Pergi ke kandungan

Tulisan Phagspa

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Tulisan Phagspa
Jenis tulisan
PenciptaDrogön Chögyal Phagpa
Tempoh masa
1270s to 1360s
Arah tulisanVertical left-to-right Sunting ini di Wikidata
Bahasa-bahasaBahasa Mongolia, Bahasa Tibet, Bahasa Sanskrit
Tulisan berkaitan
Sistem tulisan induk
Sistem tulisan turunan
Hangul (conjectured)
ISO 15924
ISO 15924Phag (), ​Templat:ISO 15924 name
Unikod
Alias Unikod
Phags-pa
U+A840 to U+A877
 Laman ini mengandungi transkripsi fonetik daripada Abjad Fonetik Antarabangsa (AFA). Untuk panduan pengenalan simbol-simbol AFA, sila lihat Bantuan:AFA. Untuk membezakan simbol [ ], / / dan ⟨ ⟩, sila lihat IPA § Tanda-tanda kurung dan pembatas-pembatas transkripsi.

Tulisan Phagspa (atau tulisan segi empat) merupakan sejenis abugida yang direka oleh seorang Lama Tibet yang bernama Drogön Chögyal Phagpa bagi maharaja Kublai Khan semasa Dinasti Yuan di China, sebagai satu tulisan yang umum bagi semua bahasa dalam lingkungan Empayar Mongolia. Penggunaan tulisan ini merosot selepas empayar ini digulingkan oleh Dinasti Ming. The vast documentation about its use gives modern linguists many clues about the changes of the Chinese languages and other Asian languages during the period.

Perkataan "Wiki" dalam aksara Phagspa

Tulisan Mongolia yang berdasarkan tulisan Uyghur tidak sempurna bagi bahasa Mongol, dan adalah tidak praktikal untuk menyebarkan kepada sesuatu bahasa yang mempunyai fonologi yang sangat berbeza seperti Bahasa Cina. Oleh itu semasa Dinasti Yuan pada kira-kira tahun 1269, Kublai Khan minta Phagspa supaya mereka satu set huruf bagi penggunaan dalam seluruh empayar. Phagspa menyeberkan tulisan Tibetnya (satu tulisan Indik) kepada Bahasa Mongol dan Bahasa Cina. 38 huruf yang terhasil dikenali dengan beberapa nama, seperti "tulisan segi empat", tetapi kini biasanya dikenali sebagai tulisan Phagspa.

Perbandingan antara tulisan Phagspa script dengan tulisan Hangul Korea.

Berbeza daripada tulisan asalnya, tulisan ini ditulis dari atas ke bawah seperti tulisan-tulisan Mongol yang dulu. Tulisan ini tidak diterima secara meluas dan tidak digunakan lagi selepas keruntuhan Dinasti Yuan pada tahun 1368. After this it was mainly used as a phonetic gloss for Mongolians learning Chinese characters. Scholars such as Gari Ledyard believe that in the meantime it was one of the sources for the Korean Hangul alphabet.

Demi penggunaan encoding dalam media digital, Piawai Unicode, mulai dari versi 5.0,[1] memberikan titik kod U+A840 hingga U+A877 bagi 56 huruf Phags-Pa itu.

Templat:Unicode chart Phags-Pa

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]

Templat:Writing systems