Schagen

	Gemaente Schagen
(Vlagge van Schagen)	(Waopen van Schagen)
	; Lokatie van de gemeante Schagen
	Informasie
Proveensie	Noord-Holland
Heufdplaatse	Schagen
	Geografie en bevolking
Öppervlakte; - Laand; - Water	187,53 km²; - km²; - km²
Inwonners; Bevolkingsdichtheid	46.379 (1 april 2011); - inw./km²
Koordinaten	52° 47′ N, 4° 48′ O
	Aoverig
Belangrieke verkeersaoders	N9, N241, N245, N248, N249, N502, N503, spoorliene Den Helder - Amsterdam
Netnummer	0224, 0226
Postkode	1738-1759
	Offisiële webstie www.schagen.nl

Schagen (West-Frees: Skagen) is ne stad en ne gemeente in de Nederlaandse provinsie Noord-Hollaand. Daorbinnen ligt t in de regio West-Freeslaand, en row-weg binnen t gebeed van den olde gouw Westflinge. De gemeente op 1 januari 2013 uutebreid mit de veurmaolige gemeenten Haorenkarspel en Ziepe. De inwonners van Schagen wordt vanolds Schagenezen eneumd.

Behalve as "Skagen" steet Schagen in de umgaevink ok wal bekend under den ironiesen name "Sikago". Mangs wördt ok naor Schagen verwezzen mit den titel "Magnusveste", naor den legendariesen ridder Magnus.

Plaatsen binnen de gemeente

Stad:

Schagen

Darpen/gehuchten:

Buurtschappen:

't Buurtje
't Wad
Bliekenbos
De Banne
De Dieken
De Weel (gedeeltelik)
Diekstaol
Grootven
Grotewal
Het Korfwater
Huiskebuurte
Keinsmerbrugge
Karkbuurte
Legediek
Leihoek
Mennonietenbuurte
Nes
Schagerweerd
Slootgaord
Stolpervlotbrugge
Vennik (gedeeltelik)
Woldmeer
Ziebelhuzen (tot begin 21e eeuw Ring eneumd)
Ziepersluus

Geschiedenis

De plaatse Schagen wierd rundum 975 al eneumd in teksten, zo as bi'jveurbeeld bi'j ne telling van et inwonnersantal; der wonden daor in dee tied 43 leu. Schagen wordden toon as Scagha vermeld en wieter wordden in de dokumenten op-eschraeven dat Schagen zes boerderi'jen egaeven hef an de abdi'je van Egmond, rundum 989. Schagen was toon al de grotere kern van den aandere terpen (wonbulten). Rundumme Schagen lag völle water. Meugelik verwis den name Scagha daor ok naor: t kan betekenen "uutstekkend punt". Pas ne hele tied later zol der ne kustliene naobi'j Schagen liggen. Toon de zee zich weer wat trög trok an t end van de 13de eeuwe konden dee plaetse in t gebeed greuien. Mit name den groond rundum Schagen was vruchtbaor, en zo blef t den belangrieksten plaetse in t gebeed.

In 1415 gaf Willem VI stadsrechten an t toon al flink egreuide Schagen. In 1427 gaf Filips de Goede van Boergondië Schagen in lene an zienen onkel Willem van Bronckhorst, éne van de zeuven bastaardzönnen van Aelbrecht van Beijeren, en an Maria van Bronckhorst. Daormit wierd t ne heerlikheid en kreg t nog meer rechten as allenig stadsrechten, waorunder de meugelikheid zeggenschop te hebben ovver n tröpken aandere plaetse rundum Schagen. Willem leet n slot bouwen en trok daor in 1440 in. In 1460 wierd de karke van Schagen in-ewi'jd, de karke was ewi'jd an St. Christoforus. In 1463 kreg Schagen t recht op t holden van ne veemarkt en daormit zetten zee de stad as haandelssentrum op de kaarte in t umrengende gebeed. In 1603 kreg Schagen ne jaorlikse peerdenmarkt, zee kreggen daor toostemming van de Staoten van Hollaand en West-Freeslaand.

In t beginne van de Golden Eeuwe kenden de leu in Schagen neet ne grote walvaort. Pas later kon de stad genieten van de to-enommen walvaort, maor t haalden nooit den bleui dee umrengende staeden deurmaakten. Ok nao de Golden Eeuwe blef nen deurgreui uut. Mede deur de inpoldering van t umrengende gebeed kon Schagen in de 19den eeuwe weer tot bleui kommen. Mit name de veemarkt spölden daorbi'j ne belangrieke rolle. Toon in 1865 de Spoorliene Ni'jendeep - Amsterdam (tussen Alkmaor en Den Helder in bruuk wierd enommen ontstaond daor n groot ofzetgebeed van en veur de ambtelike ni'jverheid. Schagen had toon rundum 2.060 inwonners. In de löppe van de 20ste eeuwe zakken de walvaort langzame in.