Azia
Azia esas la maxim vasta e populoza kontinento de la mondo, ed esas quar-ople plu granda kam Europa. Ol kovras 8,6% de la tota surfaco di la planeto, e havas cirkume 60% de lua tota habitantaro. Azia ed Europa formacas kune la superkontinento Eurazia.
Nedependanta stati en Azia
[redaktar | redaktar fonto]Yen listo pri la nedependanta landi qui havas teritorii en Azia. La maxim populoza lando del mondo, Popul-Republiko Chinia jacas en Azia.
Altra loki
[redaktar | redaktar fonto]Historiala loki
[redaktar | redaktar fonto]Geografio
[redaktar | redaktar fonto]
Azia esas la centrala ed estala parto di Eurazia, formacita per 50 landi. Azia unionas su kun Afrika per la peninsulo di Sinai, e kun Europa per longa bordero sequante l'Urali.
- Extrema punkti
- Maxim norda loko: Kabo Chelyuskin, Rusia (77˚ 36' N).
- Maxim esta loko: Kabo Dejnyov, Rusia (169˚ 45' W).
- Maxim suda loko: Kabo Bulus, Malaizia (1˚ 16' N).
- Maxim westa loko: Kabo Baba, Turkia (26˚ 4' E).
- mezavalora altitudo dil kontinento: 950 metri.
- Maxim alta monto: Monto Everest, kun 8,848 metri di altitudo.
Maxim alta monti
[redaktar | redaktar fonto]Infre esas la listo di maxim alta monti di Azia e dil mondo. Lia altitudi superiras 8 mil metri, ed omni jacas en la montaro Himalaya.
Fluvii
[redaktar | redaktar fonto]La 3 maxim granda fluvii di Azia esas:
- Yangcekiang 5.630 km.
- Yenisei (kun Angara-Selenga) 5.390 km.
- Mekong 4.500 km.
lagi e mari
[redaktar | redaktar fonto]Insuli ed Arkipelagi
[redaktar | redaktar fonto]Kanali e stretaji
[redaktar | redaktar fonto]Ekonomio
[redaktar | redaktar fonto]Yen la 20 maxim granda TNP de Azia.[14]
| Rango | Lando | TNP (2009) Miliardi di Dolari |
| 1 |  PR Chinia |
$8 789 |
| 2 |  Japonia |
$4 137 |
| 3 |  India |
$3 560 |
| 4 |  Rusia |
$2 116[10] |
| 5 |  Sud-Korea |
$1 356 |
| 6 |  Indonezia |
$969,2 |
| 7 |  Iran |
$876 |
| 8 |  Turkia |
$863,3 |
| 9 |  Taiwan |
$717,7 |
| 10 |  Saudi-Arabia |
$585,8 |
| 11 |  Tailando |
$538,6 |
| 12 |  Pakistan |
$449,3 |
| 13 |  Malaizia |
$381,1 |
| 14 |  Filipini |
$324,8 |
| 15 |  Hong Kong |
$301,6 |
| 16 |  Vietnam |
$258,1 |
| 17 |  Bangladesh |
$242,4 |
| 18 |  Singapur |
$235,7 |
| 19 |  Israel |
$206,8 |
| 20 |  Unionita Araba Emirii |
$201,4 |
| — | Totalo 20 landi: | 27 109,8 |
Azia esas la maxim granda produktero e konsumero di nutrivi di la Tero, e havas le maxim granda jaceyi di minerali dil planeto. Popul-Republiko Chinia - la maxim granda ekonomio de la regiono - divenis la 6ma granda ekonomio dil mondo en 2006, e kreskas mezavalore 9,5% omnayare. Altra du granda ekonomii esas Indiana e Japoniana.
Landi exemple Japonia o Israel havas moderna industriala ekonomii. On remarkas anke tale nomizita Aziana Tigri: Sud-Korea, Republiko Chinia (Taiwan), Singapur e Hong Kong.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ List of continents by population World Atlas
- ↑ Armenia judikesas kom lando inter Europa ed Azia. Kulturale ol apartenas ad Europa.
- ↑ Azerbaijan judikesas kom lando inter Europa ed Azia. La teritorio di Naktichevan esas enklavo qua apartenas ad Azerbaijan.
- ↑ Ordinare, Chipro judikesas kom Europana lando, ma lua teritorio jacas en Azia.
- ↑ Granda parto di la teritorio di Egiptia jacas en Afrika, ma Sinai peninsulo jacas en Azia.
- ↑ Kelka okazioni Gruzia judikesas kom parto di Europa.
- ↑ Kelka okazioni Indonezia judikesas kom lando inter Azia ed Oceania.
- ↑ l'insuli Ogasawara e l'insulo Minami Torishima (insuli Markus) jacas en Oceania.
- ↑ Kazakstan judikesas kom lando inter Europa ed Azia.
- ↑ 10,0 10,1 Rusia havas teritorii en Azia ed en Europa.
- ↑ Estal Timor judikesas kom kelkafoye parto di Oceania.
- ↑ Turkia jacas havas teritorii en Azia ed en Europa.
- ↑ L'insulo Sokotra jacas en Afrika.
- ↑ CIA - The World Factbook - Country comparison: National product (rekuperita ye 5ma di julio 2010)
