Matlamat Pembangunan Mampan 3
Matlamat Pembangunan Mampan 3: Kesihatan Baik dan Kesejahteraan (SDG 3) ialah salah satu daripada 17 Matlamat Pembangunan Mampan yang ditubuhkan oleh Pertubuhhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) pada 2015. Keterangan rasminya ialah: "Untuk memastikan kehidupan yang sihat dan menggalakkan kesejahteraan untuk semua pada semua peringkat umur."[1] Sasaran SDG 3 meliputi dan memberi tumpuan kepada pelbagai aspek kehidupan sihat dan gaya hidup sihat. Kemajuan ke arah sasaran diukur menggunakan 21 penunjuk.[2]
SDG 3 mempunyai 13 sasaran dan 28 penunjuk untuk mengukur kemajuan ke arah sasaran. Sembilan sasaran pertama ialah sasaran hasil, iaity pengurangan kematian bersalin; menamatkan semua kematian yang boleh dicegah di bawah umur lima tahun; melawan penyakit berjangkit; memastikan pengurangan kematian daripada penyakit tidak berjangkit dan menggalakkan kesihatan mental; mencegah dan merawat penyalahgunaan bahan; mengurangkan kecederaan dan kematian jalan raya; memberikan akses universal kepada penjagaan seksual dan reproduktif, perancangan keluarga dan pendidikan; mencapai perlindungan kesihatan sejagat; dan mengurangkan penyakit dan kematian akibat bahan kimia berbahaya dan pencemaran. Empat "cara untuk mencapai" sasaran SDG 3 ialah: melaksanakan Konvensyen Rangka Kerja WHO mengenai Kawalan Tembakau; menyokong penyelidikan, pembangunan dan akses universal kepada vaksin dan ubat mampu milik; meningkatkan pembiayaan kesihatan dan menyokong tenaga kerja kesihatan di negara membangun; dan menambah baik sistem amaran awal untuk risiko kesihatan global.[3]
SDG 3 bertujuan untuk mencapai liputan kesihatan sejagat, yang mencari akses saksama perkhidmatan penjagaan kesihatan kepada semua lelaki dan wanita. Ia mencadangkan untuk menamatkan kematian bayi baru lahir, bayi dan kanak-kanak bawah lima tahun yang boleh dicegah dan menamatkan wabak.[1]
Sasaran, penunjuk dan kemajuan
[sunting | sunting sumber]Sasaran 3.1: Mengurangkan kematian bersalin
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.1 ialah: "Menjelang 2030, kurangkan nisbah kematian bersalin global kepada kurang daripada 70 per 100,000 kelahiran hidup".[4]
- Penunjuk 3.1.1: Nisbah kematian bersalin. Nisbah kematian ibu merujuk kepada bilangan wanita yang meninggal dunia akibat sebab berkaitan kehamilan semasa hamil atau dalam tempoh 42 hari selepas tamat kehamilan bagi setiap 100,000 kelahiran hidup.
- Penunjuk 3.1.2: Peratusan kelahiran yang dihadiri oleh kakitangan yang terlatih untuk memberikan penyeliaan, penjagaan dan nasihat yang diperlukan kepada wanita semasa mengandung, bersalin, dan tempoh selepas bersalin; untuk menjalankan penghantaran sendiri; dan menjaga bayi baru lahir.
Status wanita dan kanak-kanak perempuan yang tidak sama rata, kekurangan kuasa membuat keputusan, pengetahuan dan kewangan kekal menjadi punca ketidakupayaan atau kelewatan dalam mendapatkan rawatan kesihatan yang akhirnya meningkatkan kadar kematian ibu.[5]:2
Sasaran 3.2: Menamatkan semua kematian boleh dicegah di bawah umur lima tahun
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.2 ialah: "Menjelang 2030, tamatkan kematian bayi baru lahir dan kanak-kanak di bawah umur yang boleh dicegah, dengan semua negara menyasarkan untuk mengurangkan kematian neonatal kepada sekurang-kurangnya serendah 12 setiap 1,000 kelahiran hidup dan kematian bawah umur lima tahun kepada sekurang-kurangnya serendah 25 setiap 1,000 kelahiran hidup."[4]
- Penunjuk 3.2.1: Kadar kematian bawah 5 tahun. Kadar kematian bawah 5 tahun mengukur bilangan kanak-kanak bagi setiap 1,000 kelahiran hidup yang meninggal dunia sebelum hari lahir mereka yang kelima.
