Galblaos
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De galblaos (Letien: vesica fellea of vesica biliaris) is e paervörmig hol orgaan det ane rechse kantj van 't lief, achter (mieë nao binne) en óngere laever ligk. 't Orgaan is verbónje mitte laever via de galbuus. De galblaos sleit de gal op die wuuertj aafgesjeie via de centrale galgank of ductus choledochus nao d'n derm wen vèthajendj aetes d'n derm inkump. Gal bevatj stoffe die vèt toet gans klein vètdruupkes in 'n waterige oplossing kónne verdeile (emulgere). Door dees oppervlakdjevergruueting kan vèt mekkeliker dore enzyme waere vertaerdj. De galblaos vörmp e reservoir veure galvleujstof die dore laever wuuertj geperduceerdj. De galblaos haet 'n waterónttrèkkendje wirking oppe gal die zoea wuuertj ingediek en 'n tupisch gruuen kluuer krieg. De wieväölheid aan gal die nao d'n derm wuuertj aafgeveurdj is aafhenkelik vanne wieväölheid vèt innen derm die mót waere vertaerdj.
Neet alle zougdere höbben 'n galblaos. Dere wie de rat höbbe gein gespecialiseerdj orgaan veuren opslaag van gal. Juus daoveur zeen ratte zón geleefdje proofderen inne biosjemie: ze vertaere väöl drekke en kónne neet käöke.
Aandeuninge
[bewirk | brón bewèrke]Galstein
[bewirk | brón bewèrke]Oete gal kristallisere bie sómmige luuj vaste bestandjsdeiler oet. Det kump neet zelje veur. Toet óngevieër 25% vanne luuj haet galstein die meistes gooddeils bestaon oet cholesterol.
Cholecystis
[bewirk | brón bewèrke]'n Óntstaeking vanne galblaos neump me cholecystitis; 'n bacterieel óntstaeking vanne galwaeg hètj 'n cholangitis.
Cholecystectomie
[bewirk | brón bewèrke]Cholecystectomie is 'n sjirurgisch eweghaole vanne galblaos.