Нагорно-Карабах

Горен Карабах или Нагорно-Карабах, (ерменски: Լեռնային Ղարաբաղ Հանրապետություն, Lernayin Gharabaghi Hanrapetut’yun) (руски: Нагорный Карабах) познат и како Република Арцах - поранешна де факто независна република во Јужниот Кавказ, официјално дел од Република Азербејџан, околу 270 км западно од азербејџанскиот главен град Баку, и многу блиска до границата со Ерменија. Поради Азербејџанската Офанзива, Нагорно-Карабах официјално прекинува да постои на 01.01.2024 со потпишувањето на указот од страна на претседателот на Нагорно-Карабах.

Нагорно-Карабах Լեռնային Ղարաբաղ  (ерменски) Нагорный Карабах  (руски)
Знаме Грб
Химна:  „Слободен и независен Арцах“
територии контролирани од Нагорно-Карабах (темнозелена) територии контролирани од Азербејџан (светлозелена) територии контролирани од Нагорно-Карабах (темнозелена) територии контролирани од Азербејџан (светлозелена)
Главен град (и најголем)		Степанакерт 39°52′N 46°43′E
Службен јазик		ерменски, руски
Народности		над 99,7% Ерменци 0,2% Руси 0,1% други
Уредување		унитарна претседателска република
•	Претседател	Самвел Шахраманајан
•	Државен министер	Артур Харутјуњан
Независност		од Азербејџан
•	Референдум	10 декември 1991
•	Прогласена	6 јануари 1992
•	Признавање	непризната
Површина
•	Вкупна	4,400 км2
Население
•	проценка за март 2021 г.	120,000
•	Попис 2015	150,932
БДП (ПКМ)		проценка за  г.
•	Вкупен	713 млн. долари
•	По жител	4,803 долари
Валута		Арцахски драм, Ерменски драм (AMD)
Часовен појас		AMT (UTC+4)
Се вози на		десно
НДД		.am
Повик. бр.		+374 47

Потекло на поимот

Регионот е познат по повеќе имиња: рускиот назив е Нагорни Карабах и тој потекнува од советскиот период ("нагорни" означува висок или планински на руски), ерменскиот назив е Арцах (историска област што приближно соодветствува со денешниот регион), додека пак азербејџанскиот назив е Карабах (кој означува Црна градина, од турското кара = црна и персиското бах = градина).

Историја

Во 1923, Советскиот Сојуз го инкорпорирал регионот кој е претежно населен со Ерменци во Азербејџанската ССР и го именувал како Нагорнокарабашка Автономна Област (НКАО). На 10 декември 1991, како што Советскиот Сојуз се распаѓал, во НКАО и во соседниот округ Шахумијан бил одржан референдум на кој била прогласена независност од Азербејџан како Нагорнокарабашка Република (НКР), која не е призната од ниту една меѓународна организација или држава, вклучувајќи ја и Ерменија.

Во последните години на распаѓањето на Советскиот Сојуз, регионот станал причина за спор помеѓу Ерменија и Азербејџан, кулминирајќи со војната во Нагорно-Карабах. По примирјето постигнато со руска помош на 12 мај 1994, најголемиот дел од Нагорно-Карабах и неколку региони на Азербејџан околу него се под контрола на војската на Ерменија, а НКР се здобива и со де факто посебна влада. Од тогаш, страните водат мировни разговори со посредство на ОБСЕ Групата Минск.

Население, јазик и религија

Население

Во Нагорно-Карабах живеат околу 120,000 жители од кои околу 99,7% се Ерменци. Околу 0,2% се Руси и околу 0,1% други.

Јазик

Поради тоа што регионот е претежно населен со Ерменци, во Нагорно-Карабах воглавно се говори ерменски. Официјални јазици се ерменски и руски. Азербејџанскиот пак, ретко се зборува.

Религија

Верници во Нагорно Карабах
Ерменска Православна Црква			94,5 %
Методисти			0,37 %
Јеховни Сведоци			0,23 %
Руска православна црква			0,13 %
Атеисти			4,13 %
Без религија			0,41 %
Други			1,08 %

Популацијата на Нагорно-Карабах главно има христијанска вера (околу 94,18% од населението). Околу 0,37% се Методисти, додека пак 0,23% се Јеховни Сведоци. Остатокот главно се без религија. Околу 94,5% се застапници на ерменската православна црква, додека пак 0,13% се застапници на руската православна црква во Нагорно-Карабах.