Σήμερα είναι η παγκόσμια ημέρας μνήμης για τα τρανς πρόσωπα που δολοφονούνται ως αποτέλεσμα της τρανσφοβίας. Όχι επειδή τα θύματα είναι τρανς, όπως συνηθίζεται να λέγεται, αλλά λόγω της τρανσφοβίας. Δεν συμφωνώ με τον τρόπο που συνήθως διατυπώνεται αυτό, ότι δηλαδή τρανς άτομα δολοφονούνται ή υφίστανται βία λόγω του ότι είναι τρανς. Μια τέτοια διατύπωση μεταφέρει την ευθύνη στα ίδια τα τρανς άτομα και την τρανς κατάσταση, υπονοώντας ότι τα ίδια τα τρανς άτομα ή η τρανς κατάσταση φταίνε για τη βία που υφίστανται. Στην «καλύτερη» περίπτωση, αυτό εισηγείται ότι η τρανς κατάσταση δεν είναι «φυσιολογική» ή δεν θα έπρεπε να είναι αποδεκτή κατάσταση. Χρειάζεται να διασαφηνίσουμε πιστεύω ότι η βία που υφίστανται τα τρανς άτομα οφείλεται στην τρανσφοβία, η οποία καλλιεργείται μέσα από τις πατριαρχικές δομές οργάνωσης των κοινωνιών μας. Σε μια κοινωνία, η οποία αναγνωρίζει δύο μόνο φύλα και όπου οι έμφυλοι ρόλοι είναι αυστηρά διαχωρισμένοι κι άκαμπτοι και διδάσκονται σε όλα τα μέλη της από τη γέννησή τους, χωρίς να αφήνονται περιθώρια αμφισβήτησης και αυτοπροσδιορισμού, η τρανσφοβία κυριαρχεί και διαμορφώνει συμπεριφορές.
Ενημερωτικά, σχετικές έρευνες δείχνουν ότι κάθε χρόνο καταγράφονται πάνω από 200 δολοφονίες τρανς προσώπων, οι οποίες οφείλονται στην τρανσφοβία. Ο αριθμός αφορά τις καταγεγραμμένες και μόνο δολοφονίες. Στην Κύπρο δεν υπάρχουν τέτοιες, επειδή η βία ενάντια στα τρανς πρόσωπα δεν αναγνωρίζεται και τα εγκλήματά που οφείλονται σε αυτή δεν καταγράφονται. Τα τρανς άτομα όμως υφίστανται διάφορες μορφές βίας στην καθημερινότητά τους: σωματική, λεκτική, ψυχική, οικονομική, κοινωνική, θεσμική, πολιτική βία.
Θα σταθώ στη θεσμική βία στην Κύπρο, αφού θεωρώ ότι αυτή αντανακλά κι αντανακλάται και στο πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο:
Τα τρανς άτομα δεν έχουν ουσιαστικά δικαίωμα να αλλάξουν τα στοιχεία τους στα επίσημα έγγραφά τους, ώστε αυτά να συνάδουν με τον τρόπο που τα ίδια αυτοπροσδιορίζονται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, το όνομα και το φύλο που αναγράφονται στα έγγραφά τους να μην ταυτίζονται με εκείνα με τα οποία τα ίδια τα άτομα αυτοπροσδιορίζονται, αλλά με εκείνα που το ιατρικό σύστημα, οι οικογένειές τους και η κοινωνία τα έχει φορτώσει κατά τη γέννησή τους ή και πριν ακόμα από αυτή. Αυτό το γεγονός στερεί από τα τρανς άτομα το δικαίωμα στον ίδιο τους τον αυτοπροσδιορισμό αφαιρώντας τους ουσιαστικά οποιοδήποτε agency ως ενεργά υποκείμενα.
Επίσης, οι ιατρικές διαδικασίες που σχετίζονται με τη μετάβαση των τρανς ατόμων από το φύλο στο οποίο το ιατρικό σύστημα και η κοινωνία τα έχει κατατάξει σε εκείνο με το οποίο τα ίδια αυτοπροσδιορίζονται δεν καλύπτονται ούτε από το δημόσιο σύστημα υγείας, ούτε από τα ιδιωτικά ασφαλιστικά συμβόλαια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ουσιαστικά τη μη πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας που σχετίζονται με τη διαδικασία της πιο πάνω μετάβασης. Και αυτό μέσα σε ένα ιατρικό σύστημα, το οποίο, ενδεικτικά αναφέρω, επιβάλει από κάθε άτομο με μήτρα/ ωοθήκες να εξασφαλίσει γραπτώς την έγκριση του συζύγου του προκειμένου να προχωρήσει σε διαδικασίες στείρωσης, ακόμα κι όταν η ίδια η ζωή του ατόμου εξαρτάται από αυτές.
Ακόμα, το τρανσφοβικό έγκλημα και η τρανσφοβική βία δεν αναγνωρίζονται με αποτέλεσμα τα τρανς άτομα να υποβάλλονται σε αυτά χωρίς να μπορούν να τα καταγγείλουν και χωρίς να μπορούν να υπάρξουν μηχανισμοί αποτροπής τους.
