gekozen. De met de wijzigingen ben ik vrijdag 25 februari klaar (denk ik) en dan zal ik ook weer even één voor één de bovenstaande punten aflopen. En wat betreft de v.v.t. en de o.v.t.: dat heeft te maken met het Afrikaans. Het Afrikaans kent namelijk maar één v.t. (ek het gedrink): de Nederlandse v.v.t (ik heb gedronken). De o.v.t. (ik dronk) bestaat niet in het Afrikaans. Dan is het erg verleidelijk om steeds de v.v.t te gebruiken. Vrijdag horen jullie meer. --I90Christian (overleg) 20 feb 2011 15:56 (CET)

Ik heb een paar kleine wijzigingen aangebracht in het stuk. Hier zal ik nu even reageren op uw verbeterpuntjes:

1. Dat stukje over het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) heb ik aangepast. Er is nu uitgelegd wat de relatie met Namibische situatie is.
2. Ik ben het niet eens met het voorstel wat betreft status en erkenning. Waarom kunt u hierboven lezen.
3. Wat betreft taal - de voltooid verleden tijd; het is voor mij zeer lastig om er naar te kijken. Ik heb er vandaag nog even naar gekeken, maar ik heb niets gevonden, dit komt waarschijnlijk omdat ik daarvoor de Afrikaanse tekst te goed ken. Indien er nog wat - volgens u - echt wat verbeterd moet worden, zou één van jullie kunnen kijken? Alvast bedankt.
4. Wat betreft het mogelijk ontbrekende lidwoord in de titel. Volgens de conventies (zoals ik die interpreteer; mijn interpretatie hoeft niet juist te zijn!) (zie: Help:Sorteervolgorde in een categorie, Wikipedia:Conventies en Wikipedia:Benoemen van een pagina) Hierbij vind ik alleen maar titels waarbij de lidwoorden worden weggefilterd, want ze tellen niet mee in de zoekmachine. Zoals: "Lijst van koningen van....." in plaats van "Lijst van DE koningen van...". Daarnaast kan men ook in een volwaardige zin zeggen: "Nederlands is de taal van Nederland", omdat Nederlands geen bepaald voorwerp is, maar een onbepaald woord, waarbij een voorzetsel niet noodzakelijk is (volgens mijn studieboek Nederlands). Naar mijn mening is het dus niet nodig om de titel te wijzigen. Maar indien jullie/u er anders over denken/denkt, dan sta ik open voor argumenten.
5. Daarbij snap ik niet helemaal goed waarom het artikel langer zou moeten voor een etalage aanmelding. Dit is - naar mijn mening (en ik heb inmiddels al behoorlijk wat gelezen over de relatie Nederlands-Afrikaans en Zuid-Afrika) - de juiste lengte van het artikel. Indien er meer informatie bijgevoegd wordt, is die nieuwe informatie misschien niet relevant meer (>schrijven is schrappen). Maar dat is mijn mening. Indien u betere argumenten hebt, dan zou ik die graag willen weten. Bedankt.

Indien u nog verdere op- en aanmerkingen op het artikel hebt, ik hoor het graag. --I90Christian (overleg) 27 feb 2011 22:49 (CET)

Beste Christian, je hebt goed verricht bij het hele artikel, mijn complimenten. Ik zal nu slechts één korte opmerking geven, want ik moet je antwoorden nog even goed lezen. Wellicht zou je er aan kunnen denken (want het is slechts een suggestie) om het huidige artikel erkenning van Nederlands in Zuid-Afrika samen te voegen met je toekomstige artikel Nederlands in Zuid-Afrika. Het gedeelte over de wettelijke erkenning zou dan drie kopjes beslaan. De maatschappelijke status van de taal zou m.i. prima passen als een geheel artikel. Ze zullen ongetwijfeld overlap met elkaar hebben. Daarmee maak je het artikel ook een stuk langer. Waarom een artikel langer zou moeten voor een etalageaanmelding weet ik ook niet, maar feit is dat stemmers liever een lang (maar uiteraard wel kwalitatief goed) artikel hebben. In het toekomstige artikel zul je ongetwijfeld ook bronnen gebruiken. Bij samenvoeging zouden de bronnen dus ook samengevoegd worden, wat alleen maar in je voordeel werkt bij een etalageaanmelding wat betreft het aantal bronnen (dat zien ze ook graag). Denk aub goed na over mijn opmerking en probeer het niet te snel af te wijzen. Ik ben mij namelijk bewust dat de wettelijke en maatschappelijke status twee verschillende aspecten zijn, maar besef je goed dat ze wel allebei de status van de taal beschrijven. Je geeft tevens hierboven ook zelf toe dat status ook de wettelijke aspect van het woord beschrijft. Heb je daarna nog twijfels, aarzel niet om een ander zijn mening hierover te vragen. Ik zie het echter als een grote voordeel. Met vriendelijke groeten, Michaelovic (overleg) 28 feb 2011 17:32 (CET)

Beste Michaelovic, ik heb uw bovenstaande voorstel gelezen (en erover nagedacht) over het eventueel samenvoegen van de twee artikelen. Dit is denk ik zeer onhandig, gezien het feit dat in het artikel over erkenning wordt gesproken over minstens 8 verschillende staten in het huidige Zuid-Afrika. Er was geen probleem geweest, indien deze staten na elkaar bestaan zouden hebben, maar nu wil de geschiedenis dat deze staten naast elkaar, door elkaar en met ingewikkelde fusies te maken hebben gehad. Er zijn minstens 22 staten geweest in Zuid-Afrika (tussen 1652 en 1961), waar het Nederlands een (belangrijke) rol heeft gespeeld. (En dan reken ik de Griekwastaten nog niet eens mee). Dit staat in schril contrast met de ontwikkeling (c.q. aftakeling) van het Nederlands in Zuid-Afrika, waarbij het verloop ongeveer gelijk loopt met de tijd, zonder zich iets aan te trekken van enige staatkundige grenzen en wetten. Daarom neem ik in het artikel Nederlands in Zuid-Afrika slechts datgene op met betrekking tot de maatschappelijke status en geschiedenis van het Nederlands aldaar. --I90Christian (overleg) 11 mrt 2011 12:39 (CET)

Beste Christian, dat is prima. Het was immers slechts een suggestie. Zorg er wel voor dat je alvast begint aan Nederlands in Zuid-Afrika. Het artikel is namelijk al bijna drie weken (sinds 27 februari) leeg. Zo voorkom je dat het verwijderd wordt. Een meebezigsjabloon is eigenlijk bedoeld voor als je de komende uren of dagen ook daadwerkelijk aan het artikel gaat werken. Met vriendelijke groet, Michaelovic (overleg) 18 mrt 2011 19:36 (CET)