1811
1811 (MDCCCXI) waor e gewoen jaor wat begós op dinsdag op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse
bewirk
- 14 mei - Paraguay wirt ónaafhankelik.
- 11 september- De Brit Thomas Raffles wirt lutenant-gouverneur van Java.
- 9 oktober – Biej ein bezeuk aan Nederland bezeuk 't keizerlik paar Napoleon en Marie Louise Amsterdam. 't Revolutieplein wirt ómgeduip in "Napoleonplein".
- 22 oktober - Biej keizerlik decreet waere de hoagesjoale van Harderwijk en Franeker gesjlaote. Die van Utrech, Amsterdam, Deventer en Groninge waere écoles secondaires, en de Universiteit Leiden wirt ein école imperiale.
- Èngelsje Luddiete beginne mèt de vernetiginge van febrieke.
- 18 november - Napoleon Bonaparte veurt in de Leëg Lenj de burgerlike sjtand in. Jederein mót zich wèttelik verplich eine achternaam 'aanmaete' in verbandj mèt belasting-inning en dergelike.
- 19 november - In de Pieterskirk (Leide) wirt in taengewoordigheid van gouverneur prins Lebrun de dependence Leide van de Universiteit van Paries geäöpend. Ouch de Universiteit van Groninge wirt ein aafdeiling van Paries.
- zónger datum
- Nao zien vluch oet 't vriejheidsleger van generaal Miranda keërt Simón Bolívar truk in Zuid-Amerika en reup de repebliek Colombia oet. 't Gebeed besjtriek 't ganse noord-weste van Zuid-Amerika.
- Yusuf Qaramanli van Tripolitanië maak ein eindj aan de zjwarte dynastie, die al viefhónderd jaor euver Fezzan heërsj en lègk zjwaer sjattinge op aan 't sultanaat.
- In Èngelandj wirt 't fossiel van eine ichthyosaurus óntdèk.
- De carrousel (mallemeule) deit zien intraeje op de kirmes.
- De gemeintes Westzaandam en Oostzaandam waere samegevoog tot de gemeinte Zaandam.
- Opheffing van de universiteite van Harderwiek en Franeker.
- Óntdèkking van 't elemènt jodium. 't Óntwiek es eine violette damp biej 't bloatsjtèlle van zeëwier aan zjwavelzoer.
- Nederlands-Indië wirt door de Èngelsje in bezit genómme.
- De Duutsjer Jahn begint de eësjte turnplatz op de Hasenheide biej Berlien.
Gebore
bewirk
gebaore 22 oktober 1811.
- 20 miert - Napoleon II, Franse keizer (gesjtorve 1832)
- 28 miert - Johannes Neumann, Boheemse geistelike (gesjtorve 1860)
- 30 miert - Robert Bunsen, Duutsje chemicus (gesjtorve 1899)
- 22 april - Israël Kiek, Nederlandse fotopionier (gesjtorve 1899)
- 11 juli - William Grove, Britse oetvènjer van de brandjsjtofcel (gesjtorve 1896)
- 18 augustus - Friedrich Lübker, Duutsje taalkundige (gesjtorve 1867)
- 31 augustus - Théophile Gautier, Franse sjriever (gesjtorve 1872)
- 22 oktober - Franz Liszt, Oasterieks-Hongaarse pianist en componist (gesjtorve 1886)
- 25 oktober - Évariste Galois, Franse wiskundige (gesjtorve 1832)
- 17 december - Gerrit Adriaan Fokker, Nederlandse politicus en Thorbeckiaans Tweëde Kamerlid (gesjtorve 1878)
Gesjtorve
bewirk- 30 juli - Miguel Hidalgo (58), Mexicaanse preester en revolutionair
- 30 september - Thomas Percy, Èngelsje bisjop en dichter
Literatuur
bewirk- Johann Wolfgang von Goethe publiceert 't eësjte deil van zien memoires: Dichtung und Wahrheit.
Versjene
bewirk- Beginsele van de elekiter (elektriciteit) zoa-es verwórve door de Nederlanders ("阿蘭陀始制エレキテル究理原") van Hashimoto Muneyoshi eine Rangaku geleërde.
