Malaran tak geser bibir-velar bersuara: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Luckas-bot (bincang | sumb.) k r2.7.1) (bot menambah: ar:شفوي طبقي شبه صامت |
Tiada ringkasan suntingan |
||
| (8 semakan pertengahan oleh 5 orang pengguna tidak dipaparkan) | |||
| Baris 2: | Baris 2: | ||
'''Malaran tak geser bibir-velar bersuara''' ialah sejenis bunyi [[konsonan]] yang terdapat dalam sebilangan [[bahasa]] lisan, dilambangkan oleh aksara {{IPA|[w]}} dalam [[Abjad Fonetik Antarabangsa]] (IPA). |
'''Malaran tak geser bibir-velar bersuara''' ialah sejenis bunyi [[konsonan]] yang terdapat dalam sebilangan [[bahasa]] lisan, dilambangkan oleh aksara {{IPA|[w]}} dalam [[Abjad Fonetik Antarabangsa]] (IPA). |
||
Dalam [[bahasa Melayu]], bunyi ini dilambangkan oleh huruf ''[[w]]'', contohnya: '''''w'''ang'', ''sa'''w'''an''. Sebelum ini, ia difahamkan tidak wujud pada suku kata awal [[bahasa Melayu Kuno]] – kata-kata pinjaman [[Sanskerta|Sangsakerta]] dengan fonem ini dipelatkan [[Letupan dwibibir bersuara|mengatup pada dedua bibir]] /b/ (misalnya {{script|Arab|بڠسا}} '''''b'''angsa'' dari वंश ''vaṃśa'' secara terus manakala {{script|Arab|وڠسا}} '''''w'''angsa'' melalui perantara [[bahasa Jawa]]) sehingga meluasnya penyebaran agama Islam yang mengalakkan pendidikan [[bahasa Arab]] dengan [[Abjad Arab|huruf]] {{script|Arab|و}} wau.<ref>{{cite journal|last1=Hoogervorst|first1=Tom|date=2017|title=Lexical Influence From North India To Maritime Southeast Asia: Some New Directions|journal=Man In India|volume=95|issue=4|page=295}}</ref> |
|||
Dalam [[bahasa Melayu]], bunyi ini dilambangkan oleh huruf ''[[w]]'', contohnya: '''''w'''ang'', ''sa'''w'''an''. |
|||
==Ciri-ciri== |
==Ciri-ciri== |
||
| Baris 151: | Baris 151: | ||
[[Kategori:Konsonan malaran tak geser|Bibir-velar bersuara]] |
[[Kategori:Konsonan malaran tak geser|Bibir-velar bersuara]] |
||
[[als:Stimmhafter labiovelarer Approximant]] |
|||
[[ar:شفوي طبقي شبه صامت]] |
|||
[[br:Kensonenn gweuz-drekstaon dre dostaat mouezhiet]] |
|||
[[ca:Aproximant labiovelar sonora]] |
|||
[[cs:Znělá labiovelární aproximanta]] |
|||
[[de:Labialisierter stimmhafter velarer Approximant]] |
|||
[[en:Labio-velar approximant]] |
|||
[[es:Aproximante labiovelar]] |
|||
[[fr:Consonne spirante labio-vélaire voisée]] |
|||
[[ko:양순 연구개 접근음]] |
|||
[[it:Approssimante labiovelare sonora]] |
|||
[[nl:Stemhebbende labiovelaire approximant]] |
|||
[[ja:有声両唇軟口蓋接近音]] |
|||
[[pl:Spółgłoska półotwarta wargowo-miękkopodniebienna]] |
|||
[[pt:Aproximante labiovelar]] |
|||
[[ro:Consoană sonantă labiovelară]] |
|||
[[ru:Звонкий лабиовелярный аппроксимант]] |
|||
[[th:เสียงเปิด ริมฝีปากกับเพดานอ่อน ก้อง]] |
|||
[[uk:Дзвінкий губно-м'якопіднебінний апроксимант]] |
|||
Semakan semasa pada 07:56, 6 September 2024
| Nombor AFA | 170 | ||
|---|---|---|---|
| Pengekodan | |||
| X-SAMPA | w | ||
| |||
| Sampel audio | |||
Malaran tak geser bibir-velar bersuara ialah sejenis bunyi konsonan yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan, dilambangkan oleh aksara [w] dalam Abjad Fonetik Antarabangsa (IPA).
Dalam bahasa Melayu, bunyi ini dilambangkan oleh huruf w, contohnya: wang, sawan. Sebelum ini, ia difahamkan tidak wujud pada suku kata awal bahasa Melayu Kuno – kata-kata pinjaman Sangsakerta dengan fonem ini dipelatkan mengatup pada dedua bibir /b/ (misalnya بڠسا bangsa dari वंश vaṃśa secara terus manakala وڠسا wangsa melalui perantara bahasa Jawa) sehingga meluasnya penyebaran agama Islam yang mengalakkan pendidikan bahasa Arab dengan huruf و wau.[1]
Ciri-ciri
[sunting | sunting sumber]Features of the voiced labialized velar approximant:
- Cara artikulasinya ialah malaran tak geser, iaitu dihasilkan dengan merapatkan dua alat artikulasi tanpa menyempitkan rongga vokal sehingga terhasilnya arus udara yang bergelora.