Όλα τα πιο πάνω έχουν ως αποτέλεσμα τα τρανς άτομα να υφίστανται διακρίσεις καθημερινά τόσο σε θεσμικό, όσο και σε κοινωνικό, αλλά και οικονομικό επίπεδο. Αυτή η κατάσταση εντείνεται και από το γεγονός ότι τα ζητήματα φύλου γενικά και τα ζητήματα της τρανς κατάστασης ειδικότερα δεν συζητούνται με αποτέλεσμα να υπάρχει άγνοια σε σχέση με αυτά και να διαιωνίζονται στερεότυπα και προκαταλήψεις που παράγουν κι αναπαράγουν βία και διακρίσεις. Στην Κύπρο ειδικά, υπάρχει σοβαρή έλλειψη μόρφωσης στα ζητήματα αυτά, ακόμα και ανάμεσα στα πιο ριζοσπαστικά κομμάτια της κοινωνίας. Παράλληλα, δεν υπάρχει ακόμα οργανωμένη κοινότητα των τρανς ατόμων που να θέσει το πλαίσιο των τρανς διεκδικήσεων.
Είναι για αυτό το λόγο που ενώ δεν συνηθίζω να γιορτάζω παγκόσμιες ημέρες, γιατί δεν θεωρώ ότι μια μέρα το χρόνο είναι αρκετή για να την αφιερώνουμε σε ανθρώπινα δικαιώματα και ούτε και μου αρέσουν τα μνημόσυνα, θεωρώ ότι η πιο κάτω εκδήλωση είναι μια καλή ευκαιρία για να ενημερωθούμε γύρω από τα θέματα της τρανσφοβίας και των τρανς διακρίσεων και να συζητήσουμε δράσεις για διεκδικήσεις όσον αφορά τα τρανς θέματα:
(από την περιγραφή της εκδήλωσης στο facebook)
Η accept ΛΟΑΤ Κύπρου συν-διοργανώνει μαζί με το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως, φέτος για πρώτη φορά εκδήλωση στα πλαίσια της Ημέρας Μνήμης για τα Τρανς Πρόσωπα που δολοφονούνται ως αποτέλεσμα της τρανσφοβίας. Η Ημέρα Μνήμης για τα Τρανς Πρόσωπα έχει καθιερωθεί ανά το παγκόσμιο από το 1998 από την ακτιβίστρια Gwendolyn Ann Smith εις μνήμη της Rita Hester, η οποία δολοφονήθηκε στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ το Νοέμβριο του 1998.
Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο ανά το παγκόσμιο καταγράφονται πάνω από 200 δολοφονίες τρανς προσώπων, οι οποίες οφείλονται στην τρανσφοβία. Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα της έρευνας με τίτλο «Σεβασμός στα Τρανς Άτομα ενάντια στην Τρανσφοβία Παγκόσμια» (“Transrespect versus Transphobia Worldwide”) του οργανισμού Transgender Europe (TGEU), σύμφωνα με τα οποία κατά την περίοδο Ιανουάριος 2008 – Δεκέμβριος 2011 έχουν καταγραφεί 816 δολοφονίες τρανς ατόμων παγκόσμια ως αποτέλεσμα της τρανσφοβίας ή/ και λόγω της ευαλωσιμότητας των τρανς ανθρώπων, η οποία οφείλεται στην κοινωνική περιθωριοποίηση που υφίστανται (http://www.transrespect-transphobia.org/en_US/maps.htm).
Ενόψει των πιο πάνω στοιχείων, σας καλούμε σε μια απλή εκδήλωση για αυτά τα πρόσωπα που δολοφονούνται λόγω κοινωνικών διακρίσεων και για ευαισθητοποίηση γύρω από τα θέματα της τρανσφοβίας και των τρανς διακρίσεων.
Πρόγραμμα
20.15 – 20.30: Δυο λόγια από:
την αντιπρόεδρο της accept ΛΟΑΤ Κύπρου, Δέσποινα Μιχαηλίδου
τον Λειτουργό Α’ στο Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως, Γιώργο Κακότα
και από την πρόεδρο του ΣΥΔ Ελλάδος (Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών), Μαρίνα Γαλανού.
20.30 – 9.30: Προβολή του ντοκιμαντέρ «Two Spirits»
Το “Two Spirits” βασίζεται στην πραγματική ιστορία του Fred Martinez, ενός εφήβου που κατάγεται από την αμερικανική φυλή των Ναβάχο και ο οποίος έζησε τη ζωή του ως “νέιντλιχι” (‘nadleegi’στη γλώσσα των Ναβάχο είναι το άτομο εκείνο που δεν συμβιβάζεται στη διχοτομική ταξινόμηση των φύλων, η οποία περιορίζεται στο δίπτυχο «άντρας/ γυναίκα»). Κατά τη φιλοσοφία της φυλής των Ναβάχο, αλλά και άλλων γηγενών φυλών της αμερικάνικης (και όχι μόνο) ηπείρου, ο κόσμος δεν διαιρείται απόλυτα σε αρσενικό και θηλυκό, αλλά υπάρχουν και άτομα που δεν μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στα πλαίσια αυτής της στενής διχοτόμησης των φύλων και τα οποία περιγράφονται με τον όρο “two spirits” (δύο πνεύματα). Μάλιστα, αυτή η κατάσταση θεωρείται στις κουλτούρες αυτές ως ένα εξαιρετικό δώρο.