- Penunjuk 3.2.2: Kadar kematian neonatal. Kadar kematian neonatal ditakrifkan sebagai bilangan bayi baru lahir bagi setiap 1,000 kelahiran hidup pada tahun tertentu yang meninggal dunia sebelum mencapai umur 28 hari.
Di peringkat global, risiko kematian kanak-kanak sebelum umur lima tahun dikurangkan sebanyak 44 peratus sejak 2000, mencecah 43 kematian bagi setiap 1,000 kelahiran hidup pada 2015. Namun, sejumlah besar kematian yang boleh dicegah kekal, dengan kira-kira 16,000 kanak-kanak di bawah umur lima tahun mati setiap hari pada 2015.[5]:3
Kadar kematian neonatal menurun daripada 31 kematian setiap 1,000 kelahiran hidup pada tahun 2000 kepada 19 kematian setiap 1,000 kelahiran hidup pada tahun 2015. Walaupun kematian neonatal semakin berkurangan, kadar kematian bawah lima tahun global pula semakin meningkat, menandakan keperluan untuk meningkatkan tumpuan pada program penjagaan antenatal.[5]:3
Sasaran 3.3: Memerangi penyakit berjangkit
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.3 ialah: "Menjelang 2030, tamatkan wabak AIDS, tuberkulosis, malaria dan penyakit tropika terabai serta memerangi hepatitis, penyakit bawaan air dan penyakit berjangkit lain."[4]
- Penunjuk 3.3.1: Bilangan jangkitan HIV baharu bagi setiap 1,000 populasi yang tidak dijangkiti
- Penunjuk 3.3.2: Tuberkulosis bagi setiap 100,000 penduduk
- Penunjuk 3.3.3: Insiden malaria bagi setiap 1,000 penduduk
- Penunjuk 3.3.4: Insiden Hepatitis B bagi setiap 100,000 penduduk
- Penunjuk 3.3.5: Bilangan orang yang memerlukan campur tangan terhadap penyakit tropika terabai
Sasaran 3.3 bercadang untuk menamatkan kematian bayi baru lahir dan kanak-kanak bawah lima tahun yang boleh dicegah dan menamatkan wabak seperti AIDS, batuk kering, malaria dan penyakit bawaan air sebagai contoh.[6]
Begitu juga, kemajuan telah dicapai dalam meningkatkan akses kepada air bersih dan sanitasi dan dalam mengurangkan malaria, batuk kering, polio, dan penyebaran HIV/AIDS. Dari 2000 hingga 2016, jangkitan HIV baharu menurun sebanyak 66 peratus bagi kanak-kanak di bawah 15 tahun dan sebanyak 45 peratus dalam kalangan remaja berumur 15-19 tahun.[7] Walau bagaimanapun, trend semasa bermakna 1 daripada 4 negara masih tidak akan memenuhi sasaran SDG untuk menamatkan AIDS dalam kalangan kanak-kanak di bawah 5 tahun, dan 3 daripada 4 tidak akan memenuhi sasaran untuk menamatkan AIDS dalam kalangan remaja.[7]
Sasaran 3.4: Mengurangkan kematian akibat penyakit tidak berjangkit dan menggalakkan kesihatan mental
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.4 ialah: "Menjelang 2030, kurangkan sebanyak satu pertiga kematian pramatang daripada penyakit tidak berjangkit melalui pencegahan dan rawatan serta menggalakkan kesihatan mental dan kesejahteraan."[4]
- Penunjuk 3.4.1: Kadar kematian yang dikaitkan dengan penyakit kardiovaskular, kanser, diabetes atau penyakit pernafasan kronik
- Penunjuk 3.4.2: Kadar kematian bunuh diri
