Alaska
Alaska esas la 49ma Usana stato an la nord-westal extremo di Nord-Amerika. Lua chef-urbo esas Juneau, ma la maxim granda urbo esas Anchorage. La stato nur havas frontieri kun Kanada (landala) e Rusia (marala). Norde jacas Arktik oceano e sude jacas Pacifiko.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ol esas la 3ma min populoza stato Usana, havanta 736 081 habitanti segun la demografiala kontado di 2020. Tamen ol esas la min dense habitata stato.
Bazala fakti pri Alaska.
Historio
redaktar| Precipua artiklo: Historio di Alaska |
Multa indijena tribui okupis Alaska dum mili di yari ante l'arivo dil Europani. Linguala e genetikala studii montris ke la koloniigo di Nord-Amerika eventis tra la ponto terala di Bering,[1] anke nomizita Beringia. Restaji di infanto de cirkume 11.500 yari ante nun, genetikale separata de altra grupi qui habitis Amerika dum Pleistoceno, trovesis en regiono nomizita Upward Sun River en 2006. Ta nova grupo deskovrita nominesis "Anciena Beringiani".[2]
Alaska divenis stato ye la 3ma di januaro 1959.
Geografio
redaktar
Alaska esas la maxim vasta Usana stato, havanta entote 1 717 854 km². Lua tota surfaco esas mem plu granda kam la sumo di surfaci de la tri sequanta maxim granda stati, Texas, Kalifornia e Montana. Ol havas centi di insuli ed insuleti, e lua tota litoro amontas a 55 mil kilometri.
La stato havas plu kam 3 milioni lagi. Marshi ed inundebla zoni kovras cirkume 487 700 km², precipue en nordala, westala e sudwestala regioni. Glacieri kovras cirkume 75 000 kilometri de lua teritorio. La maxim alta monto di stato esas Monto McKinley, anke nomizita Denali, kun 6 193,7 metri di altitudo.
La maxim importanta fluvio dil stato esas Yukon, qua naskas en British Columbia, Kanada, ed esas longa de 3 190 km. Altra importanta fluvii e riveri esas Kuskokwim (1160 km), Porcupine (qua debushas an Yukon), Tanana, Innoko, Koyukuk, Noatak, Porcupine (qua debushas an la fluvio Stikine), Stikine, e Colville.[3]
En Alaska ne existas tale nomizita "komtii" (counties) quale en altra stati, ma "burgi" (boroughs). Videz Listo di urbi en Alaska por kompleta listo di urbi ed urbeti en la stato.
Ekonomio
redaktarEn 2007, la TNP dil stato esis US$ 44,5 miliardi, la 45ma maxim granda de Usa. Agrokultivo reprezantas poka procenti de la TNP. La precipua ekonomial agadi esas forest-extraktajo, navaro, transporto e guvernal agadi. Militala bazi esas importanta employanti en la komoni Fairbanks North Star, Anchorage, ed insuli Kodiak. L'industriala produktado inkluzas petrolo, naturala gaso, minado di karbono, oro ed altra precoza metali, peskado, e transformo di forestala produkturi.
Referi
redaktar
- ↑ Map of Human Migration -
- ↑ Lost Native American Ancestor Revealed in Ancient Child's DNA - Dato di publikigo: 3ma di januaro 2018. Nomo di la publikigo: National Geographic.
- ↑ The 10 longest rivers in Alaska - Publikigita da World Atlas. URL vidita ye 6ma di julio 2019. Idiomo: Angla.
Extera ligili
redaktar
| Stati di Usa |
|---|
|
Alabama • Alaska • Arizona • Arkansas • Connecticut • Delaware • Florida • Georgia • Havayi • Idaho • Illinois • Indiana • Iowa • Kalifornia • Kansas • Kentucky • Kolorado • Louisiana • Maine • Maryland • Massachusetts • Michigan • Minnesota • Mississippi • Missouri • Montana • Nebraska • Nevada • Nordal Karolina • Nordal Dakota • Nova-Hampshire • Nova-Jersey • Nova-Mexikia • Nova-York • Ohio • Oklahoma • Oregon • Pensilvania • Rhode Island • Sudal Karolina • Sudal Dakota • Tennessee • Texas • Utah • Vermont • Virginia • Washington • Westal Virginia • Wisconsin • Wyoming |