- Daerah artikulasinya adalah velar dan bibir, iaitu disebut dengan bahagian belakang lidah (dorsum) dinaikkan ke arah lelangit lembut (velum), sambil bibir dibundarkan. Sesetengah bahaasa seperti bahasa Jepun dan mungkin sekali bahasa-bahasa Iroquoian Utara, ada bunyi yang selalu ditranskripsi sebagai [w] yang mana bibir terketap (atau sekurang-kurangnya tak bundar), tetapi hampir kepada konsonan bibir-velar. Transkripsi yang lebih terperinci boleh membubuh diakritik pengurang kebundaran: [w̜].
- Jenis pembunyiannya adalah bersuara, iaitu pita vokal bergelar ketika penyebutan.
- Ini merupakan konsonan lisan, iaitu udara dibenarkan keluar melalui mulut.
- Ini merupakan konsonan tengah, iaitu dihasilkan dengan membenarkan arus udara mengalir melalui tengah lidah dan bukan sisinya.
- Mekanisme arus udaranya adalah egresif pulmonik, iaitu disebut dengan dengan menolak udara keluar dari paru-paru melalui saluran vokal, dan bukannya dari glotis atau mulut.
Penggunaan
[sunting | sunting sumber]| Bahasa | Perkataan | IPA | Erti | Catatan | |
|---|---|---|---|---|---|
| Melayu | [[[Ortografi bahasa Melayu|wang]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [waŋ] | 'wang' | Rujuk fonologi bahasa Melayu | |
| Arab | Baku[2] | ورد | [ward] | 'bunga mawar' | Rujuk fonologi bahasa Arab |
| Catalonia[3] | [[[Ortografi bahasa Catalonia|blau]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [blaw] | 'biru' (m.) | Rujuk fonologi bahasa Catalonia | |
| Cina | Mandarin | [[[Aksara Cina|王]]] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-cmn-Hani (bantuan)/wáng | [wɑŋ˧˥] | 'raja' | Rujuk Bahasa Mandarin Baku |
| Hawaii[4] | [[[Abjad Hawaii|wikiwiki]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [wikiwiki] | 'cepat' | Juga boleh disebut [v]. Rujuk fonologi bahasa Hawaii | |
| Inggeris | [[[Ortografi bahasa Inggeris|weep]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [wiːp] | 'menangis' | Rujuk fonologi bahasa Inggeris | |
| Itali[5] | [[[Abjad Itali|uomo]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈwɔmo] | 'lelaki' | Rujuk fonologi bahasa Itali | |
| Jepun | 私/[[[Perumian bahasa Jepun|watashi]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ɰ͡β̞ataɕi] | 'saya' | Disebut dengan lidah terketap. Rujuk fonologi bahasa Jepun | |
| Perancis[6] | [[[Ortografi bahasa Perancis|oui]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [wi] | 'ya' | Rujuk fonologi bahasa Perancis | |
| Poland[7] | [[[Ortografi bahasa Poland|łaska]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈwaska] | 'lemah-lembut' | Rujuk fonologi bahasa Poland | |
| Portugis[8] | [[[Ortografi bahasa Portugis|água]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈaɡwɐ] | 'air' | Rujuk fonologi bahasa Portugis | |
| Sepanyol[9] | [[[Ortografi bahasa Sepanyol|cuanto]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈkwãn̪t̪o̞] | 'berapa' | Rujuk fonologi bahasa Sepanyol | |
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Hoogervorst, Tom (2017). "Lexical Influence From North India To Maritime Southeast Asia: Some New Directions". Man In India. 95 (4): 295.
- ^ Watson (2002:13)
- ^ Carbonell & Llisterri (1992:55)
- ^ Pukui & Elbert (1986:xvii)
- ^ Rogers & d'Arcangeli (2004:117)
- ^ Fougeron & Smith (1993:75)
- ^ Jassem (2003:103)
- ^ Barbosa & Albano (2004:230)
- ^ Martínez-Celdrán, Fernández-Planas & Carrera-Sabaté (2003:256)
Bibliografi
[sunting | sunting sumber]- Barbosa, Plínio A.; Albano, Eleonora C. (2004), "Brazilian Portuguese", Journal of the International Phonetic Association, 34 (2): 227–232
- Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), "Catalan", Journal of the International Phonetic Association, 22 (1–2): 53–56
- Fougeron, Cecile; Smith, Caroline L (1993), "Illustrations of the IPA:French", Journal of the International Phonetic Association, 23 (2): 73–76
- Jassem, Wiktor (2003), "Polish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (1): 103–107
- Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), "Castilian Spanish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (2): 255–259
- Ohala, James; Lorentz (1977), "Story of [w]: An exercise in the phonetic explanation for sound patterns", Berkeley Linguistics Society annual meeting 3 proceedings, m/s. 577–599 External link in
|chapter=(bantuan) - Pukui, Mary Kawena; Elbert, Samuel H. (1986), Hawaiian Dictionary, Honolulu: University of Hawaiʻi Press, ISBN 0-8248-0703-0
- Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), "Italian", Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 117–121
- Watson, Janet (2002), The Phonology and Morphology of Arabic, New York: Oxford University Press