Kematian yang disebabkan oleh empat NCD utama ialah 17.7 juta daripada penyakit kardiovaskular, 8.8 juta daripada kanser, 3.9 juta daripada penyakit pernafasan kronik, dan 1.6 juta daripada diabetes. Risiko kematian akibat empat NCD utama antara umur 30 dan 70 menurun daripada 23% pada tahun 2000 kepada 19% pada tahun 2015.[5]
Sasaran 3.5: Mencegah dan merawat penyalahgunaan bahan
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.5 ialah: "Kuatkan pencegahan dan rawatan penyalahgunaan bahan, termasuk penyalahgunaan dadah narkotik dan penggunaan alkohol yang berbahaya."[4]
- Penunjuk 3.5.1: Liputan campur tangan rawatan (farmakologi, psikososial dan perkhidmatan pemulihan dan penjagaan lanjutan) bagi gangguan penggunaan bahan
- Penunjuk 3.5.2: Penggunaan alkohol yang memudaratkan, ditakrifkan mengikut konteks negara sebagai penggunaan alkohol per kapita (berumur 15 tahun ke atas) dalam satu tahun kalendar dalam liter alkohol tulen.
Pada 2016, penggunaan alkohol di seluruh dunia dianggarkan sebanyak 6.4 liter bagi setiap orang berumur 15 tahun ke atas. Penggunaan semakin meningkat di Wilayah Pasifik Barat dan Asia Tenggara, sementara kekal stabil di kawasan lain. Data yang tersedia tidak mencukupi dan banyak lagi kerja diperlukan untuk menambah baik pengukuran liputan rawatan untuk gangguan penggunaan alkohol dan dadah.[5]:5
Sasaran 3.6: Mengurangkan kecederaan dan kematian jalan raya
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.6 ialah: "Menjelang 2020, kurangkan separuh (50% kurang) bilangan kematian dan kecederaan global akibat kemalangan jalan raya."[4]
Sasaran 3.6 hanya mempunyai satu penunjuk: Penunjuk 3.6.1; kadar kematian akibat kecederaan kemalangan jalan raya.
Sasaran 3.7: Akses sejagat kepada penjagaan seksual dan reproduktif, perancangan keluarga dan pendidikan
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.7 ialah: "Menjelang 2030, pastikan akses universal kepada perkhidmatan penjagaan kesihatan seksual dan reproduktif, termasuk untuk perancangan keluarga, maklumat dan pendidikan, serta penyepaduan kesihatan reproduktif ke dalam strategi dan program nasional."[4]
- Penunjuk 3.7.1: Peratusan wanita berkahwin berumur 15–49 tahun yang memerlukan perancangan keluarga berpuas hati dengan kaedah kontraseptif moden.
- Penunjuk 3.7.2: Kadar kelahiran remaja (berumur 10–14 tahun; berumur 15–19 tahun) bagi setiap 1,000 wanita dalam kumpulan umur tersebut.
Separuh daripada wanita di negara membangun telah menerima penjagaan kesihatan yang mereka perlukan, dan keperluan untuk perancangan keluarga meningkat secara eksponen apabila populasi bertambah. Walaupun keperluan sedang ditangani secara beransur-ansur, lebih daripada 225 juta wanita mempunyai keperluan yang tidak dipenuhi bagi kontraseptif. Terdapat sedikit peningkatan dalam bahagian wanita umur reproduktif yang telah berkahwin atau dalam kesatuan yang mempunyai akses kepada kaedah perancangan keluarga moden, daripada 74.5% pada tahun 2000 kepada 76.7% pada tahun 2017.[5]:5 Pada 2017, dianggarkan 13 juta kelahiran kepada kanak-kanak perempuan di bawah umur 20 tahun dengan hampir 1.8 bilion remaja dan belia di seluruh dunia, melabur dalam kesihatan dan kesejahteraan mereka adalah penting untuk mencapai agenda 2030.