Η κατάσταση “two spirits” είναι όμως και τόπος όπου συναντιόνται πολλαπλές διακρίσεις μέσα στις ιεραρχικά δομημένες σύγχρονες κοινωνίες: διάκριση για λόγους ταυτότητας φύλου και διάκριση για λόγους φυλετικής καταγωγής. Η δολοφονία του 16χρονου Fred Martinez καταδεικνύει τη σοβαρότητα των διακρίσεων, ιδιαίτερα όταν αυτές είναι πολλαπλής μορφής, στη βάση της ταυτότητας φύλου και της φυλετικής καταγωγής. Μεταξύ της παράδοσης και αυτού που θεωρείται «αμφιλεγόμενο», του «φύλου» και του «πνεύματος», της ελευθερίας και του φόβου, βρίσκεται η πραγματικότητα: η πιο γενναία επιλογή που μπορεί ένα άτομο να κάνει είναι να είναι ο εαυτός του.
Η ταινία έχει διάρκεια 54 λεπτών, είναι σε σκηνοθεσία της Lydia Nibley και έχει βραβευθεί με το βραβείο κοινού PBS (ανεξάρτητων παραγωγών), το βραβείο CGLLF στην Κοπεγχάγη, το βραβείο BFI του Βρετανικού Ινστιτούτου στο Ηνωμένο Βασίλειο, το βραβείο του Φεστιβάλ ταινιών της Σάντα Μπάρμπαρα, καθώς και το βραβείο Starz Denver Film Festival.
21.30: Συζήτηση για το ντοκιμαντέρ και τα θέματά του.
====================================
This year, for the first time, accept LGBT Cyprus is co-organizing together with the Office of the Commissioner for Administration an event for the Transgender Day of Remembrance, a day devoted to the trans persons being murdered as a result of transphobia. The Transgender Day of Remembrance was established in 1998 by Gwendolyn Ann Smith, in memory of Rita Hester, who was assassinated in November 1998 in Massachusetts, USA.
It is estimated that yearly over 200 murders of trans persons are recorded worldwide. These murders are a result of transphobia. The study “Transrespect versus Transphobia Worldwide,” conducted by the organisation Transgender Europe (TGEU) has shown that during the period of January 2008 – December 2011, 816 murders of trans persons were recorded worldwide as a result of transphobia and/ or the vulnerability of trans persons, because of their social marginalisation (http:// www.transrespect-transphobia.org/en_US/maps.htm).
Taking into consideration the above information, we are inviting you to an event organised in memory of the trans persons being murdered as a result of social discrimination and in an attempt to raise awareness against transphobia and discrimination against trans persons.
Programme
20.15 – 20.30: A few words from:
Vice chairperson of accept – LGBT Cyprus, Despina Michaelidou,
Officer A’ at the Office of the Commissioner for Administration, Giorgos Kakota
Chairperson of Greek Transgender Support Association (SYD), Marina Galanou.
20.30 – 9.30: Screening of the documentary «Two Spirits»
“Two Spirits” is based on the true story of Fred Martinez, a teenager from the native American tribe of Navajo, who lived his life as a ‘nadleegi’ (a Navajo term that describes the person that does not conform to the dichotomous classification of genders, limited to the binary of “man/ woman”). In the philosophy of the Navajo tribe, as well as other native American tribes, the world is not strictly divided into “male” and “female,” but there are persons who are not prescribed within this narrow dichotomy of genders. These persons are described by the term “two spirits.” In fact, the “two spirits” situation is perceived in those cultures as a special gift.
Yet, amidst contemporary hierarchically structured societies, the ‘two spirits’ situation is a place where multiple discrimination is found: discrimination on grounds of gender identity and discrimination on grounds of race. The murder of 16-year old Fred Martinez demonstrates how serious the matter of discrimination is, especially when it concerns multiple discrimination – discrimination on the basis of gender identity and race. Between tradition and that which is seen as “controversial,” between “gender” and “spirit,” between freedom and fear, a reality is to be found: the most courageous choice that a person can make is to be themselves.
Film duration: 54 minutes. Directed by Lydia Nibley. The film has won many awards, including: the PBS audience award (for independent productions), CGLLF Copenhagen award, a BFI award of the British Institute in the United Kingdom, the Santa Barbara Film Festival award and the Starz Denver Film Festival award.
21.30: Discussion on the documentary and the issues it raises. 