Di Afrika Barat, bilangan wanita yang menggunakan kontraseptif meningkat lebih dua kali ganda antara 2011 dengan 2020.[8]:34
Sasaran 3.8: Mencapai perlindungan kesihatan sejagat
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.8 ialah: "Mencapai perlindungan kesihatan sejagat, termasuk perlindungan risiko kewangan, akses kepada perkhidmatan penjagaan kesihatan penting yang berkualiti dan akses kepada ubat-ubatan dan vaksin perlu yang selamat, berkesan, berkualiti dan berpatutan untuk semua."[4]
- Penunjuk 3.8.1: Liputan perkhidmatan kesihatan penting.
- Penunjuk 3.8.2: Bahagian penduduk dengan perbelanjaan isi rumah yang besar untuk kesihatan sebagai bahagian daripada jumlah perbelanjaan atau pendapatan isi rumah.
Melalui lensa "tidak meninggalkan sesiapa pun", perlindungan kesihatan sejagat juga melitupi warga migran dan pelarian yang kebanyakannya mungkin tidak mempunyai status sah atau tidak diambil kira, dalam skim perlindungan risiko kewangan dan akses kepada perkhidmatan kesihatan yang saksama.[5]:6
Sasaran 3.9: Mengurangkan penyakit dan kematian akibat bahan kimia berbahaya dan pencemaran
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.9 ialah: "Menjelang 2030, mengurangkan dengan ketara bilangan kematian dan penyakit daripada bahan kimia berbahaya dan pencemaran dan pencemaran udara, air dan tanah."[4]
- Penunjuk 3.9.1: Kadar kematian yang dikaitkan dengan pencemaran udara isi rumah (dalaman) dan ambien (luar).
- Penunjuk 3.9.2: Kadar kematian disebabkan oleh air yang tidak selamat, sanitasi dan kekurangan kebersihan.
- Penunjuk 3.9.3: Kadar kematian disebabkan keracunan yang tidak disengajakan.
Pencemaran udara isi rumah dianggarkan menyebabkan separuh daripada semua kematian radang paru-paru di kalangan kanak-kanak di bawah umur lima tahun. Kadar kematian global akibat keracunan yang tidak disengajakan menurun sebanyak 33% antara tahun 2000 dan 2015 tetapi masih menyebabkan 108,000 kematian setiap tahun.[5]:6
Sasaran 3.a: Melaksanakan konvensyen rangka kerja WHO mengenai kawalan tembakau
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.a ialah: "Memperkukuh pelaksanaan Konvensyen Rangka Kerja Pertubuhan Kesihatan Sedunia mengenai Kawalan Tembakau di semua negara, mengikut kesesuaian."[4]
Sasaran 3.a hanya mempunyai satu Penunjuk: Penunjuk 3.a.1 ialah "kelaziman piawaian umur penggunaan tembakau semasa di kalangan orang berumur 15 tahun ke atas."
Konvensyen Rangka Kerja WHO mengenai Kawalan Tembakau telah disahkan oleh 180 pihak (negara) yang mewakili 90% daripada populasi global. Lebih daripada 80% pihak telah sama ada menerima pakai atau memperkukuh undang-undang dan peraturan kawalan tembakau sedia ada mereka.[5]:7
Pada 2019, nilai purata global untuk "kelaziman merokok piawaian umur dalam kalangan umur 15 tahun ke atas" ialah 17%, turun daripada hampir 25% pada tahun 1990, yang merupakan perkembangan positif.[8]:36 Pandemik COVID-19 mungkin dapat memcepatkan penurunan ini kerana orang ramai mungkin berhenti membeli tembakau jika pendapatan mereka merosot. Selain itu, orang ramai telah mengetahui bahawa perokok lebih berkemungkinan mendapat sakit teruk atau meninggal dunia akibat COVID-19, yang mungkin menyebabkan mereka kurang merokok.[8]:36
Sasaran 3.b: Menyokong penyelidikan, pembangunan dan akses universal kepada vaksin dan ubat mampu milik
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.b ialah: "Menyokong penyelidikan dan pembangunan vaksin dan ubat-ubatan untuk penyakit berjangkit dan tidak berjangkit yang terutamanya memberi kesan kepada negara-negara membangun, menyediakan akses kepada ubat-ubatan dan vaksin penting yang berpatutan, selaras dengan Deklarasi Doha mengenai Perjanjian TRIPS dan Kesihatan Awam, yang mengesahkan hak negara membangun untuk menggunakan sepenuhnya peruntukan dalam Perjanjian mengenai Aspek Berkaitan Perdagangan Hak Harta Intelek mengenai kelonggaran untuk melindungi kesihatan awam, dan, khususnya, menyediakan akses kepada ubat-ubatan untuk semua."[4]
- Penunjuk 3.b.1: Bahagian populasi sasaran yang dilindungi oleh semua vaksin yang termasuk dalam program nasional mereka.
- Penunjuk 3.b.2: Jumlah bantuan pembangunan rasmi bersih (ODA) kepada penyelidikan perubatan dan sektor kesihatan asas.
- Penunjuk 3.b.3: Bahagian kemudahan kesihatan yang mempunyai set teras ubat-ubatan penting yang relevan tersedia dan berpatutan secara mampan.
Landskap semasa penyelidikan dan pembangunan kesihatan (R&D) tidak sejajar dengan keperluan dan keperluan kesihatan global. Sedikit 1% daripada semua pembiayaan untuk R&D kesihatan diperuntukkan kepada penyakit yang kebanyakannya berlaku di negara membangun.[5]:7
SDG 3 bertujuan untuk mencapai liputan kesihatan sejagat, termasuk akses kepada ubat-ubatan dan vaksin penting.[6] Kadar 2016 untuk dos ketiga vaksin pertusis (DTP3) dan dos pertama vaksin campak (MCV1) masing-masing mencapai 86 peratus dan 85 peratus. Namun kira-kira 20 juta kanak-kanak tidak menerima DTP3 dan kira-kira 21 juta tidak menerima MCV1.[7] Sekitar dua daripada lima negara perlu mempercepatkan kemajuan untuk mencapai sasaran SDG dalam aspek imunisasi.[7]
Sasaran 3.c: Meningkatkan pembiayaan kesihatan dan menyokong tenaga kerja kesihatan di negara membangun
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.c ialah: "Meningkatkan pembiayaan kesihatan dengan ketara dan pengambilan, pembangunan, latihan dan pengekalan tenaga kerja kesihatan di negara membangun, terutamanya di negara kurang maju dan negara membangun pulau kecil."[4]
Sasaran 3.c hanya mempunyai satu penunjuk: Penunjuk 3.c.1, iaitu kepadatan dan taburan pekerja kesihatan.
Sasaran 3.d: Memperbaik sistem amaran awal terhadap risiko kesihatan global
[sunting | sunting sumber]Teks penuh Sasaran 3.d ialah: "Kuatkan kapasiti semua negara, khususnya negara membangun, untuk amaran awal, pengurangan risiko dan pengurusan risiko kesihatan negara dan global."[4]
- Penunjuk 3.d.1: Kapasiti Peraturan Kesihatan Antarabangsa (IHR) dan kesediaan kecemasan kesihatan.
- Penunjuk 3.d.2: Peratusan jangkitan saluran darah akibat organisma tahan antimikrob terpilih.[9]
Proses semakan IHR 2016 mengakui keperluan untuk memasukkan penghijrahan dan populasi mudah alih dalam pelan kesiapsiagaan dan tindak balas wabak dan pandemik. Kesediaan wabak dan keselamatan kesihatan global memerlukan peningkatan pelaksanaan IHR secara menyeluruh.[5]:7
Cabaran
[sunting | sunting sumber]Kesan pandemik COVID-19
[sunting | sunting sumber]Pandemik COVID-19 pada tahun 2020 adalah ancaman serius kepada kemajuan SDG 3 yang bertujuan untuk memastikan kehidupan yang sihat dan kesejahteraan untuk semua. Apabila wabak itu merebak ke seluruh dunia, perintah berkurung telah menyebabkan lebih 70 negara menahan pelbagai perkhidmatan kesihatan seperti vaksinasi kanak-kanak, perancangan keluarga dan pemeriksaan kanser.[10] Beratus-ratus ribu lagi kematian bawah lima tahun sepatutnya dijangkakan pada 2020.[11] Pandemik ini juga menyebabkan kemudahan kesihatan yang berlebihan dan sesak dan ramai orang menjadi takut untuk mengunjungi pusat-pusat ini kerana takut dijangkiti.[12]
Kebanyakan penyakit bukan COVID-19 telah sama ada diabaikan atau terganggu dan sistem penjagaan kesihatan seterusnya diregangkan melebihi kapasiti dan keupayaan mereka untuk menyediakan penjagaan yang mencukupi. Ini adalah kebalikan yang hebat dalam beberapa dekad penambahbaikan dan telah mengulangi keperluan bagi kerajaan untuk mengutamakan isu-isu kehidupan sihat dan kesejahteraan serta berusaha ke arah matlamat SDG 3.[13][14]
Kerajaan negara yang sudah mengalami kekurangan pekerja kesihatan dan sistem penjagaan kesihatan lain harus mengambil kesempatan daripada pengajaran yang dipelajari semasa krisis ini dan membina daya tahan untuk memerangi wabak kesihatan masa depan dan mencapai kemajuan ke arah perlindungan kesihatan sejagat.[15][16]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b United Nations (2015) Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/70/1)
- ^ a b c d e f Ritchie, Roser, Mispy, Ortiz-Ospina (2018) "Measuring progress towards the Sustainable Development Goals." (SDG 3) SDG-Tracker.org, website
- ^ Ritchie, Roser, Mispy, Ortiz-Ospina (2018) "Measuring progress towards the Sustainable Development Goals." (SDG 3) SDG-Tracker.org, website
- ^ a b c d e f g h i j k l m United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/71/313)
- ^ a b c d e f g h i j k United Nations (2017) HLPF Thematic Review of SDG3, New York,
- ^ a b "WHO - UN Sustainable Development Summit 2015". WHO. Diarkibkan daripada yang asal pada September 27, 2015.
- ^ a b c d "Progress for Every Child in the SDG Era" (PDF). UNICEF. Dicapai pada 2 April 2018.
- ^ a b c BMGF (2020) Covid-19 A Global Perspective - 2020 Goalkeepers Report, Bill & Melinda Gates Foundation, Seattle, USA
- ^ "SDG Indicators — SDG Indicators". unstats.un.org. Dicapai pada 2020-09-26.
- ^ The Lancet Public Health (September 2020). "Will the COVID-19 pandemic threatens the SDGs?". The Lancet Public Health. 5 (9): e460. doi:10.1016/s2468-2667(20)30189-4. ISSN 2468-2667. PMC 7462553. PMID 32888438.
- ^ "The sustainable development goals report 2020" (PDF).
- ^ Leal Filho, Walter; Brandli, Luciana Londero; Lange Salvia, Amanda; Rayman-Bacchus, Lez; Platje, Johannes (2020-07-01). "COVID-19 and the UN Sustainable Development Goals: Threat to Solidarity or an Opportunity?". Sustainability (dalam bahasa Inggeris). 12 (13): 5343. doi:10.3390/su12135343. ISSN 2071-1050.
- ^ "COVID-19 significantly impacts health services for noncommunicable diseases". www.who.int (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-09-25.
- ^ Gulseven, Osman; Al Harmoodi, Fatima; Al Falasi, Majid; ALshomali, Ibrahim (2020). "How the COVID-19 Pandemic Will Affect the UN Sustainable Development Goals?". SSRN Electronic Journal (dalam bahasa Inggeris). doi:10.2139/ssrn.3592933. ISSN 1556-5068.
- ^ Akinleye, Foluke (July 2020). "Towards universal health coverage: lessons learnt from the COVID-19 pandemic in Africa". Pan African Medical Journal. 35(2):128.
- ^ "Strengthening health systems during a pandemic: The role of development finance". OECD (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2022-06-17.